DrOksVer-UitgeefMcr jjton: Maeîschappjj H ET LÎCHT .fecttuartot T. PC VtSCH. Le4ebcrfO«nt . . REDACTiE . . ADMINISTRAT1E HOOÛPOORT. 29, CENT VOORUIT Opgaem der Bslgmohe Werkliedenpartif. ~ Vensehijnende a!k dagen. ABONNEMENTSPR!)? BEUME Drle roaosxSca. . » , , fr. 3.25 Zea maandei» « , , , . fr. 6.50 Een jaar. fr. 12.50 Mes ftbolîneert ridi op atîe pectbarede» DEN VREEMDE Drie maanden (dageiljks verzonden). • . . . . In EENMAALIS GEENE GEWOONTE In het nommer van Hot Vont van Miaandag laatst, wordt er een gesprek medegedeeld, gehouden onder werklie-den op den hoek van de markt. 0 wonder der wonderen, het artikel bevat waarheid. Het gesprek viel nattrarlijk op den borlog en van daar liep het even natuur-lijk uit op de onderstetining aan de armen. Wij geven rœ het woord san Het Vo)k: En dan mieken ze zich nog kwa-der... Stonden ze daar niet aïs onnoo-zele Djoozen, geheel en gansch inach-tcloos, zonder verweer of sprekens?... Hunne kolen waren zoo goed als uit. En wanneer er nu nieuwe aankwa-men, konden ze er maar een vijftig of een honderd kilo ineens krijgen, met geld in de hand ; en dan moesten ze nog uren aaneen staan draaien op hun hielen om hun toer af te wachten en ook aleens een woord zottigheid hoo-ren, ja met het geld in de hand ;... als ze nog maar geld hadden en koopen konden. En meel? Dat kwam schier nog schaarscher ; en de bakkers deden zoo bermhertig leelijk. Hun brood deugde niet ; en 't woog maar half xijn gewichte. En ja, hadden ze "ook met gehoord dat er een massa meel weggesleept werd? Pé Daelman had het ook ge-zegd ; en Karel Binge ook. Of het waar was, onderzochten ze met : maar 't werd gezeid, het moest dus waar zijn. En de onderstetming?... Wie ge-baarde er van iets ? Ja naar den disch (Armbureel) mochten ze gaan. Maar lïever zouden ze zich de vingers afbij-ten, dan zoo naar den disch om onderstand te loopen. — Om het geheel trw leven verweten te worden. — Ja, als ge genoeg genepen rit, wat zoudt ge and ers doen? zei Fons Dolle wat getikt, — hij had immers in 't s tille, zonder iemand iets te zeg-gen om onderstand geweest, — ge kunt u toch niet laten doodgaan van den honger in uw huis ! — 't Is gelijk, snauwde Karel De-batrw kwaad en fier toe ; ze kttnnen dat wel anders arrangeeren ; 't is toch onze schuld niet dat we nu in nood zit-ten. Als ik werk beb, moet ik van nie-mand iets hebben. Maar ja, den oor-k>g, wie kan daar iets aan doen?, AHen gaven hem in stilte gelijk : on-dersteuning moest er komen, en niet, gelijk aan de gewone dischgenooten ( ondersteunden van het Armbtrreel) door den disch, maar anders. Doch hoe dat bewrocbt en verkregen??,?... Ze stonden da.ar, ja waarlijk oprecht gelijk Djoozen, zonder bcht, zonder kracht geheel en al macht- en hnlpe-loos ; ailes van de lotrtere goeddun-kend- en goedwïlleixlheid van ande-ren, van hoogeren, moetend afwach-ten : geheel en gansch macht- en hulpcloos, wijl ze ©nwsreenigd en op hnn eentje stonden en verwaarloosd hadden in 't samendoen klaarte en kracht te zœken. Nog nooit van hun leven hadden ze zoô klaar, zoo snij-dend en schadelijk lijk nu, het gebrek, de ontoereikendheid, de nietsweerde van het aUeenstaan leeren kennen... en betreuren... E^Ot Vofk heeft ditmaal gelijk. De onvereenigde werkmensch is een duts, een machteloos wezen in de tegen-woordige wereld. Nu in oorlogstijd wordt dit beter dan ooit helder in 't licht ge-steld.Wij hebben van over vele jaren deze theorie verdedigd in haar vollen omvang. Daarvoor wijkt Het Volk vooralsnu nog terug. Als het waar is dat de vereeniging ver-zachting, troost en hulp schenkt — en dat is echt — dan is het ook waar, dat hoe sterker de vereeniging is, hoe groo-ter en hoe meer wddoende haren invloed zal worden. Welnu, daarvoor moeten aile werklie-den in eene organisatie vereenigd zijn. Er zouden in een en dezelfde stad geene twee tôt drie vereenigingen mo-gen bestaan voor een en hetzelfde vak, dat toch dezelfde belangen heeft. Welnu Het- Yoîk heeft daaraan mede-geholpen.En nochtans komt er in zijn artikel mets dat niet aile werklieden kunnen on-derschrijven.Het anti-sociaKstisch orgaan spreekt, — zonderling en kenmerkend genoeg, — in zijn artikel niet over den godsdienst als redmiddel in deze pijnlijke omstan-digheden.,Dat is «rerstandig, inderdaad. Maar waarom den godsdienst dan altijd als twistappel gebezigd, als het is om al de werklieden onder eene vaan te scharen, die allen onder godsdienstig oogpunt zoo vrij laat als de vogelen in de îucht ? Dat, integendeel, is onverstandig, ja misdadig. Het Volk spreekt ook van geene poli-tiek in zijn artikel. Maar het blad kan niet ontkennen dat onder andere het stadsbestuur — dat wel een politiek lichaam is — eene aan-zienlijke roi gespeeld heeft in de organisatie van den onderstand. Maar deze roi zou nog zekerder en aanzienlijker zijn, naarmate de vereenig-de werkende klasse sterker ware en tal-rijker vertegenwoordigd. Nu dat hangt af, wel is waar van vereenigd te zijn, maar allen eendrachtig in een bond, broederlijk samenwerkend in 't belang onzer klasse en ten slotte van iedereen. Wie dat niet aanvaardt, is een twist-stoker en een vijand. Het is een onmisbaar en ontegenspre-kelijk teeken. Wij geven Hat Volk den raad, nu het toch eenmaal op den goeden weg is, lo-giek voort te gaan en onze stelling com-pleet te aanvaarden. F. H. Hoe het Luik en omliggende gaat Dfe hoofden van onw> poKtie hebbeaa reetîs ferniroen tijd Babel œogen dragen. Do gewone ag«nten zijn gevrapend met den Btok, doch, zullen thans ook don sabel krij-ifcen. 't 1s noodig. Het getal misdaden, dief-stallen van allerhanden aard en zelfB aan-Islagon tegen pereonen, ©n moorden ook al, worden met den dag talrijkor. Het verkeer binnen do stad is zeker niet loo drak als in yredestijd. Al de tramlijnen TOrken nochtans en maken riohtbaar gôede iafeen. Met bntirfc m omgwing, beel d« iprovincie door, is thana, sedert lange we-ken, aile tramverkeeir h«rnom»n. Men rijdt naar Toageren, naar Maastricht, naar Dal-hero, naar Verviers, naar Luxeœabnrg, naar Hœi en Namen, naar Borgworm en Hv-,nnit, naar Sint-Trtrîden on verder tôt BrusseL Ook Eet tremenverkeer is, zoover 'dit kan, mogelijk naar Brnssel, naar Hoei, naar Lnxemburg, naar Wezerfc, naar Has-.îelt.I De post verkt op de meesbe plaafcsen. In Luik centrnm is zij zeer goed ingeriebt, ook tôt het verzenden van wissela. Uit de pro-i mincie kan over Aken briefwisseline worden onderhonden met Holland. De overbeid ver-biedt, door bedreiging met groote straf, orieven door bijzondere dragers over de grens te brengen. Bij het begin van den oorlog moest men ta 8 uur, Duitsche tijd, binnen. Later werd dit 9 uur. Weer later 10 uur. Zoo was het naar w«nsch eD «m iw sw,; tevreden. Sedert 19 Febrnarî moet weer ailes te 8 nnr dicht zijn, omdat, zegt het besluit, menwe aanslagen tegen de spoor-wegen zijn gepleegd en nog om andere re-denen meer. Men had eerst verhoopt dat dit verbod weldra zou worden ingetrokken, vooral nu bij het nadoren van lente en langer dagen. Doch we zullen ons met den toestand moeten bevredigen. Stappen ge-daan door onzen burgemeester, M. Kleyer, bij de Kommandantunr,hebben geen nitslag opgeleverd. Het amerikaansch feeat werd op Zondag 21 "Februàri zeer druk gevi'erd. De op-brengst zou dienen tôt werken van onderstand in deze dagen van algemeenen nood. In aile straten, op aile openbare pleinen, alom waar maar doorgang voor volk was, stonden meisjes, juffrouwen, dames, ameri-kaansche vlaggetjes te verkoopen of liepen er mee af en toe de voorbijgangers te ge-moet. Zelfs zag men duitsche officieren om mede te helpen. Elkeen wou zijn vaantje ' hebbein. Die 't niet wou, kreeg er een kosteloos. Die wel een kon beta-len, moest meestal ruim bezilveren. 't Was toch voor de weldadigheid, niet? 't Was toch voor de eer van en den dank aan de amerikâansche belpers, die het land voor hongersnood hebben behoed. Een geding, onlangs voor de vierschaar gekomen en dat veel ophef heeft gemaakt, hifotwira- aosaa parbuiBenoot Dr Lambrichts, gemeenteraadslid en bestuur-der van den voedingsdienst. In een onzer hospitalen, Bavière, had hij in de eerste oorlogsdagen een auto gevonden en hem opgeëischt, om alzoo gemakkelijker zijno menigvuldige en lastige bezigheden te kunnen verrichten. Ailes ging best tôt op ze-keren dag, toen men den eigenaar, die in-tusschen met Dr Lambrichts reeds meer dan één autoreis ha<3 medegemaakt, in het oor had geblazen dat zijn rijtuig niet was opgeëischt geworden en Dr Lambrichts het zoo maar voor 't pakken had. Daarbij be-hoort de auto-eigenaar, anders een best mensch, niet tôt onze partij, wat wel niet behoeft. Doch daarin lag juist de knoop van wat nu volgt. De dokter werd voor de rechtbank geroepen en zonder verdediger, met klanR, n^et alleen vrijgesproken, maar nog door den rechter over zijne handolwijze en zijn onvermoeibare toewijding in aïle diensten onvoorwaardelijk geluk gewenscht. De auto-eigenaar was niet te zien. Men-schen die 't kunnen weten, beweren dat dit procès enkel klerikale opstokerij was. Waar gaan ze 't toch zoeken, sommige kle-rikalen ? Wij zouden iemand anders in deze zaak willen kennen, den procureur des ko-nings, die aan dergelijke aanklacht, in dezen oorlogstijd, gevolg heeft gegeven. Zeker ook klerikaalï Het getal ledige kamers en huizen in de stad is ontelbaar. Een zeker getal menschen zijn de stad uit. Meer dan 3 duizend bniten-steedsche studenten zijn weg en blijven weg zoolang de oorlog zal duren. De officieren van ons leger hadden hunne kamers vrij ge-laten. Wat ziet men ook overal het echt belgisch bordje: Quartier à louer! Van onze pfaatselijke dagbladen: L'Express, La Meuse, Le Journal de Liège, La Gazette de Liège, La Dépêche verechijrrb geen enkel meer sedert den eerstem dag van de bezetting. Al de brusselsche bladen komen zeer geregeld te Luik aan en worden er op duizenden exemplaren verkocht, net zooals op srewone tijden. Ook al de thans in België verschijnende prentenbladen worden openbaar te koop aangeboden. De duitsche bladen van aile slach bekomt men even ge-makkelijk. Er zijn in 't midden der stad drie duitsche kiosken. ïn koffiehuizen en hôteTs is'h'et natuurlîjk veel minder druk dan in gewone tijden. Daar ze thans weer te 8 uur moeten slui-ten, zal de ontvangst nog geringer zijn. Onze grootste hôtels^als b.v.b. «Le Phare», blijven nagenoeg ledig, tenzij ze duitsche officieren tôt bezoekers krijgen. In den « Carré >, het centrum van de drukste stadsbeweging, wordt hefc 's avonds nog al gemakkelijk druk. Daar fladderen de avond- en nachtvlindertjes bij zwermen, en van aile soort. Ook glimlacht men daar wel oens over het duitsche slnitingsuur. Doch toen in do week na 20 Febrnari, onmiddelijk na. 8 nnr 's avonds, door duitsche soldaten al de carréstraten werden afgesloten en .67 personen werden opgeschept en behou-den en kosteloos nachtverblijf in de « permanence » kregen, ktchte niemand meer. Al de koffiehuizen op het St-Lambrechts-plein zijn sedert 21 Augustus gesloten. Een paar gingen in de jongste weken met ver-gunning weer terug open, doch de zaken gaan niet. S. B. De zenuwziekte in den huidigen oorlog Men heeft reeds algemeen vastgesteld dat het onafgebroken verblijf in de loopgrach-ten, dank aan de steeds toenemende opge-wondenheid der mannen, do zenuwziekte do orgste kwaal van den oorlog is geworden. In Engeland, zegt de Echo de la Presse esn geneesheer na, liggen zeer veel hospitalen vol met zenuwlijders die van het slag-veld gebracht zijn en voor de meesten van hen bestaat er maar één geneesmiddel : trachten dat zij vergeten wat zij gehoord en gezien hebben. Als die menschen den franschen of bel-gischen grond verlieten, zich in veiligheid gevoelden, kwamen zij bijna allen tôt de verklaring: dat zij het nooit meer zouden durven wagen om te gaan «werken» onder den regen van het modem zwaar geschut, tegen hetwelk geen menschelijk zenuwstelsel bestand is. Bij de menschen die in de hospitalen vooral van zuidelijk Engeland liggen, treft men zeer woinig gekwetsten aan en toch zijn zij voor de meerderheid gevaarlijk ziek, letterlijk gebroken van angst en schrik, dien zij ondergaan hebben bij de ontplof-fingen van de obussen die in de grachten kwamen vallen,soms bij honderden per uur. De geneesheer vertelde van een officier die na eene obusontploffing vijftien meters hoog geslingerd werd zonder eenige kwet-suur te bekomen. Maar zijn zenuwgestel was daarbij zoo geweldig geschokt geweest dat hij nooit meer zal kunnen genezen. Andere soldaten waren bij dergelijke ont-ploffingen zoo geweldig tegen den grond geslagen geweest dat zij verscheidene dagen lang heelemaal suf bleven, naar niet konden kijken, naar niets wilden luisteren en zich gedurig omrine'd waanden van d^ rookwolk. Nog andere mannen bleven voortdurend het helsch geraas hooren en hielden de vingers in de ooren om de donderslagen van de ontploffingen niet te hooren, alhoewel zij gerust op een bed lagen. De meeste engelsche geneesheeren zijn dan ook voorloopig tôt het besluit gekomen dat die zenuwlijders in de hospitalen zooveel mogelijk zullen afgezonderd gehouden worden en dat men zorgvuldig uit hunne om-geving zal verwijderen ailes wat hen het leger, de loopgrachten of het slagveld kan herinneren. Uit Frankrijk en uit Duitschland meldt men van overal hetzelfde omtrent zulko Bchikkelijke zenuwaandoeningen vooral onder de manschappen die eenigen tijd door-gebracht hebben in de voorste loopgrachten. Men vertelt zelfs van veel mannen die zich bij middel van gelijk welk voorwerp aan de handen of aan de voeten, aan do armen of aan de beenen wonden toebrach-ten om van de grachten weggebracht te worden.In den krijg worden zulke daden bestem-peld met den naam van «lafheid» maar vol-gens sommige geneesheeren moeten zij aan-zien worden als daden die bewijzen dat het menschelijk zenuwstelsel niet bestand is tegen do schrikkelijkheden van den modernen oorlog met zijne helsche middela tôt het moorden op groot schaal. Vergiftiging ter ebnsssR Men heeft in den loop van de® tegeawoor-digen oorl<^f verscheidene malen opge-merkt dat personen, die zich in de nabij- hoid van een ontploffende obus bevonden, zeer ernstig bedwelmd werden. Dit versehijnsel is gemakkelijk te verkla^ ren ; de verbranding der moderne ontplof-fingsmiddelen ontwikkelt verstikkende gas-sen, zooals koolzuur, stikstof, koolstof-oxyde, enz. Bijzonder gevaarlijke gassen ontstaan bij de verbranding der stikstof-houdende producten die tegenwoordig als kruit aangewend worden, zooals salpeter-zuur, enz. Deze gassen, bekend onder de benaming van nitrische gassen, spelen eveneens eene groote roi in de industriëele vergiftigingen. Tegen de fMëgmachlenen eu besMare luchtscbepee Een jonge italiaansche uitvinder heeft brevets genomen voor een toestel bestemd om op vliegmachienen en bostuurbara luchtschepen te sckieten. Dit toestel bestaat in eene platte en ronde bazis, waarop een platform is geplaatst met vier mitrailleuses op gelijken afstand. De bazis en de platform kunnen gebogen worden naar willekeur, bij middel van eo«^ bijzonder toestel, van in de horizontale po-sitie in de rechtopstaando lijn. Een waarnemingstoestel laat den opor»-1 teur toe den juisten stand van 't mikpont waar te nemen en aan 't toestel de noodig»1 buiging te geven met eene wiskundige juist-i heid. Met op een knop te duwen en eene kruk neer to halen schieten do mitrailjenees o>^ 't gepast oogenblik af. Europeesche Oorlog In West-Vlaanderen ©sa Br llloorden van Frankrijk OTficieele felegrammen : Uit ESaiitsche 1>b*osi W. T. B. Groot hoofdkwartier (Ambte-lijk draadboricht, 23-S-16). WestclUJc oorlogsterrevn: Een nachtelijke pogrng der Franschen, om in 't bezit te geraken van onze stelling ton zuiden rder Loretto hoogten, mislukte. Ook in Champagne ten Noorden van Le Mesnil mislukte een fransche, nachtelijke aan val. » Al de pogingen door de Franschen inge-spannen om de stelling te Reichsackerkop terug te winnen, bleven vruchteloos. Oostelijk oorloffsterrcin': De Rnseen zfjn gisteren, na een kort ge-vecht ten zuiden der stad en na esn hevi-gen kamp in do straten, uit Memel terug-gedreven.Onder de hoede der russische troe-pen heeft het russisch gepeupel zich van de goederen onzer in won ers meester gemaakt. Zij heeft de privaatgoederen op wa-gens geladen en er mede over de grenzen gegaan, Nog andere nieuwstijdingen over deze daden zullen bekend gemaakt worden. Ten noorden van Mariampol hebben de Russen zware verliezen ondergaan. Ten Westen van Orzye en Jodnorozeik en ten noord-oosten van Praznysch, alsook ten Noord-Westen van Ciechanow zijn de aan-vallen der Russen door ons vuur verijd«ld. 42 gevangen vielen in onze handen. KJif Franse^e PARUS, 20 Maart (Reuter). Avondcom-muniqué: Aan het grootste gedeelte van het front heerscht rust. Alleen werd in de Ais-ne-vallei een artillerie-duel gevoerd. Een hevige Duitsche aanval op onze stellingen op de heuvelketen noordoostelijk van le Mesnil werd afgeslagen. WTB. — PARIJS, 22-3-15. 's Namiddags: Er werd geene verandering in den toestand gemeld. WTB. — 22-3-15. 's Avonds: De vijand beschot opnieuw met 27 granaten de hoofd-kerk van Soissons In Champagne rukten wij den 20 maart een weinig vooruit. Den 21 maart had een-voudig een bombardement plaats. In de Ar-gonnen den heelen dag door levendig ge-weervuur zonder infanterieaanval. In Epar-ges behielden wij de aanwinst van gisteren, niettegenstaande twee hevige tegenaanval-len, welke teruggeworpen werdea- Asn de taisrii'Poolsehe-Galiciseha grensi Uit 0ost©ms*§ikscis® Ibroi?, OostenrSfkselie ambtel^îkc ineldiitgcn. WTB. — WEENEN, _ 22-3-15 : Na vieri maanden en half beachieting is de vestingjf van Przemysl heden gevallen. Uit flussisch® bron PETROGRADE, 20 Maart (Pet. Tel.-J Ag.). Mededeeling van den grooten genera-len staf: « In het gebied van den linkeroever va* de Njemen hebben wîj na een gevecht We>i» see (ten Noorden van Grodno) genomen. In de richting van Przasnycz en Ostrolenka werden de plaatselijke gevechten om het bezHl van dorpen en hoogten voortgezet. In de Karpathen deed de vijand op 18t dezer vruchtelooze aanvallen op onze stellingen aan het front Ceojenowioe-Gorlioe-' Ropitzarouskaia en in de richting vao> Mourkatch en Stryi. Aan de andere fronten kwamen geen b» langrijke wijzigingen voor. * * # De strijd em de Banfanelten LONDEN, 19 Maart (Reuter. Part.) De admiraliteit deelt mede dat het mijnvegenj de laatste 10 dagen is voortgezet in de Dar-i danellen. Een algemeene aanval is gisterochtend door de Engelsche en de Fransche vloot ge-daan op de vestingen aan het Nauw. Om kwart voor elven begonnen do «Queen Elisabeth», de «Inflexible», de «Agamemnon» en de «Lord Nelson» de forten van Tsjanak: en Kilid-Bahr te beschieten, terwijl de «Triumph» en de «prince George» de batte-rijen te Dardanus onder vuur namen. Op de schepen werd een hevig vuur ge-opend door de houwitsers en veldkanonnen^ Te 12 u. 12 m. voer een Fransch eskader-bestaande uit de «Suffren», -de «Gaulois»,1 de «Charlemagne» en de «Bouvet», de «Dar-1 danellen binnen en nam de forten van dichtbij onder vuur. De forten Kilid Bahr en Namezieh anti woordden eerst krachtig, doch werden dooi de 10 slagschepen in de zeeëngte tôt zwijgen gebracht. Aile schepen werden tijdens dez« trijgsverrichtingen verscheidene malen ge troffen. 0m 1 uur 25 's namiddags hadden allt forten het vuur gestaakt. De «Vengeance», «Irrestible», Océan», «Swiftsure» en «Majestic» stoomden toen op om de zes slagschepen in de zeeëngte te vervangen. Toen het Fransche smaldeel de zeeëngte uitvoer, liep de «Bouvet» op een drijvende mijn, ontplofte en zonk binnen de drie mi-i nuten iets ten noorden van het dorp Kioi.j 0m 2,36 hernamen de slagschepen die het' Fransche smaldeel vervingen den aanval! op de forten, die opnieuw het vuur open-J den. De mijnvegers vervolgden inmiddelal h»n werk. Te 4.9 raafcte de «ierastoble» ait da linû4 31" {aar — N. 82 irijs per nummer : voor Belgie 3 oentiemen, voor den / roemde 5 centiemen % Telefoon : Rédaotie 24? « Administratie 2845 Wosnsdai| 24 INAAflT 1915

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.