24 Juli 1915 Np 30 38e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen IXSCIIHIJV1.\GHPHI.IS Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 ; blad verschijnt den Zaturdag morgend.— Men teekent in bij Uitgever en in aile postbureelen, alsook bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artihelen en mededeelingen moeten vôôr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aankondigingen, die worden ingevoacht tôt Vrijdag avond. Afzonderlijke nummers van dit blad zijn te bakomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — 1 o centiemen het nummer. AAIVKOIVDIGIWGEN Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de Agemcle hava8, Martelarenpl&ats 8, Brussel, en Beur»-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele Carnotplaats (Laar) 68, Bor^erhout-Antwerpen Bezoek en Onderzoekj is iiei rtuisuezuvK aan te ueveien vuur de verhelping der wezentlijke armoede en tôt uitroeiing van vele misbruiken en bedriegerijen, van den anderen kant is het onderzoek in het gewone leven ook waar te nemen, wanneer de eer of het belang van medemenschen op het spel staat. Maar al te gemakkelijk en te misdadig worden medemenschen benadeeld en bezoedeld door kwaadwil-lige personen, geholpen door onnaden-kenden die deze kwaadwilligen zonder onderzoek gelooven en in de hand werken. * * * Het gebod van Christus : bemint elkander, wordt maar al te dikwijls verkeerd toegepast en vervangen door verscheurt elkander. Tijdens dezen oorlog echter, is dit laatste veelal verafschuwd geweest en tôt heden handhaaft het volk en de burgerij in 't algemeen het « bemint elkander » zoo-veel mogelijk. 't Zijn alleen vluchtelin-gen van over de grenzen die den ouden partijhaat moeielijk of in 't geheel niet kunnen afleggen, en die voortgaan van uit het vreemde land met giftige pijlen te werpen naar eigen landgenooten. * * * 't Is op deze lieden bijzonder dat de bemerking toepasselijk is, dat zij naar kwaadsprekerij luisteren zonder onderzoek, of de kwaadsprekerij zelfs moed-willig waarnemen om medemenschen te bezoedelen en te benadeelen. En niet tevreden met die af keurenswaardige handelwijze, dreigen zij nu reeds, ook na den oorlog, hunne walgelijke handelwijze te zullen voortzetten tegen landgenooten en medeburgers. * * * Het volk zal echter wijzer zijn en naar die valsche profeten niet luisteren, die het « bemint elkander » zoo gaarne vervangen door het « verscheurt elkander ». Er zal na den oorlog en tijdens den vrede heel wat anders te doen zijn dan twisten en krakeelen ; er zal moeten gehandeld worden, want woor- den zullen niet opwegen tegen werken. * * # Ondanks den moeielijken toestand waarin wij thans leven en rondwente-len, wordt eenieder toch gewaar dat het verwijderen van aile politieke of andere twisten eene weldaad is, bijzonder bij hen die vroeger met die twisten immer hadden af te rekenen, zoogezegd in het belang van 't algemeen welzijn. Het geeft vrede aan hart en geest, terwijl de knaging van geweten het deel moet zijn van hen, die over de grenzen of . elders de kleinsteedsche Belgische poli- tiek nog niet hebben kunnen afleggen. ( * * * Het geeft ook breede gedachten. De verdraagzaamheid heeft de plaats inge-nomen van achterdocht, van verden- ■ king en afgunst, zoodat zij die alleen het algemeen welzijn in 't oog houden en betrachten, dit ruime veld met kalmen blik en gezonden geest kunnen overzien. En daarom ook zien wij thans ( groote daden gebeuren, daden en j werken van liefdadigheid en onderlin- ( gen bijstand, die het volksgemoed < recht houden en betere dagen doen ' verhopen. j * * * Die laatste beschouwingen betreffen alleen het openbaar en algemeen leven. J Maar in 't bijzonder leven zijn zij ook ] van toepassing. Daar ook moet aile twist ! en aile oneenigheid geweerd worden, om enkel elkander te dienen en te helpen. Daar ook mag niet geluisterd worden naar kwaadvuurstokers, die moedwillig soms groote ellenden ver-wekken en het leven van'velen vergal-len, het huiselijk en familieleven bijzonderlijk. * * * In handel en nijverheid, in aile bedrijven van 't menschelijk leven, diende het « bemint elkander » insge-lijks in acht genomen. Maar de heb-zucht, de oneerlijke mededinging en afgunst kleven zich daar liever vast aan het « verscheurt elkander». Bijzonder op dit gebied worden doorgaans de eerlijksten het meest beklapt en benadeeld, zonder onderzoek of kennis van zaken, en dit soms door personen die het voorbeeld moesten geven van voor- zichtigheid en gezonden zin. * * * Dit ailes bijeen genomen doet dus het groot nut uitschijnen niet alleen van het huisbezoek bij noodiijdenden, maar ook van het onderzoek in aile zaken die de eer, de faam en 't belang van medemenschen betreffen. Luisteren naar kwaadsprekerij of valsche beschuldi-gingen en dit ailes op het woord gelooven, getuigt niet ten voordeele van een gezonden geest, zoo min hier als over de grenzen. J. L. De insctn-ijvingsprijs aan 't Vlaamsch Heelal, van heden tôt 31 December 191S, is tr. DE TOESTAND HIER EN ELDERS NEDERLAND. — De herstemmingen bij de Gemeentekiezingen hebben geene verandering in den stand der partyen te weeg gebracht. Alleen hier en daar eene verwisseling van personen, rneer niet. De Godsvrede is dus behouden uit dezen strijd gekomen. — Ruim 5,000 vrouwen vroegen aan het Gemeentebestuur van Leeuwarden, het slui-tingsuur der Kennis te vervroegen en zoo mogelijk 's Zondags de Kermis gesloten te bouden. Met het oog op den oorlogstoestand, îou het Gemeentebestuur gaarne voldoening gegeven hebben aan die vrouwen, maar het was gebonden door eene verbintenis tôt toeko-mend jaar. — De prijzen der paarden en varkens berei-ken eene hoogte, die zij nog nooit gehad hebben, — een gevolg van den oorlog en de jpeischingen voor het leger —. Dit zal niet beteren, vermits de behoeften immer grooter sullen worden. —o— ENGELAND. — De werkstakingen in de wapenfabrieken zijn nog niet geregeld. 't Is tegen die werkstakingen, die in dezen oogen-jlik ailes behalve aangenaam zijn voor leger 3n Ministerie, dat het Lagerhuis reeds dwang-uaatregelen heeft genomen, ten minste tegen legenen die onberedeneerd stakingen verwek-Sen. Het staken is een arbeidsrecht, maar de redenen tôt staken moeten alleszins gegrond sijn of als zoodanig kunnen verdedigd worden. revens wordt gemeld dat 96,000 personen zich prijwillig aangeboden hebben, om de herstel-ing van oorlogsgeschut te doen. PORTUGAAL. — De dood van Alfonso jOSTa, de gekende leider der zoogezegde volks-partij die niets anders dan een dekmantel voor le Republikeinen was, moet in dezen oogenblik îen genadeslag voor die partij zijn. Want juiten hem, heeft zij geen enkel gezaghebbend lanvoerder. De Republiek zelf, die nu reeds irg ziek was, verliest insgelijks een harer jeste steunpilaren door dit afsterven. De Soningsgezinden zijn tevens van hunnen jrgsten vijand ootlast. 't Is nog meer gebeurd, iat de dood van een enkel persoon, een alge-leelen ommekeer te weeg bracht in partijen en Staatsbesturen. —o— AMERIKA. — De scheepvaart blijft erg lijden door den oorlog in Europa. Duizenden schepen kunnen niet meer uitvaren en vele scheepvaartmaatschappijen moeten daardoor te niet. Dit zal het werkgebrek meer en meer uitbreiden, want 't is juist de scheepvaart die het meest den arbeid noodzakelijk maakt, niet enkel in handel en nijverheid, maar in aile bedrijven van 't menschelijk leven. De huidige oorlog zal denkelijk nieuwe conferenties en nieuwe conventies in 't leven roepen, om bij latere oorlogen grootere volksrampen te voor-komen. Bij vorige conventies is het niet voor-zien geweest, dat een algemeene oorlog, of ten minste een gelijktijdige oorlog tusschen ver-scheidene landen, aile levensbronnen tusschen verscheidene Staten zou kunnen vernietigen of grootendeels belemmeren, gelijk zulks nu het geval is. Pax Uit de Gazettenwereld Niet enkel in de oorlogvoerende landen, maar ook in de onzijdige, wordt de drukpers in toom gehouden. Zoo ook in Nederland, waar eenige bladen reeds om hunne houding niet geduld worden in de krijgsomscnrijvingen, waar de staat van beleg is uitgeroepen. In dit ge?al zijn reeds het Volksblad en den Havenarbeider, te Amsterdam. Zelfs predikanten, zooals Dr De Light, zijn om die reden uit dit midden verwijderd. 't Zijn voorzorgmaatregelen die niet kunnen afgekeurd worden, indien zij genomen zijn in 't belang van de algemeene rust of veilig-heid. Hildebrand Tr\T Tir\r\n -E*T* T\r\T?r i JL KS JL i.XWVXUXIi JL/V/JUiJI VI fie Tien Gefoodeii yoop freine*» I<eYet} 1. Gewen van jongsaf uwe kinderen aan uiterlijke reinheid : de reinheid des harten zal des te vaster wortel schieten. 2. Bewaak zorgvuldig de handelingen uwer kleinen : dat zij nooit houdingen aannemen of gebaren maken die de zedelijke gezondheidsleer niet goedkeuren kan. 3. Zoo gij kindermeisjes hebt om voor uwe kinderen te zorgen, open nog beter de oogen : menigeen heeft verderfelijke gewoonten aange-kregen door de lichtzinnige, soms misdadige handelwijze dergenen die zijne prilste jeugd moest bewaken. 4. Geef uwe kinderen nooit te spannende kleederen ; geef hun ook nooit prikkelende spijzen. 5. Gewen uwe kinderen aan een betamelijk aan- en uitkleeden ; zoo mogelijk onder uw eigen toezicht. 6. Let goed op de schoolkameraadjes uwer kleinen ; onderzoek welken invloed zij op hen uitoefenen en laat niet toe dat zij met altijd hetzelfde kameraadje zich in stilte afzonderen. 7. Houd nooit prikkelende lectuur in uw huis ; laat nooit wufte boeken of zoogenaamde journaux amusants op de huistafel komen, en let goed op uwe woorden. 8. Tracht steeds de vertrouweling uwer kinderen te wezen : dat zij nooit aan iemand anders dan aan u hunne kleine geheimen, ervaringen en nieuwsgierigheden mededeelen. 9. Onderzoek dikwijls hunne houding gedu-rende den slaap en wacht niet te lang om hun in groote trekken het geslachtsleven te ver-klaren en er hun eerbied voor in te boezemen. 10. Wanneer zij in staat zijn zelf een huis-gezin te vestigen, verzet u niet tegen een vroegtijdig huwelijk indien dit aile waarborg oplevert. Ouders! Vergeet niet, vergeet nooit dat, volgens de opvoeding die gij uw kind geeft, ' het voor u eene belooning of eene straf zijn | zal, en dat de innig- gevoelde g-ods-dienst de beste bron van reiner leven is ! VII IDe Voedi^â ir> de School j In het veelgelezen tijdschrift « Hygie, Revue t mensuelle d'hygiène pratique, » van Parijs, | schreef onlangs (1910) mijn hooggeschatte ; vriend Ernest Contou, bestuurder der École | d'Aquitaine, eene korte, doch zeer belangrijke | studie over de voeding in de school. Het doel | dat de schrijver zich voorstelt, is zoo bijzonder zakelijk, en zijne beredeneering zoo zeer door-I slaande, dat ik den lust niet kon weerstaan het \ stuk in onze taal over te brengen. j Sedert eenigen tijd houdt de wetenschap zich s veelvuldig bezig met het opzoeken der redenen \ die aan het licnamelgk en zedelyk verval onzer î hedendaagsche Samenleving ten grondslag liggen. Weinig is er echter tôt hiertoe gehandeld geworden over die, welke als eene der voornaamste, zooniet als de voornaamste, mag aanschouwd worden, en die op den mensch invloed uitoefent gedurende zijne gansche ontwikkeling : de onwetendheid onzer opvoe-ders in zake gezondheidsleer. Hoeveel beradenheid, hoeveel wilskracht is er niet gebroken geworden onder den duffen adem der weinig verluchte slaapzalen, der walgelijk riekende klassen, der speelplaatsen zonder licht en zonder lucht, maar ook, en dit wordt te weinig geweten, onder den invloed van slecht bereide eetmalen, van zware vleesch-spijzen en verhittende wijnen ! Het voedsel onzer kinderen wordt met niet genoeg zorg bewaakt. Veel eerder dan bij het Oorlogs- of het Zeewezen zou er bij het Openbaar Onderwijs een staatssekretaris, een moedig en werkzaam man, moeten aangesteld worden om de spijs-kaarten in onze openbare en bijzondere scholen na te zien, want wij hebben bestuurders gekend die aan hunne dochters een bruidschat toeken-den zonder de minste verhouding met hunne jaarwedde, en, wij durven het vlakaf zeggen, bijeengescharreld ten koste der gezondheid hunner leerlingen. Nochtans is de overdrevene spaarzaamheid der « soepverkoopers » niet de eenige kwaal. De zenuwzwakheid en de overdrevene week-heid der aanwassende geslachten zijn nog aan andere redenen te wij ten die wij hier even willen nagaan. Het grootste deel onzer schoolbestuurders kwijten zich gewetensgetrouw van hunne taak, of ten minste, zij meenen zulks te doen met hunne leerlingen overvloedig voedsel vôôr te zetten ; en het is juist die overvloed die het grootste gevaar voor de gezondheid uitmaakt. Daarin ligt eigenlijk het kwaad. Wij weten van een schoolbestuurder die veel geld uitgaf aan vleesch en wijn, opdat zijne leerlingen blozend en krachtig voor den dag zouden komen. Deze onwetendheid in zakë gezondheidsleer had algemeene verstopping, maaguitzetting en geeuwhonger tôt gevolgen. Als leeraar in dit gesticht leden wij zelf weldra aan eene darm-ontsteking ; ons lichaamsgestel was er, wel is waar, tegen bestand, doch mocht hetzelfde gezegd worden voor die kinderen, door de lucht der groote steden reeds tôt bloedarmoede veroordeeld, aan wie de wijn onvermengd en overvloedig aangeraden werd, en die 's avonds, vôôr het slapen gaan, nog in der haast een overgroote roode biefstuk verorberden, door de bestuurlijke wijsheid voorgeschreven? Dit is nu twaalf jaar geleden, en wij zouden wel eens gaarne vernemen hoeveel magen aan dit vol-proppen hebben kunnen weerstaan ! Welke geestesinspanning zou men kunnen vergen van zulke kinderen ? Te zes ure opgestaan, na een moeielijken zwaren nacht die ook den bewaker aile nachtrust ontnam, kwamen onze leerlingen zwaarmoedig, geeu-wend en huiverig van het waschbekken terug, waar drie liters water, nauw gemeten, hunne vermoeide oogen en hun duizelig hoofd niet hadden kunnen verfrisschen. Dan over eene open plaats, waar de winter ruimschoots verkoudheden zaaide in die samengetrokken lichamen zonder inwendige tegenwerking. Natuurlijk was de morgenstudie eene pijn-bank voor de meesten onder hen. De zenuwen werden er nog wat meer gespannen en het waren geen krachten, maar krachteloozen, die werktuigelijk de lessen leerden of de opgaven afmaakten. Ook kon men bestatigen dat de sterksten juist de kleineren waren, onevenredig van lichaam, woelig van karakter, maar vrees-achtig voor de daad. Al het overige, de zeer lange staart der klassen, gaf zich over aan de ovoverwinnelijke dommeligheid eener zeer langzame spijsvertering. Wij zijn het der waarheid schuldig om dit enkel geval als algemeen voor te stellen : men moet de kracht-dadigheid hebben, zelfs tegenover zijne vrien-den, te bevestigen dat bijna al de kostscholen jaarlijks ellendige menschelijke gestalten de wereld inzenden. Hebben de vijanden der wetenschap niet dikwijls beweerd dat de beste leerlingen in het algemeen in den levensstrijd ondergaan? Men heeft zulks ten onrechte toegeschreven aan de leerwijzen alleen : het voedsel heeft ook een groot deel dezer neder-lagen voor zijne rekening. Het is daarenboven niet alleen de lichamelijke gezondheid en de geesteskracht maar ook de zedelijke kloekheid die door de onverstandige voeding in gevaar gebracht wordt. Gedwongen als het is, geeft het werk geene opvoedende kracht meer van zich. De sterksten in de studiën zijn ook de sterksten in de ondeugd, doch laten wij dit ter zjjde : het is de massa der leerlingen, de zoo vernalatigde en zoo ellendige staart der klassen die men eerst en vooral den plicht heeft te redden. Welnu, de met vleesch overladen en gealcoholiseerde voeding onzer internaten, gevoegd bij de afgezonderdheid in eene steedsche omgeving, hitst de zinnen ontijdig op. De ongezond

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.