pinsdag 19 Oktober 1915. Eerste Taarg. Nr 277 Prijs : 5 Gentlemen door geheel België Het Vlaamsche Nieuws I mm mm wmmwmê-é mmvmMm na • VmrnhSint 7 «Mal pm wmm LABONNEMENTSPRIJZEN | Per week 0.35 Par 3 maanden 4.— Fer maand 1.50 fer 6 maanden 7.50 Per jaar 14.— «ans* V iiwi «I ■■«■«■Ma—w»w, ,i m ■ ii,<tinffp'*iireWHMaMWWWag AFGEV A AJRDIGDEN VAN BEN OPSTELSAAD. . Br ÀHg. BORMS — Albert VAN BEN BI?ANBE BUREELEN : ROODESTHÂAT, 44, ANf WERPEN. Tel. iprmuuiMii.pa ijiiiiÉi iiimuii ■ n m "n AANKONDIGINGEN Tweede hladz,, per regel 2.50 j Vierde bladz., per r*gal.. 0.50 IDerde blad., id. I.— j Doodsbericht 5.— Voor aile annonçai!, wsnde men zich : RC'ODBSTRAAÏ, 44. frankrijk verklaart den oorlog aan Bulgarije 20 October in Zuid-Afrika ■ \Ve zijn aan den vooravond van de ■çemeene verkiezingen voor den Volks-Ed in Zuid-Afrika : zij zullen beslissen ■ver de toekomst van het Boerenvolk, la: onredbaar ten prooi valt aan de Bpgelsching, zoo daar door den wil B kiezers geen sterke dam wordt tegen Bjev.'orpen. ■Vier partijen treden in 't strijdperk : IL Zuid-Afrikaansche Partij van Botha B Smuts, die als programma de één-Boom-politiek voorstaat, d. i. de ver-Belting van de beide nationaliteiten : K Boeren en de Engelschen, in één ■n^kcJi-Afrikaanseh volk. Dus onze Blitiek der «âme belge», waardoor Ben eveneens de twee rassen welke ons Bndbewonen, wil kneden tôt één deeg, B als hij gebakkeil zou zijn Franseh Bood zou worden. ■Zeer nauw verbonden met voornoem- ■ A. P. zijn thans de Unionisten, Be onder leiding van Dr Smartt de Brtij vormen der financiers en impe-Klistische Engelschen, de partij der Bijnhuizen, waardoor al het kwaad, met Br: vloek die op 't goud kleeft, over Biid-Afrika is gekomen. Voor hen is de Blcs beheerschende faktor de « British Braire d en daar zij in de Bothasche Bnstroompolitiek het beste middel zien, Bi al de kleine stroomen in den éénen, Btchtigen stroom te stuwen, die zijn Hicren naar de zee zendt, waarop Brit-Hoia heerscht, zoo zien zij hunne be-Bra uitstekend waargenomen door de Biid-Afikaansche Partij. Zelfs zouden Biile groeneeringen hun kandidaten op B' en dezelfde lijst kunnen voorstel-Bn, was het niet dat de argelooze Hol-Bidsehe Afrikaners daarin het klaar be-Bjs zouden zien dat de Z. A. P. ge-Bel en gansch Engelsch-Imperialis-Bch eeworden is en haar zoo voor goed B' rug zouden toekeeren. BTegenover die twee groepen staan er ■jfeandere : de Arbeiderspartij, die het Miusterie Botha bekampt, wegens zijn R»eldig optreden tegen de werklieden H de groote werkstaking van 1913 en ■ nieuwe Nationale Partij, door gene-V Hertzog kort v66r den oorlog ge-Hcht, om het verengelschen van Zuid-■jnka tegen te gaan. Hertzog en Botha ■fflden vroeger zij aan zij in dien strijd Bwr zelfbehoud van hun volk en in de Bste verkiezingen die volgden op het ■joeren van de nieuwe grondwet voor Bid-Aifrika, in September '1910, be-■slden zij een schitterende overwin-H*<! op dt Unionisten, (toen nog Pro-H^isten geheeten) : 67 nationalisten B tlechts 37 unionisten werden verko-B; en ailes deed verhopen dat het En-■kh gevaar nu voor goed zou afge- MDoch vvat wij hier in ons land met ■jBigen politieker die als Vlaamschge-naar 't Parlement werd gestuurd zien gebeuren : namelijk dat hij invloed van hoogerhand stil-van zijn voeren begon te verlie-B: en zelfs dikwijls als werktuig tegen ^P^ Beweging werd gebruikt ; dit werd Hit, 1 lot van den eersten minister ';a en van menigen anderen hoogge-^■''steu Boeren-afgevaardigde. c., Engelschen wisten daarin zeer B S te werk te gaan, lieten Bo- ■ naar Engeland komen, overlaadden ■ met lof en eerbewijzen en brachten j H stllaan zoover dat hij er zich met ■ en ^'ollega Jan Smuts toe leende, ■ st,ainbewusten generaal Hertzog uit 'iinisterie te dringen (20 Decembei' B ^'as de breuk tusschen de zuiver ■ '^lalisten en de Botha-partij volle-Rtn.er bleef Hertzog en zijn aanhan-B; f'!.? S an<^ers over dan een afzonder- Nanisme te stichten, waarmeê zij ?srstv°lgende verkiezingen het Kueri^Botha zouden bekampen. Btha'SSC 's c'e °orl°^ uitgebarsten ; H ' Zopals het te verwachten was, Kd f^lni,ddellijk de zijde van Enge-B w het Boerenvolk dwingen ■ri'S.°P te nemen ten voordeele ■ fe'j er'vijand, waar het pas vijftien ■d ,/(en z°o wreedaardiar door be-B, Was geworden. Christiaan de Bi(l.Aie.,onversaagde lcamper uit den Bjiirij^1 aansohen oorlosr, en zijn Br t.,,'1 ( t generaal Bevera stonden ** «* rieym ku««« rastmeu samen om gewapenderhand zich tegen 't bevel van Botha te verzetten. Maar bij gebrek aan wapens en hulpmiddelen was het oproer reeds einde December L914 gedempt en Botha rukte met 40.000 tôt 60.000 man, ongeveer de helft En-ïelschen en de helft Boeren, in Duitsch Zuid-West-Afrika, waarvan de verove-ring op 9 Juli 1915 voleindigd was. (1) De verkiezing nu van 20n Oktober ?aat vooral over het sredwongen deel-nemen aan den oorlog en over den op-stand, de « rebellie » die daardoor ont-stond en ten gevolge waarvan de lieve-'ingen van het Boerenvolk, deels met De Wet, Kemp, Dr Van Broeckhuizen, enz.. in den kerker smachten, deels zoo-•>ls de generaals Beyers en De la Rey om het leven kwamen, of zooals Jopie Fourie ter dood gebracht werden. Vooral is het de aangebeden volksheld Christiaan de Wet, die van uit den « tronk )>, d. i. de gevangenis, de heele verkiezing bezielt : hij deed door Brand Wessels aan zijne nationalistische vrien-den het wachtwoord geven waarmee zij tôt de Afrikaners zouden gaan : « gij moet mij uit de gevansrenis uitstem-men! », zoodanig dat allen die de vrij-lating van de Wet wenschen hunne stem aan de Nationale Partij zullen geven.Het was te voorzien dat deze verkie-zingsveldtocht, waarvan zooveel afhangt voor Zuid-Afrika, met de uiterste hard-nekkigheid zou gevoerd worden en we hebben dan ook in de laatste weken ge-lezen dat overal groote vergaderingen plaats hadden en dat het daar soms zeer geweldig toeging. Reuter schreef zelfs over een beraamden aanslag op minister Smuts, maar dat bericht leek ons een reukje te hebben. Nu, wat er ook van zij, voor- en te-genstanders zullen wel ailes beproefd hebben om te zegevieren en we kunnen ons goed voorstellen, wij hier in 't klas-sieke land der rumoerige kiesstrijden, waar het nochtans enkel over « kleri-kaal en antiklerikaal » ging, hoe er gin-der onweder zal gewoed hebben en wat bewonen avond onze stambroeders van-daag zullen beleven, den dag der « veillée des armes », zooals onze politiekers dat noemden. Wij flaminganten, als echte Vlaamsche nationalisten, kunnen niet anders dan uit den grond van ons hart wenschen, dat onze Zuid-Afrikaansche stambroeders de zege zullen schenken aan Christiaan de Wet ,en Hertzog, op-dat de pogingen der Engelschen om Zuid-Afrika geheel onder hunnen invloed te krijgen voor goed verijdeld .worden. We betreuren het dan ook, dat Vlaamschgezinden zooals Dr Van de Perre, zich hebben laten verschalken en gebruikt zijn geworden om ginder op allerlei wijze de rasbewuste Afrikaners te gaan bevechten. Waarom zulk werk niet laten doen door onze franskiljons? Waarom zoo gauw vergeten wat Enge-land ons brœdervolk heeft doen lijden en niet liever gewerkt in den Haver en te Londen om voor De Wet en zijne lotgenooten de poorten der gevangenis te doen openen? Wat nu ook de dag van morgen voor onze broeders ginder zal brengen, één zaak staat vast, dat het streven van En-igeland om van iederen Zuid-Afrikaner |een Engelschman te maken, nooit luk-ken zal en een volk waar helden gelijk Fourie zich laten doodschieten voor het heil van hunnen stam, terwijl ze hun beulen toesnauwen : « Hul moet mij toch niet in mijn gezicht skiet nie, ik het 'n trroot Afrikaner hart, daar is plek erenoeg om mij te skiet ! », dat zulk volk zijn laatste woord nog niet heeft gezegd. Dr. AUG. BORMS. (1) Wie daar meer wil over weten, leze het zeer degelijk werk je van Dr A. Schowalter. een Boerenvriend die reeds in den Znid-Afrikaanschen oorlog aan de ziide onzer stameenoo^en stond en dat uitoreereven werd bii S. Hirzel, te L-eip-'isr, 1915. Het is eetiteld : « Buren, Englander und Deutsche » en ko«t 1 ; tnark. ONZE LETTEJRKUNDIGE PRIJSKAMP ANTOON MOORTGAT V6ôr een groote twintig jaar was hij leeraar aan het Koninklijk Atheneum van Antwerpen. Flamingant, liberaal, re-denaar en voor-de-vuist-spreker als niet één, sprong hij gemakkelijk op een tafel en 't borrelde eruit, met het woord en het gabaar dat de verbeelding weet te treffen. 't Gevolg : bij den minister ge~ roepen en verplaatst naar Aarlen'. Naar Aarlen!... In ballingschap!... Antwerpen verlaten !...- Nooit! — Mijnheer de Minister, ik heb de eer u mijn ontslag aan te bieden. Natuurlijk met twee handen aan-vaard. De Koofrhandel lag te zieltogen. Moortçat wordt er hoofdopstc-ller van. 't Blad fleurt wat op.doch een veege ga-zet nienw leven inblazen is een taak die Pygmalion zelf aan de goden niet zou durven vragen. Liever maar gauw een ander gesticht. Zoo kwam de Nieuwe Gazet. De journalistiek leidt tôt ailes op voorwaarde er uit te geraken. Moortgat geraakte er gemakkelijk uit ; da?rin werd hij zelfs trouwhartig door een paar vrienden geholpen. Hij stichtte de Vroegpost die verscheen en verdween met den Zuid-Afrikaanschen Boerenoor-log en de Engelschen, te Antwerpen vertoevend, vlam en vuur deed spuwen telkcns er weer 40,000 Tommies in de pan waren gehakt. Thans is Antoon Moortgat griffier van de Handelskamer, waar zijn haven--kennis, en de zeven of acht talen die hij grif spreekt en schrijft, best te sta komen. Hij is de schrijyer van een novelle, Vcrsleten, die terecht waardeering ver-wierf, doch maakte zijn naam door zijn vertalingen in verzen uit het Franseh : Het Klooster, van Verhaeren ; Kaatje, van Spaak ; en vooral Cyrano, van Rostand. Cyrano, het onvertaalbaar stuk van den Franschen goochelaar met woorden en begoochelaar met klanken ; verzen met klaterende rinkelende rijnien, met pralerige beeldspraak, schittering van spitsvondigheden en theatralen zwaai, overstellen in 't Vlaamsch dat werk levend door Franseh vernuft, bezield door Franschen gcest en tierend op Franseh woordspel, 't was een uitda-ging.Moortgat met Cyranoachtige verme-telheid ginsr de weddensehap aan ; hij voelde den held in zich leven, hij liet hem spreken met eioren gebektheid en eigen uitbundigheid en toch trouw weergevend vers voor vers, beeld voor beeld, rijm voor rijm, woord voor woord, niets wegmoffelend, niets weg-goochelend, met een zwaai zoo los en een trant zoo zwierie: dat het oorspron-kelijk scheen. 't Kwam op het tooneel : een triomf ! Laroche vond op zijn beurt een kolfke naar zijn hand en overtrof zichzelf. Het Gaskonje, dat werkelîjk in den Vlaming leeft, jubelde en juichte zichzelf toe op den schouwburg. Antoon Moortgat dichtte daarna een oorspronkelijken Tijl Uilenspiegel. Er komen wel moeilijkheden van tooneel-schikking in voor, doch die eens uit den weg geruimd, zal het stuk bevâllen. Zou dat in dezen tijd niet aan te durven zijn? Om te eindigen nog dat : wij betreuren dat het werk van Moortgat, zelfs zijn Cyrano, onuitgegeven moest blij-ven. Zoo ook De Bremer Straatmuziek, Het Klooster, Kaatje, de tragedie Kin-deren des Onheils en « De Koophandel » verdwenen. Wij zijn gelukkig een brok uit Cyrano te kunnen mededeelen. 't Is de vermaarde fantazie die de held op zijn eigen neus maakt. Politiek Hier in België werd heel veel aan politiek redaan, maar 't was bijna altijd j partijrvolitiek. De strijd voor de vervlaamsching der Gentsehe hooçeschool was nu eens bree-de politiek. Doch de strijders zelf hebben heel wat moeten verduren vanwege hun wederzijdsche partij. Terwijl « d® krasi*nd« h«a«M » ons Vlaanderen wakker riepen, was het of kerk en loge sainenspanden om de lei-ders te bebliksemen. Wisten die anti-klerikale flaminganten dan niet dat de Vlaamsche taal den godsdienst bevor-dert?Wisten die katholieke dwepers dan ' niet dat de heilige Grondwet hen ver- J kettert ? I Te hopen is dat we voortaan meer j echte DoZ/esvertegenwoordigers zullen hebben en niet meer klein.ereestige partij-nog minder: zelfvertegenwootdigers. De wandelstokken- en inktkokeroorlog moet ook voor goed uit zijn. Late men niet kerkelijk meer willen îngrijoen in zuiver staatkundige belan-gen, zooals b. v. de taalkwesti-e. Moge eveneens de vrijmetselarij op dat gebied terugiredrongen worden. We vragen dat voortaan iedereen in politiek voorsta : behartiging der zeer versehillende maar nooit vijandige kul-tunrbelaneen van Vlaanderen en Wallonie en echte neutraliteit op godsdiens-tig ter rein. Dat nu de politieke gezichteinder onzer intellektueelen wat verder blijve reiken als... Parijs. In dit opzicht moeten wii, Vlamiiigen, ook schuld beken-nen : alhoewel, volgens de franskiljons, tegen het Franseh, lazen wij bijna niets dan Franseh nieuws. We werden van pangermanisme beschuldied, maar wat dit eieenlijk was, wisten we zelf niet. Nu lezen we regelmatig « N. Rott. Courant », « Vaderland ». enz... Nu hoo-ren we van « Times- » berichten genoeg: laten we honc-n, dat wij nu ook zoo een-zijdig Franseh niet zullen blijven. Novissimus. i Vlieger en Duikboot i De Turksche korrespondent van den t « Lokal Anzeiger » schrijft einde Sep- i tember, wat hij zag tijdens een tocht in [ de Dardanellen : ^ Ik hoor het bekende geluid van een ; vlieger. Ik kijk op en zie niet hoog ; boven me de machine. Geen vijand dus. c Het is een watervliegtuig. Het toestel s daalt en spoedig is het zoo laag als ons £ schip. Maar plotseling gaat het weer de hoogte in. Een vuurstraal... In het hel-dere water zie ik onder den spiegel een j zwarte massa. Een vijand, een duikboot! Een waterzuil spuit met groote kracht op. Een donderend gekraak. De vlieger heeft den vijand gebombardeerd. Getroffen?... Komt -hij naar boven? Zinkt hij, dOodelijk getroffen op den bodem der zee? Maar hoor, een scherp geluid... schoten. Zonder dat ik het merkte; kwam een torpedoboot om de landtong. Op een halven kilometer opent hij het vuur op de plaats, waar de duikboot door den vlieger aangeval-len werd. Met voile kracht komt de torpedoboot. De schoten knallen voortdu-rend. De granaten flitsen over het water, als de steenen door een jongen ge-keild. De vlieger voleft de duikboot, die niet getroffen schijnt te zijn. De torpedoboot komt nader. Steeds vuurt hij. De ylieerer beschrijft krinsren, nn eens nauwer, dan weer wijder, als een roof-vosrel, die zijn prooi zoekt. Is de vijan- -delijke boot door een kosrel getroffen, I gezonken? Is ze ondergedoken en ligt 4 ze nu, heradeniend na het doorstane sre- v vaar, op den bodem van de zee, waar t ze tôt den nacht blijven kan, om dan | te ontvluchten? Maar hoe ver dan? Bij c de versperring aan den uitsrang van de c Dardanellen werd het ontdekt. De duik- s boot wilde naar buiten, maar deze uit- e weg was e'eslofen. Het schip was gevan- c gen, als de muis in de val. s De duikboot trachtte het versperrende net te doorbreken. Maar ze werd er in 1 gevançen als een visch. En moëst zich 1 overgeven. De duikboot wilde het versperrende net stuk rammen. Maar het ging niet. Ze was gevangen als een ^ visch in het net. Men liet haar begaan g van den ochtend tôt den avond, twaalf s uren lang. Toen dook ze op, heesch de v witte vlag. De bemanning- eaf zich over. e De laatste, die het schip verliet, opende v de ventiel, en de boot zonk. s Het net verspert de Dardanellen voor i: de Engelsche dnikbooten. die in het t nauwe vaarwater naar buit zoeken. i' Maar de oorlog is het meten van elkaars v krachten. De vijand zal dus wel trach- i' ten het net te vernielen en dan is de s beurt weer aan ons iets anders te vin- s d««. a Dagelijksch Nieuws BELGISCHE KINDEREN. — Te ^lorst in Limburg, waar het R. K. Huis-/estingskomiteit te Leiden een 40-tal dnderen, afkomstig uit het verwoeste )endermonde en omgeving geplaatst îeeft, overleed dezer dagen een der duchtelingetjes, een meisje van 12 jaar. Ziehier hoe de « N. Venl. Courant » :en treffend relaas geeft d«r begrafenis 'an dat kind. « Het is geen gewoonte in deze ko-ommen gewag te maken, wanneer een jnzer kleinen ter ziele gaat. Met onder-icheiding behandelen we het Belgisch duchtelingetje om aan haar landgenoo-en en de groote wereld te doen ?ien, net welke liefde en hartelijkheid de jeug-iige verschoppelingen in Katholieke crmgen word«n omringd, ook bij lijden :n sterven. Het tengere gestel kon de kommer-•olle wederwaardigheden niet te boven comen. Eerst die zenuwschokkende oor-ogsdonder, daarna die krachtensloopen-le hongersnood in St. Gillis bij Dender-nonde, waar het kind vandaan kwam en •ervolgens die lange reis in ontbering, varen een te zware lichamelijke beproe-dng. De Heer wenkte het 12-jarig Bel-jisch meisje om in de Engelenrei Zijn of te zingen. Doorstaan is al het lijden ; oorbij die kwellende gedachte aan het :onnig België, het verlangen naar het >uderhuis en hare lieve moeder. Zij nocht niet den kus drukken op dat noortsig voorhoofd. Maar het ziekbed vas niet eenzaam. Door liefderijke zor-fen hebben de pleegouders het omringd in met hunne tranen bevochtigd dat ;terf- en doodsbed. In de kerk van St, ^ambertus werd een plechtige lijkdienst jehouden. Ook het gémis van dierbaren ichter de lijkbaar was ondervangen. De reurende pleegouders, de buren en Bel-;ië's jeugd met den burgemeester, als leschermheer der kleinen, aan het hoofd, 'ergezelden het lijkje ter laatste rust->laats. Droef knielden allen neder en het mders zoo vroolijke jong-België weende >ver zijn zusje, dat gelijk zoo vele lachtoffers van den oorlog, in vreemden frond komt rusten. ONZE KINDEREN IN HOLLAND. — Wij vernemen dat te Rotterdam en te lelmond groote liefdadigheidsconcerten oor het Leidsche Huisvestingskomiteit ti voorbereiding zijn. VERWARMINGSZALEN. — In ons >lad van Zaterdag meldden wij dat het jeme#ntebestuur van Brussel op het >ogenblik bezig is, met het 00g op den vinter, vier openbare verwarmingsloka-en op te richten, welke in vier afzonder-ijke wijken gelegen zijn. De zalen welke net al het mogelijke confort ingericht verden, zullen van 8 uur 's morgens tôt s avonds 6 uur geopend blijven. Zou het gemeentebestuur onzer stad, lie reeds zooveel ellende en kommer gele-ligd heeft, er niet kunnen aan denken letzelfde ontwerp ten uitvoer te bren-fen? Het besluit zou ongetwijfeld met reugde door onze Antwerpsche behoef-igen begroet worden. LEERGANGEN VAN ESPERANTO. — Vanaf 19 Oktober a. s. zal er in het looger Handelsgesticht, Schilderstraat, 1, (onder bescherming van het Komiteit oor Bijstand) een kostelooze en open-are leergang van esperanto worden ingericht, die aile Dinsdagen en Zater--agen van 5 tôt 6 uur zal gegeven wor-en. De inschrijvingen voor dezen kur-us, die zal toegankelijk zijn voor dames n heeren, zullen aanvaard worden bij en huisbewaarder van bovengemeld ge-ticht. Deze oorlog heeft bewezen van /elk belang de kennis van het esperanto 3 en we kunnen niet nalaten allen aan e zetten dien leergang te volgen. DE NIEUWE AANWINSTEN 'AN HET OUDHEIDKUNDIG MU-'EUM, — De afdeeling genaamd «vroe-er Azië » van het Oudheidkundig Mu-eum in het Jubelpark te Brussel, ge-fijd aan Assyrië Babylonië, is met ene prachtige verzameling verrijkt geworden, waaraan men gedurende ver-cheidene jaren bezig was. De plaatsing ; voltooid en het publiek zal spoedig oegelaten worden om een série van 1 0 itaglios, cylinders en stempels te be-•onderen, welke een verzameling een'g 1 haar soort uitmaken. De met overleg edane groepeering van deze kostbure talen der oud« kunst, toont de evoluti# an van de srlyptiek ( kunst om op «del- gesteente te snijden) van vroeger Azië, sedert het Elamitische tijdperk tôt aan de Sassamide, dat is te zeggen sedert een tijdperk dat 3000 jaar vôôr onze tijdrekening teruggaat. De kunstschat-ten van het Oudheidkundig Muséum zijn eveneens verrijkt geworden met een beeldje dat een Sumerische godheid voorsteltv welke volgens zeggen der ^e-leerden absoluut w«ergaloos is en :n geen muséum ter wereld te vinden 'a; met een vaatje in terra-cotta van N»bu-chadnesar welke de godsdienstige con-structies van Babylçn aangeven; met een » Sumerische-Babylonische » woor-denlijst op terra-cotta, en van een bij-zonder merkwaardige serie Sumeritischt bronswerken. DE VREDES... APPE7 EN. - Fen komiteit, bestaande uit fruithandelaars uit aile- oorden der Vereenigde Staten, is bezig een boot uit te rusten, welke een lading appelen naar Europa zal vtr-voeren. Ieder soldaat der oorlogvoeren-de mogendheden, hetzij hij zich in een loopgraaf, in een garnizoen of in een ambulance bevindt, zal een dezer appelen ontvangen, welke met de grootste zorg gekozen zijn en gezamenlijk eene waarde van 11/2 millioen frank voorstellen.EEN ONTWERP TE BRUSSEL. — Het gemeentebestuur van Brussel laat een ontwerp maken voor het herstellen van de geschiedkundige gevels der hoofd-stad tôt hun vroeger uitzicht, en in het bijzonder van die der Bergstraat. Met de Groote Markt zou die straat een der be-langwekkendste wijken vormen van Oud-Brussel. ^ MOETEN DE FRANSCHEN DUITSCH LEEREN? — De Parijsche revue « Renaissance » heeft een vraag gericht tôt een aantal politiekers, schrij-vers en philologen over het thema, of het onderwijs der Duitsche taal aan de Fransche scholen al dan niet moet voortgezet worden. De ingekomen ant-woorden drukken zich allçu, zonder uit-zondering. in bevestigenden zin uit. Dit is buiten Barrés ook de meening van Pierre Baudin, die het behouden der Duitsche taal op het Fransche onder-wijsplan reeds daarom goedkeurt, opdat de Franschen 11a bevochten zegenpraal aan de « Barbaren » de zegeningen der Fransche kultuur zouden kunnen mededeelen en ze op de hoogte der Fransche beschaving zouden kunnen brengen. « Wij moeten over 't algemeen », zoo verklaart hij, « de Duitsche taal even-goed studeeren als de andere Europee-sche talen. De kennis der talen verleent ons een hoogere bekwaamheid tôt gees-telijk doordringen en het in stand hou. den van ons aanzien, waardoor we beoogen zoowel vriendelijke als vijan-delijke naties dichter te naderen. Dit doel kunnen we echter maar bereiken, wanneer we met de Duitschers in hun taal kunnen omgaaU. » Emile Combes, de vroegere groot-meester der universiteit verklaart o. a. : « Wij zouden de verantwoordelijk-heid niet op ons durven nemen van onze jeugd te beletten de meesterwerken van Kant, Goethe en Schiller te lezen en te bewonderen. » Joseph Reinach eindelijk drukt zijne meening over de gestelde vraag in de volgende woorden uit : « Het onderscheid met de Duitsche taal zal morgen niet minder nuttig zijn dan gisteren. Vooral in de militaire on-derwijsgestichten. Dit onderscheid doen verdwijnen zou niets minder beteekenen dan de gedachte van ontwap-emng en wereldvrede aankleven. Ik heb daar gisteren niet in geloofd,' en ik zal er ook morgen niet in gelooven. Wij moeten ons steeds het sterke woord van Gam-betta herinneren : zelfkennis kan men alleen bij den vijand halen ! Men kan Goethe wel in een vertaling lezen, maar op ekonomisch gebied een tolk te moeten gebruiken, beteekent een verzwak-king der ijzeren kracht. » PRIJSVERHOOGING VAN HET PAPIER IN OOSTENRIJK-HONGA-RIJE. — De Oostenrijk-Hongaarsche papierfabrikanten hebben besloten de prijzen van papier met nog 20 tôt 25 ten hooderd te verhoogen, waardoor de totale prijsverhooging, sinds het uitbreken van den oorlog, rond 45 ten honderd b#dra-< gen zal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.