Na de val van Antwerpen in oktober 1914 kwamen veertigduizend Belgische soldaten in het neutrale Nederland terecht. Daar werden ze in verschillende kampen geïnterneerd. Zo’n dertienduizend man werden naar de Nieuwe Kazerne in Harderwijk gebracht. Gezien men daar echter niet zoveel mensen kon opvangen, werden de soldaten overgebracht naar een kamp op de heide vlakbij, waar men honderden tenten opzette. In december verving men deze door houten barakken, die de soldaten zelf moesten bouwen.
Volgens de Nieuwe Rotterdamsche Courant van 3 februari 1915 hadden de Belgische militairen de kazerne voor hun verhuizing beschadigd en lieten ze het gebouw vuil achter. De jonge advocaat Henri Picard pleitte in de Vlaamsche Stem van 22 februari verzachtende omstandigheden. Hij schetste wie die militairen waren, wat ze meegemaakt hadden en hoe ze eraan toe waren. Op dat moment wist nog niemand dat de Belgen vier jaar lang achter prikkeldraad zouden doorbrengen. Men kon wel permissie krijgen om voor beperkte tijd het kamp te verlaten, maar ontsnapping werd bestraft met veertien dagen ‘provoost.’

Zicht op soldaten voor een barak in Harderwijk - Databank Agrippa, Letterenhuis.
Kamp Harderwijk groeide al snel uit tot een echt dorp met een bibliotheek, theater, muziekkiosk, ziekenzaal, een school met allerlei vormen van onderwijs, een frituur, drukkerij, krantenkiosk, postkantoor, een voetbalveld en restaurants. In 1917 werd hier zelfs de grootste wielerbaan van Nederland aan toegevoegd. De Belgen zorgden zelf voor de inrichting en de uitbating. In de school leerden duizenden lezen, schrijven en rekenen...
  
Het theater in Kamp Harderwijk (links) en een geïmproviseerd operettegezelschap van Vlaamse soldaten (rechts) - Databank Agrippa, Letterenhuis.
Ook de (later) Vlaams-nationalistische Henri Picard bracht vier jaar door in Kamp Harderwijk. Hij hield er een dagboek bij over het reilen en zeilen in het Belgenkamp. Uit dit dagboek wordt elke week een fragment gepubliceerd op de website van het Letterenhuis.