INSCHRIJVINGSPRIJS België : 5 fr. 's jaars Nederland : 3 grulden Andere landen : 7 frank Men schrijft in bij het Beheer of op de postkantoren. Losse nummers 10 centiemen. AANKONDIGINGEN : o.25 fr. per drukregel Volledig tarief op aanvraag. Algemeen Weekblad voor Ontwikkelde Katholieke Vlamingen Briefwisselaars gelieven telkens hun volledig adres op te geven. Aile bijdragen, waarvan de inzender zich aan de Redactie niet volknmtn bekend maakt, worden onverbiddelijk geweigerd. Beheer en Opsteiraad : Minderbroedersstraat, 44, Leuven. Gedrukt in DE VLAAMSCHE DRUKKERIJ Bestuurder Hugo Bomans, Minderbroedersstraat, 44, Leuven, Onder de lezers van Hooger Leven zijn vele nijveraars en handelaars. Hebben ze er reeds aan gedacht om in Hooger Leven te adverteeren ? Dat ze dadelijk het advertentietarief van Hooger Leven aanvragen. Voor veie artikelen heeft\geen enkel blad een beter geschikt lezerspubliek dan Hooger Leven. ■ ™ ■ Zal Paschen een onroerend feest worden ? Druk en scherp besproken in tijdschriften en op congressen, is deze vraag al meer en meer belangwekkend geworden voor het ontwikkeld publiek. Wij willen hier een kort overzicht van het ontwerp geven ; doch wij bepalen ons bij de kerkelijke en liturgische zijde der vraag ; onder dit oogpunt zullen wij een zeer bescheiden oor-deel uitspreken, in afvvachting der beslissing van den Heiligen Stoel. Vooreerst een woord over het hervormingsplan zelf, en over de intensiteit der hervormings-beweging.Van stonden aan, hoeft er opgemerkt, dat er voor katholieken geen sprake kan zijn in eene hervorming meê te doen of toe te stemmen, waarin Paschen op eenen anderen dag dan op eenen Zondag zou vallen. Zondag en Paaschfeest zijn van aard en oorsprong zelfstandig verbonden. In den katholieken eeredienst geldt de Zondag om zijne instelling zelve, als de wekelijksche gedachtenis van 's Heeren verrijzenis, die op den Sabbathdag geschiedde, de overlevering van Petrus en Paulus, het uitdrukkelijk en uitsluitend eindoordeel van het concilie van Niceëen (320) hebben tusschen deze wekelijksche gedachtenis en de jaarlijksche gedachtenis van Christus' triomf èene onverbreekbare verbintenis gesmeed. Daarbij aile aanslag op deze verbintenis zou tegelijk de liturgie der Goede week ontredderen, die de kern en het middenpunt is van het kerke lijk jaar. I11 den huidigen vorm van onzen jaarkalender, moeten wij dus ieder ontwerp van de hand wij zen, dat Paschen aan eenen vasten datum zou willen koppelen, zooals het nu voor Kerstmis, Allerheiligen, enz. gebeurt : immers, daar ons zonnejaar buiten zijne 52 weken één dag over heeft, en in de schrikkeljaren twee dagen, zoo zou Paschen ieder jaar, zooals de onroerende feestdagen, éénen of twee dagen in de week verspringen. De aanhangers der Paaschhervorming — ten minste de allermeesten — eerbiedigen dan 00k dezen eisch der katholieken van Paschen steeds op eenen Zondag blijven te vieren. Doch allen willen vaarwel zeggen aan de hui-dige berekemng van den Paaschdatum : zijn mogelijk verspringen tusschen den 22 Maart en den 25 April vinden zij overdreven en schadelijk. Men weet dat Paschen nu jaarlijks komt cp een Zondag volgend op de voile maan na de lente-ëvening, en dat hij aldus, voor de berekening van zijn en datum, van het zonnejaar en van het maanjaar afhankelijk is. Eenigen der hervormingsgezinden willen in den huidigen vorm van den kalender, Paschen enkel min of meer onroerend maken, m. a. w. zij willen zijn verspringen beperken binnen het ver-loop ééner week. Zij zouden Paschen stellen op den Zondag die volgt, 't zij op den 3<^" April, 't zij op den 7den April, 't zij op den 25sten Maarf, of nog op den eersten Zondag van April. Doch in de gedachtenbalans weegt de schaal over naar de zijde van hen die den Zondag van Paschen op eenen voor altijd gelijken datum wen-schen. Dezen huidigen dus, buiten de Paaschhervorming, 00k nog de heizieniening van geheel onzen kalender. Hun stelsel komt hier op neêr, dat zij den 365sten dag van het jaar doen wegvallen, d. i. zij aanzien den dag die na de 52 weken overschot is als een dag zonder naam in de week en zonder datum in de maand; hij heet stop dag (dies non). In het schrikkeljaar komen er zoo twee stopda-gen. Op deze wijze zouden aile Zondagen even als aile Maandagen, Dinsdagen, enz. ieder jaar met hunren zelfden datum voorkomen. Tusschen de menigvuldige stelsels, welke in dezen laatsten zin opgemaakt werden, geeft men schier algemeen de voorkeur aan het voorstel genaamd Normalen Kalender, waarvan wij hier-onder klaarheidshalve eene kleine tafel geven : ie Trimester ! Januari Februari Maart 2e » April Mei J uni 3e » Juli Augustus September 4e » October November December Maandag 1 S iS 22 29 — 6 i3 20 27 — 4 11 18 25 Dinsdag 2 9 16 23 3o — 7 14 21 28 — 5 12 19 26 Woensdag 3 10 17 24 — 1 8 i5 22 29 — 6 i3 20 27 Donderdag 4 11 18 25 — 2 9 16 23 3o — 7 14 21 28 Vrijdag 5 12 19 26 — 3 10 17 24 — 1 8 i5 22 29 Zaterdag 6132027 — 411 18 25 — 2 9162330 Zondag j7 14 21 28 — 5 12 19 26 — 3 10 17 24 3i f In dit systeem, bevat iedere trimester twee maanden van 3o dagen, en ééne van 3i, dat is te zamen 91 dagen. Daar de laatste maand van elk driemaandelijksch termijn vijf Zondagen heeft, zoo is het getal werkdagen in aile maanden het-zelfde, t. w. 26. Paschen zou gesteld worden op Zondag 7den April. Nieuwjaârsdag is steeds een' Maandag; de jaarlijksche stopdag (Oudjaarsdag) zou men na den 3isten December kunnen inlas-schen zonder naam noch datum, en eveneens de bijkomende stopdag van het schrikkeljaar, na den 3isten Juni (Middenjaarsdag). * * * De redenen voor de Paasch- en Kalenderher-vorming opgegeven zijn niet te misprijzen. Onze huidige kalender is met de astronomische wetten niet meer in overeenkomst, alhoewel hij op zons- en maansverschijnselen gegrondvest schijnt. Dit wetenschappelijk gebrek hindert nochtans weinig den gang der zaken en der meeste men-schen. Maar iats waar de betoogers der herzie ning meer belang aan hechten, is het nadeel dat het jaarlijksch verspringen van Paschen — en de verspringingsruimte is thans meer dan eene maand wijd — in handelszaken, in bestuur-, bank- en werkinrichtingen veroorzaakt. Door den grooten inv'.oed dien Paschen op zeden en ge-woonten verworf, gebruikte men overal den Paaschdatum om het eerste halfjaar in twee, soms zeer ongelijke deelen te verdeelen : deze ongelijkheid is zeer stoorend voor de regelmatig-heid in het vaststellen van verloftijd voor ge-rechtshoven en scholen. De kleêrnijverheid schijnt in Duitschland en elders groote schade te lijden door de onstandvastigheid van den Paaschdatum, die voor de verbruikers als scheidspaal der sei-zoenen geldt. — Ook de ongelijke lengte der maanden, trimesters en semesters, levert groote moeilijkheden op voor het berekenen van het getal en het loon der verloopene werkdagen, voor het opmaken van rekeningen en statistieken in bank- en handelshuizen. Het jaarlijksch verspringen der datums doet dikwijls — en niet zonder schade — de vervaldagen der betalingen en schulden op eenen Zondag vallen. In bovenvermelden Normaal-Kalender vallen al deze grieven weg : daar heerscht volstrekte ge-lijkheid tusschen ieder halfjaar en vierendeeljaars en tusschen al de maanden, voor hetgeen het getal der werkdagen aangaat. De Ie. i5e en 3oste van de maand komen nooit op eenen Zondag voor. Paschen en geboden feestdagen vallen ieder jaar op denzelfden dag en datum. Van de stop- dagen zou men verlofdagen maken. * * * Dat deze redenen voor handelslieden nog be-langrijker zijn, dan voor menschen die aan den handel vreemd zijn, moeten wij zeker toegeven. En dat de handelswereld aan de her.vorming veel prijs hecht, blijkt ten klaarste uit de scherpe pro-paganda die voor het Normaalstelsel op touw gezet wordt. De propaganda gaat omzichtig. doch vast-beraden te werk, langzaam doch ernstig ; en de hernieuwingsgedachten scbijnen dagelijks meer veld te winnen. De Kalendervraag kwam eerst te berde op het Handelscongres van Praag in 1908 : eene besten-dige Commissie werd daar gelast met het onder-zoek van het vraagstuk. Deze leidde opnieuw de vraag in op de internationale Bondsvergadering der Handelkamers te Londçn (in 1910), daarna te Boston (in 1912). Dit congres van Boston telde 891 deelnemers, tôt 47 verschillende natio-naliteiten behoorende : éénparig stemden zij den hervormingswensch. Het zevende congres van de « Chambers of Congres of the British Empire » stemde éénparig, op 11 Juni 1912, het ontwerp der herziening. De Wfcensche Handelskamer verklaarde, door den mond van haren vertegenwoordiger op het Congres van Boston, « dat al de belangrijke factors van Duitschland de hervorming beamen ». De aansluiting der Sineescbe handelaars bij den nieuwen kalender werd per brief door den Sinee-schen afgevaardigde gewaarborgd. Zwitserlands landsbestuur is gelast met het beivmen eener ôfficieele conferentie der Euro-peesche diplomatie, ten einde de dubbele herziening voorloopig te bespreken. In 1913 werd de kalendervraag op het inter-nationaal Congres der Academiën te St Peters-bur:^ gehouden, besproken en ter stemming gelegd : de hervorming bekwam 14 goedkeurende stemmen, tegen ééne afkeuring (die der Hollan-ders) ; vier aanwezige leden onthielden zich, doch verklaarden gereed te zijn zich bij de meer-derheid aan te sluiten. Het verslag van dit Congres vermeldt dat de H. Stoel officieus liet weten, dat hij aan de hervorming niet vijandig is. Ziedaar, in korte woorden, het dubbel plan der handelswereld, met zijne redens en een overzicht van zijne vorderingen. Stellen wij nu de vraag die ons als katholieken meest aanbelangt : welke zal, welke hoeft de houding der Kerk te zijn tegenover dit nieuwe stelsel ? Heeft zij er, onder opzicht van recht of eeredienst, onverbiddelijke grieven tegen op te werpen ! Heeft zij eenig voordeel in de hervorming vooruit te helpen ? ( Wordt voortgeiet). m .'..-7-7— : 4I■ TALENT0ESTAN1) op Brusse]sche vergaderingen. Patronatendag. Naar aanleiding van het bericht in Hooger Leven's laatste nummer, weze het ons toegelaten enkele meer algemeene beschouwingen in het midden te brengen. Voorzeker heeft het Bestuur van den Patrona-tendag te Brussel ongelijk gehad eentalige Fransche uitnoodigingen rond te zenden, met volledig eentalig Fransch programma. Gevolgen : a) de Vlamingen buiten Brussel zijn terecht daarover verbitterd en wellicht zijn er die daarom zullen thuisblijven. b) Ailes laat derhalve vermoeden dat ook op de zittingen, zelfs bij de besprekingen, het Neder-landsch niet geduld zal worden. Evenwel heeft de heer J. De Hasque in het Handelsblad mogen melden dat de taalvrijheid volkomen zal geëerbiedigd worden en persoonlijk mag ondergeteekende bevestigen dat op de plaat-selijke vergaderingen van het Brusselsch Algemeen Bestuur, zonder tegenspraak, ja zonder opspraak, het Nederlandsch reeds meermalen heeft geklonken, bovendien : dat daarvan geen verfaling werd gevraagd, dus zonder daardoor de zittingen te verlengen. Toch zijn er te Brussel meerdere Vlamingen, vooral geestelijken, die het niet aandurven op dergelijke vergaderingen Nederlandsch te spreken en zoo staan er op het programma van den patronatendag heeren vermeld met een Fransche inleiding ofschoon buitenstaanders van hen ver-wachten moesten dat zij de Vlaamsche vlag zouden hooghouden. Waarbij dat komt ? Wel, men maakt van een of ander bestuur deel uit, komt bijna dagelijks in betrekking met zijn medeleden die weinig of geen Nederlandsch kennen en spreekt dus gewoonlijk met die heeren Fransch ; woont men dan met diezelfde heeren eene algemeene stedelijke vergadering bij waarop men een of ander te zeggen heeft, dan gebeurt dat ook in 't Fransch. Mis geredeneerd, niet ? Hoor nu eens : In den dagelijkschen persoonlijken omgang kan het sociale of geestelijke plicht zijn met gewoonlijk Franschsprekenden Fransch te praten(i) doch op een algemeene vergadering keeren de kansen, daar staat ge in een andere omgeving tegenover een taalgemengd publiek, mede dus tegenover doorgaans Vlaamschsprekenden, daar (1) Terloops dit ook ; het grondbeginsel is goed, maar a. u. b. niet meenen dat al degenen die te Brussel wonen Walen zijn 1 Waarom zenden zoovele firma's aan de. Brus-selsche geestelijkheid Fransche berichten en prijslijsten,, dan wanneer ze er ook Nederlandsche bezitten ? Die fir-. ma's winnen daar niets bij, geloof me vrij. past het dat gij als Vlaming uw Nederlandsch laat klinken (i), daar kan het uw sociale en geestelijke plicht zijn aan de volksklasse te laten hooren dat gij hare taal niet misacht (2). Zoodat wanneer op een vergadering iedereen van U verwacht dat ge Nederlandsch zult spreken en ge U verontschuldigen komt dat ge in 't Fransch zult redevoeren ofschoon ge flatnand de cœur zijt en zeker geen enkelen Vlaming wilt of hoopt daardoor te kwetsen, dan kunnen recht-geaarde Vlamingen daarmee geen vrede hebben ; trouwens qui s'excuse, s'accuse. Waar Walen én Vlamingen samen zijn, hoeven de Vlamingen evenmin als de Walen zich te verontschuldigen wanneer ze hun eigen taal spreken. Indien aile ontwikkelde Vlamingen te Brussel onzen stelregel wilden naleven, dan zouden er onder de volksklasse niet meer zoovele klachten oprijzen tegen de sociale mannen « die het toch maar liever met de rijken houden ». Met schoone woorden, plechtige beloften en zelfzuchtige diplomatie is ons katholieke Vlaamsche volk niet gediend. Zeggen en doen zijn twee. Jan Bernaerts. Het Vlaamsch en de Schoolwet. Den Zondag 29 Maart werd te Turnhout de jaarlijksche algemeene vergadering gehouden van den Katholieken Burgersbond, onder voorzitter-schap Vvan Volksvertegenwoordiger Versteylen. Wij nemen uit De Kempenaar van verleden Zaterdag verslag over hetgene daar gezeid werd betrek-kelijk het Vlaamsch in de Schoolwet : 4. Bespreking van middelen die den bloei van den Burgersbond kunnen bevorderen. Mr Versteylen, voorzitter. Vermits over dat punt niemand het woord vraagt, wil ik zelf wel een kleinen uitleg geven. De bloei van den Burgersbond hangt af van de verstandhouding over de stoffelijke en zedelijke belangen en van het goed vertrouwen onder de leden. Voor eenige weken is hier te Turnhout een protestmeeting gehouden tegen de schoolwet en men had den vertegenwoordigers van het arrondisement eerst wel eenigen uitleg kunnen vragen. Welnu, die uitleggingen zal ik hier geven. In politiek ben ik altijd rechtzinnig geweest en ik vraag maar éene zaak, dat men niet beknibbele waar niet te beknibbelen is. Ik heb hier al de noodige documenten om over de verschillige voorgestelde amendementen uitleggingen te geven. Het hoofddoel van de schoolwet is, dat de schoolwet blijft aan de gemeente en de gemeente is opperbaas. Wanneer de Staat eene wet uitschrijft over het lager onderwijs, dan is het de Staat die de algemeene regels vaststelt over de toe-passing dier wet, die de reehten en plichten oplegt. Gaat men te ver dan maakt men inbreuk op de reehten der gemeenten. Gaat men niet ver genoeg dan maakt men inbreuk op de reehten van sommige inwoners. Wat is er gebeurd ? Dat moet men van achter opnemen. Den 1 Februari werd te Antwerpen eene meeting gehouden en stemden 4000 verontwaardigde burgers : dat het Vlaamsch de voertaal moest wezen in al de gemeenten van het Vlaamsche land. Op 8 Februari werd eene meeting gehouden te Turnhout door den vlaamschen arrondisse-mentsbond en honderden vlaamsche kiezers, na uitleg gehoord te hebben over het amendement Van Cauwelaert, teekenden protest aan tegen de regeering en volksvertegen-woordigers en die honderden verontwaardigde burgers be-tuigden aan MM. Vande Perre, Van Cauwelaert en Hen-derickx hun vertrouwen. De Kamer ging over tôt de tweede stemming en na die tweede stemming zegde de Vlaamsche Gazet aan MM. Van Cauwelaert, Vande Perre en Henderickx dat zij windhanen waren. Het « Handelsblad » zegt hetzelfde van Franck en Huys-mans. Wat is er nu waar ? O, die groote scheldwoorden maken niet veel indruk en die pers zou veel beter doen hare scheldwoorden te houden voor personen die het ver-dienen. Want het volk is al die dingen beu. Wat is er nu van de .fameuze amendementen ? De tekst van het amendement Delbeke, Borginon, enz. werd ui,tgedeeld op 1. November 1913 met de bepalingen en hoofdartikels,. Het onderricht van de tweede taal. mocht alleen aanvang nemen in het 5e studiejaar, behalve in de gemeenten Brussel en Schaerbeek. De kinderen ontvangen onderwijs in 't, vlaamsch waar de taal vlaamsch, en in 't fransch waar de taal fransch is. Wat opmerkingen zijn daartegen opgegaan ? Veel ge-schreeuw, veel drukte. Als men dat ailes hoorde dan moest men echter zeggen : er zit toc.h iets in. (1) Chassez, le naturel, il revient au galop I Buiten de ver-plichting Fransch te spreken, moet onbewust, natuurlijker ■\yijze het Nederlandsch ons altijd en overal uit den. mond vloeien ; pas wanneer we dat bereikt hebben, zullen we meer in normale toestanden leven. (2) Persoonlijk kennen wij meer dan een begoede familie die in den huiskring altijd Fransch spreken omdat ze een uitsluitend Franscheopvoeding genoten hebben, maar heel gaarne den kapelaan in 't Nederlandsch te woord staan wanneer ze naar den Werkmanskring komen. Daarheen moeten we met de sociale opleiding 1 Negende Jaargang. Zaterdag u April 1914. N urnmer i5 (met bijvoegsel)

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.