■j aB0NNBMBNTSPRIJZEN ■Lj# tën n*"""1 ll7S ■ ^ 3 J»mnd j®1- ■ y^één jaat 18-~ I Ule klacht-eo nogens onregelmatig- Utua het BfSSTEIâLEND POST- ! ■ g0REEL en ni«t aan het beheer van I u blad. ! Dinsd&g 27 Augustus 1918 - 4Ae j&arg, Ht 231 Pri|» €1 Centmm vom Selgii | Het Vlaamsche Nieuws Verachijjnt 7 mmm per wmk DE OPSTELRAA© i Hoofdopstefler Raf VFRHULST, Dr. Aug. BORMS, Hoogieeraar AIS>. VAN DEN GRANDE AANKONDiaiNOENi ïtveocU blad, «tau rugei ...... 2.51 D«rde id id 1.— Vi«rd« - id. id. , 0.50 | Doodsb«riçht 5.— Elke medewerker is persoonlijk verjuitwoordelijk voor zijn schrljvon, #n. bindt niet he-el de redaktie. ReialUie, Beheer en Aankondigingen : 73, ST-JACOBSMARKT. 73 ANTWERPEN JmJWiTSCHE'Ziin^ I DUITSCH avondbericht •Hjerlijn, Maandag1 26 Augustus. — Of- '^■Zware Engelsche aanvallen aan bpide 8 Biien van Bapaume. De m&t geweldige '^■.;chteniazet gedane doorbraaks pog in g j^Ëjden vijaind1 is mislukt. Eigen tegen-• ■Biivallen ter herovering van. h>et verloren ■Lin zijn nog- aan gang. Vcile ineenge-pantserwagens liggen vôôr en '^Kter onze links. Krachtige aanvallen H. Franschen bezuiden de Ailette, wier Kaartepunt door eigen, suksesvollen i^Eival gebroken werd'. | DUITSCH LEGERBERICHT Westelijk gevechtsterreiia ■ Berlijn, Maandag 26 Augustus. — ■ Legergroep Kroonprins Ruppr/ en 1°Voorpostengevechten bij Belle en ■enoorden de S carpe. I Bewesten Croisilles bleven vijande-Hj|;e aanvalleri in ons vuur liggen. M'izefeldwebel Goebel schoot met zijn Rachiengeweren 4 pantserwagens, on-Herofficier Haus met lichte mijnwer-Hers 3 pantserwagens ineen. ■ Aan weerszijden van Bapaume zette ■le vijand tusschen St-Léger en Martin-Hm'c/i zijne aanvallen voort. Hooge Hizet aan voetvolk en pantserwagens Hoest hier de doorbraak van ons front Hevechten. Waar de vijand door ons Huur of door tegenstoot afgewezen B'erd, zetten frissche krachten den ■aval immer opnieuw voort. Zijne Banvallen zijn over *t algemeen mis-Hikt; meer van nabij bescbouwd is H vsrlooo van den slag zoowat de vol-Hcnde : de vijand drong in onze bewes-Hn M or y, bewesten Bapaume-Martin-Huic/i loooendende Unies binnen. Be-■oorden Bapaume brachten ter plaatse BereiAstaande reserves den vijand,aan Hen Oostelijken rand van Mory, Fa- i Hreui! en bewesten Bapaume tôt staan. Berclere aanvallen zakten voor deze ■ Hnies ineen. Bezuidwesten Bapaume Hnkte de vijand tuscben Thilloy en ' Hfar/inpuich op Gendecourt en Fiers Hl. Pruisische reserve-regimenten en marine-voetvolk wierpen hem do-krachtvollen tegenaanval in de lin Thilloy—Martinpuich terug. Bei< plaatsen werden heroverd. Talrijl pantserwagens liggen stukgeschoU voor en achter onze linies. Tegen onze van t A ncre-front lo gehaakte linie Bazentin-le-Petit—Ce nay (onleesbaar. Red.) werk zich de vijand in den loop van de namiddag op. Krachtige aanvallej die 's avonds tusschen Cernay en c Somme loskwamen, werden afgew zen. Bezuiden de Somme zette de vijan zich bij herhaalde aanvallen in Carir en Fontaine vast. Aan weerszijde van den Romeinschen straatweg slo< gen wij zijne aanyallen terug. Tusschen Somme en Oise geen bi zondere gevechtsbedrijvigheid. Bezuiden de Ailette yiel Pruisisct garde den vijand bewesten Crécy-ai Mont aan, en won de hoogte bezuù westen Pont-St-Mard, en sloeg, se menwerkend met Duitsche jager twee sterke aanvallen van blanke e zwarte Franschen af. Zoowat 400 g< vangenen werden bixmengebrach Ook benoorden de Aisne zakte d< avonds krachtige vijandelijke aanva len ineen. m SIST. Ï0N6. ZiJIE ITALÎAANSCH GEVECHTSTERREIN Weenen, Maandag 2â Augustus, -Officieel : Ni«ts nieuw». ALBANIE Weenen, Maandag- 26 Aug-ustus. -Dfficieel : Onze aanval wordt suksesvol voortgi set. Na verbitterde gevechten zijn gisti ren benoorden Fjeri de Italiaansche brut jehoofdstellingen gevallen. Onz troepe hbben in de achtervolgiing de Semei ^'^rschreden. Ook bij Berat en in h< Siiovo-gebergte verwezenlijkten wij ve: ieren vooruitgang. De bomaanvallen' onzcr vliegers o Valone werdlqn, voortgezet. ITelegrammen a* in L^l lichting bij den oorlogstoestand op het Wei SI iin]2SD8CiriIi Hl QCl telijk gevechtsterrein openbaar. Daarin he< rrirr het : van verscheidene ziiden worden voo: wtam I De doeleinden van generaal Foch ■ Bcrlijn 23 Augustus. — Een aanvalsb H* buitgemaàkt op gevangenen van de 46 H*' en 169e Fransche divisie, toont eens ^PÇer aan hoe vèrstrekkend het doel van d< ^■iand was, en, dat bewijzen trouwens oc Hjt massa's waarmee hij op een smal fro: Hëi aanval overging, bewijzen het mede ; d ^■"es om ten slotte toch te mislukken. ■ Deze drie divisie9 moesten, diep opgestel ^pvallen op een front van amper 4 k: Bwdte, en zij beschikten over overvloed H Acht rîchtpnnten waren op een kaart aa Btîeven, met tevens de aanduiding hoe < H™weer ze bereikt moesten worden. E< ^Pl'ljons-order van den bevelvoerder van h jagers stipte buitendien aan dat de aa van Tilloloy moest uitgaan en beginn< vijf nur in den namiddag. Het eers •fflî, op den Oostelijken zoom van van Be Magnes moest tegen zes uur bereikt ziji H baan Roye-Lassigny ten Noorden van Cr ■îsnmesnil te 7.40 u. Als.laatste doelwit go Westelijke uitgang van Amy die men b ■ta moest om g 5o u. Un zoo maar vooi ■: wn heele reeks te verwezenlijke doelei om te eindigen met het dorp en h Avriconrt, op 8 km. van de 'Franscl •elliagen van vertrek gelegen, waar de aa ■Mende troepen ten laatste om 111/2 u. d ■jjwrendaags morgens moesten staan. H ■j'ansche opperbevel had eerst de 13e als d van den aanval bepaald, maar had d; ■p>sten uitstellen tôt 4 dagen later, gezien i H1'0zoçlijkg verliezen geleden in de jongs ■Pvechten. De 17e Oogst kwam hij los, 1 ■en hevig voorbereidend geschntvnu: H ? vijand kon zelfs niet het eerste zijner do< Vnden bereiken. Hij hërnienwde zijn ston ■ ^ tôt 4 nnr '» namiddags, maar mot H°P Roye-snr-Matz terugtrekken, in het d ■ f rivier, ter plaatse een aantàl dood M? gewonden latend (die werden vastgcte ■™°r Duitsche aehtervolgingspatroelje d3t onder het losbrandend artillene-vu lu ?^er ^at van de voordeelig opgestel ■®iclwiegew€rell- I n'e"we Duitsche verdedlglngstakt^k ■ Ja"ls> 23 Oogst. — De oorlogskorrespo II- • ncht«n dat de gevechten bii Roye 1 ■v^?ny een heel nienw aanschijn hebben £ Hatt,eï tenSev<>lge de nienwe verdediginj Itten't • ^er ^litschers. Dezer legerleidii lb m den slag noch op aaneengeschakel | tl,_ j n°ch, noch op dichte en stevige trc |uij,a.ssa's- Zij biedt eerder weerstand_l 1%/» Jan vaste stennpunten, als bastio Ittn ®.en overvloedig met machien.eev IdooK^0?1611- beboschte en met _ rivier lv«flM'• terre'n is voor deze wijze v ■ '"ti zeer geschikt, die den geallie< binderpalen bereidt en hen ■ kim. e"en van het voorwaart» rnkken ■ ?( «wte Termeerdert. j ^e»ter over de Duitsche terngtrekkende I Lrm^_ beweglng I ffi Oogst, — Rester mmakt «sjt t* stellingen verbreid als zouden de aanvalle van het Britsche leger op 21 Oogst mislnl zijn. Dat is niet juist. Het is niettemin waa: g_ dat wij misschien een omvangrijker uitsla e zouden hebben behaald, zoo de Duitschers i hun voorste linies weerstand hadden gebodej ,n In de plaats daarvan namen zij hun gevechti front achter de spoorweglime Albert—Arrt lt terng, waardoor ons plan werd omvergewo a(- pen. Daardoor werd de hooféstelling van de vijand voor ons onbereikbaar. Hier werd he ^ zelfde manenver nitgevoerd, dat de vijan l tevoren reeds aan het Fransche front ha ig toegepast, toen hij zijn linies tusschen Ois en Vesle verlegde. Daar maakte hij den Frai a_ schen door zijn wijken een suksebs afhandij ,n Dat kan men echter niet als een neerlaa !n van het Fransche of Engelsche leger betit< et !£ TWEE HOOQQEPLAATSTE AMERIKANE1 te DIE ELKAAR TEGENSPREKEN Amerikaansche en Duitsche wreedheid i ; a- Berlijn, 24 Oogst. — Président Wilson ko Id in zijn boodschap aan het Amerikaanscl e- volk, tegen het lynch-gerecht, niet nalaten c t. Duitschers te belasteren. Nadat hij openlij n- toegegeven heeft dat in aile gedeelten va et Amerika de ontzettendste gruwelen zijn g< ie pleegd, poogt hij zijne lynchers zwakjes 1 Q" verdedigen door te beweren, dat de lynchei -s het schandelijke voorbeeld van Duitschlan et volgen. Tegen deze, aile beter weten ten spij a" in de wereld geslingerde bewering, besta; 'n een kapitale getuigenis, die voorzeker Wilso e als maatstaf hadde moeten dienen, die va te een hooge, officieele Amerikaansche persooi ^ lijkheid, generaal Pershing. Op II Oogst hee ' generaal Pershing een geharnast protest tege een van de aartsleugenaars uit zijne range n; naar Amerika gekabeld. Deze aartsleugena: 9, had den Duitschen de wreedste gruwelen aai gewezen. De Amerikaansche opperbevelhel ber in Frankrijk telegrafieert daar niet c 9 geringstè feitelijk op eenige ondervinding b s rnstende grondslag voor dergelijke beweringe ÏJ beétaat, raad ik aan dezen serjant, ingeval c hierboven weergegeven mededeelingen_ werk lijk door hem gedaan zijn,_ onmiddellijk na: hier terug te zenden en zijne beweringen 1 _ herroepen. Hiermee staan drie feiten vas „ die niet meer weg te redeneeren zijn :_1) c ' berichten over de Duitsche gruwelen zijn u ,o. de lucht gegrepen. Dat zegt de opperbeve 1 " hebber van het Amerikaansche leger : Frankrijk, generaal Pershing ; 2) Trots de: ■p. eerherstelling van het Duitsche leger om g J; neraal Pershing soreekt Wilson trots bet J wetén, zîijn lasterlijke aantijging uit ; _3) 1 Amerika worden, volgens de bekentenis vé r,n den président der Vereenigde Staten de vre ïn selijkste gruwelen door lynchen gepleegd. aô DWIKBOOT = OFFFT?S ln Berlîin. 28 Oogst. — In het Oo«te1nke < midden-gedeelte van de Middellandsche Z' boorden onze duikbooten zoowat 17.000 br. daarortder drie grootere, beladen tankschepe >e- In den gnond. Ons Oogeduld Polen en Vlaanderen (Van onzen briefwisselaar.) Brussel, 23 Oogst. ?r De ontwikkeling der gebeurteniss,en je Polen vertoont in meer dan ôén opzic e gelijkenis met onze toestanden. Een ja "e na de bpzetting, op 5 November 19] ;n werd Polen als zelfstandige staat door bezettende machten erkend. Uit hetge 3" daama gebeurd is, kunn^n de Vlaming r~ leerem, dat eene formeele erkenning d :e zelfstandigheki, waarop vele aktivbt n zoo ongeduldig wachten, slechts een ze i. bepp.-kte waarde heeft, wanneer men zi le de kracht niet heeft om de staatsorgai satie op zich te nemen en de bezetten macht daardoor draalt de verschillen d attriibuten die een zelfstandig staatswez y kenmerken, aan de handen der inhe« n sche bevolking toe te vertrouwen. De recbterli[ke stelling van den vo< loopigen staatsraad ,oie in Polen na ■ )- zelstand'gheidsproklamatie was tôt stai gekoimen, was dan ook zeer eigenaardi e Deze voorloopige staatsraad, sameng i- steld uit 25 leden welkje door de bezette 1- de moç-endheden waren benoemd, bez enkel het recht advies te verleenen ; besh s, ten nemen of uiitvœren en zelfstand n haindelen lag niet in zijne bevoegdhei Zijne taak bestond! feitelijk daarin < t. grondslagen van den Staat-in-wording :s leggen en de vorming van een op groi l- van verki.ezingen tôt stand te brengi definitief staatsbestuur voor te bereide Met gespannen verwachtingen werd de taak aangevat, doch het succjes bleef u In eene verklaring van 1 Mei 1917 we dit openlijk toegegeven. en ten slotte • î;n Aiicrustus 1917 — bestoot hij zijne or binding. In hoogergenoemde verklaring, had < ~ voorloopige staatsraad twee konkre eischen gesteld : het aanstellen van ei Poolsch ministerie en van een Reg.er Door het Patent van September 19' der beide Keizers aan Polen verleen ~ werden beide eischen principieel ingew ligd. Er kwam wel geen Regent, den een, u,;t drie personen samengestelde R ^ gentschapsraad werd in 't leven geor 'r pen. Daardoor trad Polen in het twee* ^ stadium der staatsvormiimg, waarvan v« 11 der de gewichtigste gebeurtenis de ki * ziing voor en de samenkomst van den t genwdordigen staatsraad was. De nicuwe staatsraad1, die îets me P dan honderd leden telt, onderscheidt zi( van zijn voorganger vooreerst daardoc „ dat de helft der leden niet door een ee voudige benoeming, doch door verkiezv gen op beperkte bazis hun mandaat \ei ben verkregen.Ook dfe taak van den nie wen staatsraad is heelemaal anders. I , eerste staatsraad was gelijktijdig én et ^ soort regeering én een soort parlemen r- De tweede staatsraad heeft, daar er e< n afzonderlijke regeering (Reg.entschap raad) bestaat, een zuiver parlementai,r k: g rakter. In pkats van enke;l advies te ku: n niein uitbrengen, heeft de n.ieuw.e staat i- raad nu de bevoegdheid, om, met inach neming van zekere beperkimgen, besh: L® ten te nemen. De beslissende opdrac! n die aan dezen staatsraad werd toeve t- trouwd, — hetgeeni al het overige op d< ^ achtergrond stelt, — is het opmaken Vf d een kies-wet voor den toekomstigen Poe i. schiein Landdag, die blijkbaar als de koi ;. stituante voor den jongen Staat gedacl g wordt. Het is opmerkelijk dat in den nieuwï staatsraad ook de zoogenaamde Poolscl 11 passivisten zitting hebben genomen. Al berichten stemmen daarin overeen dat c rhedewerking der Poolsche passieven e toe geledd heeft dat er meer positievt " arbeid wordt verricht.Ook in het Poe e sche aktivisme bèstaan er twee schake k ringen. De radikalen verlangen dat oi n vprwijlid een nauw bondgenootschap m de Centrale mogendhedien, voornameli; ■s met Duitschland, wordt gësloten, dat < d spoedig een Poolsch leger worde g t. vormd als een machtsfaktor die Polen zc lt toelaten zijne gremzen in Oosteî:jke rid ° ting te verschuiven. De gematigde akt i- visten, die in meerderheid zijn en die t ft genwoordig de regeeringspartij vorme n zijn ook bereid een bondgenotschap m " de Centralen te shiiten, doch wensch,< dat vooreerst bepaalde waarborgen wo > den gegeven, waaronder voornamelijk < e verzekering der 'ntegriteit van het gebU van 't Kongres-Koniinkrijk Polen. ^ * e * * î- Ik wees er reeds op hoeveel de Pol< >r 0p ons, Vlamingen, voor hebben ; doc ,e zooals men hooger zien kan, wôrdt oc [é hunne. zplfstandigheid niet zonder wee< it geboren. 1- Onze geestelljke vrijmaking werd i n gezet met de vervla amsch i n der Gen * sche Hoogeschool. Op 4 Februari 19' :r werd door 250 propagandisten ult al n hoeken van Vlaanderen de Raad vî n Vlaanderen te Brussel gesticht. Vlaand e" ren was reeds in November 1914 biji geheel bezet, terwijl de bezetting vî Polen eerst van Augustus 1915 dagte kent. En toch hebben de Polen al e ■n rnooien voorsorong. Wij kregen een b "e stuurlijke scheiding die nog niet i tegraal werd doorgevoerd. Wel mocht ' we de aelf standigheid van Vlaandpr uitrœpen, maar tôt nog toe werd die zelf-stand gheid nog niet formeel erkend. Uit de politieke gebeurtenissen der laatste weken kreeg ik den indruk, dat j het Duitsch bestuur wel geneigd is in de richting onzer zelfstandigheid een stap verder te gaan. Men denke slechts aan . het artikel in de « Kôlnische Zeitung » van 25 Jurai, waârmede de Gouverneur-Generaal zijne instemmnig heeft betuigd. ^ :'r Doch tevens kreeg ik den indruk dat het ^ ^ dralen der bezettende macht niet zoozeer is toe te schrijven aan onwil harerzijds. M 1 De vraag die de verantwoordelijke verte- » genwoordigers der Duitsche politiek in " Bclgië zich stellen, komt, mijns inziens, M p hierop neer : Heeft het aktivisme op dit w %lf 00Seill,lik reeds de kracht om een zelf- n standigen Staat Vlaanderen op te bou-V w®n? Zal de Raad van Vlaanderen, in v )e zijn huidige samenstelling, den noodigen steun bij het Vlaamsçhe volk viinden om P de ontzaglijke taak, — de grondslagen " tôt vorming van een Vlaain&chen staat — op zich te nemen B Men zal toegeven dat er teekenen zijn » id we"c(?' voor eenieder die objektief oordee- » ^ len wil# een reden kunnen vormen om op » beide vragen zoo maar niet daaelijk een » n" bevestigend antwoord'te geven. Wij heb-ben, om maar een enkel voorbeeld te noe- » men, op dit oogenblik in bet aktivisme » . " tien zeer groot gebrek aan menschen die » ^ een leidende roi kunnen vervullen. :]e Nieuwe krachten moeten aangeworven » te worden; het prestatie-vermogen van het » ^ aktivisme moet worden verdubbeld. De » >n verantwoordelijke personen aie met het » n_ bestuur van ons land tijdens de bezetting » ze zijn belast, zullen aan onze wenschen g t slechts dan ten voile tegamoet komen, S -j wanneer wij bewijzen kunnen dat we niet o _ alleen moo'e plannen kunnen maken, doch dat we ook over de bekwame m an- v nen beschikken die bereid en bevoegd zijn a je deze plannen uit te vœren. te Het argument dat de Duitschers zou-jn den moeten beginnen met ons de staats-t. macht in handen te geven opdat wij ^ daardoor het vertrouwen in onze bewe-j ging bij het volk zouden kunnen wekken, ij. mist reeds hierdoor aile praktische waar- 4, de'daar de bezettende macht minder dan • )) e. ooit bereid is om met ons een sprong in e_ het duàster te wagen. le De kern van, heel de zaak liigt besloten » r- in deze vraag : Kunnen wij onder de )} e- Vlaamschgezinden. de noodige el,ementen „ e- vinden die bereid en bevoegd zijn, NU () aan de opirchting van een zelfstandig # er Vlaanderen met eigen wetgevende, be- „ ;h stuurlijke en rechterlijke macht mede te „ r) werken ? „ fi- Ik geloof dat we deze vraag met voile » tv vprtrouwen bevestigend kunnen béant- » j- woorden, wanneer we met een klaar be- » j- sef van de werkelijkheid onzen arbeid » >e zôd verdeelen dat eenieder het maximum » >n van zijn krachten kan in de schaal wer- V t. pen otn Vlaanderen te redden. rr Jaa van Ravenstein. H t STAD en LAND : t- i- VL. ARBEIDERS-GEMEENSCHAP J !t Tak AntwerpcB. — Bsricht aan de leden. B r" — Het wordt hi.enmede ter kennis ge- n 31 bracht dat de leden hunne aankoopen „ n kufinen doen in den winkel Kievitstr., 21- » De prijzenlijsten der voorhanden zijnde » waren zullen binnen kort aan de leden be-zorgd worden. Voor het Kiel is een bijwinl^el opge- , 31 richt, gelegen Boomsche .Steenvweg, 406, / 'e waar de leden die het Ki,el bewonen zich 'e kunnen bevoorraden. v' le ^ r- VLAAMSCH LEVEN. — Inhoud v n van' N. 47. — Hoe staat hçt met den L 1- oorlog ? met 5 platen ; West-Vlaamsçhe w > koppeti : jozef Vandenbcrghe, door Ju-i- liaan Allegaert, met 1 portret; Philos' ^ ît Lied, gedicht van Jozef Vandenbeirghe ; k Onze I etterkundige Vçrhal-en ; Geert de -r Roerdomp', historisch verhaal (1799) 4e b; e- vervolg, door Alfons Jeurissen ; Van V »u Boeken en Menschen ; Kunst en Leven ; i- Tooneelkronijk ; Vrijé Tribuun ; Ver- w i- makelijkheden ; Brievenbus ; Beelden s- en Typen uit onzen trijd : Een huwelijk ^ op kloefen ; Boden van de Mei, gedicht -t van Mars. Rynders. w n » r- DE VERVLAAMSCHING VAN DE » le ANTWERPSCHE HANDELSHOOGE- » d SCHOOL. — Gister hebben de herha- » lings-leergangen tôt het voorbereidend » ingangfSiexaarn voor de vervlaamschte » ■n Handelshoogeschool een aanvang geno- » h, men. Het suks.es overtrof aile verwach- » ik tingen : er waren, n:ettegenstaande de in moeilijke omstandigheden onder dewelke n de heropening thans geschiedt, evenveel — n- bewnste, ernstige Vlaamsçhe leerlingen t- aanwezig, als in 1913 Belgen en vreem- \ 17 delingen (Bulgaren, Roemenen, Serven, d le Russcn) tezaam ! Het eksamen belooft m dan ook een schitterenden uitslag, want d e- er wordt, onder de b.eproefde leiding van d la prof. A. Moortgat, degelijk gewerkt. En z> a,ls men dan nog in aanmerkine neemt a dat een aantal toekomstige handelshoo-*n geschool-studenten voor de verschillende v e- stud'ejaren aan dezen kursus ^een deel n n- nemen, mogen we, ook onder dit opzicht, -n van de aangtaande heropening in Okto- p ber het beste hopen. Iets voor iederen dag. De Oorkonde aan Engeland van Iran s van Cauwelaert De, Antwerpsche volksvertegen-^oordiger begmt zijn stuk aan de Cai-elsche Kegeenng met deze woorden : « Er bestaat in Beigië een taalkwes-tie; dit is een teit. De oorlog heeft haar onder scherpen vorm aan de internationale aandacht veropen-baard, doch het zou een zware ver-gissmg zijn te denken, dat de oorlog haar geschapen heeft. » Na een kort historiek van den strijd '•ordt de vraag gesteld : WELK IS D£ OORSPRONG VAN IE f AKIIVISM ? Van Cauwelaert geeft het tuitwoord : « i oen de oorlog uitbrak, waren de Vlamingen eensgezind om hun grie-ven en taaigeschillen het zwijgen op te leggen, ten einde gemeenschap-pelijk mèt de \Valen ter verdedi-ging van de grenzen op te rukken. » De Duitschers maakten overigens nooit een onderscheid... (in het oor-logvoeren) tusschen de Vlaamsçhe en Waalsche landstreken. » Slechts omtrent het midden van 1915 gingen zij de ontevredenheid en het oude wantrouwen van zekere Vlaamsçhe kringen uitbaten, om hun imperia'istische voornemens te verwezenlijken. » (Met welk doel :eunt de Entente b.v. de Tsjecho-lowakken ? Wat denkt v. C. daar-ver ? Red.) Het aktivism was een logische nieu-re vorm van de Vlaamsçhe Beweging an de omstandigheden aangepast. Van Cauwelaert legt het klaar uit : « Die ontevredenheid en dat wantrouwen waren ongelukkig op een zeer onhandige en ongelegen wijze opgewekt en geprikkeld geworden door zekere Belgische Ders, in het buitenland, en door de verdedig^s der anti-Vlaamsçhe gedachten. lia MEEST GEZIENE LEIDERS Dfc.fl VLAAMSÇHE BEWEGING werden reeds einde 1914 uitgekreten voor LANDVERRADERS en DUITSCHE AGENIEN, terwijl die zich nochtans met aile kracht inspanden voor de verdediging van het land ; de Vlaamsçhe gedachten werden gescholden als zijnde van Duitschen invoer; tôt in Engelsche tijdschriften toe riep men zegevie-rend uit, dat het voortaan met de Vlaamsçhe Kwestie zou gedaan zijn en dat Beigië Latijnsch zou wezen of verdwijnen. (pat hebben de laamschhaters tôt waarheid ge-,aakt. Red.) » De Vlamingen waren anderzijds, méér dan ooit, de slachtoffers van vernederende behandelingen van-wege talrijke Belgische besturen. » HET WAS ONVERMIJDELIjK dat de Vlaamsçhe eigenliefde in verzet kwam en ongelukkig vonden eenige jonge heethoojden, die in bezet Beigië ^eb'even waren, er het voorwendsel in om steun bij de Duitschers te zoeken. Dit was de oor- sprong van het aktivisme. »_ * * • Zeer juist. In de nummers vain Het laamsche Nieuws van 1915 kan het îgin en de langzame ontwikkeling m den Vlaamschen strijd gevonden orden. Stap .voor stap werden de lamingen gedreven, niet door de uitschers doch door Havere, tôt aar zij nu staan. Die jonge heethoQjden waren o.a. : ichter Eugeen van Oye, Dr. Borms, eimond Kimpe, enz. De grijze en peper-en-zout-getinte larden zijn talrijk in den Raad van laanderen. Op dit enkele epitheton en naam-o'ord na is v. C.'s voorstelling juist. Dan volgt er een onjuiste bewering. [ij zegt : « Niettegenstaande drie 'aar van in-spanmng en van de ontzaglijkste werkdadigheid is het Aktivism tôt op dezen dag een zwakke minder-heid in de Vlaamsçhe Beweging gebleven. Het is er niet in geslaaga de hoofdleiders mee te sleuren, die het integendeel met de grootste vol-harding hebben bestreden; zoo in als buiten het bezette gebied. » De hoofdleiders, de oprechten — iet de eerzuchtifen en baatzuchtigen - staan bijna allen in den strijd. Ten tweede, nooit heeft er in de laamsche Beweging een machtiger rijfkracht geweest dan het Aktivism. Van Cauwelaert zelf, en zooveel an-eren, heeten zich passief, en ze strij-en en bewegen, beroeren en streven, 30 fel als de aktiefsten onder ons 'Ien- . .. . Willens of niîlens, zij znn kinderen an het Aktivism: ziî wraken den aam. doch huldigen de daad. Het Aktivism sleurt ailes mee. Het rimeert ailes. _ _ . , De krijgsgevangeno in het Duitsche kamp vergeet er cille wrok en leed voor ; de soidaat aan t front \^erwacnt teekenen in de luent en is bereid tôt het uiterste te gaan. t-r is van mets anders spraak meer. t is als een nieuw kristendom : het verwekt haat en liefde ; het verdeeit de huisgezinnen ; het stelt den vader tegen den zoon. In Zijn Naam woïdt geprofeteerd ; in Zijn Naam uitgewor-pen; in Zijn Naam vele krachten gedaan ! Sommigen vragen : V idete, ne quis sciatl Ziet dat niemand het wete ! Doch zij beiijden het Aktivistisch geloof in hun hart. De fellen vaardigen uit : « Wie met Mij niet is, die is tegen Mij ! En wie niet met Mij vergadert, verstrooit. » De toegevenden : Qui enim non est adversum nos, pro nobis est. Wie tegen ons niet is, is voor ons ! Het was eerst een klein zaad, doch is reeds de boom van "t Evangelie waar de vogelen des hemels in neste-len. Waar twee of drie vergaderd zijn in Vlaanderen s naam, daar is het Aktivism in het midden van hen. Daar zijn er die Vlaanderen .vroeger eerden met de lippen alleen, maar wier hart zich verre hield : slechts die leiders zijn afgevallen en heulen over-al en in ailes met de franskiljons ; ge vindt ze te zamen op dezelfde lijsten tegen het Vlaamsçhe recht; ze zijn tôt ailes bereid, met ailes t akkoord, a.s 't maar tegen Vlaanderen is. Zij vree-zen het Aktivism omdat de gansche schare in rep en roere is door zijn leer. En ze zijn bijeengekomen : machti-'-en en rijken ; Drelaten en vrijmetse-laars, en zij hebben zich afgevraagd : Hoe zullen wij het dooden ? Wat een inspanning! Wat een werkdadigheid! Wat een sluwheid en hardnekkigheid om het uit te roeien ! Waarde Heer van Cauwelaert, de ontzaglijkste middelen werden en worden inderdaad aangewend tegen het Aktivism ! Dat toch zult gij niet looehenen, die zelf reeds zoo vuig en * zoo laag be-kampt wordt. Gij bekent : het Aktivism ontstond omdat men ons met dood en uitroeiïng bedreigde, en gij voegt er aan toe dat het onvermijdelij\ was, dat het niet anders kon, of 't moest geboren worden.In uw gemoed voelt ge wat wij voelen; gij wilt wat wij willen, alleen keurt gij af dat wij het Vlaamsch recht gaan zoeken waar wij het verkrijgen konden, zooals wij u alleen kunnen verwijten dat gii het vragen blijft aan Havere, waar u een steen wdrdt toe-geworpen als ge om brood smeekt. Ja, het AJitivism is een nieuw kris-tendom.Om het ten voile te beseffen zoudt pij moeten aanwezic kunnen zijn, Van Cauwelaert, aan de tairijKe vergade-rii^jen die dage.ijus in verschmende wij rien van de stad gehouden worden. Weet gij dat gansch de Jeugd, die Vlaamsch is en Vlaamsch bleel, naar het Aktivism komt ? Neen, het zijn freen jonge heethoojden, t zijn be-sliste jongens en ingètogen meisjes, met het Vlaamsch geloof én de Vlaamsche overtuiging in oogen en harten. Gisterep vergaderde de Meisjes-bond, pas gesticht. Er waren b! juf-frouwen en volksmeisjes aanwezig, vriendelijk, zusteriijk onder mekaar, maar zoo vol vroom Vlaamsch geloof dat een sceptieke buitenstaander zou gewagen van een mystische zieietoe-stand, van een "odsdienstig fanatism, om er een uitleg voor te vinden. Geloof t ge ons niet, kom u dan over-tuigen ! Of wacht, gij zult wonderen zien en verwonderd staan over het-geen er in het V laamsche volk wakker is geworden. De patrioterij en het franskiljonism blijken daar tegenover als een opper-vlakkig, uiterlijk, leelijk en ledig woorden- en gebarenspel. In de Vlaamsçhe zielen huist de vaderlands-liefde, en dezer zuiverste en krachtig-ste uiting is het Aktivism. Al het praktisch gedoe en naarstig bedrijf van Raad van Vlaanderen en Gevolmachtigden, hoe noodzakelijk en verdienstelijk ook, is daarbij koude politiek. Het Vlaamsch geloof, de Vlaamsçhe hoop, de Vlaamsçhe liefde bloeien voor de eerste maal als frissche levende bloemen in het opklarend gemoed van ons volk. Gegrinnik en gehoon van ploerten en dwazen; laster en vervolging van machtbezitters, die vreemd of ver-vreemd staan tegenover ons volk, kunnen dat hei'ig en oprecht geloof in Vlaanderen niet meer verdelgen noch dempen. t Is een lente van liefde voor eigen taal en eigen schoon die ont-kiemt en uitbreekt na een Winter van 85 iaren. Gelijk ochtenddauw op het loover.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.