Vrij België

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

No. 28. VRIJDAG 3 MAART 1916. EERSTEJAARGANG. VRIJ BELGIË ONDER LEIDING VAN FRANS VAN CAUWELAERT EN JULIUS HOSTE JR. PRIJS PER NUMMER: NEDERLAND 10 cent. ENGELAND 2 pence. FRANKKljh en BELG1É 0.20 fr. VERSCHIJNT ELKEN VRIJDAG. ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL: NEDERLAND / 1.— ENGELAND 2 sh. FRANKRIJK en BELGIË 2.50 fr. ALLE STUKKEN BETREFFENDE REDACTIE EN ADMIN1STRATJE TE ZENCEN : GEVERS DEYNOOTWEG 81, SCHEVENINGEN. Het album van Belgische dankbaarheid aan Nederlands menschlievendheid. Hel waren vooral Antwerpenaars, die in October 1914 in grnotsten getale naar Rotterdam tutweken en aldaar gedurende kor-teren of langeren tijd een gastvrij onder-komen vonden. De dankbare bewoners van België's grootste liavenstad hebben dit feit willen vereeuwigen met aan hunne gastheeren van Nederland's belangrijkste haven een prachtalbum te ovetrhandigen, waarin zij uitspreken hun ,,bewondering en diep gevoelde erkentelijkheid voor de edel- nicedige ontvangst en de mildheid, welke zij . te Rotterdam hebbea aangetroffen." Ten slotte wordt er in getuigd: ,.door zich te beijveren het lijden van duizenden' nitge-wekenen te verzachten heeft Rotterdam aan de beschaafde wereld het schoo liste voor-beeld gegeven van broederlLefde, en de al gemeene waardeering wijd en zijid opgê-wek't."De albums bevatten, benevens den brie?, de handteekens van de duizenden, die ems * \ te Rotterdam terecht kwamen en nu weer in Antwerpen verblijven. Het boek i-< ge-illustreerd met waterverf-teekenipgen \ an den heer Achille K'as, teekenaar \ an het stedelijk archief te Antwerpen; op den le-deren band. door Laurent Peeters ver-vaardigd. is het stadswapen van Kotter- dam gestoken. * Het album wordt thans te Rotterdam in het Stedelijk Muséum van Oudheden ten-toongesteld. Over Nationale Staatkunde. Bij elke gelegenheid hooren we voor-spellen, dat onze binnenlandsche politiek, na d'ezen oorlog, een meer nationaal karakter zal dragen. Wij willen 't liopen en niemand zal met meer bereidwilligheid en opreclitheid dan wij zijn medewerKing daartoe verleanen, wanneer de bedoeiing werkelijk is, om onze staatkunde meer in overeenstemming te brengen met het ware wejzijn van ons volk. Maar men moet ons niet verschalken met modeleuzen. De rich-ting en de beginselen van een waarlijk nationale staatkunde zitten niet vast aan de benaming, welke men plakken kan op elke succèsnieuwigheid, maar aan de wer-kelijkheden, welke de samenstelling, de noodwendiglieden en de roeping van ons volk bepalen. Nationaal is de staatkunde, welke het best het welzijn dient van het gemeenëbest, d. i. welke naar buiten de veiligheid en binnenlands den vrède en de geestelijke en stoffelijke welvaart van heel de gemeen-schap het best verzekert. Zij wekt de scheppende vermogens van het volk op, past zich aan in wet en bestuur bij. zijn aangebôren vormen en maatschappelijke verhondingen. en schept een atmosfeer, waar al de. levensbestanddeelen van de natie zich behaaglijk gevoelen en normaal ontwikkelen kunnen. Een Belgische staatkunde kan niet nationaal zijn. in de voile beteekenis van het woord. wanneer zij niet uitgaat van het feit. dat ons volk bestaat uit de samen-voeging van twee bijna evenwichtige stammen, welke elk hun eigen taal spre-ken en welke onmogelijk inalkander noch kunnen opslorpen. noch verdringen en het eerste, het allesbeheerschende probleem, dat de belangste'iing van onze staatslieden moet opeischen, is hoe deze tweeledigheid van onze natie tôt harmonische samen-werking kan worden gebracht, hoe de geestelijfce verscheidenheid van Noord en Zuid, door vruchtbare en wederzijdsche aanvullingi, tôt zegen kan dienen van het geheel. Onze verantwoordcflijjke en.leidende staats-lichamen. hebben dit levenev^raagtstuk van ons volksbestaan nooit geheel omvat. Zij hebben geteerd op het geYuk van den dag en Vlaanderen overgelaten aan zijn eigen onwetendheid. De bekendheid van onze gekozenen met- en hun bezorgdheid voor onze bevolking strekte zich zel-den verder uit dan den engen kring van hunne cijnskiezers en liaast nooit verder dan de standen en de streken1 waar men ze in "t Fransc-h kon te woord ritaan. Vlaanderen als scheppend vermogen in het geestelijk wezen van Belgibéstond haast niet. Men bleef even onwetend over de ongebruikte krachtlagen van ons Vlaam-séhè volksleven als men onkundig was van het bestaan van ons iioordelijk kolen-bekken. A'ieen de Fransclie schachten van onze beschaving werden door het ondfer-wijs opengelegd. de Vlaamsche behoefde men niet aan te boren. Dat was sleclits moeras en lieigrond. En daar onze be-hoeften op geestelijk gebied steeds burger-lijk-bescheiden zijn geweest, was men, ge-ruimen tijd, met het betrekkelijk welvaren tevreden. Ik wil op dit oogenblik niet nagaan wat al schade onze Vlaamsche bevolking onder deze verw.aarloozing, wat ^1 rechtsmisken- ningen zij tengevolge van de algemeene '/ verfransching van ons openbaar en be- I stuur'ijk leven heeft te lijden gehad. Laten i wij dat. voorloopig in het verleden rasten. Maar ik wil alleen aan'<oonen. hoe deze .c eenzijdvge. onvolledige opvatting van onze i nationaliteit de ontwi xkeling van een even- f. wichtigen, omvattenden en onaantastbaren s nationalen geest heef1; in den weg gestaan, i en bedreigd. t De gewoonte om België te vereenzelv i- i gen met onze Fransche beschaving heeft r de Waralsche bevolking gesloten gehoudfn a voor de uitingen van het Vlaamsche gees- s telijk leven. onze openbare besturen voor- .c zien van een traditioneelen afkeer voor £ het gebruik van het Vlaamsch, dat. zij i alleen bij middel van dwangmaatregeLen lèerden kennen, en de strijdende of een- i voudig de stambewuste Vlaming werd op ( zij geliouden. omdat bij aan het voorop- ( gezette eenvormige denkbeeld van den ver- s franschten Belg niet voldoende béant- t woordde. Zoolang de verdooving van het 1 Vlaamsche volksgevoel bleef duren. werd ( men de kwade gevolgen daar van fléchis ; voor een gering deel gewaar, en de aan- i geboreri lankmoediglieid van onze Vlaam- ( pclie menschën hielp vele inwendige con- I flicten ontwijken. Maar al ging het lang- zaam. het Vlaamsche volk wilde op den 1 duur oogenzienlîjk terug naar zijn geestc- 1 lijke heropleving. Indien de opvoeders en c de leiders van ons land steeds voor oogen 1 hadden gehad de taaltweeheid van ons : volk en hun denkbeeld van de Belgische ( nationaliteit en ons staatkundig leven 1 daarbij hadden aangepast, dan z'ou t men in deze opkomst van Vlaamsche krach ten nooit een bedreiging, maar een i versterking. nooit een_ vermindering, maar < een verrijking van ons nationaal bestaan hebben gezien. Maar nergeDS, noch op de school, noch in het bestuur, noch in het leger, noch in onze statenkamers was men op de deelneming van Vlaanderen in cns Belgisch leven voorbereid, de volksopinie was voor een groot gedeelte niet gevormd naar de werkelijkheid, en de p^ogressie^e benadering van een normale taalverhou-ding dreigde te ontaarden in onderlinge vervreemding en inwendige tweëspalt, want ieder nieuwe rechtselsch der Vlamingen gaf reden tôt strijd. Plots is dan over ons gekomen de groote rampspoed van àezen oorlog.. Met gelijk geweld is uit aile lagen en uit aile gou-wen van ons volk een onweerstaanbaar patriotisme naar voren gebroken. De mar.htige behoefte aan vrijheid, welke bij geheel ons volk in het bloed zit, het on-bedwingbare instinkt van het zelfbehoud en het trotscbe eergevoel hebben ons volk tôt in het diepste van zijn wezen geschud en tôt ongewone heUlhaftiigheid opgeidlL-e-ven. Onze Vlaamsche en onze Waa-lsche sleden zijn evenzeer geschonden. de akkers gelijkelijk doorwoeld met granaten en in dezelfde groevem slapen de kindereii van onze Noordelijke met deze van onze Zui-delijke streken samen. Zal men, ten aan zien van dezen broe-derli.iken strijd de oude anti-Vlaamsche vooroordeelen en het zelfbedrog der nationale taaleenvormheid hebben afgelegd ? Zal men het begirip België, Belgisch en Belg zijn voldoende hebben ver wijd om zonder inwendige spanning aan onze beide beschavingsvormen de onontbeerlijke ruimte te verscliaffôn? I-k wil gelooven. dat men in onze lioog-sle regeeringski ingen wel tôt een beter inzicht in onze nationale werkelijkhei 1 ib ge omen. maar onze uitgeweken persmen-schen en de openbare bestiireni, welke nu het parlementaire toezicht niet hebben te duch-ten. hebben de enghartigheid van vroeger nog niet afgelegd. De oude vooringeno-menlieid, het ongewettigd wantrouwen, welke den Vlaamschgezinde, in al wat hij schrijft of verricht. doen bejegenen als een onbe'jrouwbaar staatéelement, bestaan nog; achter elke gedachte zoekt men ook nu nog kwade bedoelingen. Het gieeft een ellendig gevoel, wanneer men, als Vlaamsche Belg al zijn kennen en zijn kunnen zonder voorbehoud in den dienst wil stellen van de vaderlandsche gedachte, waiîneer men er zich trouwhar-tig aan wijd en wil oui een goede verstand-houding tusscheà Walen en Vlamingen door betere voorlichting tôt stand te brengen, altijd weer geiuige te moeten zijn van de verdefikingeir en de minachthig, met welke onverantwoordelijke personen of onhebbe-lijke staatsbeambîen ons bejegenen. Gee^t men zich dan geen rekenscliap van het blijvende misverstand. van de vele verbitteringen. welke men aldus zaait op den akker zelf 'van onze bloedoffers? Of verkeert men nog steeds in den waan. in zekere kringen, dat het Vlaamsche volk door den oorlog afstand zal hebben geiaan van zijn evenredig aandeel in de Belgische samenleving? Men kan immers het leven niet beletten naar zijn adem te zoeken, en de taal is de adem van de volksziel. Wij kunnen al-

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.