Zaterd&g 16 Juni 1917. Derde Jaargaag Nr. 167 Prijs 1 0 Centlem voor geheel België Het Vlaamsche Nieuws Verschijnt 7 maal in de week ABONNEMENTSPRIJZEN : Voor één maand I 76 Voor 3 maand 6.— Voor 6 maand '0-— Voor één jaar 18.— Reditktie, Beheer en Aanbondigingen : ROODESTRAAT, A4 ANTWERPEN DE OPSTEI.RAAD: Ra! VERHULST, Or. Aug. BORMS, Alb. VAN DEN BRANDE Met de vaste raedewerking van Hoogleeraar Docter Antoon JACOB Elke medewerker is persoonlijk ver-an two^rdelijk voor zijn schrijven, en bindt niet heel de Redaktie. AANKONDIQINGEN : Tweede blad, den regel 2,00 Derde ii. ii. I .— Vierée id. id. 0.5Q Doodsbericht 6.— OFFICIEELE BERICHTEN VAN DUITSCHE ZIJDE DUITSCH AVONDBERICHT Besijn, Donderdag 14 Juni. — Offi-cieel : \ ; - : Ten Zuiden van de Scarpe hebben wij vanochtend ten Oosten van Monchy een sterken aanval der Engelschen, die met, roffelvuur «as voorbereid, in een ge-vecht van man tegen man afgeslagen. Overigens is — afgezien van verken-nersgevechten — op geen der fi'onten iets Svan belang gebeurd. Berlijn, Vrijdag 15 Juni. — Officieel : WF.STELIJK GEVECHTSTERREIN L Froint g®!1- vekl. kroonprins Ruppr. [van. Beieren : In Vlaanderen zette na een in verhouding rustigen dag tusschen Ieperen en Arnien= tières gisteren te 8 uur 30 's avoinds krachtig trornmelvuur in, dat op geheel het front door Engelsche aanvallen ge-•volgd werd. Zij drukten na gevechten, die op verschillende punten tôt 's mor-gens voortduurden, de veiligbeidstroepen icrug, die een verder Oostwaarts gelegen gevechtsliuie tusschen Hollebeke, Douve-grond en bezuidoosten Waasten sedert Hen lOu Mei sucoesvol tegen aile ver-kenimngsaanvallen der Engelschen ver-borgeu gehouden hadden. Benoorden dit pechtvéld tôt aan de kust, slechts.geringe jgeschu tbediri j vigheid. In verrassenden aanval hebben aanvalstroepen van een N'eder-Rijnlandsch regimenf aan het Llzer-kanaal een Belgischen post van 25 man bemeesterd. : Aan het front in Artois vieleu de Engelschen 's mofgens na hevige vuurgol-ven onze loopgraven beoosten Monchj' pp. Zij braken op eenige punten, binnen, maar werden door tegenaanval der ge-reedstaande reserven achteruit gewor-pen. Een stuk loopgraaf bewesten het Sart=bosch is nog in de hainden van den •ijand. 's Avonds vielen meerdere Engelsche bataljons beoosten Loos aan. Ook hier bleven onze stelîingen door krach ti-îge tegenaattivallen behouden. Front van den Duitschen Kroonprins : ; Aan den Chemin des Dames flakkerde 111 de avonduren de vuurstrijd aan weers-:zijden van de baan La on—Soissons en Ln den Winterberg op. Onze aanvals-jtroepen brachten van ondernemingen te-rgen Fransche loopgraven benoordoosten liraye, bewesten het dal aan de Suippes enop den Oostelijken. oever van de Maas gevangenen. en buit mede. ' Front gen. veklm. hertog Albrecht van Wurtemberg : ■ Geen groote gevechtsakties. DI SSISCH EN ROEMEENSCH GEVECHTSTERREIN Levendiger vuurwerkzaamheid bij Smorgon, bewesten Lucli en aan de van Zloczow en Halicz op Tarnopol leidendë -spoorbanen. BALKANFRONT [. Onveranderd. VIN TURKS6HE ZIJDE TURKSCHEFRONTEN Ivonstantinopel, Woensdag 13 Juni. -Officieel : Kaukasisch front : Op den linkervleu-"fl vuurgevecht van weinig beteekenis. '1 enkele sektoren infanterie-gevechten. Een vijandelijke afdeeling van 50 man, probeerde, bij verrassing een van onze wkenningspatroeljes te overweldigen, t Wrd door ons vuur verjaagd. Sinaïfroiit: Den 11 den Juni gematigd 'tillerie-vuur en aktiviteit van verken-Pgspatroeljes.In den «chtend van 12 juni bombar-'f^erde een deel van onze artillerie met *ces bij verassing een deel van de ver-sterkte linie van den vijand. , Van de overige fronten niets van be- VAN 00ST. HÛMG. ZiJOE Weenen, Donderdag 14 Juni. Officieel : RUSSISCH EN ROEMEENSCH GEVECHTSTERREIN Onveranderd. ITALIAANSCH GEVECHTSTERREIN Op de hoogvlakte van Zeven Gemeen-ten gisteren slechts vuurstrijd. Overigens niets te melden. BALKANFRONT Onveranderd. VAN BULGAARSCHE ZIJDE Sofia, Donderdag 14 Juni. - Officieel : ROEMEENSCH GEVECHTSTERREIN Geweervimr van de infanterie en af en toe maar een artillerieschot bij Tulcea. Bij Isaccea gesclmtvuur. BALKANFRONT Vanochtend hevig geschutvuur van den vijand benoorden Bitolia (Monastir). Nog al levendig' artillerievuur in de bocht van de Tserna. Op den Dobropolje steeg het bij tijden tôt orkaangeweld. Tusschen de Wardar en het Doiranmeer was het verwoed. Langs het heele front botsingen van verkennings- en voorhoede-afdeelingen. VAN ENGELSCHE ZIJDE WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Ixjnden, Donderdag 14 Juni. — Officieel : Onze verdere opmarsch beoosten Meessen verbonden met den druk bezui-den ons aanvalsfront door onze troepen uitgeoefend dwong den vijand belangrij-ke stukken zijner eerste linie van het ver-dedigingsstelsel tusschen de Leye en St-Yves op te geven. Onze troepen za-ten den vijand op de hielen en schoten beoosten het bosch van Ploegsteert flink op. In den nacht wonnen we eveneens in de buurt van Cannard (beoosten Meersen) vefd. Wij overvielen in den afgeloopen nacht vijandelijke schansen benoorden Bulle-court en bezuiden Hooge en maakten in beide gevallen eenige gevangenen. VAN BUSSISGHE ZIJDE RUSS1SCHE FRONTEN St-Petersburg, Woensdag 13' Juni. Officieel : Aan het Westelijk front, aan het Roe-meensche front en in den Kaukasus ge-weervuur. TELEGRAMMEN IIE RUSSISCHE REVOLUTIE Repubfieken Loiïden, 14 Juoi. — De «Daily Mail » ^ ver ïieemt ui.t Sirtt-Petersbnrg dat te Tsa/ritsin. Cherson en Kirnanova op ziolit zeM &ta;wide re-publieken zijn uitgeroepeTi. Te Tsanteinr li-eerscht een sohrikbewmd. De socialisten meester in St-Petersburg Naar het Pet. Tel. A g. meedeelt lieeft het socialistisch blok (beeta-ande ufit de revolutao-nairein, de demokratisdie sooialisten en de arbei-derspartij) bij de •vea'kiezingeii voor den gemeen-teraad te St-Petersbxirg de imeeste stemmen ge-• kregeoi. De kad^et-tejn komeii) op de tweede plaats. W anordeli jkheden De Pa.rijsche «Information» oratTa-ngt berieh ten uit St-Petexsbuaig ovex aa/nslagen tegen ver-keerswegen en gebouwen. In de hoofdstad heeft de gendarmerie een aanslag (tegen: die Kameno-Ostrofski-brug verhinderd em enkele personen in hechtenis genomen, die hum namen niet wil-len opgeven. De regeerkig heeft een veroirdenàng uitgevaardigd ter beveiliging van spooa wegen en opembare gebouwen BESTUURLIJKE SCHEIDING De Mamingen hebben vroeger nooit bestuurlijke scheiding gevraagd, er zelfs niet aan gedacht. Dit durven onze fameuse stoofhaken zwart op wit schrijven in hun manifest. Welnu ik vvil u toonen, 77 heeren van dechten wil, hoe lang geleden, de eerste Vlaamsche strijders hierover dachten. Door Koninklijk besluit van 27 Juni 1856 werd « een kommissie ingesteld, ten einde de bekwaemste maetregelen op te xoeken en aen het staetsbestuer aen te duiden, om de ontwikkeling- der neder-duitsche (vlaemsche) letterkunde te verze-keren en om het gebruik der nederduit-sche (vlaemsche) tael te regelen, in hare betrekking met de verschilligè gedeelten van het openbaer bestuer ». (Art. 1 van het Kon. Besluit.) N Art. 2. — « Zijn als leden dier Com-missie beonemd : MM. Conscience, letterkundige, te Ant-werpen ; David, hoogleeraer in de nederduitsche (vlaemsche) letterkunde aan de hooge-school, te Leuven ; De Corswarem, gewezen lid der Kamer der Yolksvertegenwoordigers, te Has-selt ; Jottrand (L.), gewezen lid van het Congres, advacaet, te Brussel ; Mertens, letterkundige en stadsbiblio-thecaris, te Antwerpen ; Rens, vdDrzitter van het Letterkundig genoolschap « De Tael is gansch het voile «, te Gent ; Snellaert, lid der Koninklijke Académie, voorzitter van het genootschap « 'Willemsfonds », te Gent; Stroobant, voorzitter van het genoot-schap « De Wijngaerd », te Brussel ; Van der Voort, letterkundige te Brussel. » De « Beraedslagingen der Koninklijke Vlaemsche Commissie », uitgegeven te Brussel in 1859 geven ons al de verslagen weer der zestien zittingen door genoemde kommissie gehouden. De verdeeling van het Belgisch léger in Vlaamsche en Waalsche regimenten, een eerste stap tôt Bestuurlijke Scheiding, wordt er door den heer Jottrand1 als volgt voorgesteld : Wij deelen, in oorspronkelijken tekst, mede uit de nota, die tamelijk lang is, wat onze zaak rechtstreeks aanbelangt. Het staat op bladzijde 75 van genoemde uitgave. « Het eenige uilvoerbaer hulpmiddel daertoe is de inrig'ting van het.belgisch leger in vlaemsche afde^llngen, gevormd in de vlaemsche provinciën,en bestuerd en bevolen in het \ laemsch ; en in waelsche reg'imenten, zamengesteld in de waelsche provinciën en bestuerd en bevolen in het fransch. De eenheid des legers zou er geenszins door lijden, getuige hetgene de officieele stukken,door de Commissie ver-kregen, ons doen kennen aengaende de zwitsersche en de sardiensche legers, en hetgene zeer onlangsche voorvallen ons, wat Xwitseland betreft, bevestigt hebben. De afkeer tusschen Vlamingen en Walen zou er niet door vermeerderd. wor-den, integendeel : de verdeelende gereg-tigheid in het geven der graden en het verleenen der krijgseer tusschen aile Bel-gen zonder onderscheid, zou beter niede-werken tôt de bevrediging der belangen en der driften, dan al de strengheid der hedendaegsche militaire tucht,die wel kan te weeg brengen, dat de haet en de ja-loersçhheid onder den wapenrok onzer ■^oldaten heimelijk verscholen blijven, maer die noch dezen haet noch deze ja-loerSchheid heeft doen verdwijnen. Wat aengaet de wijze der lnrigting- van het belgisch leger in vlaemsche en waelsche regimenten derzelver vereeniging lot een enkel geheel voor de uitvoering der krijgskundige verigtingen, daervoor verzenden wij naer hetgene desaengaende gekend is van het zwitstersch stelsel. De eerste moeilijkheden der nieuwe inrigting moesten vrijmoedig en zonder achter-docht aengevat worden. Heel het vraeg-punt ligt daerin, dat de hedendaegsche officieren van het belgisch leger belang hebben, dat de overhand welke de Walen in het leger op de Vlamingen hebben, niet ophoude. Maer dit vraegpunt moet opge-lost worden, wil men vroeg of laet er geen gewigtiger op te lossen hebben, wanneer de huidige Vlaemsche Beweging, zich da-gelîjks mecr en meer uitbreidende, zal ge-komen zifn tôt den staet van onweerstaen-bacrheid, waer de belgische, tegen-holfandsche beweging o«p het einde van 1829 gekomen was. » Zou een aktivist. in 1917 beter kunnen spreken dan Jottrand, gewezen lid van het Kongres, hetdeed in 1857 op r Maart, dus zestig jaar geleden? R. STAD en LAND KLEINE WONINGEN TE 4NT-VVERPEN. —- In 011s artikel op 13 dezer v erschenen sloop een storende drukfeil die opmerkzame lezers wel zullen verbeterd hebben. De vierde alinéa begint : « Bij de uit-breiding- die de steden namen werd er door de openbare machten niet of slechts in het beperkte wijze omgezien naar het omschrijven van zekere deelen iiitslui-tend bestemd om de kleine burgers en ar-heiders op onmenschelijke wijze te huis-\esten. » Het is duidelijk dat hier staan moet nienschelijke. MACHTSMISBRUIK. — Het volgen-de protest wordt 011s toegezonden : Hardvochtig, ncen, harteloos em daar-bij onwettig is de maatregel getroffen tegen eenige leden van 't stedelijk onder-wijs, niet door den Genieenteraad, naar inen ons verzekert, maar door een paaf vetbetaalde, zoogezegd hôogère bedien-den welke zich het recht aanmatigen straffcn toc- te passen, die alleen in de bevoegdheid van den Stederaad vallen. Zulke heei-schappen, welke jaarlijks vele duizenden uit de gemeentekas opstrijken bekreunen zich immers niet om het harde lot van den eenvoudigen beambte hunke-rend, vooral in dezen benarden oorlogs-tijd, naar de armzalige verhooging van 100 fr., die zij hem onmeedoogend ont-trekken. En dit■ gebeurt in het groote en liefdadige Antwerpen ! ! Keereu we op-nieuw naar, of zijn we reeds volop terug in den bloeitijd der Hofmeiers aan wier gezag Burgemeester Hertoghs destijds een einde stelde? En nu ter zake. Met de groote tneerder-heid der Antwerpsche bevolking hadden, bij de beschieting der stad, de ineeste onderwijskrachten het hazenpad geko-zen, deels op aanraden der hoogere militaire overheid, deels uit schrik. (Waarom niet? I-cdereen toch kon geen stadhuis-kelderheld zijn !) Teruggeroepen om hun dienst in de school te hernemen kwamen sommigen, om verechillende redeneu, te laat, misschien wel wat te laat, op hun post en werden daarvoor gestraft met een, iwee, drie tôt vier maande.n opschorsing met berooving van wedde. Welnu, die overdreven en onwettige straf lieten de belanghebbenden zich welgevallen maar schijnt niet te hebben volstaan aan den wrok van bovengemelde Bonzen, want voor een drietal dagen, vernamen de ge-«traften, tôt bonne niet geringe verba-zing, dat hun daarbij nog aile reglemen>• taire, wettelijke, jaarUjksche verhoogin-gen werden onttrokken en hunne werke-lijke dienstjaren met een, twee of drie jaar werden verminderd ! ! Is zoo'n haudelwijze nu toch waardig van de stad Antwerpen? Pulderbosch zou meer vergevingsgezind, minder wraak-zuchtig zijn ! Ook klagen we dit vergrijp tegen nienschelijkheid en recht bij ons Magis-traat aan, die zeker nifct dulden zal dat dergelijke onbillijke maatregel behouden blijve ! Ware het nochtans zoo, tegen aile menschlievend gevoel én wet, én recht in, dan geven we den verongelijkten den raad zich tôt den Heer Hoafd-Staatstoe-zichter te wenden, die ongetwijfeld hunne gegronde klacht aan de Hoogere Overheid zal overmaken en hun recht laten wedervaren. Wij hebben echter de vaste hoop dat zij tôt dit uiterste middel hunne toe-vlucht niet zullen moeten nemen, en het voldoende zal geweest zijn de aandacht van de Heeren Burgemeester en Wethou-ders op het gepleegde onrecht te hebben geroepen opdat recht geschiede DE VLAMINGEN IN HET LEGER. — Een bekentenis. — De opsteller van « De Legerbode », Jean Bar, vroeg aan niiuistcr de Broqueville (« Het Vader-land », Parijs, n. 562 en « XXe Siècle », 19 Mei) : De bladeu verschijnende in het bezette België hebben in den laatsten tijd vaak gesproken over de wanverhouding van Mamingen en Walen in 't Belgisch léger. Volgens lien zouden er in 't léger 80 % Vlamingen zijn, en 75 % Waalsche officieren (verschooning : 't was Dr. Van de Perre in Engeland die den eersten noodkreet bief). Wat isér daar waarheid van? D'e minister antwoordde : « Het per honderd Vlamingen in 't leger is onbe-kend. (Natuurlijk voor wie 't niet kennen wil !) Er bestaat desaangaande geen enkele statistiek. (Alsof dfe liisten van gevangenen, gewonden en gesneovelden niet genoeg spreken.) Voor den oorlog waren er 67 % ; ik denk dat de verhouding nu sterker moet zijn. » Wij demken het niet alleen ; wij zijn er zeker va.n. BETREFFENDE ONDERWIJS. — Uit verslagen der Koninklijke Vlaamsche Kommissie, ingesteld op 27 Juni 1856, trekken wij het volgende : « Zesde vergadering, 26 November 1856. \'ervolgens doet M. Mertens de volgende voorstellen, welke worden aenge-nomen : i" Dat de gediplomeerde leerlingeii van Nijvel onbevoegd zijn om in de vlaemsche provinciën als onderwijzers te worden aengenomen, alvorens een examen te hebben ondergaen, waerbij moet blijken, dat zij ook in staet zijn aile vakken van on-derwijs in het vlaemsch te onderwijzen ; 20 Dat, dewijl de ' leerlingen van Lier uitsluitend bestemd zijn om het lager on-der wij s in de vlaemsche gewesten te geven, zooals blijkt uit de reglementen over de normaelscholen zelven, te Lier aile de \akken uitsluitend in het vlaemsch moeten onderwezen worden, en er het fransch slechts al tael zal worden onderrigt. » En toch hebben de aktivisten hun programma zoo maar uit de lucht gegrepen. Toen van de onderwijzers die in het Fransch hun studiën hadden gedaan en. in Groot-Brussel werkzaam zijn, cen exaam werd vereischt, als bevvijs der kennis van de Nederlandsche taal, of de verplichting werd opgelegd een kursus te volgen, ten einde onze taal machtig te worden, ging een protest op uit de rangen der Fransch-dollej \naamhatende heeren en de teg-en-werking was volledig. Nochtans dacht men in '856 als nu de aktieven. Het tweede dccl van dit nangenomen voorstel bevat de algeheele vervlaam-sching van het Normaalonderwijs. Dat komt nu nog van pas. Maar toen was het gelai normaalscholen beperkt, nu zijn er veel en in de meeste valt er wat te veran-deren, om in den geest der aktivisten van 't jaar 1856 te handelen. EEN SCHANDAAL Een lézer schrij ft ons : De heeren van het Nationaal Voedings-komiteit denken waarschijnlijk zich te kunnen verschuilen aclitër het masker van neutralc landen. Daarom is het dat er berichten worden rondgestuurd die ver-moedelijk voor doel hebben ons, flamin-ganten, in het gc-zicht uit te lachen. Een g"ev^ichtig stuk luidt als volgt : Nationaal Tfnlp- en Voedingskomiteit Plqatseliik Voedingskomiteit voor Antwerpen Antwerpen, den 12 Juin 1917. Messieurs, Xons avons l'honneur de vous informer que 110s bureaux sont transférés, à partir du 14 courant, à l'AVKNUR DES ARTS, 98. Nous vous prions d'en prendre bonne note et vous présentons, Messieurs, l'expression de notre parfaite considération. Comité loeal de secours et "d'alimentation d'Anvers. Wanneer men bij Vlaamsche ineu-schen, zulke voddetV, uitgaaiide van een Administratie, in de bus komt dmven, dan is het werkelijk toch al te ver gekomen. Kan de bevoegde overheid in zulke gevallen niet handelend optreden? Laat de Raad van Vlaanderen zooiets toe? Iets voor iedaren dag De Vlaamsche Schmnvburg van Gôttingen Wij hebben het lcamp van Gôttingen' een groot dorp genoemd ; wij zouden juister zeggen een klein stad. Hc-bt ge op een dorp een openbare boe-kerij? E£n muziekschool ? Een orkest, meer dan zestig man sterk? Een werk-huis waar houten, en metalen kunstvoor-werpen worden 'vervaardigd? Een ten-toonstelling van Schoone Kunsten? Een werkwinkel voor kunstschilders? Leer-gangen door hoogleeraars gegeven? En eindelijk, eeu schouwburg, een heuschen schouwburg, niet door liefhebbers, doch door echte beroepsartisten bespeeld? Deze Vlaamsche Schouwburg draagt er een naam, die een verzuchting in zich sluit voor Vlaandâren's herboring- en grootheid in de toekomst ; hij heet : De Opgcwnde 7,on. Hr E. Beliëns De schouwburg-bestuurder is heer Daniel Heffinck, dezelfde dien wij in de kerk van 't kamp aan het orgel zagen zit-ten en die het koor der kerkzaPgers leid-de. Ge ziet dat hier de gewijde en de profane kunst goed te /.amen huishouden. De orkestleiders zijn de heeren Paul Verzien, van Leuven, toondichter, en Marcel Demouliu, laureaat van het Kon-servatorium van Luik. De regie wordt behàrtigd door tvvee uitstekende tooneelkunsténaars, de heeren Edgard de Pont, van den Nederland-sehen Schouwburg van Gent, en Gustaaf Bruggen, die bij het uitbreken van den oorlog nog in de voordrachtkunst stu-deerde aan het Koninklijk Vlaamsch Konservatorium, doch nu door eigen werk tôt eeu zeer oorspronkelijk en prachtig artist gedijde Hr Edg. de Pont Zondag, 20 "Mei 1017, den eersten dag dat we in 't kamp doorlu'achten, had 's avonds de opvoering plants van twee Vlaamsche stukken : het eene wat tenter, maar toch zonnig, Fanny's Sonnet, van vSabbe ; het andere te zwaar, te een-lonig donker, De Poel, van Piet van As->che, beide ingestudeerd en gespeeld met 3en itispanning en een lenigheid van ras-2chte tooneelkunstenaars, zoodat het als îchoone kunst aandeed. Gustaaf Bruggen heeft in De Poel een nitbeelding van de roi van den vader-

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.