100 jaar Slag bij Passchendaele

100 jaar Slag bij Passchendaele

Memoriaal Museum Passchendaele 1917 's profielfoto
Memoriaal Museum Passchendaele 1917 31 juli 2017 765

‘Passchendaele’ is niet alleen een passage uit de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog, het is een begrip geworden, een internationaal symbool voor het oorlogsgeweld. De Slag bij Passendale is de eerste slag van de Eerste Wereldoorlog waarin zo veel verschillende naties zich op éénzelfde slagveld onderscheiden van elkaar. In 1917 worden hier in honderd dagen ongeveer 450.000 militairen buiten gevecht gesteld voor een terreinverschuiving van slechts acht kilometer.
De Derde Slag bij Ieper, ook wel de Slag bij Passendale genoemd, is aanvankelijk slechts een onderdeel van het Britse Flanders Offensive. Na de Mijnenslag bij Mesen op 7 juni 1917, start op 31 juli de tweede fase of Slag bij Passendale. De derde fase voorziet in een amfibielanding achter de Duitse linies om zo de havens van Oostende en Zeebrugge in te nemen. Die is echter nooit van start gegaan.
In 1916 beginnen de Duitsers op de heuvelrug ten oosten van Ieper met de aanleg van achter elkaar gelegen versterkte linies. Tussen het front en Passendale liggen vier actieve stellingen: de Albrecht- en de Wilhelm-Stellung bestaan uit een netwerk van loopgraven en schuilplaatsen, en de twee Flandern-Stellungen zijn eerder bunkerlinies. Wanneer de Britse bevelhebber Haig in de zomer van 1917 besluit het front te doorbreken, vertrouwt hij op zware artillerie om de Duitse versterkte linies uit te schakelen. Maar die mist precisie en kracht. Door de beschietingen verdwijnen de belangrijkste schuilplaatsen op het operatieterrein. Alleen de betonbunkers, het doel van de beschieting, blijven overeind. Ook de afwatering wordt vernield, zodat elke regenbui het terrein in een modderzee verandert. De Britse aanval van 31 juli loopt uiteindelijk vast op de eerste linie, de Albrecht-Stellung. Dankzij een nieuwe step-by-step-tacktiek met beperkte en gerichte aanvallen, in plaats van een massaal offensief over een breed front, geraken de ANZAC-troepen (Australian and New Zealand Army Corps) in september verder. Maar ook zij worden het slachtoffer van de modder. Uiteindelijk slagen de Canadese troepen erin Passendale te veroveren, na een zwaar gevecht tegen de modder, de prikkeldraad en de vijand.

Soldaten in het Polygoonbos, 1917 (Memoriaal Museum Passchendaele 1917)