Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad

1159 0
close

Pourquoi voulez-vous rapporter cet article?

Remarques

Envoyer
s.n. 1918, 26 Janvrier. Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad. Accès à 29 mars 2024, à https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/fr/pid/5d8nc5t81p/
Afficher le texte

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

I BORGERBOUT, 26 JANUARI 1918 10 Centiemen Nr 4, 41* Jaar HET VLAAMSCH HEELAL Weekblad voor Vlaainsche en Algemeene Belangen Stand en Behoeften De Socialisten streven er naar om door de oorlogstoestanden in eenige landen tôt het opperste gezag te komen. In Rusland zijn zij er in gelukt tijdelijk dit standpunt te bereiken en om hunne macht te vestigen op de grijpzucht van 't volk, hebben zij reeds besloten aangegane Staatsleeningen niet meer te erkennen noch uit te betalen, terwijl zij tevens beramen de bijzondere eigendommen en fortuinen af te schafïen en binnen te palmen, zoogezegd ten voordeele der algemeenheid. » * » • Het zal daar echter gaan gelijk het reeds dikwijls is voorgekomen. Eens dat zij over de macht beschikken en over persoonlijk fortuin, zullen zij heel andere denkbeelden oi gedachten krijgen over standen en behoeften. Hier te lande immers wisten de leiders, die voordeelige plaatsen bekwamen oi in bijzondere nijverheden groote winsten deden, eene heel andere opvatting te doen gelden over hetgene zij vroeger onder den dek-mantel der « algemeene gelijkheid » aan-prezen. Die algemeene gelijkheid moest wijken voor hunne persoonlijke belangen oi behoeften. Dit wierd bij hen een nieuw leerstelsel, zoo rekbaar als hunne jaar- wedden, winsten of persoonlijke fortuinen. * * * Advokaat Picard, een schatrijk man, maar niettemin Socialist, wist het eerst het onderscheid te doen gelden tusschen standen en behoeften. Hij kwam tôt de slotsom dat er van eene algemeene gelijkheid tusschen de menschen geene spraak kon zijn, dat de eene meer noodig heeft dan de andere, het ailes volgens den wederzijdschen stand van eeniedei in de Samenleving en van de behoeften en noodwendigheden die deze stand oplegt. Aldus redde hij zij ne eigen fortuin en ailes bleef gelijk het was. *** De leiders Anseele en Bertrani kwamen aldra tôt dezelfde opvatting Eerst voerden zij oorlog tegen de hoogt jaarwedden en pensioenen en bepaalder als maximum eene som, die nauwelijk: voldoende was om fatsoenlijk te leven Naarmate echter hun persoonlijk inkomer verhoogde door jaarwedden of winsten ir de mjverheid, veranderden zij van leer stelsel en het maximum inkomen wierc van lieverlede vermeerderd. Van ze: duizend frank kwam ditalgauw op twaal duizend en meer. * * * Zoo zal het ook gaan in Rusland ei andere landen. waar de Socialisten hunne leerstelsels zullen kunnen toepassen. He aanslagen en vervreemden van bijzonden eigendommen en fortuinen zal gematigc of getemperd worden volgens hunne eigei behoeften en begeerten. Want nevens dt noodzakelijke behoeften van den menscl zijn er ook « begeerten », die doorgaan: veel hooger stijgen dan die behoeften. * * * Hetingrijpend programma der Russisch< Socialisten zal derhalve slechts van voor bijgaanden aard zijn, alhoewel in ander< landen, namelijk in Engeland en Amerika ook reeds spraak is geweest van een< algemeene onteigening. Dààr echter zoi men eerst beginnen met de onteigening der nijverheid, om door den Staat aller hande bedrijven te doen uitoefenen gekend en gedekt onder den naam vai « monopolie ». De eerste onteigeningei zouden betrek hebben op nijverheden, di< rechtstreeks ten dienste van den Staa kunnen uitgeoelend worden, zooals di aanmaak van oorlogsgetuig en mee andere. * * * Enkelen zien daarin zelfs eene gerust stelling en bevestiging voor den algemee nen vrede tusschen de volkeren. Zi meenen dat, wanneer die nijverheden nie meer in bijzondere handen zullen wezen er minder tôt oorlog zal aangedrevei worden door belanghebbende kapitalisten zooals dit nu het geval blijkt te zijn. 't I eene opvatting gelijk eene andere, waarii veel vooruitzicht en waarheid besloten is * * * « Al doende leert men », is een spreek woord dat op vele oorlogstoestanden ei partijleiders toepasselijk is. Deze laatstei beloven veel wanneer zij nog niet ove de politieke of bestuurlijke machte; beschikken, maar eens op de plaats waa zij wenschten te komen, ondervinden z: aldra dat hunne leerstelsels niet volledi toepasselijk zijn. En zij veranderen dez dan naar de omstandigheden en volgen hunne persoonlijke behoeften en belangen * * ♦ 't Is om die reden dat zij veelal het j vertrouwen hunner aanhangers verliezen. ; In hunne beloften en opvattingen handel-den zij denkelijk te goeder trouw bij gebrek aan ondervinding en vooruitzicht, ! maar zoo verstaan het hunne misleide j partijgenooten niet. Deze aanzien hen | voor woordverbrekers en misleiders en ; hebben geen vertrouwen meer in menschen, j die de « algemeene gelijkheid » laten varen om de ongelijkheid van standen en behoeften te huldigen. * * ¥ Uit dit mengelmoes van tegenstrijdige belangen zal moeielijk eene betere wereld kunnen gevormd worden. Ten andere, de slagen en het nadeel door den wereld-oorlog toegebracht zijn zoo algemeen, dat zij door de toepassing van een enkel programma niet kunnen weggecijferd worden. zelfs niet in een enkel land. Het « bemint elkander » en « doe niet aan anderen wat gij niet wilt dat aan u geschiede », zal immer de opperste zeden-leer en wet blijven, al worden deze niet algemeen nageleefd. J. L. DE TOESTAWD HIER EN ELDËBS BRUSSEL. — 19 Januari, Centraal Vlaamsch. Persburau. Overeenkomstie de doeleinden aangegeven in zijn eerste manifest, een jaar geleden verschenen, heeft de Raad van Ylaanderen, in zijn i lgemeene vergadsring Tan 22 December 1917, plechtig en éénparig Vlaanderen's volladige zelfatandigheid besloten. Ingerolge deze verklaring legt de Raad tan Vlaan-deren fcet mandaat neer, hem door den Vlaamschen Lauddag van 4 Februari 1917 toavertrouwd, en zal zich aan een nieuwe verkiezing onderwerp^n, die h«t Vlaamscha volk gelegenheid moat verschaffen, zijn wil nopens dit besluit van den Raad uit te drukken. De Commissie van Gevolmachtigden : De Voorzitter, Prof. Dr P Tack. — Algemeen Secretaris, A Brijs. — Buitenlandsche Zaken, Prot. Mr A. T M. Jonckx. — Binnenlandsche Zaken, Prof. Mr K. Heynderickx. — Landbouw en Open-bare werken, Prof. T. Vernieuwe. — Wetenschappen en Kunsten, Prof. Dr J. De Decker. — Justicie, Mr F. Heuvelmans. — Finaticiën, L. Meert. — Nijverheid en Arbeid, Dr K. Verheas. — Nationaal Verwer, Dr Aug. Borms. — Posterijen, Telegrat'en en Zeewezen, Prof. F. Brûlez. —o— NEDERLAND. — Dr Kuypbr, leider der anti-revolutionnairen, — zooheetdegeloovige Protestariten-partij in Nederland, — ziet er geene kans voor het huidig Liberaal Ministerie bij de aanstaande wet-gevendr kiez ng omverre te werpen, zelfs met met behulp der Katholieken, die de bondgeuooten der geloovige Protestanten zijn. Hij acht dit ook niet gewenscht, aangezien er voor 't land nog vele moeieljjkheden kunnen opduiken zoolang de wereld-oorlog niet geeindigd is. Het zal dus zaak zijn elkanders kiesmacht enkel te bevestigen om later krai iger op te treden tegen de meerderheidspartijen, die feitelijk geene mearderheid uitmaken. —o— RUSLAND. — De onderhandelingen over de vredesvourwaarden loopen niet gemakkelijk van stapel. De Russen stellen een aantal eischen, die door de Mogendheden der Middanrijken niet kunnen ing^willigd worden. Men ziet dat de Russen nog niet vrij zijn in hunne handelingen en rekeniiig moeten houden met den tegenstand, dien zi.i bij Socialisten en Democraten ondervinden. Zij bevinden zich aldus tusschen twee vuren en zijn le veel bekommerd met het behoud hunner macht over andere partljen. —o— ZWITSERLAND. — Onder verschillendé opzichten verkeert Zwitserland iu grooten nood, maar het ergste in zake van eetwaren. Amerika heeft het noodige toegezegd maar heeft de noodige scheeps-ruimte niet om het verlangde over te brengen. Zwitserland zelf zou tarwe en graan moeten afhalen, maar bij gebrek aan handelsvloot kan het niet handeleo. Yrfmde schepen zijn peperduur en bovendien moeielijk te krijgen. Om die reden is het broodrantsoen op 200 gram varminderd, om met den bestaanden voorraad te kunnen toskomen tôt einda Maart. —O— FRANKRIJK. — Het aanhouden van voorname poliieke personen, in betrekking met de zaak-Oaillaux, gaat voort Er is zelfs spraak geweest dat generaal Sarrail, bevelhebber van 't Fransch leger in Griekenland en die daar weinig of niets uitgericht heeft, insgelijks in beschuldiging zou gesteld worden. ENGELAND. — In Engeland zullen de jongens van zestian tôt negentien jaren opgeroepen worden voor den krijgsdienst Zij zullen echter niet naar 't front gezonden worden maar dienst moeten doen in allerhande bestuurzaken en fabrieken van :t leger. Op eene werkmansvergadering heeft Lloyd George gezegd, dat de fabrieken voor aanmaak van munitie of oorlogstuig, na den oorlog uitsluitelijk onder het beheer van den Staat zullen komen. DUITSCHLAND. — In een groot artikel bespreekt de Frankfurter Zeitung de verandering die na den oorlog allei hamle fabrieken voor oorlogsdoeleinden ingencht, zullen moeten ondergaan. Zij zullen op andere wijze en voor 't verv#ardig»n van andere artikelen moeten aangewend worden. Het artikel behandelt ook het te-kort aan burgerlijke klsederen, dat zich na den oorlog het meest zal doen gevoelen wanneer de soldaten terug in 't burgerlijue leven zullen keeren. Het hervatten van vele ambachten zal veel last lijùen, doordien vele arbeiders hunnen stiel zullen ontleerd hebben. Dezelfde moeielyke toestan-den zullen in aile oorlogvoerende landen na den oorlog ontstaan. P-4* Onberedeneerde Vijandschap n Waar de vijanden van 't Vlaamsch zich ! belacbelijk door maken, 't is door onze taal slecht te schrijven en te spreken, veelal moed-willig maar ook door onkunde. Die handelwijze in plaais van onze taal te schaden, doet enkel hunne kleingeesugùeid of hunne bekrompenheid uitschynen. « Wie eene vreeaade taal aanleert, doet zijn best om deze zoo goed en zuiver mogelijk t« spreken en te schrijven. Dit is eene opvatting van eergevoel, want niets doet meer afbreuk aan de veronderstelde bekwaamheid van dezen of genen, dan te zien of te hooren dat hij eene taal niet volkomen machtig is, bijzonder niet wanneer bij er wil meê pronken. Tegen het Vlaamsch echter, — al is het zelfs de moedertaal van velen, — schijnt dit eene zaak van bon ton te zijn. Om hun Fransch-spreken t« verschoonen, beweren zij niet goed het Vlaamsch te kunnen spreken en brabbelen het dan ook moedwillig slecht, of zoo gemeen en plat mogelijk. Is dit niet onzinnig of onberedeneerd ? In plaats van onze taal te schaden, kwetsen zij daardoor enkel zich zelven, althans bij aile vurstandige lieden, die het zuiver spreken en schrijven eener taal als een uiistekend bewijs van verstand, van begaafdheid en beschaafdheid aanzien en waardeeren. Spreken zij onze taal slecht, in de oogen van velen zullen zij doorgaan als straaîjesvolk, wier eerste opleiding te wenschen heeft gelaten, daar zij meer in de straat dan in een deftig midden blijken groot gebracht te zijn. De b«schaafde uitspraak is in aile talen een bewijs van goede opvoedicg. Het moedwillig slecht uitspreken van het Vlaamsch belet aile andere goede uitspraken. Dit wordt men het best gewaar juist bij zekere Franscbsprekers, die zoo min goed Fraruch als zuiver Vlaamsch kunnen spreken. Onder aile opzichten wordt ODze taal dus op onberedeneerde wijze misprezen en mishun-deld, maar meest ten scbade van hen die meenen daardoor iets voornaams te zijn. In 't belang van allen ware het wenschelijk die slechte uitspraak te verfoeien en aile klein-zieligheid dienaangaande te laten varen. Zij ten minste die houden aan beschaving en deftigheid zullen zulks begrijpen, al zijn zij het Vlaamsch als taal of als strijdcniddel niet genegen. En nog meer zij die zich als volksvrienden aanmelden en dus de volkstaal eerst van al dienen te eerbiedigen. Hildebrand SCHRIJVERS EN BOEKEN XXI CAMILLE FLAMMARIOUf Vervolg # Camille Flammarion bshoort tôt de geleerdste \ mannen, niet van zijn vaderland alleen, maar \ van de gansche wereld : zijn naam en faam zijn over de beide haifronden verspreid, en niet-tegenstaande zijn eigeniijk « vak », de sterre-kunde, wat àl te hoogvliegend schijnt voor den gewonen lezer, zijn er weinig wetenschappe-l'jke schrijvers die aen zoo reusachtigen bij val S genieten als Flammarion. Dat komt hierbij, j dat hij heel ongedwongen, heel los, heel een-| voudig schrijft, zonder den minsten schijn van i opgeschroefdbeid noch geleerdbeid, welke ook ï da ingewikkelde vraagstukken zijn die hij bespreekt. Zijn Lumen onder wijsgeerig oog-^>unt, zijn Astronomie des Dames uit sterre-kundig oogpunt, zijn daar de meest treffende bevtijzen van ; want hoewel hij in het eerste werk een zoo gewichtig vraagstuk als het leven na de dood, en in het tweede een reis door het duizelingwekkend heelal behandelt, zijn ze zoo eenvoudig, zoo begrijpelijk. en daar-bij zoo boeiend, dat men moeite heeft het werk uit de handen te lsggen eens dat men er aan begonnen is. En nooit laat men het bij de eerste lezing. Daarenboven is er een zeer ken-merkend verschil tusschen Flammarion en b. t. den abbé Moreux, den sterrekundige van Bourges, die ook onderscheidene werken over sterrekunde uitgaf onder tôt nadenking stem-mende titels ; bij Flammarion is net een waar genoegen door de onmetelijke ruimten van den [ sterrenhemel te dwalen en er, 't zij op de Maan, 't zij op gelijk welke ster, een oogenblik te verpoozen : dat verruimt, verheldert onzen geest en verschaft hem een bijzonder genot, daar ailes ons door den tooverachtigen, gemoe-delyken stijl van den schrijver zoo aanlokkelijk voorkomt, terwijl dezelfde reis, aan de hand van den abbé Moreux, een droeven, verlaten, zwartgalligen indruk geeft, dit nog versomberd wordt door een tentoonstelling van geleerdheid en een soort angstvalligheid welke weinig overeenkomt met de ruime vèrgezichten die onze godsdienst opent wanneer men er ver genoeg in doordringt. Treffend voor de hoogs waarde van den gevierden wijsgeer is dit doorleefde feit. Hoewel moeder zich nimmer met sterrekunde onledig hield, en er op haar tacbtigjarigen ouderdom er weinig aan dacht dit vak nog ooit in over-weging te nemen.viel haar eens mijn exemplaar Astronomie des Dames, met de welwillende woorden die de vriendelijke schenker er in geschreven had, in de handen, en begon zij er even in te kijken. Dit dagteekent van over menige jaren... en tôt hiertoe is het boek nog niet teruggekeerd in mijn bibliotheek. En gedurende haar verblijf in Nederland zag ik me verplicht den gewaardeerden schrijver, bij gebrek aan het eerste, een nieuw exemplaar te vragen, dat opnieuw bijna dageljjks onder handen genomen wordt door de meer dan tachtigjarige moeder ! Dat is, dunkt me, het beste bewijs hoe aan-trekkelijk de lezing van Flammarion's meester-werken is. En toch — het is inderdaad jammer ! — moet er een heel ernstige opmerking mij van het hart. De gevierde denker is diep godsdien-stig, zeker, maar toch behoort hij niet tut ons geloof. Dat hij dus onze leerstellingen niet huldigt, kan men wel begrijpen, maar wat ik in aile geval niet begrijp, is dat die machtige wijsgeer, met zijn ontzaglijk diepen en macb-tigen kijk op de dingen onzen godsdienst w®l eens bevit... zonder hem schijnen te kennen. Dàt trof me vooral bij 't iezen van Het Vergaan der Wereld. waarin hij den Paus een nieuw geloofspunt doet verkondigen, ni. de Goddelijk-heid van den Paus!!! Ook op menige blad-zijden, waar hij kritiek uitoefenen wil, ontsnappen hem de ergste flaters onder Roomsch-Katholiek oogpunt. En dàt, ik zegde het reeds, is inderdaad jammer. Best mogelijk dat ik later desaangaande den beroemden wijsgeer eens aanspreek. Maar daarvoor is thans de briefwisseling te moeilijk ! Yours De volgende schets betreft Eug. Zetternam. O 1/ E H Z » C H T Belemmering De woeker in eetwaren en grondsioffen Ueeft niet enkel tôt gevolg dat ailes te duur is, maar ook dat vele stielen en nijverheden niet meer of slechts weinig kunnen werken. In den bouw-stiel bijzonder doet zulks den meest nadeeligen invloed gevoelen ; de huizen worden niet meer onderhouden en komen meer en meer in verval. Scbilders, metsers, timmerlieden en meer anderen hebben bijna niets meer te doen. Niet zoo zeer het gebrek aan grondstoffen dan de duurte dezer zij n daar de oorzaak van. De woeker is een monster met zeven koppen, gelijk aan de zeven hoofdzonden, monster dat niets dan nadeel en ondergang oplevert. Opklaring De eenige dagen zachter weder zijn eenieder reeds komen opvroolijken. De mensch is zôô, dat hij met weinig te vreden is en gauw van gemoed en gedacht verandert. Konden wij van heden af van alleu strerigen winter bevrijd of verschoond blijven, 't zou seffjns een heel ander leven zijn. De slechte tijden en tegen-spoeden zouden niet zoo zwaar op ieders gemoed in werken, en bij heldere dagen, zouden ook heldere geest en helder gemoed den scepter zwaaien. WEKELIJKSCH_ VERSLAG Borgerhout Ijilhreiding Wanneer de vrede zal ingetreden zijn, zal Borgerhout een der gemeenten wezen die zich het best zullen ontwikkelen. Ailes was hier reeds in uitvoering om de gemeente grooten-deels te hervormen. Zonder den oorlog zouden verscheidene enge straten reeds in ruime wegen en leien bersciiapen zijn geweest, zooals de Hof- en Prinsstraten, de Turnhoutschebaan, de Molenstraat, de Hoogeweg en meer andere. Het nieuw kwartier aan de Gitschotel ware wellicht reeds grootendeels bebouwd geweest en de bevolking van Borgerhout ware daardoor merkelijk aangegroeid Dit ware wellicht ook het geval geweest met de gronden van den Bleekhof, en denkelijk ware da overwelving der Herentbalsche Vaart tusschen Zurenborg en Borgerhout reeds een voltrokken feit geweest, want op drij jaren tijd kan er veel geschikt en geregeld worden. Wij hebben nog ontvangen ten voordeele der zieke kinderen in 't gasthuis voor hun Sint Niklaasfeest : Van wege het Commissariaat van Politie te Borgerhout fr. 2.46 KIndskorf Wij vestigen nog eens de aandacht onzer lezers op den grooten liefdadigheidsprijskamp op den billard met 9 kegelen, ingericht door den Liefdadigheidskring De Kindskorf, ten voordeele der Behoeftige Kraambedvrouwen, in het lokaal Het Neerhof, St Jozefstraat 7, alhier, die voort^aat op Zaturdag 26 van 6 tôt 10 ure (T. U.) 's avonds, en Zondag 27 Januari, van 10 ure 's morgens tôt 11 ure 's avonds (T U.) De vorige prijskampen hebben ruime sommen opgebracht voor dit bij uitstek goede werk. Het dient thans des te meer ondersteund te worden, daar aile aan te koopen goederen zeer duur en nog moeielijk te bekomen zijn. Gemeentelijke Magaziinen Gemeente Borgerhout. — Dienst \)an Bevoorrading VliEESCUBEVOORRADIUIG Prijien Braadvleesch (zonder beenderen) aan fr. 11 — den kg. Stoofvleesch » » 9.— >. Soepvleesch n 8.— » Gnhakt vleesch » 7.50 » Beenderen » 1.00 » Wekelijks hebben twee afieveringen plaats, den Woensdag «n den Zaturdag tusschen 10 en 3 u (T U.). De bestellingen worden, tegen betal ng aangenomen in het Gemeentelijk Magazijn der Appelstraat, op de volgende dagen, telkens van 9 tôt 3 torenuur : a) bestellingen voor den volgenden Woensdag : enkel op Zaturdag ; b) bestellingen tegen den volgenden Zaturdag : op Zaturdag, Maandag, Dinsdag en Woensdag. VERKOOP VAN PENSERIJEN De besteudige verkoop van penserijen wordt voortgezet in het Gemeentelyk Magazijn der Appelstraat aile werkdagen van 10 tôt 3 torenuur. Prijzen Versche lever fr. 6 — den kg. Bloedworst 3.— « Versche nier«n 7.— » VleeschpasUi 2.50 »

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Cet article est une édition du titre Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad appartenant à la catégorie Katholieke pers, parue à Borgerhout du 1878 au 1930.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Ajouter à la collection

Emplacement

Périodes