;82*Jaar — N. 172 Prijg per nnmœer : voor België 3 etntiemtn, tooi dan Vmade 5 eentiemn 1 olefoon i Bfttfactie 247 - Administratie 2845 ïondarà^j 22 <Jl£Ni f ©IS Oflfèaîéf-TJÎÎgeeSaiaf jaiajlttiaischsppji H ET LICHT bettmrjtfi p, pc VISCK. La4*b*rc<Qcnl . . REDACT1E . . ADMINISTRATIE fjOOGPOORT. 29. CENT VOORUIT Orgaan der Beîgische Werkliedenpartg. ~ Verschisnende aile dagen. ACONNEMEKTSPftUS* BELGiE DHa ir.snndin. . . , . fr. 3ùr» Ze» rnmanden • » , , . fr. 0.50 Een jcar fr. t2JQf J£.a aboancerJ zâcîi ®p aUs ptiîlôirwrf» DEN VREEMDS Orta waantîen (tfageJîjfci vcrtOBdeo), . . „ . . «& ® TENTOONSTELLMa VAN NIJVERHEIO EN KUNSI |n de baneden- «n bovenzalcn van haï FEESTLOKAAL «VOORUIT» Sî-Plst*rsr!euwstra*t, Gont llMIingen door onze Tenîconstailing IT DE B9UWNIJVERHEI» (Vervolg) Een mcoie stcen-mozaïk door de Bouwar-beidersbond' stichting 1886, uitgevoer J door D. Boury en P. Buyle, naar teekening van Jos Cantrée is opmerkenswaardig evenals eene proeve van zetten van faïence door Charles en Frans De Sloover. Zeven ver-sohillende soorten van ornamenten in plaas-ter uitgevoerd door P. Beekman, worden dcor vakkenners zeer geprezen. Pannen be-hooren voorzeker wel in de eerste plaats bij hefc bouwen en zijn dan ook in ver 8rh.il-lende spécimen ingezonden door d« Pan-nenfabriek « La Favorite », J. Bauwena, ficheldestraat, St'-Amandsberg. Een waarlijk artistiek prachtstuk is de Fontein door den Heer Thierry ingezonden. Bij de modernen huizen-bouw worden meer en meer sieraad-gevelsteenen gebe-zigd, waa-rvan d« heer Gust Bertein, verte-genwoordiger der fabriek Nieuwpoort ver-sohillende scorten inzondt. Eene praktische, aterke Bakbedckking is de specialiteit dor firma Macs en De Meyer welke met hunne soorten Oongo en Zinca exposeeren De firma 0. ComhaSre et Co xond eene voor h et bouwen zoo nuttige en sec tire Op-haalkraan in, welke de voor de meteerdien-ders zoo gevaarlijke klimmerij onnoodig maakt. Een modéra zô®r praktisch bouwartakel zond de firma Cyrille Pladet in : Plascor lendersteenen welke den zandsteen en het zware en kcstelijke arduin moeten vervan-gen. Stielmannen verzekerdeai mij dat daar-om een huis in zicht en soliditeifc er niet minder op wordt. — Met genoagen zag ik ,nog meer praktischa inzenddngen, zoo de evenwichtlge rolliiiken van Désiré Ver-brugghe en in hetzelfds genre een praktisch stelsel van afrollende vonsterlniken van Victor LIppens. — In diezelfda praktijk hooren ook thuis de door de firma Delfrènc-Buysso geexposeerde Latien-stelsel voor Scrren en Zonnepersiennes welke geen klaarteffbralen doorlaten. — Indien een huiseigeaaar liefhebber is van mooie Den-ren in styl, kan hij voorzeker zijne gading vinden bij de Soc. Ann. 8. Detaye en Co, welke een paar schoone exemplaren ten-tconstelt.De bekende firma De Sohwyter et Moens zondi eene oollectie moderne ijzeren en bronzen deur- en venster-artikelen en meer vak-benoodigheden van fraaien en aoliden eard, in. De firma Alfred Martiny prijkt met eenige kunst-schoone specimen van schouwnian-tels enz., in faïence. En als ik ever kunst-schoon spreek, dan zal ik voorzeker niet voorbijgaan aan de prachtig© gcklenrdc Vitrail, door den heer E. Lebrun, eigenaar der fabriek van ge-schilderd'e ramen aan de Stad Gent ge-Bchonken en ter waardige versiering aan onze Expositie geleend; een waar sieraad roor de Bouwvak-afdeeling. Een indruk van deftige weelde maakt de groote Badkamcr-inrichting, gesteld door &nst Vercamincn, installateur en lood-zink bewerker te St-Amand'sberg. Ware ik een millioenair in plaats van een armen reporter, baas Vercammen zou onmiddelijk mijne klandisie hebben. Zoo kan ik het schoone stuk werk alleen «in effigie> bewonderen. Van Bouwkundige teekeningen en plans is er heel veel intéressants, onder anderen die van de Union de Communes et villes belges, ontwerpen van Architecte» Geo Lenglé en B. DaLr&ssine; van de «Soc. des Abris provisoires», ontwerpen van de ar-chitecten Metdepcnningen, Daniel Fran-8ken, enz. Eene eereplaats bij het onderwijs zouden de ontwerpen hebben van da heeren Colombien en Joski «Natuur als volksopbeuring» eene waarlijk schoone idee. Yerschillende ontwerpen voor Werkers-ffoningen door areh. L. De Lantsheerc, ?.ijn evenals die van den heer Geo Andoer « werkerswoningen in de bnitemvijkeii » Tan hoog praktisch nut. Voor eenigsinds welgestelden zijn de ontwerpen voor goedkoope villa's en cottages van arch. Geo Lenglé eene uitmuntende ringerwijzing, i-oosJa voor speculatieve bou-wers het nieuw© idee van arch. Louis De ftoble « Maisons de rapport oç het land ». Maar laat ons ten Slotte met vergeten tet beeld van den armen Aardevrerkcr door beeldhouwer Jo». Cantree gekneed, den onbeachten harden zwoeger, die de eersfce h and legt ook tôt het heerlijkste bonwwerk, een symbool van den onmisbaren arbeid. Zeer beteekenisvol en juiat is het statuet san den ingang geplaatsfc. Met mijn compliment a,an vriend Cantrée voor rijn treffend gedacht en met eene warme aanbeveling aao de lezers aan de zoo eminent seboone en nuttige Bouwvak-expositie hnnne vcîle aandacht te ftchenkaç, çpf) ik mijnen wan- DE TWEEDE WEKELIJKSCI ÏÏOFBOU WTENT 0 0 N STELLIN G Onder de nieuwe inzendingen trekt dir het oog een prachtigen lusthoi' in miniatui eene navolging van de Japansehe hofbou kunst- Men zou zeggen een speelgoed,wa het niet dat al die Liliputter-boompj struikjes en bloempjes groeiend en bloeie waren 1 Het is eene tuin van 6-168 vierkai meters, verkleind tôt 2 centimeter per n ter. Een verrassend mooie proef van h< bouwkunst, deze inzending der firma l»î drn-Ciciers, te 8t Amandsberg. Een schoone verzameling van Araucari? zond de firma P. Sncllaert en V. De Ssn in. Een schoone plant met de- donkerroo beverstaart-vormige blocm, Biomalicea f sea is een specialiteit der firma Ernt Algoet. Een groot lot Keintliia forsterian palmen van de firma Victor Van de VVegb maakt voorzeker goede sier,evenals de ze groote collectie van firma Bier en An lu sinit bestaande in schoone oranje-gc Clivia's een groote verzameling van Fo gères (specimen) en wondergroote Roubi lini's, welke de geheele achtergrond sierei vullen. En nu komen wij aan de wonderblo mige Orciiideeën ingezonden door firn Ernil Praet, van de soort Catalea, waa onder verscheidene Hebridon en eeni, Bhenantera Imschotiana. Voor liefhebbers en -hebsters van zel zame bloemen de mededeeling, dat vrijd; avond, om 7 uren, de verkoop zal plaa vinden van de afgesneden bloemen dez Orchideeën, die anders nog al duur, tha aan kleinen prijs zullen te bekomen rij Een deel der opbrengst is bestemd voor i stedelijke voeding. Uit Everghem stellen twao Hrma'a te toon : 3. Steyaort-de Meyer, schoone pyr rnied-vormige Eurya latifolia japonica i een koppel stammige Bollen Eléagus. I firma Louis De Weert, boomkweeker i bloemist, eene mooie oollectie Draoéiai prince Albert douchetti enz., ook ©ei nieuwigheid in géraniums. César de Koster, in Melle, expoaee reurentouffen van Keinthea forsteriana. De geheele schikking vormt wederom ei prachtig veelkleurig cféeor, waarop hat cm met gencegen verwylt. Mz. 3^ V0ORDRACHTEN EN CONFEBEIS'TÎE Zondag, 25 Juni, te 4 uur, in den «Foye van de groote feestzaal, Rekénîes aan lcc lingen van het le eai het 2e studiejaar, do A. Anseele, bestunrder der « Schc Spanoghe. » Gebruik daarbij van de nieuwe tentoo giestelde leermiddelen (rekenraam, schijfjf platen, doos, cirkel), aangenomen door d-Landelijken Verbeteringsraad van 't Lag Onderwijs en door den Stedelijken Scho< raad van Gent. Toegang vrij. * * # INGANGPEIJZEN VOOB DE TENTO ON STELLIN G Dinsdag en Woensdag: 10 centiemen. Donderdag voormiddag : 25 centiemen. Donderdag namiddag : 50 centiemen. Vrijdag : 25 centiemen. Zaterdag voormiddag : 25 centiemen. Zaterdag namiddag : 50 centiemen. Zondag en Maandag : 25 centiemen. Den Donderdag en Zaterdag namidda; MUZIEKALE AUDITIE. KECITAAL: Gab. METDEPENNINGHE Pianist HEDEN DONDERDAG, om 5 ure 1 Sonate «Clair de lune» B'eethovi 2 Komancc in fa dièze Schumai 3. Papillon Grii 4. Gazonilîemejit de printemps Sindii 5. La pins qne lente A. de Bus 6. Elévation Schumai 7 Ballade in sol Chop & * fr KOOPT LOTEN voor de groote tombola van MEER DA VIJFTIG TENï 0 ON GE STELD E V00: WERPEN. Trekking bij de sluiting d tentoonsteliing. Prijs per lot: 10 centicinen. PHOLETABISGHE LITTERÂTUUR Als het waar ia dat het van den opgang een klasse getuigt, wanneer in haar schoot. élément ontkiemen, haar beschouwend met kunstenaarsbl en in ichoonheid uitbeeldend of verklankend, d; gebeurt toch dit omhoog-streven evenwijdig aan cerste tijdstippen van haar ontvoogding : onzek* soms nog tastend naar den rechten weg. En dit het eerst in de letterkunde. In aile groc tijdperken was dit aldus : ook de Grieken hadd eerst een Homerog, en slechts later een Phidiaa. Het is bijn» onnoodig er op te wi,jzen, hoe de i trede van arbeidskunstenaars in de letterkunc slechts dàn als een feit van beteekenis kan word aanzien, wanneer in wat zij schrijven het wel wee van arbeidersleven en -strijd, en de doorvoel gedtchte van het Socialisme doorbreekt. Dàn is die gevoelsuitdrukking voor ons belan rijker dan a.lle anderen; al waait door de laatsb nog zôô machtig, of nog r/,ôô lawi.jde/ig, een ade van individueele stemming en aandoening. Gewoonlijk stuiten de pogingen om prolétarise kunst te scheppen op de moeilijkheden de burgf IHk» trwUjrii<n ta oïjursmiuatu wiatdocs heal di [ E wi,jls de bron der waarheid, de harteklop der wer-kelijkheid wordt gemist. Daarom treft het ons des te meer, wanneer in wer* îot ken als » De Teruereis », (vertchenen in «-De Metaal-ij. bewerker»), «De Vermiste» en « Giijze Jacob» (tôt ' verschijnen gereed) — allen geschreven door J. De Clerck, — die doorvoelde geest van workelijk arbei dersleven, van politieken en vakvereenigingsstrijd, 38' op zeer eenvoudige, voor aile arbeiders tôt meevoo-len geschikte wijze, ligt uitgedrukt. Tôt nieevoelen, lté zeggen wij — want in die werken herleeft voor den ie- arbeider-lezer al wat hem zijn eigen ïtrijd- on sla-)£. venleven heeft bijgebracht. of geopenbaard : hij voelt u. er dezelfde angsteu of verlangens doorrijden als deze, welke hem in zijn eigen leveii hebben afgeschrikt , of met moed bezield. " ® En dit reeds moet als een verdienste in J. De e' Clerck's arbeid worden aaugéteekend; een deel uit-> makende der strijdend,e massa geeft hij strijd en de ellende dièr massa weer. ri- In «Grijze Jacob» tcont hij ons het ".«lachtoSer» ,st van den arbeidersstrijd ; door den werkgever « ge-a zocht», door de vereeniging iot plichtsbetrachting ' aangezet en deze solidair vervuliende, wat hem ' broodeloos maakt; maar dan ook door vereeniplng er en makkers met eikentelijkheid vergoed. tôt bij, na r" onderscheidsne fazen van weinig geluk en veel meer le ellende, als afgesloofde, van arbeidskracht beroofde, u- en blind geworden grijsaard «in 't gesticht» zijn >1- ellende-odesseus eindigt. lcj Met «De Vermiste» leidt dç schrijver ons binnen in het ongelukkigo tamiîieievtn. van dsn werkiooze; «gewone bezoeker der warkbeurs geworden»; e~ arbeid veriangende, maar or geen vindende; en ]a wiens, zich slecht gedragende, vrouw op hem aile r" schuid hunner ellende was-pt ; één beeld 7»n waa* ?e hoop, dat de man aacgrijpt en jaagt naar den dood, niettegenstaando het helaas, te laat gekome.i be-d- rouw der vrouw. jj, Ook « De Terugreis » is een goed geteekend af-beeldsel van het kommervol lot van den proletariër : dit machien van vleesch en been, dat slaaft en wroet ; met vrouw en kinderen honger lijdt ; om 38 geldgrillen van het burgerdom uit zijn woning n- wordt gejaagd ; maar toch — door inzicht, konnis ie en overtuiging er toe gebracht — het hoofd fier op- j heft, en den strijd om meer onafhankelijkheid voor n- de naarstige klasse waartoe hij behoort, kampan durft. Dat verbittert patroon en kapitaiist, en jaagt (n hem op het einde de stru&t op, nieuwe Iovensonzekcç-• heid te gemoet. Al beelden dus van ellende — proîetariërseîlendo in — zooal3 ontelbaren ze dagelijks geleden hebben en ia< nog lijdon. i« En dit ailes is niet gevoald mut brtrgerlflko phdan-tropische neigingen, maar in de voile zek*rheid der rt zelf opgedane ondervinding. Want waarachtig, de schrijver moet het met tra-nen besprenkelde brood van den arbeider zalî heb-' ben getorseht; dit leert ons de wij je vraarop hij in-° richting en arbeidsleven der îuikerfabrioken (in «De Terugreis») Deschrijtt. Er is een diepgaand rersehfl tusselhen socialismo en menschlievenheid, en in aile maatschappelijke vraagstukken ligt dit vei-schil klaar te zien. 3 De phiiantroop ziet enkel wat de arbeidare ontbe-rJ ren, in vergelijking tôt hem ; hij weet van strijd noch overwinning. De sociaaldemokraat daarentegen ziet den prole-^ tariër in zijn op- en neerdobberen midden den le-vensstrijd; in zijn opgaando beweging, met de toe-komit in de vaste greap der hand. n- Het droeve lot der geknechten heeft J. De Clerck ,B in zijn arbeid helder voor oosen gestaan. Daardoor -,J[ heeft deze voor ons e6n waarae, van hooger gehalte, g dan te vinden is in vele van meer opzet getuigende, / maar burgerlijke gewrochten. Daarom ook was hot lezen van aie verhaien ons een vretsgd, en het is een plicht het lezen ervan bij aile arbeiders aan te moe-digen. 0. Jan. Klein burgsrlijke fealng Meer dan eens hebben wij in de gesprek-ken in de koffiehuizen en elders de volgen-de ûitdrukkÎHg gehoord ; « 't valt al op den nek van ons, csurgera !» Die menschen die zich aldus zelve betite-, . len met den naam van «burgers», zijn door-gaans doodgewone klein-handelaars of klei-ne patroons, waaronder er velen zijn die moeite hebben om de twee eindekens op klein-burgerlijke wijze aaneen te knoopen. Volgens ons hebben die menschen onge-lijk van zich zelve hooger aan te stellen m dan zij wezenlijk zijn. >g Zulks is des te meer waai omdat hunne !g klachten die zij doen, als drukten er te sy veel lasten op hunnen hais, niet ongegrond m zijn- ;n Iij dat geval bevinden zij zich daarofom-trent in den-zelfden toestand der werklie-den en zulks is gtemakkelijk verstaanbaar. Als de kleine, gewone neringdoenden zich inbeelden dat de wezenlijke burgers, an-™ ders gezegd : bourgeois of kapitalisten, eer-bied of achting voor hen gevoelen, zijn zij er deerlijk mis. Ja wel, in de tijdstippen van kiezing om hunne stemmen af te bedelen, om hunne g» zonen en dochters naar hunne scholen en pensioenaten te lokken en de neringdoenden zelva naar hunne kerken en lokalen. _ Maar wanneer het er op aankomt da kleine patroons en de klein-handelaars wette-er lijk te beschermen, te onderwijzen en te •£ steunen, dan konit er bitter weinig van te-»n recht. î'e Ja wel, als er belasiingen te heffen zijn sr, dan bekleeden de middenstand recht-streeksch en de werklif den onrecht-te streeksch aile beiden de eere( ?)plaats. 3n Waai-om is gemakkelijk te begrijpen. Het v, as tôt hiertoe de groote bourgeoisie e die dé wetgeving in lianden had. 3,', Nu, die is in blok de spreuk genegen : an Aile liefde begint met uw eigen zelve. En le als dit waar is persoonlijk blijft dit even waar, voor eene gansche klasse die solidai-g" re belangen heeft, narnelijk van het leeu-3" wenaa.ndee) op te strijken en zoo weinig m mogelijk bij te dragen om het huishouden le van den Staat en andere openbare beetu-,r- ren in stand te houden, , De belastingen zijn doorgaans het voor naamste onderwerp waarop de kleine ne ringdoenden en de werklieden meteene kritiek uit-oefenen en met volkomen rechl 't Is omdat geheel ons belastingssbelse op een valsche, slechte, onrechtvaardig bazis berust. De pateanten en contributiën dr&ge meestal op de levensbehoefter», tôt zelf op het licht eaa de luchit in de woningen Wel is waar dat al de lasten ten slotfc neerkomen op de verbruikers, en de werk lieden vormen daarvan de overgroote meer derheid. De arbeid is ten slotte de dupe van ailes want slaan de lasten der neringdoemde! op, dan volgt daar natuurlijk eene verdu ring der waren ook op. Maar dat belet niet dat de klein-hande laars daar ook door getroffen worden om dat elke verduring eener marchandise on vermijdslijk gepaard gaat met eene ver mindering van verbrnik, want de kooper knnnen toch niet ver der springen dan hui stok lang is. De huidige toestand levert daar een tref fend bewijs van. De on rechtvnardighedeti van het belfts tingsstelsel zijn maar door iets rit te rcei en, 't is door eene belasting te heffen oj het inkomen, te begi^nen met een geBtelc minimum en klimmend gaande tôt) den te bepalen maximum als men wil, en dai overigens altijd kan gewijzigd worden n-aa: de omstandigheden. Met het stelsel der klimmende belasting op het inkomen verdwiinen al de schreeu wendo onrechtvaardigheden van hiet tegen woordig systeem. Elkeen zou dan betalen, min of meer naannate zijn inkomen, wat maar recht vaardig zou wezco. is hier cfc phwîs niet om c^a ont werp van belasting op het inkomen voo: te stellen en te bespreken. Hat oogenbliî is overigons ongeschikt, daar er in dezei toestand geeno wetgevenda kamer in rrer king ie. Dat was dan ook het doel van ons schrij ven niet. Wij wilden enkel aan den middensîfcanc aantoonen hoeveel ongelijk hij heeft zici root hoofd «n hart naar de grooto bour gooisîe. naar het kapitalistisch monster ta wenden, in de hoop tôt daar op t© kliîn men. Znlks is eenvoudig eene onmogelijkheic geworden, de samentrekking d«r kapitalen de ontwikkeling van den groot-handel er der groot-nijverheid zetten onverpoosd but vemieîingswerk voort. Het zijn sociale blinden dîo het niel zien, of onverbetorlijke koppigaards die weigeren van het te zien. De roi van den middenstand ware veel eer in nadero betrekking te treden met d( werkend® klasse, met de democratde. De volledige redding zal zij er niet vin den, maar ten minste kan die triomfeeren de demokratie den overgang der oud< samenleviing naar de nieuwe verzachten, zoowel voor de kleine neringdoeiners ah voor de werklieden zelve. En om zulks te bereiken is eene com pleete vervorming van ons belastingsatel-sel zeker wel een der voornaamste en meesl doeltreffende middelen. Wanneer zal de middenstand er «ndelij'a kunnen toe besluiten een klaar sociaa! standpunt in te niemen? Wie neemt er het initiatief? Hoe eorder hoe beter, dat is bepaalc zsker. F. H. TE GERJT iEEit ieeoo Te rekenen van zondag zal er, in ver-vanging van het rantsoen van 2 brooden var> 1050 gramnien, aan de bevolking, per hoofd, 3 brooden van 925 grammen worden verstrekt. De prijs van een brood van 925 grammen zal 37 centiemen zijn. Het is dus eene vermeerdering van 676 grammen brood per week en per persoon, en het nieuw rantsoen komt ovsreen met hetgeen nagenoeg in normalen tijd het ver-bruik aan brood is. MratnwMiiiwn' .'WfUBnr,; "• «-•" !Ti- KCLEW De beîgische kolenmijnen, zoo vertellen eenige Meri ka!e burgersgazetten, leggen tegenwcordig eene werk zaamheid aan den dag die, rekening gehouden van d( benarde omstandigheden waarin wij leven, aanzienlijl kan genoemd worden. Maar de prijs derkolen blijft schandclijk hoog, voe gen diezelfde bladen er bij, en nu is er weeral spraal van een nieuwen opslag — omdat de heeren eigenaari en aandeelhouders van' kolenmijnen wenschen zoovee geld te verdienen als de... zeepfabrikanten en de scIîp. cheraar» in levensmiddels. De goudeors! der heeren kolenschacheraars i( eei openbnar «chandaal geworden, in zoo verre dat he brussrisch klerikaal burgersblad La Belgique er op d< volgende wijze tegen protesteert : « Men spreekt weeral van nieuwen opsiag voor d< kolen en men zegt dat men er toe gedwongen is door-dat ook de prijzen van smeerolie, schoorhout, kabeli en andere grondstofien gedurig stijgen. Wij bev/erer d^t eene verhooging van den prijs der kolen, voova van de huiskolen, daardoor hoegennamd niet gewettigc is. want wij weten zeer goed dat onze mijnmaatscbap' pijen betrekkelijk veel geld winnen. » Het is vooral niet op den oogenblik dat de prijzen » aile ieveaemjddeU cea^ pasebaord» ktxjsîe ken, niet op den oegenblik dat de armoede zoo nljpcnci wordt, dat men liet recht kan hebben zijne winsten te' 2 verhoogen. winsten die redeiijk kunnen genoemd worden voor de normale tijden, maar die nu niet beteme- ' lijk kunnen genoemd worden, omdat zij zooden ver-•1 wezenlijkt worden op dealgemeene ellende van allen. e » Als het wezenlijk noodzakelijk zou zijn de prijzen der kolen andermaai te verhoogen, dan zegt het ge-zond verstand dat de verhooging alleen en uittluitelijk zou œoeten aangenomen worden voor de kolen die be- 3 stemd zijn voor de onzijdige landen, die beter dan wij in stsat zijn om wat meer te betalen, aangezien zij door 3 den oorlog minder wreed getroffen zijn. » Als wij dat ailes hier vrij en vrank neersehrijveflf dan doen wij het omdat wij weten dat wij den tolk zijni van talrijke beîgische groothandelaars niet «lleen, maar ook van verscheidere groote verbruikers — die ons nog ) veel erger dingen antwoordden als wij hen ondervroe-l gen over den opslag waarmede men andermaai dreigt.V Een andèr burgersblad, dat ook den o^gewettjgden nieuwen opslag af keurde, voegde er nog het volgende bij, dat het scbandaal nog komt vergrooten : « Er is hoegenaamd geene kwestie van, zooale men voor een paar weken beeft getracbt te doen gelooven. dat men den arbeidstijd in de mijnen zal moeten ver-l korten om de voortbrengst te beperken. Vei'schejdene t gfocte mijmraatschappijen werken ononderbroken voort met volledig personeel, aile dagen der we«k, en zelts voor v,-at de coke betreft hebben verscheidjene1 maatschappijen zulke groote bestellingen dat zij moeite' hebben om ze uit te voeren. » Wat deze protestaties zolîen batets sioeten w$J «f-> wachten, maar httprobteren om den kolenprijs nog ■ °P,te jagen is voor ons al voldoende genoeg om te be-wijzen dat de kapiîaliat een afschuwelijk monsterisdat 1 niets ontziet om zijne prooi onder de klauvren te krif-' ' gen — om goud, goud, en nog goud te beraaditfgenl . WETCNSOHAP ; DE SHACKLETON-EXPEDITIE DOOR EEN ONTDEKKINGSREI2IGER ZELF VERHAALD De « Daily Chronicle » pabiieeert een îang telegrsn» " wearin de ontdekkingsreiziger Sbaekletoti de avonturen E zijner expeditie vertelt. 1 In het begin zijner reis ontdekte Shackieton een - nieuw land welk eene kuatontwikkeling Tan 200 mij-len en greote gletschers had. Begin Febru«ri was de' zomer-temperatuur beneden 02 Fahrenheit koude. Op het einde dier maand bereikte die 190 Fahrenheit kou-■ de. De oude en nieuwe ijsvelden waren dermate vast ineengesmolten dat het schip er onmogelijk uit kon ge-raken.t In Juni decd de dri;kking der ijsscholen ona groot 1 gevasr loopen en dîe *tti ii.Tuli vreeedijs. HetijS stapelde zich tôt 40 voet boogte op. Blokken van 36 ton waren om het schip gezaaid. I In Augustœ, onder den druk der ijsscbotlen, werd: , de « Endurance » opgeheven ta omver gesiinge-d. Inj r Septembcr bogen de zijwanden, de voegstukken en! L" hare hoofddekbalken begonnen te zwaaien. Da « Endurance » ecbter geraakte uit het ijs los en dreef toen | at naar wat als het tend van Zuid-Nieaw-Groenland be-, 1 schouwd werd. De peilingen cvenwcl gaven eene diepte va;i 1900 vadem asn. Den 10 October werd het schip op zij geworpen en toen beukten de ijsechollen zoo aanhoudend tegen den > romp, dat den 26 October de zijwanden van het schip? scheurden. Den volgenden dag werd, door eene vreese-' lijke drukking, de achtersteven en de ankerschoen van het stunr afgerukt ; de ijsbcrgen drongea in het schip;j het water dootde de lichten uit en deed de pompen stiî-* staan. De geheeleexpeditie moest op het ijs gaan. De toestand was ernstig. Het wster kwam tôt het bovenste 1 dek. Het dichtst nabijgelegen eiland waar levensmidelen konden gevouden worden, bevond zich op 346 mitlen. De expeditie verlict de « Endurance » en trachtte aaar het Noorden te ^aan en nam de *loepen en sleden mee.i Doch de onderneming bood zeoveie moeilijkheden en gevaren aan, dat men genoodzaakt was ze op te goren [ er. raar het schip terug te kceren. Een kampsment wer:i op eene dikke ijsbank opgeslagen en wij vervoerden er honderden k'sien met levensmiddelen h een, welke ait. het schip gebaald werden door openingen in het dek ta maken. Gedurende twee maanden voerde men lang-zaam in de richting van het Noorden af. Den 30 No-vember zorik de « Endurance». Den 23 Deceœber ver-trok de expeditie opnieuw met sloepen en sleden. Zij deed 9 mijlen in 5 dagen en was toen weer gedwongen op etne ijsbank te kampeeren, alwaar de maanden Ja-n'jari, Februari en Maart werden doorgebracht. De bank zakte, al verminderende, naar het Noorden «fen had weldra niet meer dan eene oppervlskte van een honderdtal vierkante metei s. Den 8April werd zij door eene sterke deining verbrolcen : een man viel tusschen de schollen in zee, doch kon nog gered worden alvorens het ijs zich boven zijn hoofd zou samengeemeed hebben. Meer den eensgebeurde er zulk een voorvnl. Den 23 Maart ontdekte men.het eiland Joinville, dert 7 April het eiland' Clarence, van de zuidelijke Shetlands, doch de zuiaing der ijsscholen belette die te be-reiken. Sir Ernest Shackieton besloot toen een landinp op het Olifanten-eiland te doen. De expeditie kwam er den 15 April aan, na een rein, bij een temperatuur be-neden o° Fahrenheit, te midden vsn orkanen en losge-broken zeeèn, in sloepen welke door het ijs, veroor-zaakt door mist, verzwaard werden en welke voort-durend moesten verbroken worden. Gedurende de twee laatste dagen v. aren al de leden der expeditie van water en warm voedsel beroofd. Velen ondor hen waren op het punt te bezwijken of hun verstand te verlieren. Einaelijk ontmoette men strand, waar men ontscheepte ■ in weerwil van een hevige branding. Daar het onmo- ' gelijk zou geweest zijn om er ;n noodweer te verblij-; ven, maakten de leden der expeditie in de steile ijskust ' grooteholen en versçholen zich,daar buiten het bereik der golven. Daar de toestand erger werd en de levons-middelen venniuderden, scheepte Shackletbn zich in op 24 April. vergezeld van vijl vrijwillipers, koers zet-f tende naar Zuid-Georpjë, welk op 730 mijl daarvan ver-1 wijderd is, met bel doel om er hulp te halèn. Na een overtocht. te midden van gestadige stormen, landde hij er, den 10 Mei op ce Oostkust. Met twee zijner pezallen 1 *tak Shackieton het eiland over en kwam, 20 Mei, op de Westkanst aan. Hij vond er stations van Noorsche walvischvangers, deze rustten ter6tond een kleine wal-vischvaarder uit van 80 ton, welke naar het Olifanten-eiland vertrok. Doch de ijsscholen waren voor een vaar-tuig, zoo weinig voor een dergelijke onderneming ge-sebikt, zulke vrèéselijke hinderpalen, dat aile pogingen tevergeeftch waren en de wsdvischvaarder naar net noorden moest terugkeeren om hulp te halen op d« Malouïnen-eilanden. Shackieton zeide dat de reisgezel. len. die hij op het Olifanten-eiland, 24 April, had ach» tergelaten voor vijf maanden van levensmiddeien voor- ■ «en wsren, doch dat de robbenjacht wellicht hunn»,!

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.