Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad

727 0
close

Pourquoi voulez-vous rapporter cet article?

Remarques

Envoyer
s.n. 1916, 01 Avril. Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad. Accès à 29 mars 2024, à https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/fr/pid/ff3kw58j43/
Afficher le texte

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

1 April 1916 Nr 14 39e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen IN8CBRIJVING8PRIJ8 Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1-50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7-00 Dit blad verschijnt den Zaturdag morgend.— M en teekent in bij dm Uitgever en in aile postbureelen, alsook bij dt briefdragers. Roofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artihelen en mededeelingen moeten vdôr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aanhondigingen, die worden ingewacht tôt Vrijdag avond. Afzonderljjke nummers van dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — 1 O centiemen het nummer. AANKONDIGINGEIV Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de proyincie, wende men zich tôt de Agencie HA VAS, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parys. Voor aile andere aankondi<nngen ten bureele Carnotplaats (Laar) «8, Borserhoul-yVutwerpen EENVOUD EN KRACHT, Het is stellig dat de toekomende tijden meer nuttig dan weelderig zullen moeten zijn in vele hunner uitingen. Dit zal naraelijk het geval wezen bij den heropbouw van steden en gemeen-ten waarvoor men nu reeds aan het ijveren is. De pracht der vorige tijden die verschoond wierd door het feit, dat dit ailes vele menschen arbeid bezorgde en liet ieven, zal niet meer opwegen tegen de onvermijdelijke bekrompen-heid der geldmiddelen en de eischen van het streng noodzakelijke. * * * Aldus komen wij tôt de eenvoudig-heid terug die niettemin meer kracht geeft. In 't ieven der menschen is dit eveneens zoo. 't Is niet de overdaad die hen gezond en krachtig maakt, maar wel de matigheid en de eenvoud. Dit heeft eenieder heden ten dage kunnen bestatigen, want de ziekten zijn betrek-kelijk gering geweest en de algemeene levenskracht heeft er evenmin door geleden. * * * Zoo is het veelal ook in stofielijke zaken. 't Is niet de pracht die iets stevig en sterk maakt, want zij is veelal slechts uiterlijke schijn. Evenmin brengt zij nuttige zaken voort ; wel integendeei : zij levert meer onge-mak dan gerieflijkheid. In zake van bouwen, zijn deze laatste jaren de meest prachtige gebouwen, de minst gerieflijke en de minst stevige gebleken. Velen waggelden en brokkelden uiteen en beantwoordden zelden aan het doel en de diensten waarvoor zij opgericht wierden. * * * Die gebreken en nutteloosheden der pracht zullen nu moeten vermeden worden, zonder in iets den arbeid en het Ieven van medemenschen te schaden. Reeds vroeger wierd er tegen het onzinnig bouwen aangehaald, dat de openbare besturen en bijzonderen even goed arbeid en algemeene bedrij-vigheid konden begunstigen door nuttige werken op te richten. Integendeei, door zoo te handelen, kon er zeifs meer arbeid gegeven worden en een grooter getal kon deelnemen aan de algemeene bedrijvigheid, door die werken verwekt. * * * Inderdaad, er zouden denkelijk min-der personen zijn die bij een enkel prachtwerk eene fortuin wonnen, maar er zouden honderden heden wezen die er een deftig en onbezorgd bestaan zouden door verwerven. En niet enkel handarbeiders zouden daardoor worden begunstigd, maar ook kunstenaars, bedienden, leveraars en meer anderen. * * * Bijzonder het inlandsch werk en Ieven zou daardoor bevorderd worden. De pracht heeft maar al te dikwijls vreemde hulp noodig, die bovendien dubbel en dik moet betaald worden. Zij vergt ook voor 't grootste deel vreemde voortbrengsels, ten nadeele van de nationale of inlandsche nijver-heid, waardoor andermaal duizenden in hun bestaan getroffen worden, * * * Met in achtneming van eenvoud, stevigheid er gerieflijkheid zou ook het vakonderwijs kunnen heropleven. Er wierd deze laatste tijden erg geklaagd j over de onhandigheid en onbedreven-heid van vele werklieden, maar dit kwam veelal voort uit het feit, dat hunne beste krachten miskend wierden ii om uitheemsche zaken te bevorderen. Pracht en kunst, zij moesten beide een vreemd kleed dragen of zij kwamen niet in aanmerking. * * * Het eigen schoon en het eigen goede zal voortaan beter gediend zijn door eenvoud en stevigheid, bijzonder in openbare werken en in benoodigdheden van allen aard. Dit komt ook beter overeen met ons volkskarakter en het zal ons ook beter beschermen tegen vreemde uitbating en tegen vreemd klatergoud. * * * Deze heropwekking is noodig voor hen, die zich thans beijveren om nieuwe plannen te smeden voor den heropbouw van steden en gemeenten. Huizen er gezonde geesten in gezonde lichamen, de hoofdzaak is ook dat er gezonde huizen worden gebouwd, waar de geesten der bewoners niet te veel gekweld worden door ongerieflijkheid en ongemak. Met eenvoud en gezonden zin is zulks het best te bereiken, want pracht neemt veel plaats in dat nuttiger voor iets anders kan gebruikt worden. * * * De verscbillende tentoonstellingen reeds gehouden voor 't aanbeveien van nieuwe plans, leveren niet veel nut op. Zij zijn meestal oogenverblinding en onduidelijk voor hen die niet van het vak zijn. Met een schoon plan zijn vele openbare besturen en bijzondere personen bedrogen geweest : zij kochten katten in zakken en zagen hunne mis-rekening eerst wanneer het te laat was. "Wij zouden dienaangaande vele stich- tende feiten kunnen aanhalen. * * * Wat ook wenschelijk is, 't is dat het toezicht over het bouwen van woon-huizen beter en strenger zou geregeld worden. Er zijn immers eischen waar-aan eenieder zich dient te onderwerpen, in 't belang van 't algemeen. Dikwijls echter wierd dit verwaarloosd ten nadeele der openbare gezondheid en zelfs der openbare veiligheid, omdat winstbejag hier ook een vijand was van eenvoud en stevigheid. J. L. DE TOESTAND HIER EN ELOERS NEDERLAND. — Terwijl het Staatsbestuur nu veel geld moet leenen, is zulks ook het gérai met de gemeentebesturen. Te dien einde is er een streng toezicht ingesteld, om te voor-komen oat de aangegane leeningon aan iets anders zouden besteed worden dan aan zaken van dadelijk nut. Het nazien der begrootingen wordt ook verscherpt. Door scmmige gemeentebesturen waren in de begrootingen sommen gebracht die zij later als schadevergoeding van wege den Staat meenden te kunnen ontvangen, maar aangerien dit geene stellige verzekerde inkomsten zijn, wierden die sommen uit de begrootingen geschrabt. Zij zullen moeten vervangen worden door nieuwe tijdelijke belastingen of leeningen. —o— CHINA. — Gelyk bet bleek uit de laatste nieuwstijdingen, zou eene regeeringsverande-ring in China niet zonder ruststoornis en staats-aanslagen kunnen gebouren. Om die reden heeft de huidige Rrgeering plechtig verklaard, dat het voornemen om van de Republiek weer een Koninkdom of Keizerrijk te maken, is opgegeven en ailes zal blijven gelijk het nu eenige jaren reeds bestond. Intusscoen is de beroering in sommige provinciën zoo groot, dat eenigen er in geslaagd zgn zich als onafhankelijk uit te roepen. AMERIKA. — De krijgSTerrichtingen in Mexico zijn reeds aangerangen. Er was gemeld dat generaal Huerta en anderen zich zouden aansluiteu bij generaal Villa, hetgeen de zaak ten zeerste zou verwikkeld hebben, maar dit blijkt nu onwaar te zijn, Het zal echter lang duren eer de rust of den regelma-tigen gang der zaken daar in hun geheel zullen hersteld wezen. Sinds het verdwijnen van i Keizer Maximiliaan heeft Mexico nog weinig rustige en gelukkige dagen beleefd. De oproe-ren en muiterjjen zijn er niet te tellen. Mexico zou nogtans een rijk en gelukkig land kunnen zyn, maar het dingen naar Let voorzitterschap der Republiek, doet dit ailes te niet. —o— ENGELAND. — De algemeene dienstplicht en het opgeven van den vrjjbandel zjjn twee hervormingen die, zonder den oorlog, in Enge-land moeielijk tôt s'and zouden gekomen zijn. De algemeene dienstplicht is echter meer ontstaan uit den oorlog tegen de Boeren in Zuit-Afrika. Toen reeds zag Lord Roberts de noodzakelijkheid in, een groot leger tôt stand te brengen door den algemeenen, of desnoods door eenen beperkten dienstplicht. Meermaals wierd zulks in de Kamers voorgesteld, maar telKens liep het op eene mislukking uit. Thans echter is de laatste tegenstand gebroken, maar 't is toch niet gemakkelijk van stapel geloopen. Al de wilskracht en scherpzinnigheid van Asquith en andere ministers is er noodig geweest, om dit pleit te winnen. Wat de gevolgen zullen zijn, is nog niet te berekenen, want de volksaard der Engelschen is naar zulk eene buitengewone gedaanteverandering niet geschikt. LUXEMBURG. — Eene gedeeltelijke Kamer-kiezing was noodig gemaakt door de benoeming van het Kamerlid Welter, Socialist, tôt algemeen bestuurder. M. Laux, Liberaal, bekwam 3.191 stemmen tegen 1,664, uitgebracht op M. Klepper, Christen-Sociaal-Arbeidskan-didaat. Pax Uit de Gazettenwereld « Spreken is zilver, doch zwijgen is goud », zegt een spreekwoord, maar alhoewel spreek-woorden de volkswijsheid doen kennen en veel waarbeid bevatten, is bovengemeld spreekwoord op de gazetten in dezen tijd niet toepasselijk. In al hunne zaken m ten zij door dit zwijgen veel nadeel, waarbij nog te voegen de duurte van 't papier, de duurte van den inkt en meer andere « duurtens ». Voor sommige bladen moet dit eindelijk een volledi-gen ondergang te weeg brengen. Maar «• hoop doet Ieven » en 't is door te hopen op het spoedig einde van den oorlog, dat vele bladen nog in Ieven blijven, door den gekendennatuurlijken aandrang tôt zeltbehoud. Edoch, 't zal jaren duren eer zij teruij op hunne plooi zullen zijn en zich in een nieuw stevig bestaan zullen mogen verheugen. Vele bladen echter zullen voor goed moeten I zwijgen, omdat zij van 't wereldtooneel zullen verdwijnen. Hildebrand DOOR HET LEVEN Losse Opstellen over Opvoeding en Onderwijs in den breedsten zin XIII 19e OpvoedinQ fcofe Yet<elttaag|z;aaiï)lieial Bij het uitbreken van den wereldoorlog moest juist, in de reeks Fransche uitgaven van het Internationaal Rureel voor Opvoeding en Onderwijs, eene niet al te zeer uitgebreMe studie van Dr Victor Rax verschijnen. welke voorzeker in vele kringen opsctiuiding ver-wekken zal, wanneer ze het licht ziet. Ze is getiteld : L'Education à la Tolérance. (De Opvoeding tôt Verdraagzaamheid). en die titel alleen doet reeds besefifen wat de schrijver 5 wil en welke zijne strekking is. I Ten einde den lezer een klaar gedacht te I geven van de in die studie behandelde stof, meen ik niet beter te kunnen doea dan hier het eerste noofdstuk — de inleiding — in 't Neder-landsch weer te geven. Ziehier hoe de schrijver zijn onderwerp aanvat : De Waarheid is één. En de drang naar de Waarheid is den mensch ingeschapen. Vanwaar die drang komt, behoeft hier niet onderzocht te worden. Maar die drang bestaat. Hij vindt uiting in de Wetenschap en hare beoefening ; en de eerbied die elke oprechte i beoefenaar der wetenschap bij de geheele menschheid — voor zoover deze boven den wilden toestand verheven is — geniet, is een getuigenis voor het algemeen menschelijke van > den waarheidsdrang. De mensch heeft twee organen om de waarheid te benaderen. Het eerste is het opmerkend verstand. De tweede is het innerlijk gevoel. l Het verstand tracht de waarheid te benaderen, voeije voor voetje, tastenderwijs. Het verzamelt ervaringen en legt die als kennis vast, na te hebben nagezien en getoetst. Het maakt gebruik van de wetten der logica en van veronderstellingen. Zoo bouwt het langzaam voort op den vasten grond van ingeboren begrippen en voorstellingen, en zoo verrijst het gebouw der wetenschap. Veel gaat voor wetenschap door, wat nog geen zeker weten is. Maar de ware wetenschap is de uitkomst van den ingeschapen waarheids-drang en van het hem geschonken middel om dien drang te bevredigen. Daarom mag de ware wetenschap door ons beschouwd worden als de meest zekere, de voor ons bij uitstek betrouwbare toets voor wat wij, menschen, als waarheid hebben te beschouwen. Maar er is een tweede wijze om de waarheid te leeren kennen, en wel het innerlijk gevoel. Wie dezen weg volgt, volgt den weg des geloofs. Hij leidt tôt dezelfde Waarheid als de wetenschap, waut de Waarheid is één, — maar de weg leidt door andere landouwen. Het is niet, gelijk de wetenschap, de moeizame weg der geleidelijke stijging ; maar het is de weg die over hooge uitzichtspunten voert, welke plotseling een blik op de verre waarheid geven. Hierdoor ontvangt de zoeker bemoe-diging en blijde verzekerdheid, dat hij op den rechten weg is. De weg van het innerlijk gevoel, is niet de moeizame weg der wetenschap. Het is de weg die gevolgd wordt door hem, wiens geest vleu-gelen heeft, waardoor hij van bergtop tôt bergtop kan vliegen. Dit vereischt niet den harden arbeid van den wetenschappelijken bergbestijger ; zelfs een kind, een eenvoudige onwetende kan begenadigd zijn door het innerlijk gevoel, kan gedragen worden door de vleugelen des geloofs. Ja, ook de wetenschap kan het innerlijk gevoel niet missen. Het geeft baar den vasten grondslag der axioma's. der a priori voorstellingen en begrippen waarop haar gebouw onwrikbaar is gegrond. Ieder, die goed na lenkt, moet erkennen dat de diepste grond van ons weten, van de wetenschap, geloof is : opmerkend onbewijsbare, maar loch als waarheid gevoelde grondstellingen. Maar toch heeit het innerlijk gevoel één schaduwzijde, vooral waar het zijn vleugelen hooger uitslaat — en dat is : gémis aan opmer-kende, aan bewijsbare zekerheid Geloof is geloof ; het is geen weten. Het is wel de meening, de vaste overtui^ing van weten, maar toch altijd de ondergeschikte overtuiging. Wanneer iemand in staat is ieder eerlyk, verstandig mensch, zijns ondanks, de waarheid van zijn geloof te bewijzen, dan is daaruit gebleken, dat zijn geloof tôt wetenschap geworden is. Waar dit met het geval is, waar geloof nog waarlijk « geloof » is, ligt daarin opgesloten dat de opmerkende bewijsbaarheid nog ontbreekt ; met andere woorden : dat eerlijke twijfel nog recht van bestaan heeft. En wat reçut van bestaan heeft, behoort te worden grëerbiedigd, juist krachtens zijn bestaansrecht. Deze eerbiedigiging van eerlijken twijfel aan hetgeen wat men zelf gelooft, heet verdraagzaamheid.Uit deze bepaling vloeit voort, dat van verdraagzaamheid geen sprake kan en mag zijn tegenover beweringen die in strijd zijn met de ware wetenschap ; en evenmin tegenover oneerlijken twijfel, hardnekkige, koppiga vasthoudendheid, huichelarij of onwil. Wanneer een winkelier, uit welke van deze redenen ook, zou volhouden dat hij twintig centiemen terug moest geven, als ik iets voor zeventig centiemen gekocht en met een frank betaald had, zou de eisch van verdraagzaamheid niet mee-brengen deze bewering te eerbiedigen, omdat die bewering in strijd zou zijn met de ware opmerkende wetenschap. Maar waar het geldt de oprechte gods-dienstige of zedelijke overtuigingen en geloofs-punten van personen, kerkgenootschappen en godsdiensten, die tôt hat gebied van bet geloof behooren, die voortgevloeid zijn uit innerlijk gevoelde uitzichten, welke de verheven hoog-len, door verschillende godsdienst-stichters ingenomen, op de Waarheid hebben verschaft, — dààr kào geen strijd met de wetenschap plaats hebben ; daar is naast het geloof de twijfel bestaanbaar, en daar past voile verdraagzaamheid.En het is over deze verdraagzaamheid dat ik bier wil spreken. Ik zal me by deze enkele aanhaling bepalen, lioewel ik gaarne verder over de redeneering can Victor Rax zou handelen. Opvolgenlijk tiandelt hij over de verdnaagzaamheid tusschen le ondersclieidene Christene Kerkgenootschappen en bestrijdt terloops de bewering, als zou le onverdraagzaamheid een der merkteekens 1er Roomsch Katholieke leer zijn ; over de verdraagzaamheid tusschen de verschillende ;odsdiensten, en eindeljjk over de verdraag-saamheid tusschen g#loovigen en ongeloovigen.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Cet article est une édition du titre Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad appartenant à la catégorie Katholieke pers, parue à Borgerhout du 1878 au 1930.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Ajouter à la collection

Emplacement

Périodes