Acht en Teerfigste jaar Zaterdae: 31 Januari 1914 Muraraer 5 fr. 3-00 % jun, met de po»t hestel TOORSOCiro-NEDERLAM franco S gr 25. S» »?»<niHement8pir»3» if tuetrop hei*â&»sr. drakrasM. WÊT £3 '"•r1 fr. 8-00 'S Jsm, iskm df peii hetfjdli ÏSÛ8196BS misim SWfittf e g:, sis. btla % S»» VOLKSBELANG TERSGHIJNENBE EÛLM ZAÏERDA© Afzonderlijke aummera zijn te bekomen bij AD. HOSTE, Galgenbei en bij AD. HERGKENRATH, Veldstraat 47, te Gent, en bij al gaaetverkoopers, tegen 10 cent. BUREEL YAN HET BLAD : C3-sils;eixfc>es2"g;9 25, ta Geia- Aile mededeelingen, brieven, handschriften, enz., vrachtvrij te stun Aan de Redactie van het Volksbelang, GalsenberK, 23, Gent. Inhoud : Woeste en Schollaert. — De Vlaamsche Amendementen aan de Schoolwet. — Vlaamsche Belangen. — Van ailes icat uit Noord-Nederland. — Sterfgevallen. — Willems-fonds. — Hooger Ondet wijs voor het Volh. — Liederavonden van het Willems-fonds. — Tooneelkronieh. — Muzieh-Onderwijs voor hetVolk. —Kunst- en Letternieuws. Woeste en Schollaert. Wie aijn de twee gevaarlijkste vijanden der Vlaamsche beweging ? Woeste en Schollaert. Het is nogmaals verleden week in de Kamer gchleken bij de bespreking en stemming over de Vlaamschgezinde amendementen. Die twee almachtige leiders der rechterzijde hebben alweer van hunnen overwegenden invloed op hunne partij gebruik en misbruik gemaakt om de goedzakkige Vlamingen te foppen. Telkens dat eene Vlaamsche taalwet in aan-tocht is, ziet men de heeren Woeste en Schollaert, soms jaren lang, hunne lagen en listen leggen, eerst om de bespreking op de lange baan te sohuiven, daarna om de débatte» op een dwaalspoor te brengen en de best inge-richte bewegingen der Vlamingen op een mis-kraam te doen uitloopen. Al wie de lijdensgeschiedenis der taalwet Coremans, op de bisschoppelijke en jezuïeten-colleges sedert 1884, gevolgd heeft, weet, dat wij niets dan de loutere waarheid zeggen. In die kunst van uitstellen en ontfutselen is Woeste de leermeester geweest en Schollaert de knappe, schitterende leerling. In 1907 was de heer Schollaert,evenalsheden, voorzitter der Kamer, toen de eerste bespreking der bovenvermelde taalwet tôt eenen zoo ellendigen uitslag leidde, dat men eene parlementaire commissie aanstellen moest om uit den warboel tegeraken, dien de heer voorzitter Schollaert grootendeels zelf geschapen had. Tijdens de twee laatste weken heeft hij opnieuw als voorzitter der Kamer dezelfde roi gespeeld. In de algemeene verwarring zijn de Vlaamschgezinde amendementen in 't duister geworgd. Walen en Franskiljons van aile kleur hebben zonder eigenlijke verantwoordelijkheid den wil hunner kiezers mogen trotseeren, dank zij Woeste en Schollaert ! Verleden week hebben reeds wij door uittrek-selsuithet Beknopt erslaç aangetoond, dat îelfs de clericale Vlaamschgezinden in voile Kamer aan hunne bitterheid en verontwaardiging lucht geven. Enkele onafhankelijke katholieke bladen doen het eveneens. Aan hun hoofd staat natuur-lijk Hooger Leven, het orgaan van de Vlaamschgezinde hoogleeraren en oud-studenten der Leuvensche Aima Mater. Ziehier eenige staaltjes van den toon waarop de parlementaire correspondent van Hooger Leven het laatste Kamerdebat bespreekt : » Nu is het weer gebleken op hoe weinig menschen ons Vlaamsche volk ten slotte rekenen mag en met welke (heet het) naïeve verwaandhsid en platte lafhartigheid het telkens weer door zijn eigen mannen wordt bedro-afln fin varschacherd. « Als Mijnheer Nobels meent te moete voortgaan in die richting, dan wordt het hoo tijd, datze dat hondje zijn staartje wegknippen i Die mannen schijnen alleen in de Kamer t ; zitten om de Vlamingen bij elke gelegenheii tusschen de beenen te loopen. » Aiisschien gaat hij dit schrijven ook er{ kwalijk nemen en hiervoor een zijner collega' verantwoordelijk stellen, zooals, naar me ach-teraf ter oore is gekomen, de heer Siffer heef gedaan voor een vroeger stukje Ooer Poliliek 1k heb met bedoelden volksvertegenwoordige: niets gemeens en ga bij niemand, wie het ool zij, om mijn ordewoord. Wie het Kamerlevei van nabij volgt, is waarachtig genoeg gesticht « Het is weer een paloeterij, die we va! minister Poullet niet hadden verwacht. Maa: waarom ons nog over iets verwonderen il poiitiek ? Foei, wat eene atmosfeer 1 i Onze regeering heeft procédés aangeno men, die niet te verdragen zijn en het gezond< leven onzer partij kapot maken. Weer deed z< Donderdag het gerucht verspreiden, dat df schoolwet niet zou onderteekend worden, in dien het amendement Van Cauwelaert Franck- Huysmans werd gestemd. Natuurlijl was dat voldoende om een serie volksvertegen woordigers die er geen eigen gedacht opnahou den, of er niet dnrven yocr uit konaen, op d( vlucht te slaan. » Het wordt hoog tijd, dat er een eindi worde gesteld aan dezen toestand. " Ja, wij ook zeggen het Hooger Léo en na klagen, bedreigen en schelden, als 't kalf ver dronken is, baat tôt niets. Maar hebben de Vlaamschgezinden dei Kamer niet zelf voor een klein deel schuld il dien toestand ? In de plaats van eendrachtig op te tredei gelijk de Franskiljons van aile kleur en richting vormenzij eendrietal kleinegroepjes, die telkens met afzondei lijke voorstellen en amendementer allerlei strategische manœuvers ach'er de scher men verrichten en elkander soms rechtstreeks of onrechtstreeks ondermijnen Zij zouden ééne enkele goed aaneengeslotem groep moeten vormen, die met eendracht er tucht zou werken en hare krachten niet vei snipperen. De macht van zoo'n Vlaamschgezinde groej op de drie Staatspartijen der Kamer zoi oneindig grooter zijn dan nu het geval is. 0[ beslissende oogenblikken zouden de Vlaamsch gezinden den doorslag kunnen geven bij hei aanneuien of verwerpen van de belangrijkstt wetten. Sedert lang wordt huit en cle Kamer het toi stand komen der f Vlaamsche groep alon gewenscht. In de Kamer gaat het moeiiijker, zegt men, omdat men bij iedere taalwet soms populair wil worden of blijven door radicale voorstellen in te dienen, die doodgeboren ter wereld komen, liever dan métal de oprechte Vlamiijgen der Kamer koelbloedigteovervvegen wat in de gegeven omstandigheden kan bekomen worden en wat niet. That is the question. Intusschen ziet men Woeste en Schollaert met hunne sleepdragcrs, die als Nobels met het grof werk belast zijn, in hunne vuist lachen over de naïeveteit hunner Vlaamschgezinde collega's, die zij er geregeld laten inloopen. ii DE VLAAMSCHE AMEHOFfl/l MTEN AAN DE ? SCHOOLWET. In ons hoofdartikel der vorige week wezen a ' © 1 wij al op de o. i. door Schollaert gewilde ver-; warring.die er in de Kamer heerschte bij het in stemming leggen der Vlaamsche amendementen 7 aan de schoolwet. De zaak is wel de moeite waard dat wij er op terugkeeren. Een gedeelte van het amendement Franck-Van Cauwelaert-Huysmans luidde als volgt : i Eene tweede taal mag eerst te beginnen van den derden graad onderwezen worden. Die 1 I taal mag echter vroeger onderwezen worden in ] gemeenten der Brusselsche agglomeratie en in die waar de behoefte er van bij ministerieel s besluit erkend wordt.» De Waal Destrée vroeg en verkreeg dadelijk, volgens ons ten onrechte en met de hoop de . Vlamingen te foppen, de splitsing van dien , tekst, omdat hij wist dat de eeiste zin van den j voorgestelden tekst alléén veel minder kans had er door te komen dan met den tweeden zin er bij. De heer Van Cauwelaert riep dan ook te reeht ait : » Die splitsing plautst ons in een val$5hen toestand ! » Do eerste zin werd, zooals te voorzien was, vênvorpen, en daardoor verviel de tweede. In 't vervolg zal het dus raadzaam zijn een oog in 't zeil te houden wanneer de splitsing van een Vlaamsohen a.nendementslekst wordt gevraagd. » Er is eigenlijk niets anders aangenomen dan de volgende tekst : • In al de gemeentelijke, aangenomen of aanneembare scholen is de moedertaal de voer-taal voor de onderscheidene graden van het lager onderwijs. k Gedeeltelijke afwijkingen kunnen toege-staaa worden, namelijk te Brussel en in de voorsteden van Brussel, alsmede in de twee-talige gemeenten. » Volgens een interview van minister Poullet zou dat beteekenen : ~ 1° dat het Nederlandsch de eerste taal zal ziji) in de meeste (! I) Vlaamsche gemeenten, hetFransch in de meeste Waalsche gemeenten. Wat niet beletten zai dat, zoo er in een Vlaamsche gemeente genoeg Waalsche familievaders zijn, de gemeente- of de vrije schoolbesturen voor hunne kinderen bijzondere klassen zulleii kunnen inrichten, en omgekeerd Vlaamscho klassen in het Waalsche land, op aanvraag van Vlaamsche huisvaders ; & 2° dat te Brussel en in de omstreken Vlaamscho kinderen, met toestemming hunner ouders, leergangen zullen mogen volgen die in 'tFransch gegeven worden. Hij voegde er bij dat er bij de tweede lezing effMuifidelijker formule zou kunnen gevonden worden. Wij meenen dat de nu aangenomen tekst minder waarborgen aanbiedt dan het vroegere steîsel van willekeur, dat niet door de wet bekrachtigd was, en dat het daarom gewenscht zou zijn, hem bij de tweede lezing heelemaal te schrappen. Tenzij men hem kon verbeteren. En daar moeten nu de Vlaamschgezinde katholieken voor zorgen : zij kunnen aan de regeering hunne eischen stellen, want zij kun nen de schoolwet doen vallen. Wel verre vai zich te laten afschrikken door het stellen dei kabinetskwestie, moeten zij de regeering hunnen wil opdringen, die de wil is van hei Vlaamsche volk. Ons Redit en Het Handelsblad van Antwer-pen zijn het daarmede eens. J Zoo achrijft Ons Recht : » Wij vragen aan de Katholieke Vlaamsche Kamerleden, die beloofd hebben, in elk geval l voor de Sohoolwët te stemmen, of zij nog hun I beioften moeten houden, nu zij door de kwade | trouw van hunns partijgenooten zoo ijselijk | bedrogen worden ? « Zij weten toch wel dat het genoeg is dat i met acht man eens duidelijk zeggen : « Of de | taalregeling in de Schoolwet zooals wij die | willen, of géén Schoolwet ! » » Zij hebben ja beloofd de Sohoolwët te stemmen, maar hunne Vlaamsche collega's hebben ook beloofd de taalregeling te stemmen! Houden nu deze laatsten hunne belofte niet, dan zijn de eersten ook niet meer door de hunne gebonden. » Eene overeenkomst verbindt in rechten twee partijen ; komt een van beiden aan haar verbintenissen te kort, dan is de andere ook niet meer verplicht de hare na te leven. « Zoo eenvoudig is hier het vraagstuk : geen taalregeling zooals overeengekomen, geen Schoolwet 1 » En Hei Handelsblad, dat eerst t' akkoord was met Nobels, den » poesjenel, « schrijft Ons Recht, « waarvan Woeste het koordeken trok, « Het Handelsblad vindt de uitgebrachte stemming « droevig, recht droevig : dat komt er van wanneer men in kwestie niet luistert naar 't Vlaamsche volk, en eenvoudig het oor leent aan hem, die eeuwig en erfelijk heeft gepaloe-terd en die nochtans de gekozene is van het arrondissement Aalst. « De katholieke Vlamingen, die de schoolwet zouden stemmen, zooals de heer Woeste haar gestemd wil zisn, — dat is : zonder éénige be^aling betreffende de yoertaal van het lager onderwijs, — die helpen dus mede om de Vlamingen te paloeteren ! De katholieke Vlaamschgezinde Kamerleden weten ook wel wat spreken wil zeggen. O * * Er is deze week door bekende voormannen der Vlaamsche beweging, buiten het parlement staande, onaangezien de politieke denkwijze, aan minister Poullet een schrijven gericht geworden, om de gevoelens van teleurstelling uit te drukken, onder het Vlaamsche volk verwekt door de stemming in de Kamer over de Vlaamsche amendementen. Geleerden, letterkundigen, kunstenaars hebben er eene eer in gesteld dit schrijven te onder-teekenen.Ziehier dat stuk : Antwerpen, 28 Januari 1914. Aan Zijne Excellentie don Heer Poullet, Minister van Schoone Kunsten en Wetenschappen. Mijnheer de Minister, Zich plaatsend op een ruim vaderlandsch standpunt, geheel vrij van partijdige bijbedoe-| ling, hadden onze volksvertegenwoordigers | Frans Vau Cauwelaert, Louis Franck en | Kamiel Huysmans het edel initiatief genomen ' om gemeenschappelijk een amendement voor

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.