Vieren-Twinligste Jaar, - N. 15 Msilens! — Spjspzifi — Eigeniea iÊoMag, 18, en Maandag; I fl Janoari 1914 fille brîefwissc!!ns:en vrachlvrij fs Eenden aan A. Van Iseghem, u'ttgever voorde naainl. maatsoh. « Drukkerij Ilet Volk», Meersteeg\ 16, Cent. Bureel van West-Viaanderen: Gaston Bossuyt, Giide der Ambaeh" Un, Kortrijk. Bureel van Antwerpen, Rrabanten Limhurg: Vik*or Kuyl, Minderbroe-derslrasit, 24, Leuveri. Buree! voor Fransch-Noorden: Ci. Vérin, Rue d'Angleterre, 15, Lillo. HET VOLK W!en BBJ!PÎ]5t isis Op aile postkantoren aan 10 fr. peî iar. Zesmaanden lr.5,00. Drie maatt lenfr. 2.50. '-y flsnîisrtSÊsîsîSGR s Pfiis volgens tarie*' Voorop te hfr sien. Hechterlfjke herstelling, 3 fraafc ier regel. Onseteekende brieven trorden ge» çeigerri. XELEFOON N* 137, Geat. Verschijnt 6 maal pei? week. CHEISTEN WERKMANSBLAD S &E®Tî£mm MET NUMitSER 8 GEfUTiESiSES# MET BliVOEGSEL . DE VOERTAAL VAN 'T ONDERWIJS. / De Kamer heeft vrijdag begonnen ae amendementen te bespreken, welke bij het schoolwetsontwerp Poullet aangeboden zijn om de voertaal van 't onderwijs te regel en. Er zijn daar bepalingen bij, welke door elkeen ltunnen onderschreven worden, omdat zij eenvoudig de weergalm ziin van het gezond verstand zelve. Het is immers al te dwaas aan kinders, die thuis nooit iets anders dan vlaamsch gehoord hebben, van in 't eerste school-jaar te willen les geven in de franschet^al, waarvan ze geen woord begrijpen. Moest een onderwijzer aan waalsche kinders willen alzijdig onderwijs geven bij middel van de vlaamsclie taal, men zou hem in 't zothuis steken. Door hun van eerst af eene vreemde taal op te dringen, leeren de kinders verkeerd opzeggen omdat ze niet kunnen leeren te begrijpen. En 't is toch eerst en vooral het begrip dat moet geopend worden. opdat verdere lessen hun tôt nut wezen. Ons dunkens is 't dan ook een wijs voor-Stel, te willen dat er slechts na een be-paalden tijd aan eene tweede taal begon nen worde, de moedertaal evenwel de hoofdtaal, de voertaal voor gansch het onderwijs blijvend, op een paar vaklcen na, tôt aan het einde van den vierden graad. Zoo kan het onderwijs grondig vlaamsch wezen in de vlaamsche gemeenten en fransch in de waalsche. Zoo zal waarlijk de gezonde stelregel gevolgd worden : iets te leeren kennen bij middel van wat men reeds kent. En tevens zal het vlaamsch kind, dat later bijna zeker eenige kennis van 't fransch zal behoeven, de gelegen-heid hebben deze kennis op te doen. In menig geval kan daartoe zelfs eene uitzondering geduld worden. Zoo kan, in eene waalsche stad, eene talrijke groep vlaamsche huisvaders eene vlaamsche school eischen ; omgekeerd hetzelfde met eene waalsche groep in eene vlaamsclie stad. Dan behoorde ook die vrije keus erkend- te worden. We vertrouwen overigens daarover ten voile in den heer minister Poullet, die klaar genoeg bewezen heeft het goede in 't volks-onderwijs te willen. Vast hopen wij, dat hij dienaangaande den besten weg zal vinden om ook op taalgebied zijne heerlijke wet tôt een toonbeeld te maken. VEREENIGING. In De Boer, het weekblad der roomsch-katholieke landbouwvereenigingen in Ne-derland, en in De Voorhoede, het weekblad der maatschappelijke-demokra-tische werking van onze nederlandsche vrienden in 't algemeen, treffen wetege-lijkertijd een betoog voor de standsveree-niging aan. De Boer lclaagt over het droevig ver-schijnsel, dat ook in de boerenbonden ondanks waarschuwingen van groote man-nen, vaak meer negatieve dan positieve actie gevoerd wordt. Zoo zal het ook gaan in zake de sociale ontwikkeling van het platteland. Eerst moeten andere organisatie's, of zoo ge wilt andere mannen met andere levensbeschouwingen hun zaad hebben uitgestrooid, en dan komen wij weer âansukkelen, als het zaad reeds aan het ontkiemen is, als het op sommige plaatsen reeds welig tiert. Dan zullen wij weer wijzen op de ge-breken van dat zaad, op de onfrischheid van de plant, op denvalschensmaak der vrucht. Altijd dat negatieve, dat het werk dubbel zwaar maakt en waarmede nooit, ondanks den zwaarderen arbeid, de resul-taten van het positieve zijn te bereiken. Waarom? Dat eens gezaaide zaad is voor ons als het onkruid, dat altijd weer opkomt. Het is hiermede als met het mond- en klauwzeer : het is beter te voorkomen dan te genezen 1 Laten daarom de besturen van onze afdeelingen van den Boerenbond den stoot geven. Het is in uw eigen belangen vooral in het belang van uwekinderen, wien eene zware toekomst wacht, als zij niet sociaal-economjsch ontwikkeld worden, want dan zullen zij den weg tôt be-houd en verbetering van den boerenstand niet vinden. In de Zuidelijke provincie's zijn onze Boerenbonden ons in deze ver voor en over de leerzame en gezellige cursus-avonden, die druk bezocht worden wordt met lof geSproken en 't brengt in vele afdeelingen van den Bond nieuw, opgewekt leven. Een onzer verslaggevers bezocht dezer dagen nog eene vergadering van de Veree-niging van oud-leerlingen der Rijksland-bouwwinterschool te Schagen. Spreker toonde aan, dat men niet moet denken, dat het den boerenstand juist goed gaat, omdat men spreekt dat de landbouw zoo bloeit. Van al het goede van den landbouw i krijgt helaas maar al te vaak de land- : bouger onvoldoende. Spreker liet voorts niet na aan te toonen dat het arbeidsvraagstuk voor den landbouw niet gelijk is te stellen met de nijverheid, en dat de boeren er zelf voor hebben te waken, dat wetten, gemaakt voor het landbouwbedrijf, niet ontleend worden aan de nijverheid. Om -wetten te krijgen, die het bedrijf aanpassen en beschermen, moet de boer sociaal ontwikkeld worden. Dan toch leert hij de positie van zijn stand kennen en kan praktisch zijne stem verheffen. Dit ailes zijn waarheden, die de spreker onderstreept. In zooverre kon dus van deze lezing alleen nut uitgaan. Doch nu we hieruit alweer zien, dat ten aanzien der sociale vraagstukkën meer en meer de aandacht van het platteland gevraagd wordt, wijzen wij er nog eens met nadruk op, dat het tijd wordt, meer dan tijd, dat onze Boerenbonden de sociale actie ter hand nemen, om te zorgen, dat de grondslag vrij blijjt van den gehaten Idassestrijd. * * * Wat, volgens de nederlandsche Boer, waar is voor den nederlandschen land-bouwer, kan misschien ook wel waar zijn voor onzen vlaamschen buitenman, wien het sociaal-samcnslemmende karakter van zijne vereenigingen nog niet zoo eigen is als 't wel zou mogen. En daarom mag, ook voor stedelingen, dat andere woord uit De Voorhoede hier wel te pas komen, zooals 't ïuidt : — Er zijn nog katholieken, die het nut en de noodzakelijkheid van het vereeni-gingsleven niet willen inzien. Die ondanks de pogingen, door katholieke voormannen en propagandisten in het werk gesteld om hen tôt betere gedachten over te halen, maar blijven voortleven in lauw-heid en onverschilligheid, meenende dat het alleen genoeg is kathoîiek te zijn in de kerk. Klopt men bij die menschen aan, om hen te wijzen ophet verkeerde van hunne houding, dan hoort men meestal het oude praatje : « Het helpt toch niet ; het blijft mij 't zelfde wie er regeert, we moeten toch bij allemaal belasting be-talen » en dergelijke onzin meer. Steek-houdende argumentai hoort men echter maar zelden. Men jammert wel, dat de arbeidsduur veel te lang is, men klaagt wel, dat de loonen veel te laag zijn„ men doet wel kritiek op de liandclwijze van dezen of genen patroon, doch men neemt niet het middel ter hand, waardoor alleen die toe-standen verbeterd kunnen worden : zich aansluiten bij^ene katholieke vakvereeni-ging om schouder àan schouder strijdend met zijn vakbroeders betere arbeidsvoor-waarden te verwerven neen dat doet met niet, daarvoor is men te lauw, te onver-schillig.Dat anderen de kastanjes uit het vuur halen, daar heeft men niets op tegen ; om van de voordeelen te genieten, welke anderen door middel van het vereeni-gingsleven hebben bemaclitigd, o, daar is men steeds voor te vinden ; maar zelf meewerken om die voordeelen te ver-krijgen, neen, daarvoor is men te laksch. Katholieken, die nog talmt, laat toch eens de lauwheid varen, bedenkt toch wel, dat ailes in het werk moet worden gesteld om onzen gemeenschappelijken vijand, het ongeloof, den kop in te druk-ken, bedenkt .tocli dat -gij als kathoîiek' ver;/iicht zijt daartoe mee te werkeife I iltiiifoiilanileplso Pftiiflîolr a. OOK AL MEER BEWAPENING. De Noorsche Kamer is door den Koning met eene troonrede geopend. Hij deelde mede, dat nog voortdurend met de mo-gendlieden over Spitsbergen onderhan-deld wordt. Leger, en vloot zullen worden versterkt en daarvoor de kredieten ver-hoogd. De minister van arbeid deelde mede, dat de regeering in beginsel besloten heeft, een wetsontwerp in te dienen be-treffende den maximalen arbeidsdag. DE POIiITIEKE GELDKAS. M. Calmette, de bestuurder van den Figaro, laat den franschen minister van geldwezen, M. Gaillaux, niet los met zijne aangebrande geldhistories. M. Gaillaux heeft laten weten dat hij geen loochenstraffingen meer zal geven en M. Calmette antwoordt hem dat hij gelijk heeft, vermits toch niemand aan zijne looeheningen gelooft. De bestuurder van den Figaro doet er nu nog eene historié bij. De Zuid-atlantische vaartmaatschappij was tôt uitbating gemaclitigd geworden op eene stemming der Kamer, met de be-paling erbij dat haar lastenkohier niet kon gewijzigd worden zonder eene nieuwe stemming der Kamer Minister Caillaux heeft nu op eigen hand, zonder de Kamer te kennen, die maatschappij met eene andere laten ver-smelten en eene uitgifte van 15 millioen frank aandeelen daartoe veroorloofd. Wat de kiespropaganda zijner groep daarbij wint, laat M. Calmette aan de vindingrijkheid zijner lezers over. VAN ALLES WAT. HANDEL. — Yolgende cij-fers treffen wij aan in het Staatsblad : In 1913 bedroeg België's invoer 4 milliard 998 mïllioen 303 duizend frank tegen 4 milliard 856 millioen 577 du zend frank n 1912. D e nvoer betrof : k T . in T9I2 in rqi3 L-eyende dieren 73.09a.000 fr. 6j.903.000 fr. Spijswarftn en dranken 1.139.676 000 » 1.079 318.000 » Onbewerktc stoffen 2.538.885 000 » 2.577.022.000 » Vervaardigde voorwerpen i507.65o.ooo » 860.073000» Onbewerkt foud en zilver, en goud- en zilvermunt 297.276.000 » 414.690 000 » De uitvoer was 3 milliard 656 millioen 818 duizend frank in 1913 tegen 3 milliard 849 millioen 443 duizend frank in 1912. Hij betrof : in 1912 in 1913 Leyende dieren 40 i65.ooo fr. 43.527.000 fr. Spijswaren en dranken 401 6i5 906 » 348.48^.080 » Onbewerkte stoffen 1-821.240.000 » r.749 ^84.000 » Vervaardigde voorwerpen 1.475.544 000» 1.435.620.000 » Onbewerkt goud en zilver, en goud- en zilvermunt 49 879.000 » 8o.oo5.ooo » . De ontvangen douanenrechten bedroe-gen 74.419.656 fr. n 1913 tegen 74.460.572 frank in 1912. De scheepvaarl bedroeg 16.907.417 ton invoer en 16.896.525 ton uitvoer voor 11.505 en 11.511 schepen in 1913, tegen 16.353.933 ton invoer en 16.319.056 ton uitvoer voor 11.2o0 en 11.214 schepen in 1912. Aan gemunt geld, goud en zilver, voerde België in : 389.915.748 fr. in 1913 uit Duitschland, Gostenrijk, Egypte, Frank-rijk, Engeland, Hamburg, Italie, Neder-land, Roemanië, Zwitserland en Turkije, tegen 284.178.700 fr. in 1912 uit Belgis'ch Congo, Duitschland, Oostenrijk, Canaries, Frankrijk, Engeland, Italië, Nederland en Roemanië. De geldinvoer uit Frankrijk alleen bedroeg 366.044.991 fr. (waarvan 365.789.440 in zilver) in 1913, tegen 273.343.400 (waarvan 265.488.000 in zilver) in 1912. België's uitvoer aan gemunt goud en zilver bedroeg 76.829.274 fr.. waarvan 74.905.744 fr. (71.842.874 fr. zilver) naar Frankrijk n 1913, tegen 46.081.600 fr., waarvan 38.362.500 fr. (36.319.600 fr. zilver) naar Frankrijk 1912. ONZE MISSIONNARISSEN. — Op het einde dezer maand zal Mgr Dom Neve, prelaat der Benedictijner Abdij van Sint-Andries, bij Brugge, te Antwerpen in-schepen, om de missiën te bezoeken die dit huis in Katanga inrichtte. Hij zal vergezeld worden door vier broeders der orde, en den cerw. heer Geie-benne, priestèr van het bisdom Luik, die in de apostolisehe prefectuur der Benedictijner monikken lot nastoor is be-noemd.• SUIKER IN HET LEGER. — Men weet dat onze soldaten tijdens de groote krijgs-bewegingen, elken dag eenige grammon suiker kregen. Krachtens eene beslissing van het département van oorlog zullen er nu aile dagen, te beginnen van 20 .Tan., 20 grammen suiker aan iederen soldaat uitgedeeld worden. Suiker is niet alleen een goed voedingsmiddel, maar daaren-boven kan men èr goed clen dorst mede verslaan. INVOER VAN RUNDVEE EN SCHA-PEN. — Van heden af mogen de rund-dieren en de schapen in de haven van Anlwerpen gelost en herkomstig van over-zeesche landen, waarvan het rundvee of schapen volgens de van kracht zijnde scliikkingen, in België mag gebraeht worden, naar het slachthuis van Bergen ver-zonden worden, na het gezondheidsonder-zoek ondergaan en gestempeld te zijn. De dieren zullen rechtstreeks in wagens vervoérd worden, van de losplaals naar de naastgelegen spoorwegstatie, van waar ze zullen verzonden worden. in met lood toegezegelde wagens en zonder verlading onderweg, naar het slachthuis van Bergen, waar ze zullen opgesloten blijven tôt het oogenblik hunner almaking. Deze moet gebeureu binnen de acht en veertig uren van de aankomst in de static. BEDEVAARTTREINEN. — In het afgeloopen jàar zijn 494 bedevaarttreinen te Lourdes aangekomen. Dil getal werd nog nooit, behalve in 1908, het gouden jubileum, bereikt. VOLGENS HET PAUZELIJK JAAR-BOEK tell de katholieke Kerk tnans over-de gehecle wereld : 14 patriarcliaten, 208 aartsbisdommen, 847-bisschopszetels, 546 titulairbisdommen, 12 apostolisehe dele-gaties, 164 apostolisehe vicariaten, 65 apostolisehe prefecturen en 22 diocesen, die onmiddellijk onder den H Stoelstaan. TROUW AAN 'T WACHTWOORD — 't Kasteel van Norwich, in Engeland, bezit een muséum, waar het, zooals in de meeste musea, verboden is met een regenscherm binnen te gaan In 't begin dezer week was de Koningin van Engeland met twee harer jonge zoons, heel persoonlijk zonder vertoon, den anglikaanschen Bisschop van Norwich gaan bezoeken Na het noenmaal verzocht de Koningin haren gastheer haar te willen vergezellen naar het muséum van 't kasteel. 't Ging ailes goed tôt aan de draaideur van den ingang. Deze deur was bewaakt door een stren-gen bediende die. ziende dat « mevrouw » M een regenscherm had, haar op afgemeten toon verzocht dit voorwerp in den scherm-stand te plaatsen. « Mevrouw » deed dit. liever niet en wilde doorgaan ; de wachter vérwees haar eenvoudig naar een opschrift, dat het verbod vermeldde. De Bisschop moest ten slotte zeggen wie « mevrouw » was en dan mocht. de Koningin met haar regenscherm doorgaan.'s Avonds kwam een sekretaris van het Koninklijk Huis den wacht-er eene milde belooning brengen voor zijne trouw aan het wachtwoord. BEVOLKÎNG. —■ Het aantal inwonertf van 's Gravenhage bedroeg op 1 Januari 1913 : 294.693 zielen. Men zal dus in 1914 ' de 300 000 wel halen. EEN PALENWOUD. — Een bijzonder blad van Sint-Petersburg heeft berekend dat er omtrent 70 millioen telegraaf- en telefoonpalen over de aarde opgericht staan, ongerekend een twintigtal mil-; ' lioenen lichtpaJen. Duitschland heeft het dichtste telegra-fisch en telefonisch net. Daarna komen Engeland, België, Nederland en Frankrijk. Er zijn er ininst in Rusland, Zweden, Noorwegen, de Balkans, Spanje en Portugal.In de Vereenigde-Staten van Noord-' Amerilca zijn er meer draden en min païen dan in Europa. De meest gebruikle houtsoorten voor die païen zijn de pijnboom en de gewone spar in Europa, de ceder in Amerika, 1 waar fthter veel ijzer gebruikt wordt, en de encalyptus in Australië. Met de telegraaf zonder draad zou dat palenwoud echter nogal wat kunnen ver-, miudercn. r DURE BOOM. — Een eikenboom op den huize Kranenkamp, nabij het klooster Sion, der EE Paters Trappisten, ondei f Diepenveen gelegen, w^rd dezer dager. ! verkocht voor de kolossâle som van 430 ! frank. NIEUWJlAIi :Gim VOOR bM PAIS. I De 8° lijst heeft fr. 26.872,50 opge-| ijracht. Ârbeidersbeweging. REDE VAN EEN AMERIKAANSCH BISSCHOP. Op het laatsle vakkongres der American Fédération of Labor (Federatie der Ameri-kaansche Vakbohden) heeft Mgr John Carol liet woord gevoerd, en zonder om-wegen over de vak- en volksbewegingen aan de gansche wereld zijne meening gezegd. De doorluchtige redenaar betitelde het als eene zeldzame onderseheidiftg voor de vertegcnwoordigers van meer dan twee millioen Amerikaansche werklieden te mogen spreken. Hij dankle dezen in jiaam der menschheid voor ailes, wat zij voor den maatscliappelijken vooruitgang hebben gedaan. Meer dan 75 percent der wel-vaartswetgeving der verschillendc Unic-staten had men onmiddellijk te danken aan de onvennoeide pogingen der ver-eenigde werklieden. Hij kon geen sympathie betuigen met diegenen, die altijd wat op de vakvcreenigingen hebben aan te merken, ze als vrede-verstoorders be-schouwen en ze betichten als oorzaken van gewelddaden en dwingelandij. De vereenigde arbeiders mogen niet naar de uitzorideringen inaar volgens den regel worden beoordeekl en aldus beschouwd, is hun doel en streven prijzenswaardig. Spreker erkende verder, dat de vak-vereenigingen uit de maatschappelijke | toestanden waren opgegroeid en een na- j tuurlijk gevolg der menschelijke be - | hoeften zijn. De achting voor den werk- S man als mensch ; de achting voor de | kindschheid, voor de waardigheid der !i vrouw, voor het heiligdom van het gezin, Jj dat zijn de redens die aan de werkers- | beweging ten gronsdlag liggen en waaraan zij haar triomftocht te danken heeft. De sociaal-economische wetgeving der verschillendc landen getuigt van den sociaten vooruitgang, waartoe het vereenigings-wezen heeft bijgedragen. Het is wel goed dat het ware doel der 8 ernstige vakbeweging eens van liooger- | hand in voile daglicht worde gesteld. DE STAKING IN DE SCHOENFABRIEK | VAN HILST, TE HERENTHALS, GEEINDIGD. De stakisig op het groot schoenfabriek van M. F. Van Hilst is geeindigd sedert maandagmorgen. We zijn gelukkig dit nieuws te kunnen mededeelen. Sedert .woensdag der verledene week werden er onderhandelingen aangeknoopt. Dondcrdag en vrijdag werden deze onder handelingen tusschen M. Van Hilst en eene afvaardiging der Christene vereeni-ging voortgezet. Beide partijen kwamen op volgende beslissingen t'akkoord. 1° Eene verzoeningsraad wordt op de fabriek ingericht, samengesteld uit M. Van Hilst en zes afgevaardigen-werklieden, aile jaren gekozen door de leden dei Christene Vakvereeniging.De verzoeningsraad komt bijeen zoo dikwijls de omstan-digheden het vereische.n en zal ovér volgende punten uitspraak doen : 1) arbeids-geschillen en werkoneenigheden ; 2) looiv tarieven en arbeidsduur ; 3) gemeenschap-pelijk beroepsverdrag ; 4) wettelijke be-scherming van den arbeid ; 5) arbeidson-gevallen enveiligheidsmaatregelen; 6)grie-ven en misbruiken ; 7) beroepsonder-wijs en volksontwikkeling. De werklieden-afgevaardigden zullen vooraf de zienswijze der vakvereeniging raadplegen wanneei het geldt besprekingen van algemeenen aard. 2° Een kollektief arbeidskontrakt wordt gesloten tusschen M. F. Van Hlist en de Christen vakvereeniginge.n van nu tôt 1 October 1915. Hierin is bepaald dat van af Ie April aanstaande volgende loonsver-hoogingzalwordentoegestaan : l)voor de magazijniers, de werklieden van den groo-ten atelier en de daghaurwerkers-mon-teurs : 30 à 35 centiemen pçr dag volgen? vakbekwaamheid ; 2) voor de handmon-teurs : voor de meeste werlcen één centiem opslag per paar ; 3) voor de overhaal en zwikmachienen 5 centiemen per 100 paar, Daarbuiten zal aile mogelijke zorg be-steed worden om deze werklieden besten-dig aan 't werk te houden. Daarop hebben de werklideen verleden maandag het werk hernomen. Nog cens : we zijn gelukkig het einde dezer droeve staking te kunnen mededeelen vooral omdat de goede betrek-kingen welker er vôôr de staking tusschen patroonen werklieden heersehten, nu spijts deze korte staking, zullen blijven voortduren, meer nog zullen versterkt zijn dank aan de gunstige oplos-sing van het geschil. Wanner wij zeggen : dank zij de gunstige oplossing van het geschil, dan wrze i v/ij met genoegen op de stichting van den verzoeningsraad. Het is zeker dat op een fabriek als dit van M. van Hilst met zijne 350 werklieden er altijd kleine misbruiken kunnen be-s'taan welke altijd eenige ontevredenen' maken. 'I Is voor den patroon oiimogelijk ailes te zien en overal te zijn. Door den

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.