ABONNEMENTSPRIJZEN : Voor een maand 1.75 Voor 3 maand ... 6.00 Voor 6 maand 10.00 Voor één jaar 18.00 Alla klachten nopena ouregelm&tig-hedef. in d« besteUiiig der postabomne-menteo zijn UITSLUITENX) te ricli-ten aan het BESTELLEND POST-BUREEL, en niet aan het bcheer vao het blad. PONDERDAG 17 OKTOBER 1918 TRIJS 7 CENTIEM VOOR VLAANDEREN en WALLONIE VIERDE JAARGANG — Nr 282 AANKOiNDKiiiNGEIN : Aankondigingen, per regel ... 0.76 Stadnieuws id. ... 1.25 Finantieele berichten 1.60 Doodsbericht 6.00 Elke medewerker is persoonlijk verantwoordelijk voor zijn schrij-ven, en bindt niet heel de redaktie REDAKTIE, BEHEER EN AAiNKOMDIGINUEN : 73, Si-JAKOBSMARKT ANTWERPEN Het Vlaamsche Nieuws Verschijnt 7 maal per week DE OPSTELRAAD : Hoofdopsteller Raf VERHULST, Dr. Aug. BORMS, Hoogleeraar Aib. VAN DEN BRANDE DE KANSEN OP VREDE OPNIEUW AAS T DALEN I Een ong'unstig antwoord van Président 1 Nieuwe eischen. — Een afzonderlijk Het Holl. Nieuwsbureau vérneemt uit I Washington, d.d. gisteren : Staatssekretaris Lansing heeft vanmidda^ I de volgende nota overhandigd aan den zaak-I gelastigde van Zwitserland ad intérim, die I belast is met de behartiging der Duitsche I belangen in de Vereenigde Staten : In antwoord op de mededeeling . der I Duitsche regeering van 12 dezer, welke U mij I vandaag heeft overhandigd, heb ik de eer I U te verzoeken, het volgende antwoord over I te brengen : De onvoorwaardelijke aanvaarding van de I voorwaarden, door den président der Ver-I eenigde Staten in zijn toespraak van het I Kongres der Vereenigde Staten op 3 Januari I 1918 en in zijn volgende toespraken neerge-I legd, door de tegenwoordige Duitsche regeering en door een groote meerderheid van den Duitschen Rijksdag, geeft den président iet recht een openhartige en direkte mede-Îîeling te doen omtrent zijn besluit met be-irekking tôt de mededeeling der Duitsche regeering van 12 Oktober 1918. Het moet duidelijk worden begrepen, dat de kwestie van ontruiming en de voorwaarden voor een wapenstilstand aangelegenheden zijn, welke overgelaten moeten worden aan het oordeel en den raad der militaire raadge-vers der regeering van de Vereenigde Staten en der Geallieerde regeeringen. De président acht het zijn plicht te zeggen, dat de Vereenigde Staten geen regeling kan aan-vaarden, welke geen absoluut bevredigende zekerheid en waarborgen biedt voor de handhaving der tegenwoordige militaire suprématie van de legers der Vereenigde Staten en de Geallieerden in het veld. De président vertrouwt, dat hij veilig mag aannemen, dat dit ook het oordeel en besluit der Geallieerde regeeringen zal zijn. De président voelt, dat het ook zijn plicht is, Aieraan toe te voegen, dat noch de regeering der Vereenigde Staten,noçh hijzelf geheel zejfer is, dat <fc regeeringen, waarmede de regeering van de Vereenigde Staten geasso-cierd is, er in toestemmen een wapenstilstand ,te overwegen, zoolang de gewapende strijd-krachten van Duitschland voortgaan, de on-wettige en onmenschelijke prak'tijken toe te passen, waarin zij nog volharden. Terzelfder-tijd, dat de Duitsche regeering zich tôt de regeering der Vereenigde Staten wèndde met vredesvoorstellen, waren de Duitsche duik-booten bezig, op zee pasagiersschepen tôt zinken te brengen en niet alleen de schepen, doch ook zeifs de booten, waarin de passagers en de bemanningen zich in veiligheid Vils an — De wapenstilst<ind=kwestie antwoord aan Oostcnrijk= Hongarije. zochten te brengen, terwijl bij den tegenwoi digen gedwongen terugtocht uit Vlaander en Frankrijk, de Duitsche legers een ta tiek van roekelooze vernieling toepasse welke altijd beschouwd is en beschouwd ; worden aïs een direkte overtreding der w. ten en gebruiken van beschaafde oorlogv< ring. Steden en dorpen worden zoo niet v< .nieîd, dan toch beix>ofd,van ailes wat zij t vatten. Dit geldt niet alleen voor wat er in steden en dorpen is, doch ook dikwijls v. de inwoners zelf. Van de naties, die teg< Duitschland verbonden zijn, kan men ni verwachten, dat zij er in zullen toestemme de wapenen te laten rusten, zoolang er dad< van onmenschelijkheid, plundering en v« woeating worden verricht, die zij juist met £ schuw en ontstelde harten gadeslaan. Ten einde geen mogelijkheid van misvx stand te laten bestaan, is het noodzakelij dat de président zeer plechtig de aandac der regeering van Duitschland vestigt op < bewoordingen en de duidelijke bedoeling \i een der vredesvoorwaarden, welke de Du: sche regeering thans heeft aangenomen. D ze voorwaarde is ^vervat in de boodscha welke de président op 4 Juli j.l. te Mou: Vernon heeft gegeven. Zij luidt als volgt : De vernietiging van iedere willekeurij macht, waar ter wereld ook, welke op eig< gelegenheid, in het geheim en naar eig< verkiezing den wereldvrede kan verstoren, < zoo deze thans niet kan worden vemietig dan moet zij ten minste tôt feitelijke onmaci worden gedoemd. De macht, die tôt nu toe de Duitsche nat heeft gekontroleerd, is er een van den aar zooals hier omschreven. Het staat ter keu: van de Duitsche natie, daarin verandering brengen. De zooeven aangehaalde woorde van den président vormen een natuurlijl voorwaarde, welke aan den vrede mo voorafgaan, indien de vrede door het optr den van het Duitsche volk zelf wil tôt star komen. De président voelt zich verplicht te zeggei dat de geheele vredesaktie volgens zijn me ning zal afhangen van de beslistheid en h bevredigende karakter der waarborgen, d ten opzichtd van dit fundamenteele pui kunnen worden gegeven. Het .is noodzakelijk dat de tegen Duitscl land geassocieerde regeeringen voor all< weten, met wien zij onderhandelen. De président zal een afzonderlijk antwooi doen toekomen aan de koninldijk-keizerlijl, regeering van Oostenrijk-Hongarije. (w. g.) ROBERT LANSING. tS- 'J i j-iréVp li - ViVT H»i OFFICIEELE BERICHTEN Van Duitsche zijde DUITSCH AVONDBERICHT Berlijn, Dinsdag 15 Oktober. — Offi-cieel : Aan het g-evechtsfront in Vlaanderen heeft de vijand zijn aanvallen voortgezet w daarbij een,ig terreinvoordeel van be-perkten omvang kunnen bereiken. Teni Westen van de Maas zijn de par-tieele gevechten in ons voordeel verloo-Pen.DUITSCH LEGERBERICHT Westelijk gevechtsterrein Berlijn, Woensdag 16 Oktober. — Officieel : Legergroep Kroonprins Rupprecht : In Vlaanderen zette de vijand zijne aanvallen voort. De hoofdstoot was gericht tegen 'orhout en tegen de lijn Isegem— Kortrij\. Ook tegen het overige ge-vechtsfront braeht de vijand, door Pantserwagens ondersteund, heftige aanvallen ten uitvoer. Op enkele pun-jen hebben onze troepen hun linies be-®uden, op Etndere weken ze al vech-tend en weerden den vijand in achter-fraarts gelegen steunpunten, meer-®aals door tegenstoot, af. Op den 2 ■/"ûordelij ken aanvalsvleugel bleef Tor-™ut in onze hand. Pogingen van der V1)and tusschen Werckeri en T orhout 'J1 Noordel. richting op te rukken, wer-®er> in de eerste linie door troepen van 36ste landweerdivisie verhinderd. ^szuiden Torhout hebben we de linie uçhtervelde—Isegem behouden. Be-zuiden Isegem slaagde de tegenstander jlri over de baan Isegem—Kortrijk °"r te dringen. Beoosten de lijn brachten wii hem staan. Bewesten en bezuidwesten j ise' maakten wii onze Unie even van ;.n viiand los. jt j-egergroep Duitschen Kroonprins : ,,'usschen Bohain en de Oi!se vie! le j i',!and opnieuw na zeer krachtige ar-'erie-aktie aan. Benoorden de straat Bohain—A isor nlle hielden wij hem door ons vuur i jedwang. Aisonville zelf werd na hei ige aanvallen van den aan weerszi len van de plaats en tegen de plaa! relf stormloopenden vijand behouder Ook ten Noorden van de Oise lo; >rekende vijandelijke aeinvallen mi; ukten voor onze linies. De sinds weken bijna zonder onde) sreking in t gevecht staande 6d 3eiersche infanterie-divisie onde] jeheidde zich weer eens bijzondei jevechten voor onze nieuwe stellinge jenoorden en benoordoosten L,aon e Dewesten de Aisne, waarin wij den t( jenstander herhaaldelijk zware verlit -en berokkenden. De vijand staat hi« >ezuiden de Serre en ongeveer op d inie Liesse—Sissonne Le Thour-Ït-Germainmont. Aan het Aisne-hor )ij Grandpré en Mourron langs d Aisne vooruitgeschoven kleine stellin ren-bochten wejden ontruimd. D laar vechtende troepen hebben de: 'ijand ook gisteren weer tôt herhaald roor hem verliesvolle gevechten ge Iwongen en daarmede het met het tij lelijk handhaven van de bocht nag€ treefde doel ten voile bereikt. Legergroep von Gallwitz : Tusschen de Argonnen en de Maa :ijn nieuwe, heftige aanvallen van d \merikanen in ons vuur en door onz egenstooten mislukt. De vijand heel >ok gisteren, niettegenstaande den in et van een overmacht, krachtige artil erie en trots ondersteuning door pant erwagens. slechts weinig terrein ge vonnen. Benoorden Juvigny, in he >osch van Bantheville en benoordoos en Cunel waren de gevechten bij he nvallen van de duisternis afgeloopen Dp den Oostelijken Maas-oever vei >rokkelden de tusschen de Maas ei jenoordwesten Beaumont losgekome: tan va1 len in het onoverzienbaar bosc.li ;ebied, in zeer heftige aparté erevecL en, die in ons voordeel eindigden, D \_merikanen leden ook gisteren buiten ;ewoon zware verliezen. Van Oost-Hong. zijde a ITALIAANSCH GEVECHTSTERREIN Weenpi, Dinsdag- 15 Oktober. — Of fio'leel : De ItaJiainen hebben Durazzo, dat doo ons ontruiimd was, bezet. De beweg-ingen in Albanie en Servi' werdten zonder nœmenswaiardige ge \ echtsvoeling met den vijand voltrokken BALKÂNFRONT Wcenen, Dinsdag 15 Oktober. — Of >r_ fioîeel : en ' De gevechtsbedrijvigÉaid was gisteren 1_ t.n m^l 11L* A 1 rv -iv- J "35 ' j Van Fransche zijde «- WESTELIJK GEVECHTSTERREI> Parias, Dinsdag 15 Oktobe.r. — Offi e- cieel : * de Ten Noorden van de Oise hebben d< ln Franschen vorderingen gemaakt in he 31 gebied van Aisonville, Zij hebben detr et Zuidelijken otever bezet van de Serre to n> aan Joilly=sur-Serre, dat iin hun handeir ^ Ls. Zij zijn eveneens vooruïtgekomen ter ■f- Noor^loOsten van Marchais, waarbij zi 4Q() gevangenen hebben gemiaakt. Met, r" naar het Oosten hebben ziij zich meestei gemaakt van La Selve era van Nizy-le ■u Coûte. Ten Westen van Grandpré bouder ^ zij den weg van Vouziers naar Grand'prt Ln bezet. Zij hebben Ln dit gebied opnieuw meer dan 400 gevangenen gemaakt. e- \'t Van Enqelsche ziide WESTELIJK GEVECHTSTERREIN 'e Londen, Diinsdag 15 Oktober. — Offi-;n cieel: 'n De Engelsche troepen hebben het 'n Haute Deule-kanaal aan weerszijden var ■*' Pont-à-Vendin overschreden' en hebben lf: Este Villes, Meurchin en Bauvin geno-. men. 'e Meer naar het Noorden hebben onze ' troepen vorderingen gemaakt in de buurt 16 van Haubourdin. te Op de rest van het Britsch front ten n Zuiden van dc Leie is niets bijzonders 'e te vermelden. S TELEGRAMMEN !: Oorlog of Vrede ? ît <• ;e De Engelsche werkliedenpartij eischt het inzetîen der onderhandelingen Zurich, 15 Oktober. — De « Zurcher Post » meldt uit Londen dat ' de Engelsche i- arbe.derspartij de regeering een besluit ;s overhandigde, waarin ze van aile geallieerden gelijktijdig eischte, als Duitschland de voorwaarden van Wilson aanneemt, open-baar en gemeenschappelijk onderhande-:e lingen. voor een algemeenen vrede te beginnen. Terzelidertijd verlangden z*j,dat oflicieele yertegenwoordigers der werklieden en sociale organisaties aan de officieele vre-deskonferentie zouden deelnemen. Het antwoord van président Wilson Het antwoord van président Wilson wordt door een groot Nederlandsch blad als volgt beoordeeld : Het antwoord van de Amerikaansche regeering is voor al wie gedacht hadden, dat nvi weldra de wapenstilstand zou afkomen t- en de vredesonderhandelingen konden begin-n nen, een smartelijke teleurstelling. Het is dat : ook voor wie, gglijk wij zielf hebben geschi'e-" ven, het verzet in linge land en Frankrijk te-~ gen een wapenstilstand, die den zegevieren-s den tocht der Geallieerde legers in het Wes-, ten zou afbreken, zoo sterk zagen, dat zi] er aan moesten twijfelen of Wilson wel in staat l_ zou zijn, zijn bondgenooten aanstonds mee t" >- krijgen. Waarbij Wij in aanmerking namen, dat er ook in Amerika nog een sterke oor-logspartij is. .... loch een teleurstelling, omdat wij ons er e mee vleiden, dat, nu Duitschland zoo ver was -- gegaan in de aanvaarding van Wilson's voorwaarden, de groote invloed van den président Frankrijk en Engeland nog wel mee zou n krijgen. tl Maar het is met zoo, want wij kunnen dit laatste stuk van de Amerikaansche regeering niet anders verklaren dan als een bewijs, " dat Frankrijk en Engeland niet mee willent r Zij gelooven, dat zij Duitschland welhaast e zoo kunnen verslaan, dat het zich onvoor-_ vvaaixielijk onderwerpt. En nu Wilson dat moeilijk kon zeggen, t komt hij met wat niets anders dan nieuwe e voorwaarden kunnen heeten. Want wat eischt Amerika nu weer' _ De vvreedheden ter zee moeten ophouden. Dat wil zeggen, dat de geheele, duikbootoor-^ log zal ophouden, w#nt elke torpedeering van e schepen, die geen oorlogsbodems zijn of geen ■- troepen en munitie vervoeren, is een wreed-heid. Maar zal dan ook die andere wreedheid ter zee, het afsnijden van den toevoer van ~ voedsel voor de bevolking van Duitschland, waarop de duikbootoorlog het antwoord is ge-weest, ophouden? De torpedeering ven de twee passagiers-s booten, midden in de gedachtenwisseling over g den vrede, was een jammerlijke zaak, ner-o gens zeker dieper betPeurd — Erzberger heeft r het nog gezegd — dan in Duitschland ..zelf. * Maar juist door den wapenstilstand zouden - deze gruwelen, voortgekomen uit een on- - rechtmatige oorlogvoering gelijk de uithon-gering dat is, ophouden. De wreedheden te land zouden moeten ein-" digen. Maar hier staat de voorstelling van t Duitsche zijde vlak tegenover die van Ame- - rika : het vuur van de Geallieerden verwoest het Fransche en Vlaamsche land, en de be-woners vluchten daarvoor. Rooven de Dui* • sche legers daarbij, of brengen zij in venlg- - heid wat het?ii door het vijandelijke vuur, n hetzij bij een strategische vernieling, door ^ aile oorlogvoerende fiartijen toegepast, straks verloren zou gaan ? Van de wreedheden in de lucht zwijgt de - nota. Ife het omdat in den laatsten tijd de » vl iegera a n va 1 len van Geallieerden kant tal- rijker zijn dan van Duitschen kan,t ? _ Waarborgen dat de autokratie in Duitschland verdwijnt ? Maar Duitschland zou kunnen antwoorden, dat zij al verdwenen is. De politieke toestand in Vlaanderen De wijze waarop de oorlog eindigt schij vele aktivisten onaangenaain te verrasse r waar zij liadden genieend dat Vlaandere zelfstandigheid afhankelijk zou zijn van 1 - sukses der Duitsche wapens, hebben de mi - taire gebeurtenissen van de laatste maand • en de politieke voorvallen in Duitschland v. de laatste weken hun de hoop ontnomen. Nu schij nen deze voorvallen indérdaad ni van aard oin ons verheugd te stemmen. 1 partijen welke sympathiek tegenover 1 Vlaamsche eischen stonden zijn uitgesch keld geworden uit de regeering, en aan h bewind komen de partijen die aan een ster' Duitsche staat naar buiten weinig of ge belang hechten en dus ook om de macht 1 positie van Duitschland en de Belgische g • westen niet veel geven. Deze partijen hebbi zich gehaast een vredesvoorstel te dex ! waarbij Wilson's 14 punten als bazis werd< : aangenomen. Dit nu heeft de aktivisten g 1 troffen. Wij kennen de militaire toestand v; 1 Duitschland niet, maar men krijgt, wanne men deze pers, volgt, de indruk dat sommigt 1 d:.e de regeering steunen dit doen omdat 2 zich weer in een sfeer van bodemloos ideali me bewegen waaronder de Duitsche politit reeds meer dan eens, had te lijden. De b ' grijjpen van volkerenbond en wereldvre< J schijnen hen zoodanig te begeesteren dat r meenen dat, nu de tegenstanders in het eig< land verslagen zijn, de imperiahsten der a: dere landen eveneens plots zijn zoet gewo den. Wanneer liet zoo was, dat Duitschlar om zuiver idieeie doeleinden, de verweze: lijking van den volkeretlbond, zijne recht< laat aantasten en zijn wereldpositie laat ve nietigen —• schreef de « Vorwârts » niet : d, de Duitschers tôt zware opofferingen voor < volkerenbond befeid zijn — wanneer de: , '^eest van sentimenteel idealisme, die bij ' de gezondheid van het Duitsche volk, zij politiekers meer dan eens reeds in vroegei tijd, beheerschte -— triomfeert, dan ziet hi er niet alleen met Duitschland, maar tevei met Vlaanderen en ook met de volkerenbon zelf heel slecht uit. Gelnkkig zijn er nog machtige faktore die, wanneer het meest blijken dat bij ee gedeelte van de regeeringspartijen dit naïi idealùsme moest heerschen, zouden ingrijpel Het groote hoofdkwartier, wanneeer het b reid blykt te zijn tôt een verzoeningspolitie de hand te leenen, zal zeker niet dc veran woordelijkheid mede willen dragen voor ee politiek die Duitschland voor een tôt nu i de lucht hanpende gedachte zou willen 01 offeren. Iîn ook het volk zal bereid zijn, zij gevierde legeraanvoerders te volgen wanne< het er op aan komt de eer van Duitschîan te redden. Zondag reeds had in Berlijn ee volksmaïiifestatie voor het Hindenburg-stanc beeld in de « Tiergarten » plaat». Niet dat wij het voor Vlaanderen gelukki zouden achten dat in Duitschland de diktatui ingericht werd, het voorgaande enkel 01 degenen onder de ' flaminganten welke vex de invloed der in het « land der denkers steeds zoo vruchtbare idée vreezen, omdat z uit menig punt meenen op te maken dat è idée in de Entente-landen nog niet rijp i er op te wijzen dat de invloed van dea zuivere idealisten op de gang van zaken toc niet zoo alleenheerschend is, en er dus waa schijnlijk wel een voorzichtigere politiek h worden gevolgd. Ook uit de tôt gedatie stappen kunnen' w niet opmaken dat deze naïef idealistiscl richting zou overheerschen. Dat Duitschlam , wanneer het als gelijkwaardige zal aanzie worden, met een volkerenbond en met c Wilsonsche 14 punten insiemt, noemen w niet alleen niet ongelukkig, maar wij kunne ons d^ar zelf en al® mensch en als Vlamin daarover ten zeerste verheugen. ' Dat voor aile menschen het ontstaan, va een volkerenbond een geluk is, valt buite •twijf&l. Ongerustheid heerscht echter in zekere mi< dens dat Wilson's voorwaarden voor Vlaa: deren ongunstig zouden uitvallen. Wannet de volkerenbond er echter komt, en eerlij wordt doorgevoerd, dï. wanneer Duitschîan over genoeg energie en macht beschiï om de imperialisten van de Ententë te dwit gen zich eveneens naar Wilson's grondrege. te richten, kunnen \V-ij dat niet vinden. Me mag niet vergeten dat een volkerenbon waarbij een der princiepen is dat volkere niet als steenen in een spel mogen behandel worden en dat de klaar omschrevene nati< nationale eischen de veistgaahde bevredigin moeten verkrijgen, volgens Wilsons puntei een heel andere atmosfeer voor het staat: leven schept dan het vroegere statensysteen Wel zal volgens het 7e punt België heropgf richt worden zonder beperking zijner soev< reiniteit, maar er wordt bijgevoegd 0 die h< in dezelfde mate als de andere naties bezr ten zal». Dit is er bijgevoegd omdat de vo kerenbond zonder een beperking van de sof vereiniteit van welke natie ook, niet déni baar is, en die beperking zal ook daarin b< rusten dat België niet meer het recht zs hebben Vlaanderen te onderdrukken, immer d klaar omschrevene nationale eischen znlle de verstgaande bevrediging krijgen». Hc oude centralifceerende België zal niet herstel worden, en de Vlaamsche kwestie zal zeke op de vredeskonferentie besproken wordei daarom kunnen wij met wat Jan va Ravenstein schreef dat de Vlamingen hc door een Duitsche kanselier gegeve woord ook na de vrede voor Vlaanderen belangen op te komen, uit eigen bewegin terugschenken, slechts ?n zooverre instemme nt als hierbij het opkomen van Duitschland 01 I ; de yredeskonferentie voor Vlaandereus rech' ns niet wordt aangeast. lierstens is wat ir et zoo plechtige omstandigheden werd verklaarc li- niët terug te nemen als een vliegende ge ;n dachte waar men de onjuistheid van inziet m en tweedens is Duitschland niet enkel tegen over de Vlamingen, maar eveneens tegenovei et de volkerenbond-idee zelf verplicht vooi )e Vlaanderen's belangen op te komen. Een oj ie gerechtigheid berus,tende volkerenbond moe a- ook tegenover Vlaanderen gerecht zijn, er et het de mogeLjkheid tôt kultureele zelfstan ce digheid geven, welke enkel door politiekf :n autonomie is te verwezenlijken. Zoo dat nie s- gebeurt ■ berust de volkerenbond van 1919 oj e- dezelfde reaktionnaire bazis ongeveer als dt m Heilige Alliantie van 1815 en dan zal evenals ;n toen de jonge kracht der volkeren hem nood zake'ijk deed uiteenspringen het ditmaal het e- geval zijn. Maar de Vlamingen mogen niet uitsluitend m op Duitschland rekenen ; een direkte aktie »r dient te worden op touw gezet. Van uit dfi :n yerschillende Vlaamsche middens moeten ge-ij schriften naar Wilson gaan die er, op wijzen s- dat het Vlaamsche volk nationale eischen k heeft. Het beste gebeurde dit in een groote e- en aile Vlamingen omvattende jietitie ; wan-le neer dit niet mogelijk is, wat waarschijnlijk ij wel het geval zal zijn, daar< eenerzijds de n passieven niet op het initiatief van den Raad 1- van Vlaanderen zullen ingaan, en anderziids r- van den Raad niet valt te verwachten* dat d hij aan anderen het initiatiéf laat, in mani-1- festen die op hetzelfde neerkomen. n Ook de passieven kunnen, en zullen heel r- waarschijnlijk, hier in handelen. Immers, zij it hebben uit twee redenen aan akt-ie gedurende le den oorlog verzaakt, eerstens omdat zij met :e de Duitsche bezetting niet wilden samenwer-il ken, tweedens omdat zij het Vlaamsche n vraag^uk niet wilden internationaliseeren. ■e Het eerste komt hier niet in aanmerking, im-;t mers zij kunnen hun manifest opstellen na œ de ontruiming door de Duitsche bezetting, d die nu wel zal volgen ; en wanneer zij tegen internationalisatie waren kan dat gelden bij n het voortbestaan van het oude statensysteem, n nifct bij een vooruitzicht op een volkerenbond, :f nu aile nationaliteitenkwesitiés in' het belang 1. niet enkel van de nationaliteiten, maar tevens > van het geheele menschdom zullen op het k tapijt komen. t- Het komt daarbuitenom nog ons voor dat, n nu het 'oogenblik van samengaan tusschen n aktieven en passieven gekomen is, het is te >- hopen dat aan beide kanten genoeg breedheid n van inzicht zal bestaan om deze eenheid te :r verwezenlijken. Dan moeten wij aan Vlaan-d derens lot niet wanhopen. n Anderen meenen dat van de tijd van wapen-1- stilstand zal worden gebruik gemaakt door de Belgische reaktionna»ren om de arbeid van g het aktivisme te vernietigen met geweld. Ook ir hiervoor vreezen wij niet, ofwel zal de be-n ze.tting hier door neutrale troepen gebeuren, >r welke dan aan bepalingen gebonden zullen » zijn, w&lke wanneer in Duitschland een 'j reëele politiek blijft heerschen de werking e van het aktivisme niet zullen verlammen, of-s» wel, en dit is ongetwijfeld wat hier wordt ;e verhoopt, door Belgische troepen.Wat kunnen h wij, aktivisten, echter beter wenschen. Het r- schij nt dat vele aktivisten zelf niet in de d kracht van de frontpartij gelooven. Wij hadden gelegenheid uiterst betrouwbare inlichtin-ij gen in te winnen. De frontpartij heeft het ■e leger werkeljik in handen, in den volst^n 1, zin van het woord. Het zal menige patriotard n hard vallen wanneer hij de regimenten onder e het zingen van de « Vlaamsche Leeuw » en 'j het « Omdat ik Vlaming ben » onze steden II ziet binnen stappen, maar wij, aktivisten, g kunnen ons daar toch enkel over verheugen. Verkeerd is het dus de moed ,te verliezen. n Wie de sterkste zenuwen heeft zal ook in n Vlaanderen de strijd winnen. Daarom laten wij ons verder organizeeren, trachten wij 1- naar een samengaan van aile Vlaamsche l" krachten op een programma dat binnen de r ' baan van de volkerenbond de kultureele t autonomie van Vlaanderen zal waarborgen en d dan helpe ons God. , p.S. — Het bovenstaand artiekel werd ge-s vehreven vô6r het antwoord van Wilson be-n kend was. Dit schept nieuwe toestanden ; wij d zullen nu het Duitsche antwoord moeten af-„ wachten. — G. a B. VAN GENECHTEN. d STAD en LAND 1 JEUGD BtîWfcuIJNu. — De leden van " de Constituante en van den Hoofdraad worden hierdoor driingend verzocht aan 1 de vergadering van Donderdag 17 Okto-" ber te 9 uur (torenuur) in het gewoon lokaal deel te nemen. De laatste noodza-kelijke "inaatregelen voor het Kongres, " dietnen aldaar te worden getroffen. Eenige Uitnoodiging. , LEES- EN ONTWIKKELINGS-1 AVONDEN. — Dc 9de lees- en voor-t dracbtavond, iingericht door het Aktivis-tisch tooneelgezelschap « Klokke Roe-r lamd », leider Dree Hermans, zal plaats hebben op Vrijdag 18 Oktober, te 9 To-a' renuur, in het lokaal « De Vierhoek », . Dambruggestraat, 138, en zal loopen over werken van Helena Swarth, M. s Sabbe, Fr. De Cort, Antheunis, H. Me-t i;Sj Albr. Rodenbach, Léo Van de Velde n en'lkke (krijgsgpvangene). \ ETS VOOR IEDEREN DAG HET SIENJAAL door Paul van Oslayen. Verieden jaar wijdden we een waar-deerend artikel aan Music-Hall, een verzenbundel van Paul van Ostayen, en we stonden nagenoeg alleen met ons gunstig oordeel. Ik had geen gelijk genoeg : in stede van waardeerend hadde ik geestdriftig die verschijning moeten begroeten. Van denzelrden jongen dichter ont-vangen wij een nieuw dichtwerk Het Sienjaal. Wat malie titels voor verzen-bundels, Music-Hall! Het Sienjaal! Ook ditmaal is het weer de titel van het bijzonderste, althans het omvang-rijkste gedicht, die aan den ganschen bundel wordt gegeven. Dus naar een algemeene beteekenis moet niet ge-zocht worden. Malle titels maar mooie inhoud. 't ls dikwijls nieuw gevoeld en nieuw gezien, en soms oorspronkelijk uitge-drukt, met een eigen ritm, die geen voorschriften kent dan de dichter die luistert en zich alleen bekreunt of het goed klinkt. Er zit werkeliik ritm in, doch doorgaans begrijpt ge niet, waar-om, bij afwezigheid van rijm, vaste maat en een afgebakend vers, dit gerit-meerd proza op korte lijnen moet ge-rangschikt worden. Is het alleen om aldus aan te geven dat het toch verzen zijn ? Het Stille Lied b.v. Een streepje tusschen elk vers. De dichter is de vereenvoudigde spelling toegedaan : « Voor de zooveelste malen heb ik Bottecelli over het land zien gaan — die bloemen zaait. — En weer strek-ken de boomen hun geweldig bottende takken, — levensdrift die de Japane-zen begrepen. » Het volgende vers is deze lange regel : « De avond weerhoudt zich te vallen, de menschen haasten zich in dit jong getij. » Dezelfde opmerking voor Februarie, anders mooi : << Dat is het eerste van de lente in de havens'ead : een voile bries van de stroom, — zo vol als het gelaat van een boerenjongen die in een mond-harmonika blaast, — een bries die over de stad vaart en even onvermoeid is als die dorpsmuziekant. — De wind die de eerste maal dit jaar een zelf-stand'ge vreugde heeft gevonden. — Enkel wind te zijn, tomeloos, mate-loos, ongebonden. — Wind te zijn te waaien in de boom — in al de bomen. Geen enkele vertoor.t groen — en toch is geen enkele nog winterdood. Tijd van de bliide boodschap. » Een gevoel, door dit vers uitgedrukt: « Nergens is er een détailbewijs van de nakende lente. Enkel de algemeene adem. » — *t Is zeer juist gezegd, doch waarom matiert die gewone zin zich het recht aan daar als een vers te staan, een var 25 lettergrepen ! Dat is nu gekibbel en gevit om tyno-grafische aangelegenheden, die den inhoud geen afbreuk doen. 't Is anderzijds ook waar dat ge u dikwijls verfrischt voelt en de gewaar-wording hebt blii te zijn van den oudbn deun en dans verlost te wezen. Andere verzen van hem hebben een minder lossen ritm, rijmen zelfs bii toe val, zoo dit schoone Vers, dat zou kunnen betiteld zijn Het Geluk.: Hoel licht is het geluk : niet saam te dringen. Een woord is nooit zoo licht als 't wel behoort ; vleugels die wijd opengespreid zijn, trillen in de lucht, maar afstandloos van de huizen, waaieren open, in breder vlucht en verdwijnen zonder spoor. Maar het geluk blijft daar aanwezig, al is geen spoor ook merkbaar. Geluk is als water niet in je hand te nemen dat heel even zou lopen in die droge hand en zé maken tôt een wonderfrisse kuil... Dat deel van het dak waar de zon pp ligt, rijst herdoopt en gelukkig in het licht, dat waar echter de schaduw rust, niet minder. Nergens saamgedrOngen, niet waar de zon :9 niet waar de schaduw Je kunt niet naar een huis gaan om er geluk te vergaren, Je moet het geluk voelen als een bad; Je bent zelf een deel van het geluk en door de andere delen gaat je l'oop, als door jou de andere delen, om deze beweging juist niet vatbaar of niet te meten T de vonk van een kortsluiting, nog overtroffen. Deze dichter voelt diep en krachtig wat er in ziin volk omgaat. Aan den Limburger Priester-Aal-moezenier Dr. Paul van der Meulen, reeds ten voile in ziin eer hersteld aan 't front, schrijft hij : Uit Limburg ! Land van mijn moeder; land gevallen uit 'n Sint-Niklaasdroam ! Langs de oostelijke oever van zijn stroom lopen de hollandse dorpen en kasteeltorentjee opwaarta

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.