Yier-efl'Twinliçste Jaar, - N. 287 ËoMteist — Huisplû — Elgiiiom Woeasdag, 0 December 1914 Aile briefwîsselingen vracht-ïrij ta zenden aan Aug. Van Iseghem, uitgever voor denaaml. maatsoh. 4 Drukkerij Het Volk », ileersteeg, n° 16, Gent. Bureel van West-Vlaanderen : Gaston Bossuyt, Gilde der Am-Lachten, Kortrijk. Telhfoom 523 Bureel van Antwcrpen, Bradant en Limburg : Viktor Kuyl, Minderbroedersti-aat, 24, Louven HET VOLK Mo» so&riîît iaî Op aile poatkantoren aan 10 rf« per jaar. Zes maanden fr. 5.Q& ©rie inaanden fr. 2.50. Asnfcondigmgen. Prijs volgens tarief. Yoorop ta betalen. Rechterlijks herstelling, 3 a. per regel. Ongeteekende hrieven vrorasa geweigerd. TBLBFOON N° 137, Gea|» Verschïfnt G maal per week. CHR1STEN WERKMANSBLAD 2 CENTIEMEN HET NUMMER Wie lijdt er meest?? Sinds verleden week is de vijfde maand van den oorlog ingegaan. Het valt niet in ons bereilc plie zedelijk en stoffelijk lijden op le sommeil. Weken lang hebben iVrouwen, moeders en vaders met rood bekreten oogen den toestand aanstaard ; aile tranenwegen zijn thans verdroogd ; men kan niet meer weenen en met moed en gelatenheid wacht men de toekomst aî, Allen troost tracht men nog te vinden in 't vertrouwen op Gods oneindige barmhartigheid en in de hoop op aan-staande verbetering. Het zedelijk lijden drukt ongeveer in gelijlce mate op aile klassen der samenle-ving. De armste werkman, de eenvoudigste burger heeït zijn bij 't leger zijnde zo»n zoo innig lief als de rijkste kasteelheer ; de liefde der volksvronw voor haren man, den vader van haar kroost, is zoo vurig en oprecht,als die te vinden is bij de welstellendste burgersvrouw of de edelste dame ; aller gevoelens zijn dezelîde en overal, in aile huiskringen, wacht men met kloppend hart en gejaagden boezem naar eene blijde nitkomst. Voor het stoffelijke dient er echter onderscheid gemaakt te worden, en stel-len wij de vraag : Wie lijdt er 't meest? De armen, die gewoon zijn te vragen, krijgen tegenwoordig meer dan op andere tijden. Voor hen îs er dus weinig of geen gebrek. In de arbeidersgezinnen wordt er zoo-,veel mogelijk hulp verleend ; hier door de geestelijke- en gemeentelijke over-heden, daar door de patronen, ginder door allerhande instellingen van lief-dadig- en voorzienigheid ; dus in voldoen-de mate, niet om te leven zooals vôôr den oorlog, maar toch ten minste om niet van gebrek te bezwijken. Sommige ambachtslieden kunnen daar-bij hier of daar nog wat verdienen ; in ettelijke werkhuizen en fabrieken wordt er een gedeelte van de week gewerkt. Dit ailes draagt bij tôt verbetering van den toestand. Kan men nu ook het zelfde bestatigen bij de burgerij? Ongelukkiglijk neen en daarom mag men met zekerheid zeggen •dat het de kleine en de vroegere eenigzins welstand genietende burgers zijn, die tegenwoordig het meest lijden. Neemt b. v. het meerendeel der bedien-den, vele onderwijzers en leeraars van het Vrije Onderwijs, handelsreizigers, enz. Sedert maanden hebben die mensclien GEEN CENTIEM inkomen meer gehad en toeh moeten zij bestaan metvrouwen kroost ! De laatste spaarpenningen zijn opgeleefd ; van krediet mag er geen mis-bruik gemaakt worden en vragenl — oh, dat heeft men nooit gedaan. Tôt die ver-nedering zal men niet komen, zoolang men nog handen aan 't lichaam en brein in 't hooid heeft ! —Klagenl Hulp vragenl — Ja maar, men weet dat met zekere voorliefde ailes zoo gemakkelijk aan het kîokkezeel wordt gehangen en dan later zouden zij of de hunnen er moeten om blozen ! — Neen ! neen ! daartoe kunnen zij niet besluiten en in siille, zonder er aan iemand een woord durven van te reppen, lijden die arme lieden, oh, ja, lijden zij meer en verschrikkelijker dan iemand denken kan. Op hun uiterlijk kan men moeÉijk iets bemerken, maar innerlijk woedt er een bel van smarten. Ik beweer niet dat die menschen ten voile gelijk hebben, maar zoo gebeurd het toch. Meer dan eens zijn dergelijke toe-standen ontdekt geworden door mensch-lievende kloosterlingen, die geleerd hebben dwars door de ziel te kijken en aan hunnen eigen vroegeren toestand ook dien van hunner evenmensch erkenden. Zij reten de wonden niet open, maar trachtten zonder iets daarvan te zeggen, hulp te verkrijgen en die te doentoekomen op eene wijze welke niemand kwetsen kon. En vinden zulke schoone voorbeelden " geene navolgers? Voorzeker ja, maar niet overal. — Wij kunnen met allen lof de niet genoeg volprezen pogingen ver-melden van den Gentschen Burgerkring. Deze heeft doelmatig den vinger op de wonde gelegd en doet al het mogelijke om zijne in nood verkeerende leden bij te staan en te helpen. Ieder burger beschikt niet over eigen-domstitels of andere geldwaarde ; ieder kan geene voldoer.de waarborgen bieden, men heeft slechts zijn eerlijken naam en daarop leent een bankier geen geld. Het Bestuur van den Burgerkring heeft dit ailes ingezien en helpt waar het eenigzins mogelijk is. Ongelukkiglijk maken aile burgers geen deel van dien kring en bijgevolg kunnen zij niet van die voordeelen genieten ; daaren-boven op de buitengemeenten verblijven er ook, en daar vooral is de omgeving kleiner, maar sehallen er ook de bazuinen veel heller. Moeten nu al die lieden ten prooi blijven der ellende? Op wien dient er dus ook een menschlievend oog gericht te worden? OP DIE HET MEEST LIJDEN! D. Oflicieele Meâsdeeiingen omcîesls Bultsciitj Eulletijas, Aan de Post (Zuidstatie te Gent) maan-dag 7 December uitgeplakt : 6 December, 6.30 uur 's avonds. — Van het Duitsche hoofdkwartier : Vermelles, ten Zuid-Oosten van Béthune, is uit strategische redens ont-ruimd om nuttelooze menschenoffers onder het vuur der vijandeiijke artillerie te vermijden. Onze troepen hebbe verder ten Oosten sterke stellingen bezet. De tegenstrever heeft hen niet gevolgd. 6 December. — Lodz dezen namiddag door onze troepen genomen. De Russen zijn in aftoclrt, na zware verliezen. Van het groote hoofdkwartier, 7 Dec. om 7,30 ure 's avonds : In Noord-Polen bij Zuruchwerten, noordelijk, westelijk en zuidwestelijk van Lodz hebben sterke russische aan-vallen plaats gehad, zonder gevolg. Lodz is in Duitsche handen. De Russische verliezen zijn zeer groot. Russische troepen die bedreigde legers in Zuid-Polen kwamen ondersteunen, vielen de oostenrijksche en duitsche troepen, zuid-westelijk Petroskow aan ; hun aanval werd afgeslagen. Op andere plaatsen geen bijzondere feiten. In Vlaanderen en Fr ansch-Noorden. (Duitsche Melding.) BERLIJN, 6 December. (Wolff.) — Het uit Rome gemeld bericht, dat de Franschen bij Yper een Duitsch vliegers-korps gevangen genomen hadden, is zoo min waar als dat Engelsche vliegers bom-men op de inrichting Krupp wierpen. (Nederlandsche Melding.) 's Gravenhage, 7 December. (Reuter.) — Gisteravond werd medegedeeld : Ofschoon aan de Yser wel eenige front-verandering heeft plaats gegrepen, is deze niet het gevolg van het vuur der geweren en kanonnen aan de zij de der geallieerden. De Duitschers zijn aan de, Yserlinie op de meeste plaatsen van 200 M. tôt 2 K. M. achteruit gegaan, maar uitsluitend om sterkere stellingen in te nemen, daar ook het niet-overstroomde terrein bij de rivier zeer ongezond werd voor de soldaten en de drassige bodem een goede artillerie-actie ten zeerste be-moeilijkte. In verband met deze achter-waartsche beweging zijn enkeie kleine dorpen door de bevolking ontruimd geworden, daar die nu in de vuurlinie ge-komen zijn. Op M Ooslelijk Geveehtsferrein. (Duitsche Mcldingen.) BERLIJN, 5 Dec. (W. B.) De bewering in het Russische communiqué van 29 Nov., dat een aanval der Duitschers bij Tsjen-stochof afgeslagen zou zijn en dat zij daar-bij zware verliezen zouden hebben geleden, is onjuist. Integendeel werd een aanval van het 17e Russische legercorps, dat tôt op 60 M. de Duitschers naderde, op ge-noemden dag door dezen teruggeslagen, waarbij de Russen buitengewone zware verliezen leden. Zij lieten een groot aantal dooden en gewonden op het slagveld achter en waren genoodzaakt hunne stellingen naàr acliteren te verleggen. BERLIJN, 5 Dec. (W. B.) Officieel wordt uit het groote hoofdkwartier gemeld : Bij de gevechten ten oosten van de Masurische meren is de toestand gunstig. In kleine ondernemingen werden daar 1200 Russen gevangen genomen. In Polen hebben onze verrichtingen een geregeld verioop. ( Oostenrijksche Melding.) WEENEN, 5 Dec. (W. B.) (Officieel). In de Karpathen viel ook heden niets van belang voor. In West-Galicië ontwikkelden zich bij Tymbark kleine gevechten, die een voor ons gunstig verioop hadden. De toestand in Zuid-Polen is niet ver-an der d. De slàg in Noord-Polen duurt voort. (Russische Melding.) ST-PETERSBURG, 6 December. (Pet. Tel.-Ag.) Officieele mededeeling" van den Russischen Staf : In de streek van Lowicz duurt de strijd voort in meestal de districten langsheen de frontlijn. Zeer groote vijandeiijke strijdkrachten, van het Westelijk front en uit Duitsch-land gekomen, hebben gis ter en een aanval begonnen in de streek van Lutomierk, op 112 mijlen westelijk van Lodz en. Szertow en 38 mijlen West-Zuid-West van Pplrnkaw. De Tsar is op het oorlogsterrein gekomen.De opmarsch naar Krakau ondergaat vertragingen dooidat gansch de streek doorzaaid is met loopgraven en pikdraad. De koude is vinnig ; de temperatuur staat 15 graden onder zéro. De Oosten-rijkers hebben op de bevroren velden ge-kwetsten achtergelaten. Wiliezka is wel 7 mijlen en half van 't center van Krakau verwijderd, doch slechts drie en half mijlen van de zuidelijke versterkingen dier stad. St-PETERSBURG, 7 December. (Pet. Tel.-Ag.) — Van den algemeenen staf : De dag van gisteren ging zonder be-langrijke wijzigingen voorbij. Duitsche aanvallen werden afgeslagen. De strijd duurt voort. Goslenrijk tegcn Ssrvlë. (Oostenrijksche Melding.) WEENEN, 5 Dec., (Wolff.) Officieel wordt bericht : De gevechten ten westen en ten zuid-westen van Arandjelowatsj worden hard-nekkig voortgezet. Er worden zware verliezen geleden. Tôt een beslissing is het nog niet gekomen.Gisteren werden meer dan 600 man krijgsgevangen gemaakt. (Servische Melding.) LONDEN, 7 December. (Reuter.) — officieel uit Salomiki : Het Servisch leger heeft sterke stellingen ingenomen in de bergachtige streek bij Kragoejewalc, waar het zich voor-bereidt op een langen, krachtigen tegen-stand.Koniiiklijk Eerbelaog, LONDEN, 7 December. (Reuter.) — Bij het westelijk front heeft koning Joris van Engeland de orde van den Kouse-band overhandigd aan Koning Albert van Beîgië. 11 II «m ' Een Slagsciiip vei-gaan. BERLIJN, 5 December. (Corr. E.) — De Corriere délia Sera meldt, dat sedert geruimen tijd bij de Australische regee-ring niets meer is bekend geworden over het slagschip Australia ; men 'vreest dat het schip is vergaan. Ongelukken 1er Zee. STOCKHOLM, 7 December. (Reuter.) — Het Zweedsche stoomschip Luna, uit Stockholm, en het stoomschip Everilda, uit Helsingborg, zijn bij Maentglusto, in de Finsche wateren, op mijnen gestooten en gezonken. Van de Luna is de geheele bemanning gered ; van de Everilda slechts één man. PARUS, 7 December. (Reuter.) — Uit Sebastopol wordt gemeld dat de Turksche kruiser Harmidié op eene mijn geloopen en ernstig beschadigd is. Het schip kon met moeite Konstantinopel binnenkomen. Bommen op eene Diiiisclie stad. BERLIJN, 5 December. (Corr. E.) -— Vijandeiijke vliegtuigen wierpen gisteren bommen uit te Freiburg in Brisgau. Beîgische desepleurs in Frankrijk. De Echo de Paris zegt dat, tengevolge van eene overeenkomst tnsschen de fransche en belgische regeering, al de bel-gische déserteurs die zich in Frankrijk bevinden zullen opgezocht worden en aangehouden door de fransche gendar-men en in de handen zullen geleverd worden van de belgische overheden, zoolang de belgische regeering zal verblijî houden in den Haver. Relchslagiid ve^vveneo. Berlijn, 7 Bee-ember. (Corr. Norden.) — Sedert ruim viei maanden is de socialistische afgevaardigde bij dsn Duitschen Beichstag de genaamde George Weill, spoorloos ver-dwenon.Hij vi'oonde te Parijs de moord op Jaurès bij en was er zoo door ontroerd, dat hij zich van allen afzonderde. Men heeft hem sinds-dien niet meer gezien. Ook aile opsporingen vanwege de militaire overheid zijn vruchteloos gebleven. Gezien zijn jeugdigen ouderdom — bij is een der jongste leden van den Reichtsag — hadde hij moeten dienst ncmeii in 't leger. DREIGENBE NOO». Venelië, 7 Deeember. (Reuter.) — Zondag G December, vaardigde de Hongaarsche regeering een dekreet uit, wa^rdoor aan de bakkeis verboden ts, bij het baklcen van wit of bruin brood meer dan 80 % tarwe of rogge-meel te gebruiken. Voor de rest moet maïs, gerst of aardappelmeel gebezigd worden. De Opstaid te Zelst. Wij hebben gemeld dat tijdens den op-stand der geinterneerden te Zeist 7 belgische soldaten werden neergeschoten en er een aantal gekwetst werden. Ziehier nog eenige bij zonder heden over den opstand in kwestie : «Sinds eenige dagen was onder de belgische soldaten, die in het interneerings-kamp van Zeist zijn opgesloten als krijgs-gevangenen, eene zekere opwinding te be-speuren.Woensdagavond, toen de electrische ver-liohting werd afgesneden, was de ontevre-denheid algemeen ; donderdag rond 9 *4 ure was de geestestoestand zoo gespannen dat men weldra tôt bedroevende feiten moest komen. Ruiten werden stuk geslagen. In het kamp waren 11.000 belgische soldaten door 1000 gewapende hollandsche soldaten be-waakt. Wanneer de opstandelingen het kamp wilden verlaten en de verzoeken om terug te keeren niet hielpen, werden som-maties gedaan, die de geinterneerden nog meer opwindden. De wachten gaven vuur op de soldaten en 7 slacbtoffers vielen dood neder terwijl er vier erg gekwetst werden. Daarna werd ailes kalm. De gekwetsten werden naar het militait hospitaal Sint Elisabeth, te Amersfoort, overgebracht. De eerste oorzaak van den opstand moet gezocht worden in de strengere bepaling van de bezoeken der vrouwen on familieleden van de geinterneerden. Woensdag wilden twee of drie der soldaten hunne vrouwen, in burgerkleederen gaan vervoegen, doch zij werden govat en gestraft. Talrijke belgische soldaten trokken partij voor de gestraften, het eene woord bracht het andere bij en aldus ontstond de opstand. Donderdag namiddag overleed nog een der ergst gekwetste soldaten. Vrijdagachternoen had op de Roomsch-Katholieke begraafplaats te Soesterbergmet militaire eer de teraardebestelling plaats van de acht geïnterneerde Belgen, die in het kamp donderdag gedood waren. In den ochtend had een deputatie van de Belgische geinterneerden. zes man uit iedere barak, gedefileerd, daarna werd een korte lijkdienst gehouden door den Belgisclien aalmoezenier. De stoet bestond uit een detachement ge-leide met omfloerste trommel, onder commando van luitenant Valkbof, vier lijkkoet-sen met eik twee kisten, bedekt met kransen van Belgische officieren en soldaten, een pahntak van Hollandsche officieren en een lcrans van de ouders van een der dooden, die uit Rotterdam overgekomen waren. In den stoet volgden zeer vele Belgische officieren, de deputatie van de Belgische geinterneerden en eenige Hollandsche officieren. Op het kerkhof werden de kisten in een gemeenschappelijk graf gedragen door Hollandsche soldaten. De beaarding geschiedde door twee Belgische geestelijken en den pastoor van Soeterberg. Zaterdag werden lijkdiensten gehouden te Amersfoort en te Soesterberg. IS BELGIË. Te iresssi. 03 scliamslo armsn. De burgerîijke policic van eene der stadswijken, onder het bestuur van M. A. Poelaert heeft, -voor den oorlogsduur een « Wijlcwerk » ingericht, met het doel hulp te verieenen aan de i« won ers, die voor het oogenblik zonder inkomsten zijn en wien het eeregevoel belet hunne toe-vlucht te nemen tôt liefdadige werken. Het werk is gericht tôt de bewoners van de wijk en vraagt eencn inleg van één frank per maand. Deze inleg heeft reeds 1500 frank opgebracht per maand en liefdadige personen hebben ook bijzondere giften gedaan, om den r.oodigen steun te verieenen. De heer Lemonnier, d.d. burgemeester, heeft gedacht dat het werk tôt al de wijken der stad zou kunnen uitgebreid worden en heeft daarom al de post-oversten bijeengeroepen om eene alge-meene werking in te richten en deze een-vormig te doen werken. Eene Sels naar 't Noordea. 't Is niet het verre Noorden dat hier bedoeld wordt. Voor menschen die onder oorlogsregiem leven, is eene reis naar 't Noorden van België al verre genoeg. Ook in die richting hebben we vrienden, die al zeer gelukkig zijn in deze treurige omstandigheden eene oude kennis te mogen ontmoeten, en die ook uit hunne streek wat meldenswaardig nieuws welen mede te deelen. 't Is tegenwoordig heel wat te zeggen als men op reis wil gaan. Zonder kloeke beenen en gezonde voeten blijve men best thuis, want de beenen zijn het zekerste verkeersmiddel geworden. Maar goede beenen en gezonde voeten volstaan nog altijd niet ; waterdichte schoenenpassen er ook wel bij, want we zijn voiop in de regenperiode, en zonder dichte schoenen krijgt ge gauw natte voeten met al de andere gewaarwordingen welke daaraan verbonden zijn. Over waterdichte sclioe-^nen sprekende, valt men dadeiijk in het sociale probleem. Van zelfs blijven de schoenen niet waterdicht. Hout, dat in 't water wordt gelegd, trekt toe, maai schoenen trekken open. En dan moet men naar den schoenmaker toe. Deze man wordt echter gaarne vergoed voor zijn werk ; trouwens, hij moet ook zijn ledet en andere bijhoorigheden betalen. We weten wel, 't moratorium is steeds in toepassing en voor niet-betaling kan m,en u den deurwaarder niet zenden, maar als de leêrmarchand verzekerd is geen geld te krijgen van den schoenmaker en deze laatste van den klant, dan is er veeî vrees dat de eene niet leveren zal en de andere u op de reparatie zal laten wachten. Alleen met geld komt ge klaar ; overigens geld is ook buiten oorlogstijd ook de beste reisgezel. Goddank,1 we zijn nog van de slechtste niet. Onze beenen, alhoewel ruim 46 jaar oud, kunnen ons nog goed dragen en onze schoenen kwamen pas van den schoenmaker terug ; daarbij hadden we ook nog wat centen op zak, zoodat we tamelijk goed tôt de reis uitgerust waren. En nu beginnen wij te vertellen wat wij gehoord en gezien hebben. Vertrek-punt was de Heirnis, te Gent, donderdag 3 December, rond 9 ure. Om te beginnen henuttigden wij een prachtwagen 2° kl as van den buurttram. A propos van buurt-trams, deze moeten thans wel goede zaken maken. Zekerlijk, het reizen is fei afgenomen, maar g'hebt toch altijd menschen die voor handelszaken of familie-aangelegenheden op reis moeten, en de buurttram, voornamelijk voor lange reizen, is het goedlcoopste vervoermiddel geworden. De treinen zijn dan ook ge-woonlijk uit eene lange rei rijtuigen sa-mengesteld en zeer druk bezet. Zoo wordt het gekende spreekwooid eens te meer bevestigd : iemands dood is iemands brood. Enkele reis tôt Overmeire en vandaar te voet naar Lokeren. 't Is maar acht kilometer, en zulke afstanden tellen niet ; daarbij, 't is « van langs tôt 't einde » steenweg. Voor onzen inzet kregen we eene ferme regenvlaag, maar als ge daar niet tegen kunt, blijft dan maar thuis. In Lokeren mochten we eene familie gaan troosten. Ge moet weten, Pater Rutten heeft in Londen eenige hospitalen bezocht, waar gekwetste of zieke belgische krijgers worden verpleegd, en hij had zich daar verbonden de familiën van die verpleegd en te verwittigen. Te Lokeren mochten wij de groeten gaan bren-gen aan de « chère Marguerithe » van een flinken jongen van Waasmunster. De verloofde wist niet eens dat haar be-minde gekwetst was of in Londen ver-bleef ; ge ziet van hier hoe gelukkig ze was te mogen vernemen dat hij in veilige haven was en zoo goed als hersteld. De boodschapper kreeg niet alleen een dank-woord van « chère Marguerithe » maar ook van de moeder. Een weinig verder botsten wij op twee goede kennissen, E. H. De Leenheer, bestuurder der Sociale Werken van het Waasland, en notaris Thuysbaert. Weldra waren we samen ten huize van E. H. De Pratere, weeral eene kennis. Daar hadden wij het dadeiijk over den oorlog en zijne gevoîgen. Onder de geleVerde gevechten heeft Lokeren niet veel geleden, maar de nijverheid ligt «r schier gansch stil. In de vellennijverheid —■ de voornaamste nijverheid van Lokeren — is niets te doen. Voor andere nijverheden kwam er nu eene lichte verheteriag. Maar voor hoelang ? 't Grootste deel der arheidersbevolking is behoeîlig, moet geholpen worden. Dat gebeurt van overheidswege ; brood en soep worden regelmatig uitgedeeld. Veel nood kan echter niet gelenigd worden. Kolen zijn er moeilijk te krijgen, en petrool nog moeiliiker. Dat is overigens de historié van overal. Van Lokeren naar S. Nildaas, 12 ltilo-meter ; eene goede namiddagwandeling. Met den wind van achter legden we dien afstand af in 2 uren. Goed gevlogeia voor een ouden duiver. Ons eerste bezoek was bij Mevr. Hendrik Heyman. Hoe aiaocht het toch zijn met onzen goeden Hendrik, voorzitter van het Algemeen Christen Vakverbond? Mevr. Heyman was zoo gelukkig ons te mogen gerusts tellen. Hendrik is ambulancie-sekretaris geworden, en verblijft te Alveringhem, tus«clien Veurne en Diximiide.. Hij weerstaat be« wonderenswaardig aan het harde krijgs-leven. Ons Heer zal hem wel bew&ren, want Hendrik is er niet alleen noodig voot zijne gade en lieve kleinen, maar ook voor onze sociale werîcen. Ten huize van Mevr. Heyman «ont* moetten wij M. Vydi, stadsontvanger, die zoo gelukkig was de gebo&rt-e van een frisschen jongen Vydt te mogen aan-koirdigen. Daar vernamen wij ook spij-tiger nieuws. De drie oudste zonen van M. Alfons VerwBghen, lid der bestendige deputatie en hoofdman van het Gilden-huis van S. Niklaas, waren als Vrijwil-ligers bii het leger gegaan om den vader-

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.