Yler-en-Twia(fg§ie Jaar, - S. 81 Godsdienst - Hnisgezin - Eipadom Binsdag, 7 April 1014 Allo briefwissoîingen vracht-frrij te zendcn aan Aug. Van Iseghem, uitgever voor de naaml. maatsch. « Druklserij ITet Volk », Heersteeg, n° 16, Genfc. Bureel van West-Vlaanderen : Gaston Bossuyt. Gilde der A m. bachten, Kortrijk. Bureel van Antwerpen, Bra-bant en Limburg : Viktor Kuyï, Minderbroederstraat, 24, Leuven HET VOLK Men schrijft In s Op allé postkantoren aan 10 tri per jaar. Zes maanden fi'. 5.00»! Drie maanden fr. 2.50. Aankondigingen. Prijs volgens tarief. Voorop ttj betalen. Bechterlijke herstelling, 2 fr« per regel. Ongeteekende brieven worden , geweigeid. î TELEFOON N° 137, Genfc ■VerscSiijsit £5 maal per week. CHR1STEN WERKMANSBLAD 2 CENTÎEMEN HET NUMMER 3 CENTIEMEN MET BÏJVOEGSEL Vrede en Vrijheid voor Armen en Rijken. (Uit de rede van den heer hoofdminister le Broqueville, verleden vrijdag in den senaat uitgesproken.) Hoofdminister de BROQUEVILLE. — Een tiental maanden geleden, sprak de aeer Jules Roche, een man die reeds onder b.et Tweede Keizerrijk ijverde voor de der-tle Republiek, als volgt in de Fransche Kamer : « Niets is meer belangwekkend, niels hweegt zwaarder in de schaal bij het nemen > van besluiten op grond van hoogere op-j vattingen, dan het nagaan op welke ivijze » hd oordeel der menschen, sinds zij naden-» ken, zich in zake onderwijs ontwikkelde. » Ziehier wat de heer Picard zei : « Geene toelagen voor scholen waar wij het nid mede op hebben, daar komt de oor-logskreet op neer wanneer men de zaak rechtuil wil zeggen. » Nu, met welke scholen hebben die Iieet-hoofden het niet op ? » Zijn het de louter vrije scholen die geene inmenging duldenl » Geenszins. Men is het daarover eens : het ontwerp gunt haar niels. » Dat zij dus haar eigen leven voorlleven, met hare eigen middelen en op eigen ge-vaar, tôt welke godsdienstige of wijsgeerige strekking zij ook behooren. » Zijn het de aanneembare prolestantsche of joodsche scholen ? » Geenszins. Eenieder en de Regeering ook geeft toe dat zij toelagen mogen genieten zoo zij aan de gestelde eischen voldoen en het voorgeschreven toezicht aannemen. » Het zijn alleen de aanneembare katho-lieke scholen, alhoewel zij zich aan die eischen en dit toezicht enderwerpen. » Men wil voor haar eene afzonderlijke behandelihg. » Waar de regeering, volgens hare be-schermende zending, geldhulp mag ver-leenen aan elk werk van maatschappelijk belang ; en waar stellig, volgens de Bel-gische zeden thans, de katholieke scholen een overgroot aantal onzer landgenooten ten gerieve zijn (dit bewijst hun plotseling ont-staan en hun groot aantal) daar wil men hun die geldhulp ontzeggen. » Is het mogelijk op meer onbedekte wijze burgerlijke gelijkheid te schenden en meteen het grondbeginsel, dat de regeering dient op te treden voor allen, niet voor een deel van 's lands bewoners noch voor elks persoonlijke overtuiging. »... Nooit of zelden stuitte ik op meer ongeneesbare verblindheid, eigenzinnigheid en stijfhoofdigheid. » Wel is waar zijn alleen met de kwaal behept de lawaaierige politiekers, welke alleen door de onnoozelaars met het puik der Natie verward worden. Deze eischte irnstiger redenen om de rust te laten storen. Wat harde les voor de oproerstokers ! » Ook leden dezer pogingen schipbreuk. » Deze haast bespottelijke bespreking mag beschouwd als zijnde bij uitstek van aard ons parlementaire stclsel aile waar-digfieid le do n vcrliezen. » De dweepzucht van sommige politiekers brengt ze er toe de jeugd te wiHen kneden naar een en hetzelfde model, het onzijdige model. In al hunne redevoerin-gen scliemert het verlangen door het uur te hooren slaan waarop onderwijsvrijheid nog maar een ijdel woord zal wèzen ; ware men er niet om beducht de innigste gevoelens der natie te krenken, dan zou men luide roepen : « Leve ambtelijk monopool ! » Over deze verdoken wijze, om de vrij-heid in zake onderwijs te ondermijnen, oordeelde men in Frankrijk als volgt : « Waar is het, dat, over het algemeen, de vijanden van onderwijsvrijheid er zich wel voor wachlen hunne stelling zoo bepaald en brutaal vooruit te zelten. Zij beweren zelfs die vrijheid geenszins te willen bekrimpen. » Maar er bestaan velerlei wijzen om die vrijheid omver te halen. » Men kan ze vrij en vrank beslrijden om le door het Staatsmonopool in zake onderwijs le vervangen. Men kan haar ook links be-sloken, met een soort van zwenkende be-weging, door, na ze met woorden erkend te hebben, hun die gansch hun leven aan het onderwijs wijden, te beletten er gebruik van le maken. » Dit is ook het geval wanneer de Staat den leerlingen uit de vrije gestichten toegang lot de openbare amblen weigert, opening van vrije scholen afhankelijk maakt van tischen die de gewone burgers niet vervullen kunnen, zich een overdreven recht van toe-licht aanmatigt en daarvan op zulke wijze gebruik maakt dat de school feitelijk niet meer werken kan, of aan de vrije inrichling aile toelage weigert en zijne eigen scholen een bevoorreehlen loesland gunt door koste-loos schoolbezoek uit te strekken tôt al de leerlingen der openbare scholen, op koslen van de Schatplichligen. » Is dit tafereel niet trefïend echt en waar? De partij, die sedert dertig jaren aan het roer is, heeft het officieel onderwijs ge-steund en bleef tevens, in daden en met feiten, vrijheid trouw. Toen, in 1884, de katholieke regeering optrad, beliep het aantal lagere scholen, aan staatstoezicht onderworpen, tôt 4,803; in 1912 tôt 6,762. In 1884 stonden er 8,698 klassen onder staatstoezicht, in 1912, 12,186. De partij, die door wetten dien uitslag wist te verwerven, die het aantal kinderen onder staatshoede van 300,000 tôt 500,000 vermeerderde, die partij beschuldigt men van « samenzwering tegen het openbaar onderwijs ! » In zake vrijheid van onderwijs zijn en blijven wij onbuigbaar. Voor ons is de Staat de inrichter der vrijheid, want zon-der haar is noch stoffelijke, noch zedelijke vooruitgang mogelijk. Vrijheid van onderwijs is eenerzijds een uitvloeisel van vrijheid van meening ; anderzijds bevestigt zij het recht om onderricht naar eigen keuze te ontvangen ; aldus sprak Van Humbeeck. Ter Kamer en door den verslaggever van den Senaat werden ons ernstige ver-wijten toegestuurd. Wij zouden heden de gemeentelijke zelfstandigheid willen om-verhalen die we vroeger voorstonden. Ik ging na of die bewering wel op eenigen grond berustte. Ik vond niets. Maar wel stelde ik vast dat thans, zooals in 1884, de gemeenten haar onderwijs mogen leiden, hare onderwijzers kiezen, enz. Nergens wordt eene poging gedaan om inbreu le te maken op de zelfstandigheid der gemeente. De Regeering verleent eenvoudig toelagen aan de vrije scholen ; dat schaadt de zelfstandigheid der gemeente niet. Op het stuk van onderricht in den gods-dienst wordt door de wet niets nieuws in-gevoerd.Zedenleer zonder godsdienst, is reclit-vaardigheid zonder rechtbanken. (Ge-mompel en verzet, links.) Zoo sprak, 120 jaar geleden, Portalis tôt den Eersten-Consul, en zoo denken wij ook. Dat wij toelagen verleenen aan een onderwijs in mededinging met het ge-meenteonderwijs wordt ons vooral scherp verweten. Daaiom herinner ik den Senaat een diepzinnig woord van den heer De-vaux, een der stichters van de liberale partij : « Jaar om jaar, zegde hij, stem ik eene toelage voor de school der Broeders te Brussel ». Rogier was van meening dat vrijmoedig en welwillend steun hoefde verleend aan elke school, die zich ver-fa et crins van volksonderricht ten doel stelt. En daarom mag ik u heden verklaren dat gij u ten onrechte aanstelt als ver-drukten en martelaars. Integendeel, gij hebt redenen te over, meen ik, om u bij ons aan te sluiten. (Rechts : Zeer goed 1) M. FLECHET. — Wat een waan ! Hoofdminister de BROQUEVILLE. — Is het een waan, toch wordt hij door gansch het land gedeeld.... M. FLECHET. — Mis ! Door geen enkele groote stad. Hoofdminister de BROQUEVILLE. — .... En daarom volgt het land u sedert lang niet meer. (Rechts : Goed 1 zeer goed I) Het volk doet niet aan dweepzucht en daarom keert het U den rug toe. (Goed-keuring aan dezelfde zijde.) Gij wilt schooloorlog verwekken met de hoop dat uwe politiek er voordeel bij zal vinden : daarin zult gij niet slagen ! Onze wet strookt met den geest van het volk ; zij voert den vierden graad in met de noodige verzachtingen. Wij dulden voor anderen geene verdrukking die wij, voor ons, met verontwaardiging zouden af-wijzen.Ons programma is : eensdeels, sterker uitbreiding van het onderwijs ; anderdeels, vrije schoolkeuze voor eenieder. Vrede en vrijheid voor armen en voor rijken 1 Dank zij dit programma zal onderwijs bedeeld worden aan gansch het volk en zal vrijheid in ons vrije België heerschen 1 (Lang-dwige toejuichingen, rechts.) Buitenlandsche Politiek DE MEXIKAANSCHE WARBOEL. Te New-York zijn nadere berichten ontvangen over de bemeestering van Torreon door de opstandelingen. Generaal Villa, gelijk het hoofd des oproers zich noemt, heeft de stad na zes dagen onverpoosd vechten genomen Over-dag werd beschoten, 's nachts gestormd. De eerste twee dagen was ook overdag gestormd, doch dat kostte te veel men-schenlevens. Herhaaldelijk zijn stellingen veroverd en weer verloren. Den laatsten dag is verwoed in de straten gevochten. Villa schat de verliezen der regeerings-troepen op 2500 dooden en gewonden. Zijne eigen verliezen geeft hij niet op, maar die zullen zeer groot zijn, ook omdat het verplegingsmateriaal der opstandelingen zeer onvoldoende was. Honderden gewonden zijn door honger en dorst op het slagveld omgekomen. Er lieerschte tijdens den strijd eene ondragelijke hitte. De troepen, die Huerta onder generaal De Moure tôt ontzet van Torreon had ge-zonden, hebben hun doel niet kunnen bereiken. Generaal Villa heeft ze bij San Pedro de las Colonias, waar een zijner onderbevelhebbers eene sterke stelling had ingenomen, tôt staan gebracht. Volgens den berichtgever der New-York Herald te Mexico, loopen de regee-ringstroepen gevaar omsingeld te worden. Generaal Maas is uit Saltillo met 1800 man op weg om hen te ontzetten. Hetzelfde blad verneemt uit Vera Cruz, dat in Tampico groot watergebrek heerscht. Sedert negen dagen is de toevoer van water afgesneden en reeds zijn be-smettelijke ziekten, vooral pokken, in de stad uitgebroken. Detroependeropstande-lingen, die de stad belegeren, wagen het niet een aanval te doen. * * * Volgens een telegram uit El Paso schat men het garnizoen dat Torreon verdedig-de op slechts 5000 man, van wie 1500 gedood of gewond zijn. Generaal Velasco, de bevelhebber van het garnizoen, is bij den aftocht der be-zetting in het hospitaal achtergelaten. De zielcen in het hospitaal zaten in angst, toen zij hoorden dat Villa geen kwartier gaf ; Cunard Cummins, de Engelsche konsul te Gomez Palacio, die na den val der stad het eerst het hospitaal binnen-kwam, na over stapels lijken geklommen te zijn, stelde hen gerust. Cummins deelde hun mede, dat Villa hem had beloofd, de gewonden niet te zullen derven, De gekwetsten, die daartoe nog in staat waren, riepen daarop -.Leve Villa \ Een hunner riep het nog stervende en blies toen in de armen van eene ver-leegster den laatsten adem uit. De atmosfeer in Torreon is verpest door den r<?uk van het bloed. De verliezen der opstandelingen bij de verovering van Torreon bedragen 1200 dooden en gewonden. EENE EERSTE VERKIEZINGSREDE. Zooals men weet moet de engelsche hoofdminister M. Asquitli, door ook het ministerie van oorlog op zich te nemen, eene herkiezing voor het Lagerhuis onder-gaan, want feitelijk is hij daardoor als volksvertegenwoordiger afgetreden. Zaterdag nu, heeft hij te Ladybank, voor een geestdriftig publiek, zijne eerste verkiezingsrede gehouden. Hij zegde er onder meer : Gedurende de laatste veertien dagen is het belachelijk gerucht verspreid, dat de regeering, terzelfdertijd dat zij voor-stellen deed om tôt eene schikking in de home-rule-kWestie te geraken, op een komplot zon om Ulster tôt gewapend verzet te tergen. Ook s beweerd, dat ik de portefeuille van oorlog heb aanvaard, om den strijd met de oppositie in het Lagerhuis te ontloopen. De redevoeringen, die ik heb gehouden, zijn uitdagend genoemd, maar ik ontken dat ze dat geweest zijn. Asquith bracht warme hulde aan de toe-wijding van léger en vloot. Hij is over-tuigd, dat men van hoog tôt laag op de manschappen kan rekenen ; allen zullen hun plicht doen. Het leger mag geen politiek werktuig worden. De verantwoordclijkheid voor het be-waren der binnenlandsche orde ligt bij de rechterlijke macht en de policie. Slechts in, gelukkig zeldzame, dringende omstan-digheden behoort de burgerlijke overheid het leger ter hulp te roepen. Als zulk geval zich echter voordoet, is het de plicht van den soldaat, zoowel als van den gewonen burger, de bevelen van het burgerlijk ge-zag" te gelioorzamen. De leer, die de unionisten op dat punt ten beste hebben gegeven, tast de tucht in het leger en het demokratisch bestuur in den wortel aan. De unionisten hebben den geest van wetteloosheid opgeroepen en getracht het raderwerk van maatschappelijk zelfbestuur stop te zetten. Ovei home-ruie zegde Asquith : Wij zijn overtuigd tlat eene schikking in het be lang is van het land en van beide groote politieke partijen. Ik hecht in hooge mate aan 't belioud van vrede, maar het moet een eervolle vrede zijn voor beide partijen. Ik geloof stellig, dat uit hetgeen gebeurd is, eene samenwerking ten gunste der een-heid van geheel Ierland zal ontstaan. Asquith besloot met een welsprekend beroep op de arbeiderspartij, om de strijd-krachten voor den vooruitgang niet te versnipperen. VAN ALLES WAT. BELGIE DOOR VREEMDEN BEOOR-DEELD. — M. Gomez Carrillo, algemeen konsul van Guatemala te Antwerpen, scbrijft in de Nacion, het bijzonderste blad van Buenos-Ayres, een artikel waarin we lezen : « We mogen bevestigen dat, onder al de bestaande volkeren, het 't belgische volk is dat men mag nemen tôt na te streven voorbeeld. Andere naliën zooals Engeland, Duitsch-land en de Vereenigde-Slaten,trekken mis-schien meer de aandacht omdat zij grooter zijn, omdat zij uitgestrekle bloks vormen die meer de algemeene aantrekking inroe-pen. Maar eene vergelijkende studie be-toogt ons, dat het werk van die naliën schrikkelijke leemlen heeft, dat het zoo stevig, zoo vast aaneengcslolen, zoo nuttig niet is als 't werk van het bclgische volk, dat moet aanzien worden als de eerste werker, als de aanmerkelijkste factor in den vooruitgang. Om er zich van te overtuigen, is het voldoende de verslagen te lezen, welke de fransche konsuls in België dit jaar aan hunne regeering gesluurd hebben. » De inspanningen welke de bel- gische Staat met de medewerking van het privaat onderwijs doet, zijn den grootslen lof waardig. Op eene begrooting van 757 millioen, besteedt de natie er 70 aan het onderwijs, 42 aan de scholen, lycea en universiteilen, en 27 aan spéciale centers vcui technisch onderricht, kunsten en am-bachten, mecanieken, mijnen, enz. » De beste loftuiging welke men aan die instellingen voor technisch onderwijs kan geven, is te wijzen op het aantal jongelingen die, uit verschillende landen, in België ingénieurs komen worden, en op het dage-lijks stijgend aantal belgische ingénieurs, die de wereld-door groote ondernemingeïl besturen of er aan medewerken. » Dat oordeel van een vreemdeling bieden wij aan onze belgische liberalen en socia-listen, die uit geest van papenvreterij, voortdurend hun vaderland kleineeren. DE KONING DER BULGAREN heeft aan een Fransche kloosterzuster het kruis geschonken van ridder van militaire verdiensten, tôt belooning van hare zelf-opoffering bij het verzorgen der Bulgaar-sche gekwetsten in den laatsten oorlog. DE TELEFOON. — De heer minister Segers heeft beslist dat de abonnenten voortaan ten allen tijde hun abonnement mogen opzeggen, mits den prijs van eene maand te betalen. BELGISCHE LANDBOUWSTATïS-TIEK. •— Het eerste werk over de land-bouwstatistiek — eerlang zullen er nog drie andere het licht zien met de uitslagcn der optelling van 1910 — is verschenen. De statistische opgaven hebben vooral betrekking op den cigenlijken landbouw en tuinbouw. Zoo vernemen wij daaruit dat België aan labeurlanden eene opper-vlakte bezit van 757.011 hektaren, waar-van 115,538 in Brabant, 103.110 in West-Vlaanderen, 102,462 in Oost-Vlaanderen en 101,865 in Henegouwen. Tarwe wordt gekweekt over 161,475 hektaren ; rogge, over 268,870 ; haver, over 259,677 ; gerst, over 25,077 ; vlas over 18,310 ; tabak, over 4,505 ; beet-wortel, over 60,241 ; aardappelen over 171 duizend 623 hektaren. De moesteelt neemt 36,609 hektaren in beslag terwijl groenten worden gekweekt onder 296 duizend 280 meter vier-kant glas, vruchten onder 1,483,833, en bloemen onder 2,207,140 meter vierkant. IN RUSLAND lieeft de regeering den verkoop van sterken drank op aile sta-tiën verboden. MElWJAARS GIFTEN VOOR DE\T PAIS, De 37e lijst heeft fr. 93.885,49 opge-bracht. Arbeidersbeweging. SCKOONE ONZIJDIGHEID. De Antwerpsche Diamantbewerkers-bond noemde zich onzijdig, zwoer. er bij hoog en bij laag op dat hij onzijdig was, voor elke overtuiging toegankelijk. Zij hadden neven hunne vakvereeniging een blad en eene cooperatieve opgericht. Eerst sloot de vakvereeniging zich bij de socialistische centrale aan en nu worden blad, Volkstrinuun genaamd en cooperatieve in handen der socialisten gegeven.Le Peuple jubelt en de goedjeugdige katholieke werklieden die zich bij den neu<ï lieten trekken zijn de gefopten. Gaan de onpartijdige letterzettersver-eenigingen denzelfden weg niet op? VOOR DE BEDIENDEN. Minister Hubert heeft een wetsontwerp neergelegd, het arbeiderskontrakt tus-schen bedienden en werkgevers wettelijk regelende. De werkopzeg van weerskanten wordt verplichtend gemaakt en er zijn zekere bepalingen waarin het de bedienden, die een patroon verlaten, verboden wordt hun eene oneerlijke concurrence aan te doen. LOONSBEWEGING ONDER DE BOUW-WERKERS TE LEUVEN. Wij zijn de derde week der staking in-getreden.De patroons blijven koppig en meenen dat de werklieden er toch toe zullen ver-plicht worden aan minder loon te komen werken. Zij bedriegen zich. Een enkel werkman, een sclirijnwerker, is afgevallen en is naar zijn patroon terug gekeerd. Wij beklagen den ongelukkige. Vandaag of ten laatste morgen krijgt hij van 't bestuur zijner vereeniging het schriftelijk besluit dat hij voor altijd uit de vakvereeniging gebannen wordt. Tevens zal hij dringend verzocht worden zijn achterstel aan de vereeniging terug te geven, want hij zit nog met eene schuld op zijn gewetenvan rond detwaalf frank. De andere stakers houden het moedig vol. Deze week wordt hun onderstand nog verlioogd. KOETSIERSSTAKING te NYMEGEM (HOLLAND.) De 150 koetsiers van Nijmegem zijn fn staking gegaan. Zij vragen 12 frank vast loon per week, in stede van 8 frank ; voor zondagarbeid vragen zij 60 centiemen per uur, DE DREIGENDE ITALÏAANSCHE SPOORWEGSTAKING. De loopende geruchten verplaatsen opnieuw het uitbreken der staking naai 15 April. Er wordt ook verzekerd dat de bedienden van post- en telegraaf er zullen aan deelnemen en zelfs menige statiechel zijn post zal verlaten. Al te zamen genomen vragen de werklieden en bedienden eene loonsverbetering op 40 millioen lire (frank) per jaar geschat. Toen in 1905 het ook staking was be-hoorden de italiaansche ijzerenwegen nog aan drie maatschappijen. Sindsdien werden zij door den staat overgenomen in de zekerheid dat zulke ongeregeldheden niet meer zouden kunnen geschieden. En nu staat men er weer voor, alhoewel de minister van ijzerenwegen nog immer vol-houdt dat hij de staking zal weten te ver-hinderen.* * * Opmerkenswaardig is het ook hoe iedei'e klasse van menschen zulke gebeurtenissen uit haar standpunt bekijkt. Leest de werk-liedengazetten en hoort de werkliedcn-gesprekken, ailes loopt over de kleine loonen, de lange werkuren, 't pensioentje in den ouden dag, verzekering tegen on-gevallen, enz. En leest eens de organen der rijke menschen. De Italiaansche werklieden dreigen met staking, z'hebben reeds veel verbeteringen bekomen en z'en zijn nog niet tevreden.... 't Is juist het tijdstip dat de toeristen gaan optrekken om in 't schoone Italie van de prachtige landschappen, de ver-rukkende meren en de licliaamsterkende luchtgesteltenis naar hartelust te genieten... En de werkstaking dreigt : En zullen de reiszakken niet moeten uitge-pakt worden? RUSSISCHE WERKERSBEWEGINGv Een groot getal fabrieken en werven hebben reeds hunne poorten heropend. Hier en daar wordt nog gevochten tus-schen werkmenschen en policie. In een werkerskwartier van S. Petersburg werden 12 werklieden gedood en 200 aangehouden.' DE WERKSTAKING DER ENGELSCHE MIJNWERKERS. De staking der mijnwerkers van Yorks-hire vervolgt liaren weg, zonder merk-waardige voorvallen. 170.000 man is er in betrokken. Zondag werd te Londen eene vergadering gehouden tusschen af-' gevaardigden van patroons en werklieden. Eene overeenkomst kon niet getroffen worden. Een aantal inwoners van Yorks-hire zit ten reeds zonder koler - ^

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.