Zondagsblad: letterkundig bijblad van Vooruit

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

ZONDAGSBLAD Bijblad van " VOORUIT „ Van Zondag 3 November 191Ë ioi 16 Fabruari 1919 Viepde Jaargang — Nr 27 Prijs : iO eentiemen Tot de Lezers Na meer dan drie maanden r*.st, opgedrongen door het gémis aan vervoermiddelen en den papiernood, zet het « Zondagsblad » zvjne uitgave voort. Tôen de Duitscke legerbenden Gent binnenrukten, acht-ten « groote » dagbladschrijvers het geraadzaam, zeer moedig het hazenpad te kiezen. Nu we verlost zijn van de knellende dwingelandij, klauteren zi] op een voetstuk, nemen eene heldhaftige houding aan en laten zich bewon-deren. Zij hebben — net als de Romeinsche ganzen van weleer — het Capitool gered! Het staat hun natuurlijk vrij, zich het wierookvat op den eigen neus aan stukken te zwaaien. Maar ze waren en blijven, zeer zacht uitgedrukt, plichtvergeten bloodaards. Als het gevaar dringt staat een soldaat op de bres, een geneesheer, bij de zïeken, en een dagbladschrijver bij zijne lezers. De pers heeft een hooger roeping dan geld te slaan uit min. of meer betrouwbare nieuwsjes. Ze heeft eene maatschappelijke roi te vervullen. \ aders treurden, moeders jammerden: wanhopigen moes-ten getroost, mismoedigen opgebeurd worden; de honger maaide, ellende grijnsde. Vooruit deed zijn plicht! Duitsche censuur en knevelarij waren lastige gaken. Wat hinder! Hoe z-waarder de strijd, hoe nijdiger de strijder. Vooruit ont-dubbelde zich en het Zondagsb'.ad, een oorlogskind, zag het licht. Het Zondagsblad groeide, werd een welkome gast, en hoeft zich niet te schamen over den geleverden arbeid. Het stichtte nut, trots dwang, censuur en gevaar. Wie er aan twijfelt herleze slechts de studie over den Guldensporen-slag van Demarez, in de Juli-nummers içi8 verschenen, en vergelijke met den aktivistischen onzin, over hetzelfde on-derwerp, dien we verder, enkel als geschiedkundig doku-ment, opnemen. Het Zondagsblad blijft getrouw aan het programma, in sijn eerste nummer afgekondigd. Het is de brug tus-schen lezers en Vlaamsche letterkundigen. We mochten ons verheugen in beider steun er. goedkeuring. We hopen, met beider hulp, verdere ontwikkeling te gemoet te gaan. Het Zondagsblad. Een Historisch Document De Ylaamsche Smeder, het blad van den « Voorman » Jan Wannyn (verantwoordelijk uitgever Léo Van Bocx-staele, zoon, Berouwstraat, 165, Gent) kondigde in zijn nummer 13, van Zondag 7 Juli 1918, eene Groote Volksbe-tooging te 10,30 uur in den Nieuwen Cirkus, op den il"" Julidag. Te dier gelegenheid werd dan 00k het extranum-mer 14 van dit <c Nationalistenblad » met eene plaat van J.-F. Semey uitgegeven. Doch in diezelfde Juliweek geschiedde nu juist binnen Gent de. onmenschelijkste van aile de afschuwelijke op-eischingen die de Duitschers ooit binnen het Etappengebied pleegden. Ondanks den verschrikkelijken dwang die de Armin's, de Schickfuss', de Ecker's op ons volk'uitoefenden, was de verbittering ditmaal zoo groot, dat de aktivisten hun feest in den Nieywen Cirkus niet durfden houden, dat Borms en Wannyn niet dorsten spreken en dat zij zich moesten bepalen tôt een betalende vertooning, met gesloten deuren, in den Franschen Schouwburg. Nochtans had Wannyn zich voorbereid tôt het uitspreke» van eene grootsche redevoering, die tevens eene verheerlij-king van den Sporenslag en een programma voor de toe-komst wezen moest. Zoo, ten minste, had de Vlaamsche Smeder aangekondigd. Om wat vleesch aan de beenen te zetten, had de Voorman zelfs verscheidene geschiedkundije werken aan het Stadsarchief ont.leend. Doch, de rede bleef onuitgesproken. Ja, het plan was gansch opgesteld en met koortsige hand was het nederge-schreven. Maar het mocht er niet uit. Zoo verliepen nog drie maanden. En de kans van den oorlog keerde. De ■< Groote Germaansche broeder » kreeg intusschen klop c p klop. De Ecker's, de Kuenzer's, de Schickfuss', de Florey's, de Domela Nieuwenhuyzen en andere vreemde luizen begon-nen pak en zak te maken, zoodat op ig8n October, Jan Wannyn 00k zijn paspoort kreeg. Intusschen was de redevoering in een der werken van het Stadsarchief blijven zitten. Vier, vijf dagen na het wegvlie-gen van al degenen die gezworen hadden Vlaanderen met lijf en arm te verdedigen, kwam het boek in de Boekerij terug en de... redevoering viel eruit. Ze ligt hier thans voor ons. Bij de lektiiur van die brok letterkunde ( P) staat men verbaasd, en over de diepe onwe-tendheid van den Voorman, en over den onzin dien hij daarin uitbraakt, en over dit diepe gémis aan het minste eerlijk gevoel. Wij onderlijnen den volzin waarin de lafaard België's dood wenscht en de hulp van Duitschland inroept. Wij vestigen de aandacht op dezen waarin hij de stelsel-matige verdelging en uitplundering van Vlaanderen door den Duitscher « een ingebeeld stoffelijk nadeel » noemt. Ziehier thans het stuk. REDEVOERING DIE JAN WANNYN ZOU WILLEN UITGESPROKEN HEBBEN OP ii«" JULI 1918, EN DIE IN EEN ONTLEEND BOEK VAN 'T STADSARCHIEF IS BLIJVEN ZITTEN. Plan Mannen en vrouwen van Vlaanderen, Er is een keerpunt gekomen in Vlaanderens geschiedenis. Geen dag die meer verdient gevierd te worden. Redens : a) Democratische geest gevestigd b) Nationaal Vlaamsch bewustzijn gewekt. c) Latijnendom verhinderd, de Germaansche volkeren te ontaarden. | I. Democratische geest gevestigd. Schepenen, bestuurders, rechters, en wetgevers willen heerschappij vestigen. Gebruiken hulp van Frankrijk. — Leliaerts. — Prinsen verzamelen gilden en ambachten. — De overwinning toont hunne macht. — Zij dwingen de rech-ten van den mensch af. II. Nationaal Vlaamsch bewustzijn De prinsen van het huis van Vlaanderen scharen aile krachten rond zich. — Gevoel van solidariteit wordt gebo-ren. — Op het slagveld te Groeninge worden 50 neringlie-den tôt ridder geslagen. — De belangen der feodale heeren stemden overeen met die der volksklasse.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.