DraksterUStgecïsîet Ram: Maatschappij fi ET L!CHT besiuurder; P. DE VÎSCÎ1. Ledebeirg-Oent . . REDACTÎE . . ADMINISÏRATIE HOOGPOORT. 29, GENT ABONNEMENTSPRIJS BELOÎE Drlc tnaanden. . . , , fr. 3.23 Zes tnaande» » , . , . fr. 6.50 Een jaar fr. 12.50 Meo abcnneert zicit op aile postbureïle» DEN VREEMDE Orle maanden (dageiijks vtrîoticJei»). fr. 6.73 Orgaan der Beiff/soke Werkliedenpartij. — Wepsehjjnende aie dagen. Bekendmakingeiï In de onderzoekingszaak tegen de echt-genoote Leonie Bouquiaux, geboren Vo-gels, wonende te Gent, omtrenb lasterende beleedigingen tegen de generaals van de Etappen-inspectie der 4e armee, heeft liet veldgereeht der Etappen-kommandantuur van Gent, in zitting van 14 December 19 ,, voor recht erkend : De beschuldigde heeft zich in den Hn der paragrafen 187, R. St. G. Bs en 161 M. St. G. Es plichtig gemaakt aan laster&nde L ?-leediging en wordt derhalve veroordecîd tôt eene geva-ngenisstraf van 1 jaar en G maanden. Gent. 15 December 1915. De Etappenkommancîant. VREDE OP AARDE !!! Daal, o Vrede op ons neêr, Hoadt ons door uw toovermacht ; Voer ons op naar booger sfeer, Waar geluk en Vrede ons wacht. Heerlijke toekomst, o hoe verblijd, Wachten wij hopend Vrede na strijd !... Kerstmis 1913. Honderde parfcijgenooten en hunne fami-liën zijn in eene prachtige, hel verlichte zaal oamen. Onze Volkskindercn geven een feest, 'n .iCerstfeest. Waren bovenstaande woorden, in koor «angaheven en begeleid met scboone muziek-akkoorden, dio onze lievelingen, allen aïs reine engelen in 't wit gekleed, aanhieven, rond den Kerstboom geschaard. Daal, o Vrede!... En dan dat prachtig kindertooneel Oorlog en Vrede, een der meesterlijkste werken van den ons te vroeg ontrukten vriend A. Bogaerts, den kampioen voor kinderopvoe-ding en ontvoogding. Dààr brengon de reina en onschuldig© kinderstemmekens ons onder oogen, in bun eoldaatjesspel, wat oorlog is. Wie van u heeft niet de onsterfelijke kin-dertooneelen van A. Bogaerts gezien 1 Dààr verschijnt « M'oed-e.r de Vrede », mid-den van vechtende knapen en joelende meisjes. ... Aile menschen zijn broeders; er is maar één vaderland « De Menschheid ». Mocders pinkten een traan weg, vaders verhardden zicli in hunnen strijd tôt ontsla-ving.'t Was Kerstmis in 't jaar 1913. De christenpartij vierde hoogtij, omdat het die dag de verjaringsdag was van de geboort9 van hunnen Messias. EEN JAAR LATER Kerstmis voor de Belgen; Noël voor de Franschen ; Weihnachten voor de Duit-schers; Christmas voor de Engelschen !... 1904e verjaringsîeest der geboorte van den Vredesapostel. Oorlog is het voor allen. Onze kinderen zingen niet: Daal, o Vredel 't Woord is aan t kanon !... Waar zijn onze lieve kîeinen? De oorlog deed velen uitwijken naar Frankrijk, Ëngeland en Holland, anderen hier en elders; 't was geen tijd voor Vrede-zangen...De dagbladen melden ons wel enkele ge-vallen van verbroedering van « Vriend en Vijand » aan 't front. De Messias verroerde tôt vreê geen via. De engelsche bevolking bereidde zich voor tôt viering van den Kerstdag, halve weken werd er niet gewerkt; familiën slot-en zich Een en ander over Maten en Cewichten Yoordracht gegeveu op Donderdag 9 December 1915, door PAUL Wl'NANTS, onderwijzer (Derde vervolg) V. Verklaren dat in een land het ,M. S. zal ir.gevoerd worden en wettig zijn, is niet voldoeude : het is noodzakelijk dat er na-zicht ingericht worde en dat die contrôle over echte en juiste standaarden beschikke. Het spreekt, dat voor de gewone verhan-delingen de afwijkingten betrekkelijk groot mogen zijn ; doch reeds bij den verkoop van edelgesteenten worden uiterst preciese be-werkingen vereischt, en zekere nijverhe-den. als die van het muntslaan, waar een zelfde kleine misslag honderde millioenen keeren herhaalJ groote verschillen zou na zich sleepen, behoeven geregeld te worden met r.iterste juistheid. Men zal dus begrijpen dat het van het belang is stand&arden te verspreiden, gemaakt naar een zelfde model en het zal dan ook wel belangrijk zijn na te gaan welke som van arbeid dat vraagt en welke waar-borgen wij hebben. Den 20 Mei 1875 werd eene « Internationale Conrentie raa den Bleter» rtehoudenn, waarbij de gelcerden besloten zoo getrouw mogclijk den standaardmeter, bewaard in de « Archives de Franco » te copieeren en die copie als internationale eenheid aan te nemen, zelfs al moesten betere metingen van den meridiaag, temgevolge van den op in kring, psalmen tjokkende op de harmoniums. Ehlaas, duizende ganzen moesten er het leven bij inschieten om Kestdag te vierén, gevolgd van puddings en dito meer. En zoo gaat en ging het bij elke natie!... ïrots al die betoogingen, trots al de ge-wijde zangen, trots al het klokkengelui in allo oorden, nam niets de hevigheid van 't vuur af. De batterijen werden niet tôt zwijgen ge-bracht.'t Waa oorlog !... 1915 Kerstmis. .Vorig jaar zei eenieder: Vol-gend jaar weze het beter, dan heersche er vrede op aarde! 1916 jaren is het heden geleden dat te Bethlehem, in eenen stal tusschen os en ezel, de zoon Gods werd geboren. Herders en koningen verkondigden den wereld dat de Messias was geboren, dat eenmaal vrede op aarde zou heerschen onder aile menschen van goeden wil. lieil ! Heil ! O, Verlosser! Hallulia ! Hallulia ! O gij die ons den vrede brengt, zoo klonk het over bergen en dalen, zeeën en woestijnen. 1915 jaren zijn sindsdien verloopen; van-daag zal in elke kerk en kluis hetzelfde Hallulia worden aangeheven. Vreda cp aarde ! O, bloote werkelijkheid ! Terwijl de machtige orgeltonen het « Gloria Excelsia » zullen aanheffen, wijl de hoogzalen zullen daveren van de vredezan-gen, wijl de klokken 't zullen uitgalmen van jubel, zal 't kanon met zijne basstem aankondigen dat vrede 'n ijdel woord is!... Jfc ^ & 20 jaren slechts vierden wij, sociaa-al-de-mokraten, onze Kerstmis, onzen werkelijken Vrededag: onzen 1 Mei. Dan dreunde in aile hoeken der wereld de vredeskreten der noesto proletaren. Herinneren wij ons slechts de opschriften onzer demonstratie's. Wat werk voor den algemeenen wereldvrede lcgden wij op dat kwart eeuw niet af? En... zelfs als de natiën dreigend tegen-over elkander stoaden, was onze actie nog steeds voor vrede. Viel onze vredeskampioen Jean Jaurès niet omdat hij een gevaar was voor den vrede, en was dezes laatste werk geen vre-dewerk 1 En wat zal 1916 ons brengen? 't Kanon buldert nog steeds voort ! En toch mogen wij in onzen moed niet wankelen, want Vrede komt er toch, en cens dat wij in voile werkelijkheid die woorden zullen kunnen uitspreken, dan zullen vele vooruitgang der wetenschap en der werk-tuigen de onjuistheid van den standaard, als 10,000,000® van het 1/4 middageirkel komen aantoonen. Na Iangdurige en nauwkeurigie studiën werd dus een nieuwe standaard gemaakt mt platina met 10 % iridium, dat nog min-der aantastbaar is dan platina. Staven van dezelfde groote werden gemaakt op een 40tal exemplaren, om aan de verschillende landen een of meer te kunnen bezorgen. Op iedere staaf is de meter voorgesteld door den afstand tusschen twee lijntjes, ge-trokken bij de uiteiùden der metalen staaf ; die lijntjes zijn nauwelijks 0,002 mm. breed en enkel zichtbaar met een miscroscoop ; en dan nog rnoet de afstand berekend worden van uit het einde der lijntjes. Jaren lang werden de verschillende standaarden vergeleken en bestudeerd en, als eindelijk in 1889 de meters aan de staatsbesturen werden overhandigd was men er in gelukt ze te leveren, juist tôt op 1 5000 mm. Onze standaard wordt bewaard in de Ivamer van \ olksvertegenwoordigers. Het is een waar juweel waarvan de grondstof meer dan 6000 fr. kost. De Internationale conventie van 1875 be-sloot ook dat de verschillende landen op gezamenlijke kosten een laboratorium zou-den laten bouwen, dat als het ware de «Terapel der Juistheid» zou zijn. Die tempel moest op Franschen grond worden opge-trokken.Frankrijk stond een deel af van het Pai'k van St-Cloud, dat onzijdig grondgebied werd verklaard. 't Is daar dat het «Intcrnationaal Bureel van Maten en Géwicliten» werd opgericht; en 't is nu daar dat, in een der diepste kel-de.a van het pa.viljoon, onder driedubbel neutrale vredes( ?)kapitalisten knarsetan-den... maar dan zullen wij meer dan ooit te voren de taak van den Messias overnemen, immer strijdende voor geen papieren vrede, maar wel voor een duurzamen vrede op aarde! Mechelen. H. H. Oe Ontwikkeling van fie! SQiliiiritsiîsiiïQgf «pu? In den tijd, toen we onze dagbladen ont-vingen met gewonen inhoud, versla-gen van vergaderingen, kennisgeyingen van uitstap-pen, bijeenkomsten, oproepingen voor kies-propaganda en dies meer — menschenlief, 'k herinner me haast zelf niet meer hoe zulke krant er wel uitzag — toen vonden we hier en daar onder de rubriek «Steun voor de .stakers van:..» of «Hulp aan de uitgeslotenen van X...» 'n zinnetje als: «De werklieden van de ...fabriek hebben besloten zulk deel van hun loon wekelijks af te dragen voor hunne in nood zijnde werkbroeders»... Bij ons deed dit eenvoudig regeltje, dat enkel zinnetje, steeds 'n massa overwegin-gen oprijzen en he-t maakte on3 't harte toch zoo warm te zien, dat soLidariteitsge-voel onder werklieden geen ijdele woorden waren. Zij, die buiten onzen strijd stonden, zij die de arbeiderstoest&nden en verzuch-tingen niet kenden, lazen die mededeeling en, hun ter eer kan zelf niet gezegd worden dat zij er verder niet om dachten, want dat zou veronderstellen dat zij toch met wat aandacht dit bericht bezien hadden — ja, ze lazen dat net lijk er zoovelen de ge-broken armen en beenen, schouwbranden en trouwbeloften dagelijks nagaan, en die na hunne lectuur even wijs zijn als te voren. Maar voor ieder bewuste arbeid&r was 't als een riem onder 't harte, te weten dat onbekenden, die uren vèr weg woonden, die in de meeste gevallen 'n andere taal de hunne noemden, bij 't eerste sein op-sprongen en vrijelijk besloten een klein deel van datgene, waar ze in de meeste gevallen zelf niet g«no>3 aan haclden, af te staan om vresmden, arbeiders lijk zij, te ondersteunen en te helpen een mensch-waardiger bestaan ta veroveren. Wie weet te zsggeu. hoevela centiemen, de eenigo waarmee ze na lange zwoegersweek mis-sebien 'n paar uurtjes tusschen kameraden konden zijn, alzoo van 't eene eind van ons land naar 't andere zijn gezonden ! Wie bevroedt met wat hartelijlce wenschen ze zijn afgestuurd ! Wis beseft wat leed ze ver-zacht hebben ! Dat weinige geld, verdàend met zwoegen en zweeten, afgezonden naar anderen om hun van 't werk te kunnen houden, wat ligt er al niet in dit feit ! Als sommigen, die steeds vinden dat 't werk-volk nocit tevreden is, die werkstakers voor 't minst luiaards noemeij, eens twee minuten hunne hersens wilden gebruiken om 'n verklaring van dit feit te vinden, dan zouden ze misschien durven bekennen dat zulke arbeiders-solidariteit slechts het gevolg kan wezen van een diep willen van lotsverbetering, van een heilig gelooven op de werkbroeders. Want zij, die alzoo uit eigen wil een deel van hun verdict]d loon afstaan, zi^jn gewoonlijk in hun vakbond, van de bekwaamste en ontwikkelste ar-beidskrachten ; zij leenen aan anderen van slot, in een luchtdicht gesloten doca, ver van het gerucht der wereld, ver van het schokken van treinen, trams en auto's, de moderne momie rust, het wetenschappelijk afgodsbeeld, de Standaardœaat van den Meter. Doch, welke vertrouwbaarheid die standaard cok aan'oiede, toch heeft men de vol-strekte zekerheid niet de langzame werking van den tijd er geene verandering zal aan brengen. De heeren Benoit, bestuurder van het Internationaal bureel, Fœrster, directeur van het Observatoriurq. van Berlijn en de directeur der «Archives nationales» haalden in het jaar 1892 den meter uit zijn verblijf. Na het strengste onderzoek bleek het dat hij geene verandering had ondergaan. sfc ^ %■ Dergelijke onderzoeken geschieden met de grootste voorzorgen : Overgroota pijlers dragen de te gebruiken toestellen die zelf onverplaatsbaar zijn. De bevloering in de verschillende zalen komt niet in aanraking met de pijlers, zoodat de stappen van de waarnemers de steenen massa's niet kunnen doen trillen, al ware het ook maar van een oneindig klein deel van een millimeter. In de zaal der gewichten zijn de voorzorgen nog grooter. Daar heerscht eene on-vera.nderlijke temperatuur: de zon dringt er nooit binjien en de muren zijn door gan-gen van de buitenlucht gescheiden. Komt een waarnemer in de zaal dan draait hij een gaspit uit die er brandde ge-durende zijne afwezigheid ; die rlam gceft aan de lucht de zelfde warmte die zijn lichaam er breDgt. Een persoon, die een ganschen dag in die zaal zou doorbrengen zou de temperatuur van eenige tienden van een graad verhoogen, hetgeen voor sommi- hun kapitaal zonder kwijtbrief te vorde-ren — zij betrouwen elkander wel — omdat zij beseffen dat, met menschen, die in dezelfde voorwaarden als zij verkeeren, te helpen, zij aan hun eigen ontslaving, hun eigen opbeuring werken. En daarom is het zoo hartverbeffend, zoo hoopvol dit te constateeren, omdat die millioenen wer-kersharten zoo harmonisch kloppen en voe-len, alzoo 't bewijs leveren van groote din-gen te kunnen. Zij, die nooit moesten opkomen voor betere arbeidsregeling, konden vroeger niet begrijpen wat grootsche daden er door een-voudige wroeters soms werden verricht, waar geen haan over kraaide en waarvoor geen eereteekenea werden uitgereikt. Zij begrepen niet wat er soms moest uitge-spaard worden om wekelijks 'n hoop cen-ten te kunnen afzonderen voor steun aan stakers ; zij hadden geen benul wat zorgen het soms meebracht als kinderen van strijdende vrienden moesten onder dak ge-bracht worden. Maar, nu, met het spreek-woord mee : «Mon is nooit te oud om te leeren », nu doen degenen, die vroeger haast niet wisten wat ding het eigenlijk was, ook mee aan solidariteit, en nogal in de groote prijzen, al is ze gedwongen. Ge-meentebesturen, fabrieken, firma's, enz. om aan hunne verplichtingen te voldoen en aan ieder hunner werklieden en bedien-den ter hulp te komen, zijn ook begonnen met aan de loonen te peuteren, hier wat meer, daar wat minder, hier met de toe-zegiging van 't afgehoudende nooit meer te-rng te zien, daar met de belofte van 't af-gesrokkene later terug te krijgen. Nu weet vrijwel iedereen mee te praten welke kraohttoeri^ii moeder de vrouw moet uitrichten om met zoo'n verminkte pree de twee eindjes aaneen te kunnen knoopen. Hoog zullen zij natuurlijk niet oploopen • met het idee dat, door hun gedwongen soli-dariteitsgevoel, boter, vleesch, enz. veel minder daji vroeger nog ter tafel komt of-wel onder microscopische afmetingsn, maar wat er voor ons uit te hopen valt is : dat als later er weer eens een lock-out of werkstaking uitbreelrt en do dagbladen melden dat de werklieden uit deze of gene streek besloten hebbeu zooveel per week voor hunne getroffene kameraden af te dragen, menig kleine burger dan wel eens nadenkend zijne krant zal laten vallen en er vast 'n paar minuten over peinzen zal, of werkstakers eigenlijk alleen maar luiaards zijn. Antwerpen. E. U. Oe M rai Vaillant PARUS, 25 December. (Havas.) : De be-grafenis van den soeialistische-n afgevaar-digde Vaillant is een vreedzame, indruk-wekkende hulde van de politieke en parlementaire wereld geweest aan den veteraan in den strijd der mee,ningen, die van het begin van den oorlog af zich schaarde onder het vaandel der heilige eenheid en het oorbiedigde en deed eerbiedigen tôt zijn dood toe. Minister Viviani ging in een welspreken-de rede de lange loopbaan van den over-ledene na. Hij toonde hem, zooals hij hem in September 1914 had gezien, staande tegenover de lawine van ijzer en vuur, ge-lijk die al de eeuwen door de stad des lichts hebben bedreigd. Het Ieek toen, zei Viviani, alsof hij het wegsterven bijwoonde ge proeven onaannemeîijke verschillen zou meebrengen. Al de proeven, al de bewerkingen rebeu-ren dus op gelijken warmtegraad en de be-handeling der werktuigen geschiedt door toestellen en op afstand om ze door de lichamelijke warmte niet te beinvloeden. Die buitengewone voorzorgen leiden dan ook tôt buitengewone uitslagen : de meter werd er bepaald tet op 1 het kilo- 25.000.000. gram tôt op 1 van hunne waarde. 100.000. ooo" Die stiptheid moet niemand verwonderen : in de metaalnijverheid is eene benadering van 1 mm een alledaagsch iets geworden 100 en in de mekanieknijverheid wordt eene nog grootere juistheid bereikt. Overigens, die vergedreven juistheid heeft aan de wetenschap in de eerste plaats, aan de nijverheid en den handel onschatbare diensten bewe-zen.VI. Ondanks de pracht der bekomen uitslagen gaat het luternationaal Bureel van filaten en Gewichten voort met zijne proeven en opzoekingen en het is dan ook verheugend vast te stellen dat het Metriek Stelsel, dank aan het I. J. meer en meer vooruitgang maakt. Bijna al d© landen ter wereld hebben zich aangesloten bij d« Internationale Coin rentie en het Metriek stelgel als nettig e» eeniff stelsel aangenomen. De ataten van Zuid-Afrika hebben het op Ie rang je-plaatst; de Engelsche maten kcmen er slechts in de 2* plaats. Alleen Ëngeland en de Vereenigde Slatcn vau N. A. hebben het M. S. tôt nu toe niet verplichtend ingevoerd. De beweging ten van dien grooten droom van de broedeç» schap der menschheid, verscheurd ondef misdadige handen. Spreker bracht in herinnering hoe Vaillant streed tegen overmacht, hoe hij het zich een pliciit rekende te worsfcelen tegen' die gevaarlijkste van aile soorten overmacht, die uit niet anders bestaat dart kracbt en geweld. Viviani riep ten slotte uit: «Wij willen' dat geen ijzeren overmacht op het mensch-' dom drukt. Hiervoor is het, dat onze edeleï bondgenooten met ons strijden tôt het einde^ . toe». Oe Rprheid lier ssîiilMsiige Kiiuisloffaa De oorlog zal in deze belangrijke nijver' heid eene algemeene omkeering veroorza-ken.Deze ûijverheid was ztker eene der bloei-; endste geworden in Duitschland, want zij! komt met het aanzienlijkste deel in het be-drag van 700,000,000 franken voor den jaar-lijksten uitvoer van scheikundige stoffen. Het is ontegensprekelijk deze duitsche nijverheid die zich om zoo te zeggzn mees-ter gemaakt heeft van de heele werelds-markt.In 1913 werd er door dit land aan scheikundige verfstoffen in tonnen uitgevoerd Naar Amerika, 24,000; naar Ëngeland,: 15,000; naar Oostenrijk, 8,000; naar Italie, 6,000; naar Rusland, 5,000; naar Belgie, 3,000; naar Frankrijk, 3,000; naar /witser-land, 2,'300; naar eenige andere landen er" bij omtrent 70,000 ton. Er bestaan fabrieken van scheikundige. verfstoffen : 22 in Duitschland ; ]1 in Frank-ijk ; 9 in Ëngeland ; 9 in Amerika; 4 in Oostenrijk ; 4 in Zwitserland; 2 in Ituslapd; 1 in JBelgië; 1 in Italie; en 1 in Grieken-land. * De 15,000 ton scheikundige verfstoffen». die jaarlijks uit Duitschland naar Ëngeland gezonden werden, vertegenwoordigen eena geldwaarde van 40,000,000 franken, de vier. vijfden van hetgeen door dit land gebruiktj werd, dat nog niet het tiende vcortbrengfv van hetgeen het voor zijne nijverheid nood-dig heeft. Amerika brengt nog minder voort v£jj hetgeen het voor zijne ÎHjrerheid noodi^ heeft aan scheikundige verfstoffen en heÇ zal dus niemand verwonderen dat men voor-< al in deze twee laatste landen het mogelijka* doet om fabrieken in te richten om in zijne behoeften zelf te kunnen voorzien. Zondaisbiad van "ïooroi!,, Vraagt het aan tSs verkooperc en be« waart het zo?âvuFd!g m het geleden te hebben. Oe opvoigentiâjke wekelijksche. Rutnme/8 zuiten op het einde des Jaara; een nooien tetterkundigen blinde! »or-mesi, een schrt voor de huiskamer. Prit s van het Bijbiad : VIJF G S'HUE-MEN, VOOR ACHT BLASZIJDEN,' oompaoten drsk op 2 kolommen. ^ & t * # * # * t ❖ * * * t * * * * Jfï voordeele van ons stelsel liet verhopen daté het Vereenigd Koninkrijk zich op zijne beurt ging aansluiten. De oorlog is de ver-wezenlijldng daarvan komen beletten, doch ailes doet voorzien dat die twee uitzonde-ringen binnen korte jaren zullen verdwij-nen, zoodat wij dan aile landen ter wereld zullen vereenigd zien voor hetzelfde werk' van vooruitgang en beschaving, van weten-; schap en vrede : het gebruik van éen en het-' zelfde, cnveranderlijke matenstelsel : hew metriek stelsel. $ # * Ziedaar, waarde toehoorders, wat iM wenschte u te vertellen. Ik heb u gesprokep) over wat vroeger bestond, Sfewezen op d« behoefte aan eenheid en het zoeken naa^r een eenige basis ; ik heb u het ontstaan ge\ toond van den meter, om te eindigen met do waarborgen en den vooruitgang van ong matenstelsel ; kertom ik heb u bondig dei, gescuiedenis gegeven onzer maten en gewichten.Iets wil ik er nog bijvoegen : In het dagelijksch ieven wordt er noga niet altijd met de grootst. mogelijke juisV' heid en rechtvaardigheid gewikt en gewo-gen, en de maat waarmee men meet veri schilt nog te dikwijls volgens de zaken of. individuën die moeten gemeten worden. Wij kennen echter allen den grooten in-vloed der wetenschap op de maatschappe-lijke vraagctukken en dàt sterkt onze over-' tuiging dat ook in de scciale betrekkingeo m tr eenheid zal komen en dat er een einde zal gebrfccut worden aan het stelsel vatt twét maten en twée gewichten. P. Wynants. ifr iSEST EN VERSP51ESDT « VeORUST » 31* aar « IN. 360 Prijs per miinmer : vooi België 3 centiemen, tooi den Vreemdeô centumen Teleloon { Redsctfe . Atirmnis^patie 2&4b IV.aanda^ 27 DECEUflBËB 1915

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.