Hooger leven: algemeen weekblad voor ontwikkelde katholieke Vlamingen

1229 0
close

Pourquoi voulez-vous rapporter cet article?

Remarques

Envoyer
s.n. 1914, 25 Juillet. Hooger leven: algemeen weekblad voor ontwikkelde katholieke Vlamingen. Accès à 28 mars 2024, à https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/fr/pid/mp4vh5dr7m/
Afficher le texte

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

HOOGERLEVEN INSCHRIJVINGSPRIJ: België : 5 fr. 's jaars Nederland : 3 gulden Andere landen : 7 frank Men schrijft in bij het Behe« of op de postkantoren. Losse nummers 10 centiemen. AANKONDIGINGEN : o.25 fr. per drukregel Volledig- tarief op aanvraag Algemeen Weekblad voor Ontwikkelde Katholieke Vlamingen ïnzender Jch aan de Eedactie Beheer en Opstelraad : M i nd er broed erssl raat, 44, Leilven. ?ùdr^' vt^A1*?sÇHE DRUKKERIJ _ nue L.ijuxog , J Bestuurder Hugo Bomans, Mmderbroedersstraat, 44, Leuven. niet volkomen bekend maakt, worden onverbiddelijk geweigerd. "—-—" i ~~ i 1 Pater RUTTEN. « Ut vitam habeant et abundantius habeant » Het zal toch geen partijdigheid lijken, zoo een ordebroeder van Pater Rutten het waagt dezes" persoonlijkheid zooniet af te teekenen, toch ietwat toe te lichten, dewijl Pater Rutten niet enkel een roemrijk lid is van een kloosterorde, maar de leidsman van een beweging die gansch ons land omvat en des te belangrijker is naarmate de tijd van heden et een bij uitstek democratische is, de eeuw van het volk. Het gaat niet aan van den held van het Syndikatenfeest een slag van sage-koning te maken, en ailes wat in dien zin werd gedaan, aan den scepter van Pater Rutten toe te wijten. Voôr Pater Rutten nog het minste ver-moeden had van een nieuwe sociale orde, waren er reeds stoere bonken van priesters en leeken in Vlaanderen, die met helder 00g in de toekomst peilden, die durfden zeggen dat er op sociaal gebied iets rot was, die den eersten ploeg sjouw-den door den kopkeiïgen akker, die geschramd en gebuild dagelijks leden en stierven voor de ver-heerlijking van hun princiep en het princiep, verhelderd en gelouterd door den strijd, als een vlag overhandigen aan de naderende tijden. Ook mag het eens luid herinnerd, dat wanneer een sociale spreker, in een of andere stad of dorp, staat voor een eivolle zaal, dat hij die eivolle zaal te danken heeft aan de jarenlange nederige en lastige toewijding van een socialen onderpastoor wiens zelfopoffering aangeschreven staat in het boek des levens, en verpersoonlijkt in een volks-bond of een soortelijke maatschappelijke inrich-ting. Maar, na dien tijd van voorbereiding, komt de groote man, de uitverkorene der Voorzienig-heid, en zijn geest waait over die weisterwaster afgezonderde inrichtingen, zij worden tôt één hart en één ziel, één physiesch en mystiesch lichaam, bezield door ééne gedachte die lang-zamerhand dieper wordt ingehamerd, en de volksgedachte over volksrecht en volksplicht, groeit tôt volkswil en volkskracht, die spreken door een algemeen sekretariaat van vakvereenigin-gen. Maar een generaal van een leger moet een persoonlijkheid zijn, wil hij wezenlijk inwerken in de zielen : want enkel zielwerk is vruchtbaar en blijvend werk. Laten wij dus eenigermate de persoonlijkheid ontleden van dien man dien de werklieden zelf hun witten generaal hebben genoemd. Laat ons niet Pater Rutten's eerste levensjaren als deze van een tooverkind schetsen, dan vallen we seffens in het gemeenplaatsige hyperbolische der oude levensbeschrijvingen. De waarheid zal wel zijn dat de jonge Rutten een heele kapoen is geweest, die weliswaar vlug van geest, rad van tong, maar in hoofdzaak speellustig was. en eerst op zijn vijf en twintigste jaar een blik van ernst sloeg over leven en wereld, en eerst veel later, door schrandere benuttiging van den samenloop der omstandigheden, en door den wil en steun van een Kerkvoogd, een sekretariaat is begonnen, waarvan hij de gansche werking niet vooruitzag, maar geleidelijk door den drang der zaken zelf uitbreidde : want enkel in werk en strijd, leert men best werken en strijden. We mogen toch niet vergeten dat Pater Rutten's afdalen in de mijnen, geen andere bedoeling had dan proef-ondervindelijke wetenschap te kunnen leveren in zijn doktorsthesis. De grootheid van een man openbaart zich aan hem zelf en aan anderen door de omstandigheden, al is het ook waar dat die man, juist omdat hij groot is, die omstandigheden niet onverbruikt zal laten ontglippen. Pater Rutten's kloosterleven steunt op drie groote begin-selen : namelijk dat de grootste versterving en boetedoening, tegen de wet in der traagheid die ons in 't bloed zit, is de stage werkosarbeid, zoodat men benevens de drie gewone klooster-beloften ook als 't ware een vierde belofte doet, niet een oogenblik tijds — Gods tijd — te laten onverbruikt voorbijslieren. Het tweede beginsel is de broederlijke liefde, de eerste en grootste wet van het evangelie, zoodat het samenleven wordt overstraald met teedere goedheid, uit bewonde-ring voor het veel goeds en schoons dat ligt in elke ziel, in vergevingsgezind medelijden met het menschelijk-gebrekkige omdat we zelf het gevoel hebben van onze onvolmaaktheid. Het derde beginsel is een gedurige bekommernis om het priester- en monikskleed sympathiek te maken bij de oningewijden en verdoolden die het schuwen, als doodde het priesterlijke karakter de men- schelijkheid. Wat diepst heeft ingewerkt op de vorming van Pater Rutten is de methodische studie van St Thomas in de Summa zelf; daar-door wist bij niet enkel zijne toen onsympathieke sociale leering door het gezàg van den Aquiner te bewijzen en te bekrachtigen, maar hij leerde bij dien grooten meester, die helderheid van gedachte, die stevigheid van plan, die duidelijk-heid van uiteenzetting, die synthetische beknopt-heid, die passendheid van woord, en die methodische mededeelzaamheid die hem eigen zijn. Men moet daarenboven ook maar eenmaal Pater Rutten hebben hooren spreken, of zijne twee hoofdwerkjes « Sociaal handboek » en « de wetenschap des levens » hebben gelezen, om rap in te zien dat hij een wondere veelbelezenheid heeft, en bijzonderlijk de handige kunst om het leeuwenmerg uit zijne lezingenzich aan te eigenen en het te gebruiken met smaak en kieschheid. Hij heeft gelezen met een potlood in de hand en aangeteekend wat hem eerlang mocht te pas komen en 't lijkt mij, wanneer hij een onder-werp behandelen wil, na de instudeering van het gedachtengeraamte, dat hij duwt op den knop zijner veelbelezenheid en allerwege springen de schoven open met kostelijke notas te kust en te keur. Aan letterkunde heeft hij nimmer gedaan : en wat hij schrijft wil hij niet als letterkunde doen doorgaan : hij heeft noch het taaleigen noch den taalrijkdom van het jonge geslacht, maar eerlijk heeft hij gezwoegd op het erts der taal : en prac-tiesch ommentom heeft hij de sierlijkheid onzer taal rondgemaard, door zijn zuivere uitspraak : en velen hebben des te liever naar zijn sierlijk Vlaamsch woord geluisterd, naarmate men wist dat hij het fransch onberispelijk hanteerde als een volbloed Franschman. De Belgische high-life en handelswereld krijgt zoo onderwijl een les van echt en hecht Fransch. Aan wie over Pater Ruttens vlaamschgezindheid mocht inlichtingen vragen zullen wij antwoorden : dat er heelemaal veel diplomatie noodig is voor wie één beweging leidt in een tweetalig land, voor wie, tôt het meeste algemeen welzijn der sociale zaak, reke-ning houden moet niet enkel met de tweetalig-heid, maar met de verfransching der hoogere standen ; dat hij nimmer in niets het goede recht der Vlamingen heeft gekrenkt, dat hij door zijn naam en gezag bij gezaghebbenden veel vooroor-deelen tegen onze beweging heeft uiteengedre-ven, dat zijn persoonlijk leven door en doOr Vlaamsch is, dat hij het goede recht der Vlamingen, uit sociale redenen, wil en dat hij enkel van het vlaamschgezind geslacht hierin verschilt, dat hij niet in de vlaamsche studentenbeweging werd opgevoed en dus niet in zich draagt den vlaamschgezinden gevoelszin en tastzin. Veel schreef hij niet, wel een reeks vlugschriften om de opwerpingen tegen de vakvereenigingen te weêrleggen en in die schriften spreidde hij zoo-veel bezadigdhèid en kalme zekerheid van de waarheid ten toon, zooveel puntige opmerkzaam-heid, zoo een schrandere voorzichtigheid, zooveel liefelijkheid voor de personen, dat de meest be-vooroordeelden ook niet lang konden wederstaan. Maar die monik die in 't beoefenen van den kloosterregel de welsprekendheid der stilzwij-gendheid had aangeleerd, had een hekel aan woorden en wist dat daden en werken per slot van rekening machtigst zijn, om anderen van de waarheid en de uitstekendheid zijner beginselen te overtuigen ; en practiesch pastte hij op zich zelf het woord toe : wanneer een reiziger voor een berg staat, hij gaat er over ; kan hij er niet over, hij gaat er rond ; kan hij er niet rond, hij gaat er door. Zijne welsprekendheid is altijd raak eenvoudig, helder en kalm, soms zinderend en bevend ; onderwijl een stroelte geestdrift, maar immer krachtig, dadenwekkend, en schoonst wanneer hij staat voor het eigenlijke werkvolk met heel zijn hart. Natuurlijk moét hij duizend keeren hetzelfde zeggen, maar zelden zal men zoo een talent aantreffen om hetzelfde altijd anders en nieuwerwets te zeggen, met nieuwe beelden, uit de omstandigheden en de toehoor-ders zelf gegrepen. Anderen zullen zeggen : dit is niet de groote welsprekendheid, geen macht van gebaar, geen beeldenpracht, geen litteratuur : mij om het even, maar de welsprekendheidis veelvoudig en de stem van het bewonderende toejuichende volk is de stem der waarheid, ook op het stuk welsprekendheid. Doch voor Pater Rutten is al het voor-1 gaande maar bijzaak ; hulp en steun voor zijn levensdoel : ut vitam habeant et abundantius habeant. Staande op den berg van hoogere beschaving, heeft hij medelijden gekregen met de massa en gehoord den hartverscheurenden kreet van den ouden profeet Jeremias : de kleinen smeekten om brood, en daar was niemand die het hun brak. Hij voelde dat zoo weinig ware noodig geweest om aan de kleinen-verblind en bedwelmd, maar nog niet verkankerd noch versteend- te doen gevoelen dat wij ze toch ook liefhebben, dat wij toch ook hun stoffelijk wezen moeten en zullen bevorderen, zonder dat het daarom noodig zij, gelijk zoovele anderen, in hun binnenste gevoe-lens van haat en nijd aan te vuren, of hun 't verhevene licht en de sterkende hoop van den godsdienst te ontnemen. Pater Rutten is de man van één gedachte, van één werk : want in specialiseering in arbeid, evenals in wetenschap, ligt gevolgenuitwerkende kracht. Hij is in de eerste plaats een socioloog maar die specialiteit groeit vast in een stevigen ondergrond van algemeene kundigheden die hem harnassen op aile gebied : Hij ziet het verband der sociologie met ailes wat roert en waagt en ofschoon, geestdriftig en idealist, is hij dubbel en dwars positief. Bossart moet het laatstleden wel gevoeld hebben en lang zal die oorveeg hem nijpen en niet zoo ras meer zal hij een betoog tegen de kloosterliefdadigheid samenflansen, maar zijn theoretische en practische sociale wetenschap is bekroond door een jarenlange ondervinding van de sociale zielkunde, zoodat hij als de wijze man zijn wijzen raad telefoneert van uit zijn sekretariaat naar de velen die hem vragen om raad, en verderen uitleg bij de levenswijsheid die hij samendrong in zijn « Sociaal handboekje #. In opzicht van uitvoering van zijn plannen, heeft hij het apostelschap onder de werkende klas door den werkman zelf in voege gebracht, want een bekwaam en eerlijk werkman krijgt waren invloed op zijn medearbeiders, en dringt door waar het priesterkleed niet binnen kan noch mag. De werkman kent best het passend woord, het passend beeld, het passend voorbeeld. Het volk is er fier op, omdat het hoort niet enkel den klank van eigen taal, maar de stem van zijn eigen bloed. Jaren lang, in het verborgene, onverdro ten heeft Pater Rutten zijn propagandistenkring bewerkt, hun gedachten gegeven in den kop en woorden in den mond, in hen het heilig Pink-stervuur gelegd opdat zij zouden gaan en vruch-ten dragen en blijvende vruchten. Hoe geduldig moet hij niet geweest zijn in zijn opvoedkundige taak : hoe dikwijls heeft hij niet zich zelfin.de schaduw gesteld om hun eigenliefde te ontleeren; hoe, in zelfopoffering, veel miskenning gelaten verdragen, en hoe dikwijls ging hij niet, voor zijn propagandistenwerk, met den bedelstaf van deur tôt deur, en 't moest hem pijnlijk vernederen in zijn fierheid de socialisten hun propagandageld te zien rijkelijk ophalen uit hun cooperatieven, terwijl zijn werk leven moest van liefdadigheid. En zoo de propagandisten Pater Rutten op hun handen zouden dragen, dan is het omdat hij hen in de mogelijkheid heeft gesteld hun ziel in de zielen hunner medebroeders over te storten, en is er wel een grooter menschelijk geluk dan de zielscommunie ? Doch er zijn nog andere eigen-schappen die aan de uitvoering van Pater Ruttens plannen een grooten stoot hebben gegeven : namelijk zijne voorzichtigheid, die nimmer de hoofddeugd is van een jong mensch, maar welke Pater Rutten aanleerde door zijn eerbied voor het gezag, door zijn eerbied voor het woord en de daad der ouderen. De blijmoedigheid en de lieftalligheid werken in Pater Rutten onweder-staanbaar : zijn optreden brengt vreugde in 's werkmans hart en ontwapent den andersden-kende. Wat dan te zeggen ten slotte van zijne breedheid van gedachten, zijne verdraagzaamheid zijne zwijgenskracht waar de dwazen kallen. De blazijden die hij daarover schreef in zijn sociaal handboekje, zijn de beschrijving van zijn eigen ziel of ten minste van zijn goeden wil om zoo zijn ziel te vormen. En zoo zal klaar blijken dat zijn werk en zijn organisatie niets anders is als de uiting van zijne persoonlijkheid en dat enkel zulk een persoonlijkheid zulk een werk stichten kon. En om te eindigen. Vele zijn de portretten van Pater Rutten. Het schoonste voor mij is er een dat ik vond op zijn bureel. Op den Vrijdagmarkt te Gent, spreekt hij, met een Arteveldegebaar, tôt de krioelende volksmenigte. En inderdaad zijn woord en zijn gebaar, zijn voor de 100,000 werklieden, het woord en gebaar van den wijzen man, en zelf uit Vooruit rijst geen Geeraard Denijsche dreigkreet want het aangezicht van den wijzen man lacht vol lieve goedheid, en die lach is als het harpespel van David op de wrokkige ziel van Saiil. Pater L. J. Callewaert. 0. P. ■ 1 ■' ■ 1 ■ ' ; ■ M. de Broqueville en Vlaamsch flooger Onderwijs. Uit Le Patriote : Au lendemain du jour où M. de Broqueville annonça à Turnhout l'intention d'organiser 1 prochainement un enseignement supérieur flamand le « Soir » imprima que M. Verachtert, député de Turnhout « avait fait à un journaliste des déclarations qui ne laissent subsister aucune équivoque ». D'après ces déclarations le Gouvernement aurait l'intention, non pas d'ériger une université flamande à côté des deux universités de l'État existantes, mais de transformer l'Université de Gand en université flamande. Un de nos collaborateurs ayant rencontré l'honorable M. Verachtert, lui a dit : — Est-il exact que vous avez été interviewé au sujet des récentes déclarations de M. de Broqueville ? — Non. Je n'ai jamais fait les déclarations que le « Soir » m'attribue. — Pourquoi ne lui avez-vous pas répondu ? — Parce que je n'ai pas jugé nécessaire de démentir. ■ ■ Le Bien Public drukt dit over en voegt er bij : Les déclarations de M. de Broqueville ne laissaient place à aucune équivoque. L'honorable chef du cabinet, en promettant de faire droit aux griefs des Flamands, avait annoncé qu'il saurait résoudre la question « dans l'esprit d'équité et avec la cordialité requise pour chacun ». Il proclamait le droit de chaque citoyen de faire son éducation en sa propre langue. Comment supposer après cela que le gouvernement médite la suppression des cours donnés en langue française? Si l'équivoque a pu surgir, ce sont les paroles faussement attribuées à M. Verachtert qui l'ont créée. Il n'y aura pas deux universités à Gand, cela est d'évidence, et pas n'était besoin de la note reproduite ci-dessus pour le savoir. Mais conclure de là que l'Université de Gand deviendra exclusivement flamande, et qu'elle le sera à partir de 1915, n'est-ce pas doublement de la fantaisie? Même si MM. Franck et Huysmans étaient ministres, nous oserions les mettre au défi de réaliser ce travail d'Hercule. ■ ■ Uit Le Journal de Ronbaix : Le discours prononcé à Turnhout, l'autre jour, par M. le baron de Broqueville, continue à défrayer la polémique des journaux. La presse d'opposition n'en est point satisfaite, il est superflu de le constater. L'éminent chef du Cabinet a d'ailleurs eu, pour elle et pour ses procédés de propagande électorale, des paroles sévères. Mais ce sont surtout les déclarations relatives à l'Université flamande qui ont eu le don d'irriter les journaux de gauche. A vrai dire, M. de Broqueville n'a point précisé ses intentions à cet égard. Seulement, comme il a promis de donner satisfaction aux griefs légitimes des Flamands, d'aucuns croient pouvoir annoncer dès ores que les cours français vont être graduellement supprimés à l'Université de Gand, et que l'Université deviendra exclùsivement flamande. Telle est, d'ailleurs, l'ambition que caressent les flamingants purs, les auteurs du projet Franck-Anseele-Van Cauwelaert. Ils veulent une Université exclusivement néerlandaise, un foyer de culture à eux. Ils invoquent à cet effet des raisons d'économie budgétaire : la population de l'Université gantoise est trop faible, disent-ils, pour justifier le dédoublement des cours, des laboratoires, des cliniques, etc. Il y a aussi une autre raison : le dédoublement des cours étant organisé, il se pourrait que soit les cours flamands, soit les cours français soient désertés. Les étudiants I flamingants seraient même décidés, dit-on, au cas où le dédoublement prévaudrait, à refuser de suivre les cours flamands. Negende Jaargang. Zaterdag 25 Juli 1914. Nummer 3o

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.  

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.
Cet article est une édition du titre Hooger leven: algemeen weekblad voor ontwikkelde katholieke Vlamingen appartenant à la catégorie Katholieke pers, parue à Leuven du 1906 au 1914.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Ajouter à la collection

Emplacement

Périodes