No. 138. VRIJDAG 12 APRIL 1918. ^ DERDE JAARGANG. VRIJ BELGIË ONDER LE1DING VAN FRAN3 VAN CAUWELAERT EN JULIUS HOSTE JR. PRIJS PER NUMMER: NEDERLAND 12| cent. ENGELAND 3 pence. FRANKRIJK en BELGIË 0.30 fr. VERSCHIJNT ELKEN VRIJDAG. ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL: NEDERLAND y 1.50 ENQELAND 2 sh. 9 d. FRANKRIJK en BELGIË 3 75 fr. ALLE STUKKEN BETREFFENDE REDACTIE EN ADMINISTRATIF TE ZENDEN: 81, GEVERS DEYNOOTWEG, SCHEVENINGEN. Naar aanleiding van 8 Aprii. Overal, waar ter wereld ook landgenooten erblijven, wordt meer dan ooit, op bijzon-ere wijze, de 8 Aprii als gedenkdag gewijd an den Koning, en dat is goed voor land en olk, want elke gedachte, die naar onzen Ko-ing gaat, kan niet anders dan allen in het nwankelbaar vertrouwen bevestigen, dat ok Hem bezielt. Het herstel van onze onaf'hankelij'kheid is ake van vrede en volkenrecht, de opbloei an \ laanderen, zake van zelfvernieuwing n hoogere mensChelijkheid en zoo het hart-erheffend beleid van onzen Koning bewe-en heeft dat hij tôt diegenen behoort, die bij e verdediging van een rechtva'ardige zaak ooit versagen, zoo kunnen wij ook veilig anvaarden, dat het inzicht van onzen Vorst iet anders dan bevorderlijk !kan blijven aan e moreele opstanding van het Vlaamsche olk. Laat ons even het heftige vergeten, dat de orlog in vele gemoederen heeft opgewekt en aar s te m m en luisteren, die spreken kunnen )t het volksgeweten. Den 31 Decémber 1910 antwoordde Ko-ing Albert op de redevoering van den Voor-itier van den Senaat: De naties groeien en gaan vooruit door trouw blijven aan de grondgedachten, die hen deden :boren worden, aan de groote grondgedachten, die : eendracht van aile burgers bezegeld hebben in j liefde tôt éenzelfden vadergrond. Aan deze hoogere bezorgdheden moet men ge-jorzamen, wanneer men de soms zeer ernstige •aagstukken onderzoekt, vvelke door de toekomst m een land worden opgeworpen. Het lijkt, dat de taalkwestie eerlang een dier aagstukken worden moet. Ik zou, mijne heeren, waarlijk bedroefd zijn, in-en ik moest vaststellen, dat de twee gedeelten ; m onze bevolking, beide zoo nijverig en zoo aardig van hartelijke genegenheid, onderling mis-:rstanden en redenen tôt oneenigheid moesten ichten. Weest bevreesd, mijne heeren, voor de gevoelens m wrok. die de te heftige betvvistingen tusscheil ilkeren zooals tusschen eenlingen opwekken ; het moeilijk die gevoelens uit te wisschen. Laat er ons op bedacht zijn, van nu af de op-ssingen voor te bereiden, die rekening houden j et de verzuchtingen, de belroeftén en de belangen ■ n de twee gedeelten der natie. In een vrij land mogen de verzuchtingen zich in ille onafhankelijkheid laten gelden. Maar het is 1 rstandig dat de uiting van die verzuchtingen in ] grenzen blijven, vvelke voorgeschreven worden j ior een welbegrepen aanhankelijkheid aan onze • tionaliteit. 1 De gebeurtenissen hebben onlangs bewezen, dat i aanderen en Wallonie zich verstaan om elk aan ; :lgië een reeks kunstenaars en letterkundigen te -c ven. Vereenigd in een gemeenschappelijken roem Deten zij vereenigd blijven in de ontwikkeling A n de hun aangeboren gaven." a i En wat zegt ons Lodewijk de Raet, de fia- c ingant, dien wij eens om zijn wetenschap- ^ lijk werk het meest zullen te vereeren heb- \ n? In de inleiding tôt de Fransche uitgave c n het verslag der hoogescljiool-kommissie, a 2 hij trouwens door de hierboven aange- j. aide woorden van onzen vorst laat vooraf-an, verklaart L. de Raet met al het gezag,' % t zijn grondige arbeid hem verzékerd had: ^ ,De Vlaamsche beweging, in werkelijkheid, verre ^ i de scheuring van het land in de hand te wer- \ i, heeft geen ander doel dan te ijveren om Bel- I : sterker te makeii : op verstandelijk gebied, door j, vrije ontwikkeling van de letterkunde, de weten-lap en de kunst van beide rassen; machtiger op snomisch gebied, door een oordeelkundige en ledige benuttiging van al de energie van onze ...„ t, „ 11 _ : „ 1 „ t „ ,1„ — i„ „ meer aaneengesloten in de rechtvaardigheid, want de eendracht kan slechts voortduren in de gelijk-heid, zonder welken voorrang ook, van de eene onzer twee tàlen op de andere." Zeker wordt hier tôt in de kern de ver-derfelijke theorie van Nothomb aangetast, die zooals meer andere politiékers na 1830 tôt schande en schade van Vlaanderen het Fransch wilden maken tôt de eenheids-taal van Belgiië, maar langs een an'deren kant vindt men er geen zweem in van de zelfbe-s'tuur-avonturen die thans tôt het oorlogs-arsenaal behooren. Onbetwistbaar is de Vlaamschgezinde overtuiging door den oorîog zelf uitgediept en verruimd, en men mbet door de goden met blind'heid geslagen zijn om niet te besef-fen, dat nog oneindig meer dan in 1910 Vlaanderen zich bewust is van zijn levens-behoeften en met gesterkten wil opkomt voor een van staatswege uit aangemoedig-de en gewaarborgde kultureele zelf-standigheid. \Tlaanderen wil Vlaamsch zijn in zijn onderwijs, 'zijn' bestuur, zijn volks-kracht en zijn kunst, en geene verbasterden of ontwortelden zijn het, die het in deze zede-lijke opstanding zullen belemmeren. Een Vlaanderen, dat daarvoor opkomt, laat niet alleen zijn levensrecht gelden, maar vervult tevens een plicht van gezonde vaderlands-liefde, want was het Kurth niet, die in zijn boek ,,La Frontière linguistique" verklaarde: ,,Le patriotisme de nos ancêtres fit, dès le XYe siècle, une réalité de cette devise salutaire qui résume les aspirations flamingantes: in Vlaanderen Vlaamsch''. Na eeuwen van verdrukking, tegenwer-^ing en miskenning bezielt een zelfde vader-andsliefde 'het huidig Vlaamsch geslacht, en daarom herhalen wij .met meer klem dan Doit: in Vlaanderen Vlaamsch. Met de Walen kunnen en willen wij leven in ^roedferlijke overeenstemming zonder hun 3nze taal te willen opdringen, évenmin1 als ivij, Vlamingen, op grond van de vaderlands-ief'de door Kurth verheerlijkt, een faktische Dolitiek van tweetaligheid voor Vlaanderen <unnen dulden. Met het einde van den oorlog dienen dan )ok in een vrij land, de laatste sporenvan die )olitiek opgeruimd. Vlaanderen wil onbelem-nerd groeien in zijm taal, in zijn kunst en n tzijn maatschappelijk leven, want zoo België na 4 Augustus 1914, wegems het onrecht :e!'f, dat het had te verduren, meer dan ooit lanspraak heeft op onze voile trouw, omdat vii door de aanhankelijkheid aan België te-rens onzen drang bevredigen naar recht, zoo s ook Vlaanderen nog.oneindig gestegen in >nze liefde; het Vlaanderen, dat met vroom ^emoed en onbuigbaren wiil naar het nietrwe even gaat, en dat standvastig gediend wordt loor het stille maar onuitroeibare werk der /laamsch'gezinde overtuiging, die in het iarte rijpt van aile Vlaamsche menschen. Daanvan te getuigen is plicht ten1 aanzien an onzen grondwettelijken Vorst, want wij oelen 'het allen: onbedwingbaar zal in een rij land de openbaring van dien duizend-oudigen volkswil zijn, die Vlaanderen en ïelgië tevens zal opvoeren tôt een hooger eschavingsvlak. J. HOSTE Jr. De rede van Czernin, De rede, welke graaf Czernin, Oosten-rijksch-Hongaarsch minister van Buitenland-sc'he Zaken tôt een afvaardiging van den Weenschen gemeentefaad heeft gehouden, is opnieuw een staaltje van de merkwaardige dubbelzinnigheid, welke de Centrale woord-voerders met voorliefde kultiveeren. On-weerstaanbaar roepen Czernin en zijne colle-ga's in Duitschland, Bulgarije en Turkije, het beeld van Janus bifrons, den oud-Romein-schen oorlogsgod met het dubbele voor-hoofd, voor onze verbeelding op. Inderdaad schouwt Czernin eenerzijds met een geluk-zaligen glimlach een vage toekomst in; een toekomst waarover hij vele schoone maar helaas ijdele dingen weet te vertellen, daar anderzijds zijn glimlach verstroeft tôt een grimmige uitdrukking, zoohaast hij den bo-dem der werkelijkheid betreedt. Grooter an-tithese tusschen wo'ord en daad is wel niet denkbaar, waar deze staatsman de eerste is om zijn eigen ideëele beginselen te verlooche-nen, wanneer het er op aankomt ze in de praktijk toe te passen. Men zal zich herinneren dat Czernin in-dertijd zich uitgesproken heeft voor enkele ■belangrijke internationale overeenkomsten, maar het principe zelf waarop deze gesteund werden, deugde niet, daar zij afhankelijk werden gemaakt van den oorlogsduur en van de geneigdheid tôt vrede der tegenpartij. Het is wel een zonderlinge mentaliteit, die uit zulke voorwaardelijke houding spreekt: zelfs in ideëele betrachtingen laten de Centralen niet na bedreigingen uit te spreken. Zij staan altijd met de browning aehter den rug ge-reed. Het lijkt wel dat zij slechts geneigd zullen zijn mede te werken aan de verwezenlij-king van den schoonen droom van het gepa-cifieerde Europa wanneer de oorlogskans hen in een minder gunstigen toestand fcrrengt. Want waar zij als overwinnaars optreden, daar laten zij de gelegenheid niet voorbij-gaan om hun annexatielust bot te vieren. De nieuwe gerechtigheid, waarnaar heel de wereld snakt, straalt nergens in de afgesloten vredesverdragen door. Noch met Rusland, noch met Oekrajina, noch met Roemenië werd een ,,verzoeningsvrede" in den waren en edelen zin van het woord gesloten. Tevergeefs tracht Czernin aan de inpal-ming van Roemeensch grondgebied den schijn van annexatie te ontnemen. Onder den dekmantel van de fameuze ,,waarborgen", en ,,militaire beveiliging" eigent de Dubbel-monarchie, en naar haar vooi-'beeld,,Bulgarije zich Roemeensch grondgebied toe. Z66 werkt Czernin voor de toekomst, eene toekomst waarin hijzelf de totstandkoming van bin-dende internationale overeenkomsten voor-ziet! Hij zou dan teven's den moed' dienen te bezitten om daadwerkelijk van zijn overtuiging blij'k te geiven. Aan woorden heeft de lijdende wereld meer dan genoeg en de menschheid on.thoude men toch eindelijk van ijdele frazeologie. Het moet ook Czernin duidelijk zijn dat le door de Centralen tôt op h'eden afgesloten k-redesverdragen een voornaam beletsel voor îen praktische doorvoering van een nieuwe rechtsorde tusschen de volkeren zullen zijn. Verkapte of openlijke inlijving, onder welke nom deze ook voorgesteld zij; onrecht en >ewelddadige inbezitname, zullen nooit door neerd kunnen worden. En wat de Centralen tot^voldongen feiten hebben gemaakt, zal zich dan niet kunnen onttrekken aan een her-ziening. Niet alleen zal men dus door de ver-dragen in het Oosten nutteloos werk hebben verricht, maar in hoofdzaak tôt een verlen-ging van den oorlog hebben bijgedragen. De waarborgen die Czernin nu ter beveiliging der monarchie meent te moeten eischen, zullen vanzelf vervallen, zoo men op de alge-meene vredeskonferentie tôt het aangaan van bindende overeenkomsten moest besluiten. Het zal ons verwonderen of de Centrale mo-gendheden dan met dezelfde inschikkelijk-heid datgene zullen teruggeven wat zij aan den buurman zoo gemakkelijk hebben ontno-men.In verband met den toestand, dien de Centralen in het Oosten in het leven hebben ge-roepen; een toestand, welke zoo duidelijk en zoo klaar tegen de would-be oprechte vredes-gezindheid der Centralen getuigt, —■ gelijk wij bij herlialing in onze artikelen-reeks over 't Oosten hebben aangetoond, — vervalt vanzelf een andere sensationeele verklaring van Czernin, en wel deze als zou „tegenover Frankrijk geen ander beletsel voor den vrede' bestaan „dan Frankrijk's wensch naar Elzas-Lotharingen". Ook Berlijn, in overleg waarmede Czernin zulks liet mededeelen, zou geneigd zijn onderhandelingen te openen op dien grondslag. Wij moeten hier voor-eerst niet aantoonen het onnoozele van Czer-nin's poging om Frankrijk los te maken van de Entente en tôt afzonderlijke besprekingen uit te noodigen. Nooit heeft Frankrijk ook maar de geringste twijfel omtrent zijne houding laten blijken, integendeel de zwaarste lasten met een ongeëvenaarde offervaardig-heid gedragen. Het ongemeen kranig verzet dat het Fransche leger heden ten dage meer dan ooit aan de geweldige inspanning van het Duitsch offensief biedt, is een waardig ant-woord op deze manoeuvre. Wat men van de uitlating van den Oostenrijkschen staatsman dient te onthouden, is de bewering dat enkçl het vraagstuk van Elzas-Lotharingen den vrede in den weg zou staan. Von Kuhlmann heeft zich reeds vroeger aan dergelijke dubbelzinnigheid bezondigd, zoodat Czernin de eer van deze uitvinding niet toekomt. Maar, zoo wij de verklaring nemen voor wat zij is, dan blijkt hieruit dat de Centralen bereid zouden zijn België onvoorwaardelijk prijs te geven. Want men kan zich geen oogenblik onderhandelingen tusschen de Entente en de Centralen indenken, zonder dat voorafgaan-delijk volstrekte zekerheid omtrent het lot van ons land bestaat. Waarom spreken de Centralen, en inzonder Duitschland, dit niet openlijk uit; waarom blijven zij volljarden in een dubieuze geheimzinnigheid, die misdadig is, omdat het Belgisch vraagstuk tôt een der brandendste kwesties van den oorlog behoort, waarover geen de minste twijfel mag blijven bestaan. Zoolang daarover geen volstrekte klaarheid is, dient men het vredesgepraat der Centrale staatslieden -met het uiterste wan-trouwen en een gewettigd scepticisme te ont-vangen. Want België is en blij-ft de toetssteen! van elke waarachtige vredesgezindheid. Klaarheid, duidelijkheid, g'oede trouw, daaraan heeft de wereld behoefte. Wij hebben maar al te zeer de gevaren en onheilen

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.