Vierde jaargang — Nummer 1094 PRIJS: 10 CE*. : THEME*? Maasi- &§, 3 Juni . > ONS VADERLAND STICHTER8 : i. Baackeiaridt en â. Tempera Bel» sch daqblad verschliiieiidè op al de dagen der week Gpsl®! su Bsheer : J. BfiECKIlANDT 91, rue Kcuys, CALAIS « *• ■1i1_Ut_lJUlWI—11—UU—I——M—w Il» ■ IIIWI «■■IIIIMIIin r rog*—iwtti mm t .m ■ ■ ■ ■■ ABO^IVEMEXTEIV t Permaand Belsftel.75 Frankrijk 3.35 Engolasid-HoIIaiul 3.50 Per trimester » 5»00 » 0.50 » JO.OO % mw> EECHT DdOR, VRU EN V8ANK V09R GOI> EN VOLK EN LAND — - - . -p REDACTIESTUKKEN, NIEUWI TE ZENDEN RUE NEUVE, 94 EN RUE CHANTILLY, 73, CALAI! ABOXXEMEXTEX VCOB SOLDATES n^o, «,ao1, flne-Oll) O.rsr» OEZE ABONNEMENTEN DIENEN MET MINSTPN3 M eek V* tl&gC f ionummers incens aangevraagd en dagelijks Pei* llîasHBïcl m#oW AAN metzelfde adres gezonden te worden Gezondkmaking van het Onderwijs in Vlaamsch Belgie — M ^ De iavoëriuç van leerplicht, korten tijd voor hetuitbreken van den wereld-oorlog door de Belgische wetgeyende Kamers gestemd, zouvoorzeker in tijd van vrede de aanvang geworden zijn van ingrijpende veranderingen op onderwijs- en maatschsppelijk gebied in Belgie. De vraag, welk belang de Stast heeft hij de invoering van leerplicht en welke rechten hij aan dat belang ont-leent, zou ons wellicht te ver voeren. Een dingiszeker: daar het kind tôt mensch moet opgevoed worden, ten behoeve van de maatschappij, heeft deze, vertegenwoordigd als zij is door den Staat, het grootsta belang bij de inrichting en het welslagen van de opvoeding van den enkeliog. Esnmaal de schoolleeftijd aangebroken, moetezi dekioderen naar de volfesschool worden gestuurd of rnoeten ze particulier onderwijs ontvangen Is de Isgere schcol doorloopen, dan is er nog het meer uitgebreid lager onderwijs, dat meer bepaald de kinderen tôt het ieven in de maatschappij voorbereidt. Hier mede is de roeping van den Staat nog niet ten einde : de Staat moet de ge-legenheid openstellen en de middelen verschaffen, opdat de volwassenen zich verder kurmen ontwikkelen. Volkshoosrescholen, openbare bllio-theken, nursea, schouwburgen, con-certsn, raoeten worden ingericht en gesteursd. Opdie wijzealieen bevordert de Staat de beschaving van het volk en Yerhoogt dit onmisbaar htstaiddeel van het staatsleven : de Volkskracht ! Ook de vervlaamschiDg van het onderwijs is voor het Vlaamsche volk een levensbelang. Toen op 21 Augu-stus 1887, meer dan dertigjaar geleden, een Vlaamsche Landdag te Brussel van de toenmalige regeeriDg eischte dat <b moedertaal als voerfaal van het onder wijs zou erkend worden vond dit wei nig ingang in onze Belgische officieeh kringen. Dit zoo billijk pedagogisch beginse! sinds het einde der 18Je eeuw dooi aile gezaghebbende opvoidkundiger voorgestaan, was in Belgie uit dec booîe, want de toepassing va»i diec maatregel zou aan het heerschende verfranschingsysteem hebben afbreuk gedaan. Tra8g maar zcker moest daarin ver betering komen. De wet van 1883 oï het Nederlandsch in het middelba&i onderwijs moest den bal aan het roi len brengen. In het Viaamsch gedeelt< van het land werden de leerganger van de voorbereidende afdeelingen aan demiddelbare scholen toegevoegd iu het Nederlandsch gegeven. In df eigenlijke middelbare afdreling var de scholen in Viaamsch Belgie, werc de leergang van Nederlandsch in be Nederlandsch gegeven. Engelsch er Duitsch werden uitsluitend in he Nederlandsch gedoceerd totdat de leer lingen in staat zouden zijn die studi door middel van de *reemde taal zel voort te zetten. Twee leergangen va) het programma fmoesten insgelijks ii het Nederlandsch gegeven worden. De geschied- en aaririjkskundig namen, de vakwoorden der wis- ei natuurkundige wetenschappen, alsoo! van de andere vakken van h^t progra ma, werden gelijktijdig in het Franscl en in het Nederlandsch onderwezen De geest van de Wet van 1883 met eei paar wijzigingen van minder belan beheerschte tôt heden toe het officiee Belgisch middelbaar onderwijs, s wçrd de wet aan sommige Athenea' Van het Vlaamsche land meermale ontdoken. De Wet Fracck Seghers va }910 maakte het Vlaamsche beginsi van de Wet van 83 ook toepassalijk op het vrij middelbaar onderwijs. Da gevolgen van de Wet van 83 zijn ingrijpeod geweest op veleilei gebied, wàt haar vooral lot eer strekt is aan minsteas twee geslachtan van Vlamin-gen een gedeçltalijk Vlaamsche oplei-dir.gte hebben geschonken en tevens de wenschelijkheid en de noodzaie-lijkheid te hebben bewezen van een volledige v Tvlaamsc-jing van het middeibaar als van hst hooger onderwijs in Vlaamsch-Belgie, Na den oor-log moct eens en om aitijd het getalm en geschipper uit zijn, krachtdadig moet het wangedrocht der verlran-sching bij de horeas worden gevat. De voiksschool moet Viaamsch zijn, vermits ous Vlaamsche voiknueen-maal in zijne volkslagenk jrn viaamsch is. Door de ih rie h tin g van het meer uitgebreid lager onderwijs of den vier-den graad, zooals men het M. U. L. 0. in Bal&ie noeint en de invoering van leerplicht, zal rnen de gelegenheid hebben volop tijd t^ b* steden aan de studie van de 2a tationale taal van Belgie : het Frar<sch. Te vroeg een vreemde taal î ankcrei. is schadelijk voor de ontwikkeling van den geesl van het kind. Gedurende meer dan zestig jaar heeft raen den Vlaming ir zijn eigen land bchau^eld als een on mondigkind: hij kon geen postbe ambtr, geen korporsal| worden zondei de kenris van het iFransch. Geen wosr der dat sommigen, gees^elijk geblind doekt aïs zij waren, thans zelf hu* kullureelenondergang giagen eischen Fransch geen Viaamsch meer,vlaamsct kenntn wij geno?g en met Fransct ('welk Fransch vaak !) wordt men ge> ntraal of minister, met Vlaamscl: minder dan niets : schoenpoetser o I straatvegtr. In ht-t M. 0. moest de ge leidelijke vervlaamschiog dan ook eer tegeiistaud ontmoeten, dien ze in he i lage-r ondtrwijs b tr^kkelijk [gemak' kelijk reeds thaïis overwonnen heeft Op middelbare scholen en vooral oç . Athenea en Collèges komen de kinde ren van de niet aitijd zoo zeer ver fraaschte als wel frar.schnaapendi , Vlaamsche burgerij. De vraag vai , ouders is er naar Fransch en lieve dan hunne kinderen aan een Vlaamscl regiem te onderwerpen sturen sommi gen hunne kinderen rsaar vrije ge stiebten of in Instituten, die de we ' op het N. der]and3ch ir. het M. 0, mo gen ontduiken. Voor de middelbare scholen was d* ! wet van 1897 een groote stap voorui op den weg der gezondmaking van he onderwijs in Vlaanisch-Bslgie : d< ■ moedertaal werd als eerste verplichti i tâal eikend. Oserai waar het Vlaamscl l bîgi^sel werd iigevoerd was het di t proef op de som dat een volledij i Viaamsch oudervvijs nietalleen heil t zaam, maar ook coodzakelijk is. Wa - priccipeel goed is voor het M. 0. vai î den 2a graad moet lut ook zijn voo f het M. O. van den legraad, maar hie i moet &og, behalve de Fransche, oo i de klassitke traditie overwonnen woi deo. Dit zal naar de lioop vaa iede 3 Vlaamsbgeziode werkelijfaheid worJe 5 door de Vlaamsche Iloogeschool. i De Vlaamsche Hoogeschool die wi ons biet auders kuanen voorstellen da i als de Vervlaamschiog van -s Rijk hoogeschool te Gt»t, de hoogvlaktt 1 waar-an na het beeld <aa den Frar a schen wijsgeer Fouillé, de bevruchter 1 de waren moet in afdalen naar d 1 braakliggeride betmdeu van Vlaandi s ren. n En van op de zonnige hoogvlakte va Q onze volledige t Vlaamsche Université >1 te Ge&t zullen wij als vanzelf zien o dagen in den rueuwen dageraad vai Vrede en As beid : 1. de Vlaamsche Hoogeschool uit breiding ; 2. het algeheel Viaamsch Middel baar Ondsrwijs van den 2en eo den 1er graad v@or jongeos en meisjes ; 3. de algeheel Vlaamsche Normaal scholen ; 4. het algeheel Vïaarmch Baroeps-Nijverheids- Haç'del?.- . *(ïdbouwr, «q Kunstoùderwijs ; 5. de Vtaa'iischa scholen voor meeî uitgebreid Lager Onderwijs, voor on derwifs aan volwassenen, de "»V!aam sche Ambachtscholen, het or.derwiji aan misdeelden ; 6. het algeheel Viaamsch Lager On derwijs. Oau eerst zullen wij kuflnen zeggei dat het onderwijs in Vlaamsch-Belgii gezotid is en in den w&ren zin van he woord : national. PAUL DE KEYSER. (Vrije Belgie.) Pdilieke eesheid der verbondeaei vraag in de Engelsche Kamer Londen, 31 Mei. Ip de Engelsche tweeds kamer vroef M Davies,indier Lij'le rcgeeiiwg der ver boodenen een vocrstcl inpedieud weri om een raadgevend komitait te stichtei t?n einde de politiek der vprbo; denei één te maken en eea praktiseh plan oj maken voor de vorming van een ri a tiënverbond, zoo ja, welkfi maatregelei werden daarioe aai.gctrofïen ? M. Piobert Oeil bearilwoorc'de lie eerste deel der vraag oEtkencend. Ili kon nochtans verzokeren dat die kv^fs tie de grootsta aandacht der regeerin; verwierf. JT'r-a.xî.l-c.r'ij 1s. Met Ieven te Ditiokcrke Parijs, 30 Mei. M t* n weet dat van al de sleilen dich bij het front gelegen Duiaiierke niees van al gevaar loopt dp or vliegers, ver tlragende kanons of oorlogschepcn b« schoten te worden. De stad kent al d noten der beschietingen. De inwoners hebben zich zoo goei mogelijk aangepast a?.n dit gevaarliji mliîden. Velen hunner hebben hun bei in de kelders geplaatst. Tussehen d kelders van. vtrseheidene huizen heef men verbindingsgangen gegra\ en, echt onderaardsche strat- n. Des avonds vroeg zijn de bovenstratei veriaten, en aile licht boven de grom is nitgedoofd ; maar daar onder word het leven voortgezet in de kelders. I dat niet't verkeerde van de dierenwe reld, waar de molien bovenkomen bi zon ondergang? Een Gotha necr|khaald te Parijs Op H. Sakramentsdag wer« Parijs beschoten t Parijs, 31 Mei. i Verleden nacht hfbban de Gothas op . nienw gepoogd Parijs te b»scbietei m a » r ^een enkel vliegtuig kon het spe: vnur overschrijden Kenige homme L werden in de oabijheid der hoofdsta - geworpen. r Ken vijandig toestel werd door ri s Fransche kanons neergeschoten enstor te brandend neer. Dît was da 34a rai . op Pdrijs. 1 Tcrwijl de Engelschen beloofden c 1 processie te Keulen op H. Sakrtimer.t i dag niet te verontru sten, en zich on houden hebben de sïad dien dag te b ' sehkten, hebben de Duiischers Par'-, besôhoten dien morgen mot verdragei dekassons. e De ' Er>gelscbe bladen _ keurden d - houding van 't « War Cabinet» goed t drukten lange kolotnmen, waarm t hoop doorstraalde dat eeris de pense a lievendheid de bovenhand mocht beh t len. Maar iedereer. was't niet gegui dit te lezen. 1 De beschiefiog van Parijs duurt voort Parijs, 31 Mei. De beschieting van Parijs door verdra-1 gende kanons werd gisteren avond on> afgebroken voortgezet. De schadc is niet aansienlijk. —» ESngelandL » Een koopvaarfijschsp gezoïiken t De kspiiem ÎOO andereu in d« Middeîîandsche lee verdrenMea Londen, 30 Mei. 1 Ambteiijk. — De ha'id lsboot « Lea1 ; sawe Castle », kapUein E J. Hol!, wer^ t door eene torpédo g^ctroffin en gezou ken den 26 Mei. 't Was eene vijandig< dui'iboot die hsm tôt ziuken bracht il de Middellandsche Zee. 't Volgende ge tal personen worden vermist en zij r waarschijnlijk verdronken : 13 officiers ; 79 soldaten ; de kspUein 2 tolegrafistea en 6 leden der beman ning. De « Laesowe Caatlo » behoôrde aat » de Union Gastle-lijn en had eene water verplaats'u^g van 9.737 ton. Hij was ge bouwd in 1916. 33uitsclilandL ; Oiitpîoffiog ; te Eilterfe à en te Munich ! Er zijn doc des en gekwtîsîei 1 Londen, 31 Mai. t De * Daily Express »: i Uit Magde burg wordt goseind dat een groota ontpVoffinsr plaats greep ir. d _ wrrkhuizen van Grieshem te B'.tterfcld ' Negen pessonen werden gedecd en der tien gekwetst. Eene andere ontpLiffing greep plaat nabij Munich. De werfetuigeD werdei vernield en da gebouwen grootelSjks be schadigd. Vredesvoorwaarden der s ; pan^ermardstei ~ 2ij eischen van langsom mecs * Washington, 31 Mei. ^ Ambtelijke verslagen îalen weten da ^ de pan-gerûianiste.n vredesvoorwaardeï 4 komen vast te stellen die zonderlinge ^ zijn dan ooit, ("t is een ^eeken de 3 tijds). Zij vragen PoleD, Livonie, Cousland ? Lithuanie, Esthonie en Belgie voor goe< te bezitten. j De teruggave van al de Duilscheko j loniëa en eene oorlogschatting naar di ^ verliezeri berekend. Moet er ook hijgevoegd worden dat zi j de mijnen van Briey en Longwy vragei aan Frankrijk ? RuslancL Moorderijen in Finland ^ Zij gesebieden met de mede-%verking d^r Ouitschers ^ Londen, 30 Mei. i Een snelbaricht uit Rusland meïd rl dat tengevolge van de zegepraal de n verbondene nrachtfn van de FSrisch d burgerij en Duitschiand,deWitte wach tan door geheel Finland dood en ver nieliug zaaien. Ongeveer zcventig du: zend bewoners, meestal sociaal-demf j craten, waarvan de helft burgers ziir ' werden in 't gevang gestoken en aan d wreedste'foltering en denhongerstiooi _ onderworpen. ^ Gedur^nde gansch den burgeroorlo a. ' hebben de troepen van de régeeringva "s Svinhufud zonder g'?nada al de lede '. der sociale democratische partij gedoo J" En nu zij de zegepraal behaalden, hil ben zij de uitmoording der gevangene ^ begonuen. }e De wib'e troepen der Finscne r oaering worden door de Duitsche so al daten bijgestaan. Deze hebben op ee j dag, te Sachti, honderd acht en vijfti gevacgen vrouwen vermoord. DE KRIJGSVERRICHTINGEN De toestand der verbondenen aan het Aisne-front blijft nog ernstig, alhoewei de optoeht min of meer gestremd wordt door de reservon. De verbondenen hou-den de twee uiteinden van 't aanvalfront in badwan^. Het is den Duitschers niet gelukt het front uit te breideE- Zij ruk» Iran w«l iî waar nog vooruit in, 't mid' den tussehen Soissons en Reims, de grootsta vooruitgang tôt voor Veziily be-draagt omirent 33 km. De vijand is maar enkele km. meer van de Marne. De resaryen zijn van weerszij-J.en ii: 1 den strïjil, met dit vorschii dat die van Ludendoîff van den beginne ter plaatse waren, terwijl deze van Foch uaar df bedreigda plaats moesten komen als de bedraiging reeds ernstig was. ladieti ■ zij nu, zooals t<» voorzien ?s, in grooter : getalls in den stxijd gewoipen worden. zullan zij bij machte zijn den vloed te > stremmen. i De strijd fs eene reservenzaak gewor- ■ deîi. Dit moet iu breeden zin verstaar i worden. Evenajs voor de aanvalsbewe f;ing voor Amiens en aan de Loie is hel • nu aan de Ais ie zake van mt te houden, ! vol te houden totdat versche troepar achteraan komen om den optoeht tt . stuiten. Het werk der verbonderon is ' i iets anders. Op het westerfront moe do vijaod in bedwanggehoudenworder totdat de Anierikaacsche reserven tal rijk genofg wezen om den last te helper drogen die raeds al te lang op de schou ders weegt van de Engelschen, de Fran schen, de Belgen en de Portugeezen. De Duitschers hebben de legendi oader hun volk verspreid dat Amerikî ta laat zou komen, daarom heeft he Duitsch opperb.ivçl in de ambtelijki oor'ogsberichtsn het verlies van Can è tigny moauwitlig verzwegen, een dorj dat door de Ameribanen ingsnomei werd. Dit zou het DuiUche volk gehee het tegenovergestelde bewi_jze'n,nl., da B het aantal Ameribanen in Frankrij! 5 steeds grooter wordt, dat het getal vlie ■ gers gedarig toeneemt, en dat Am.eri " Saacsche werktuigen eu het wekeiijk te water laten van groote scheepston 3 m aat en de strijd tegen de duikbootoor 1 tog wat, meer zijn dan eersvoudige le gend n. Zeggen dat 't oogenblik nadert waar op Amerika beslissend zal lusschenko men, beteekent daarom nift dat he einde van den oorlog nakend is. j Maar dit. beteekent dat de dag nader wsarop Am'esika krachtdadig zal mec . hel pan om de yerdediging teverzekeren Moet men daarnaeen zegevierende aan ■valsbeweging der veabondenen ver t waehten ? Op het slagveld Eene studie op de kaart toont dat alhoewei de stellingen der verbondenen zeer voordeelig gelegen wareu,de Duitschers nochtans korteveibindingslijnen hadden waardoor zij rapp r dan de verbondenen hunne troepen ter piastre k nden brengen. Daarbij, de verboade* nen, door den aaaval ia 't noorden, waren verplicht geweest <"aar hunne reserven te sturen,zoodatin'tvak tussehen Reims en Soissons maar een geringe troep mmacht overbleaf- Het was gemakkel'jk voor de Duitschers eon ovc-rwegei d getal soldaton in't gevecht te zenden. De eanige vijf en dertig duizend krijgsgevangerLen be-wijzen ten andere gecoeg dat de verbondenen niet in grooten getalle waren. Da snelle vooruitgang liet ook niet toe ■ ailes wat nabij het front vergaderd lag te redden. De Duitschers bçweren eea overgroota buitgenomen te hebbe,: , al- , ierhande geschut, tôt kanons op spoor ( van't grootsta kaliber, groote stapsîs , oorlogsvoorraden opgfthoopt op den ver- ■ overdan.grond, ni. te Soissons, Brau.a ; en Fiâmes. Uitgestrekte sctii ■■t^oortaa--t stapels, treinen en hospitaaliririchl!;)-i gen. Een vliegplein met vliegtuigau die . vertrek.kcnsgereed stonden,ea vliegtuig- materialen. Wat generaal Srnuls zegî - 1 De « Glasgow Herald » drukt de val-^ gende zinsnede over die voorkwam in ! eene toespraak van getieraal Smuts en " door M. Hogge in de Engelscha Ramer * te barde gebracht : ! Sommige persoven eletik^-n dat da 2a-gepraal der verboftdenen b .tae.kô" î- dat wij de Duitsche legers moeten versslaan, 1 dat wij moaten oprukken naar Berlue, de hoofdstad innemen en vre îasvoor-waarden opdringen. W Inu, ik dr-t deze meening niet. Het volk dat denkt dat wij xu 1k een ?ege moeten behâlt n is mijns du'ikans in dwaling. Wij vech-ten niet voor dergelijke zegepraal, en wij zullen dergelijke zegepraal niet b; -komen, voor zoovèel ik kan voorzK'Ti. " Dat is ons denkbeeld ? 1 et over sege- praal. Dat is de Duitsche iégepr^al. I Later zegde hij : l'i denk niet'dat ean of ander gro pin . dezen oorlog den anderen groep xal vor-- pletteren, o m dat dit een geveçht zou . beteekanen tôt .in 't oneindige. voortgezet. r De Dood van Korniloff j beves igd Moskow, 31 Mei. De dood van Korniioff wordt beves-3 tigd Hij -werd vervangen door Demi-khie. Zijne troepen afdeelingen verbon-j den zich met deze \ati Novocherkask, 1 de^-e van Poppow en 't leger van Tcher-batcheff dat uit Roemenie komt. «Tapan §e tusschenkomst ia Sibérie Verklaring van baron Goto Tokio, 30 Mei. t Baron Goto, minister van Buiterdand-sche Zaken. verklaarde gedurende een e persgesprek met den beîichtgeyer van . de « Daiiy Mail » : Nopens de tusschenkomet in S'.berie - heeft Japan aan de mogendheden geen I* voorstellen gedaan en de verboadenen , ook habben geen bepaalde vi orstellen e gegeven. In dien zij iets voorstelden, gij i moogt verzekerd zijn d^t Japan zevrien-delijk zal octhaler. Ik kan niet zeggen c, 0f dit in de teekomst zal geschieden. n Ds vf rbondenen moeten geene onvoor-n wa&rdelijke weigeriçg vreezen, en ook .1. riet bij ons ancîere gevoelens te ont-)- ! moeten dan het verlangen voor de zaafc n der verbondenen ta strijden. Moesten wij eene gevaarlîjke onder î- n.-ming in Siberie aangaan en moesten î- wij een deel onzer oorlogsvloot aftrek-n ken, eene opening zou kunuen ontstaan s waaruit Duitschland voordeei zou trek-' ken. Uit PuitscMand ontsnapt Lu'ter ant. Pat O' Brien, een Iersch Amerîkaan, was krijgsgevangen geno-men en ontsîiapte met van den trein te springen die in voile vaart was. Hij var-telde zijne geschîeaenis in een boskdeel Toen hij in een Duitsch bospitaai lag, zoo verhaalt hij, ontving bij het bezoek van eanige Duitsche officieren vliegera, Zij spraken hem over het gevecht gedurende hetwelk hij een Dnitscher neer-haalde en da:irna ook ncergescjjoten werd. Zij vertelden inij, dat de vlieger t dien ik neerhaalde, een Beier was en een bekwaam man. Zij gaven mij zijnen hoed voor gedeckenis en wf nschten mij geluk voor 't gevecht dat ik gestreden had. Laalste opei eîe berichlen Fransch front PARU S, 1 J uni, 15 u De vijandige drukkiog eluurt voert < met vcrdubbelde hevigheid op het froct -Soissons-Chateau-Thieiry.1^ da streek van S .isso s v. erd s; vijacd teruggesiagen. De Franschen 'i wonn-n veld en maakten feidge tt t - | derden g^vangene ^. Ten Z. van Sois- I sons werd dw.ijand naar d. Crise terug ] geslagen. Chaudun en Viarzy, verloren j j ea heroverd, bleof eindali-k aan ons. la de streek Chouy Nfuiby Si-Frot t behi.idsn wij onze lijn oùdai.iis t. u -hevigen strijd. Op den noorlieroaver van d« Marne ging d'i vijand vooruit ten N. en ten O- vaa Château-Thierry. -- Rond Réims geen vorand6ring.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.