Tweetalig WeeKblad van den Bond der Belgische Arbeiders in Nederland Abonnementsprijs in Nederland: 75 cent per 3 maanden. - Redactie en Administratie : LAPIERRE, THERESIASTRAAT 49, 's-GRAVENHAGE. • Abonnementsprijs voor het Buitenland : f 1.50 per 3 maanden. Een Socialistische Rede inden Duitschen Rijksdag. Part. Haase, be'hoorende tôt de Duitsche minderheid, heeft ter gelegenheid der bespreking der vredesresolutie en der oorlogskredieten, een rede geihou-den, doordrongenl van een waren socia-listischen geest. Wij laten ze hier in groote lijn volgen: \ 'In de dagen van de crisis weerklonk langs aile zijden den kreet, dat aan de dubbelzinnigheid een einde dient ge-maakt te worden. Klaarheid en waarheid zal voortaan de parool zijn. Ik vraag u of de redevoering van den nieu-wen) Kanselier het klare doel van de regeering gegeven heeft, hetwelk geen val-sohe interpretatie toelaat? (De minderheid roept: Neen!) Ik heb gemerkt, dat de kanselier een hoffelijike buiging voor de meerder-heidsresolutie gemaakt heeft, maar doch niet zonder voorbehoud. De kanselier verklaarde uitdrukkelijk, dat hij deze resolutie, zooals „h«" ze opVat, gelooft te kunnen doorvoeren. Hij' heeft daar-niede toegegeven, dat deze resolutie vat-baar is voor verscheidene interprétaties. Wil men de rede van den kanselier precies begrijpen, wil men zich zelf geen zand in de oogeni strooien, dan moet men ze volledigen en moet men rekenschap houden van de omstandigheden, die ge-leid hehben tôt de benioeming van dén nieuwen kanselier. Uitverkoren ledeni van het parlement zijn wel is waar door den kroonprins ondervraagd hoe zij over von Bethmann dachten, maar bij de benoeming van den nieuwen kanselier is de raad van het parlement volko-men uitgeschakeld geworden. De benoeming werd voltrokken op bevel van hooger en was voor 'het gansche parlement een verrassing. Dr. Michaëlis, de kanselier, is de ver-trouweling van Hinden'burg en Luden-dorff, en niemand zal beweren dat deze beide generaals tegen de vroeger in dit huis afgelegde verklaring der conservateurs zijn. Zelfs antwoordden beide generaals op hulde resoluties aan hen gericht, waarin op hen beroep gedaan werd tôt doorvoering van de uitgebreid-ste annexaties, in bevestigden zin. Wie dat hoort, weet welk uur de klok slaat. Het feit, dat militairen gelast worden om politieke crisissen op te lossen werpt een klaar licht op onze grondwettelijike verhoudingen. Is er een land in de wereld waar militairen buiten de militaire oorlogsvoe-ring zich gelasten met de politieke oor-logsvoering?De militairen hebben den kanselier voor zijn redevoering ofwel aanwijzigin-gen gegeven ofwel hem de groote te volgen lijn aangewezen, Voor de oorlogs- en vredespolitiek is het van allergrootste gewioht te weten welke personaliteiten, inzonderheid voor het staatssekretariaat van buiten1-landsche zaken in aanmerking komen. Het mag zioh niet herhalen, dat naar het neutrale buitenland helsche machines gesmokkeld worden, met den stem-pel van het ministerie van buitenland-sche zaken en zelfs geadresseerd aan den gezant geaccrediteerd in die neutrale land. Het vermeld feit betreft Noorwegen, en von Rauschenfels die werkelijk een Rus is en laatst nog fungeerde als directeur van een Finsche gevangenis, trad op als Duitsche diplomatieke koe-rier onder valschen naam. Velen geven zioh nog geen rekenschap van de gevolgen der uitwerking zulker akten op onze gezamenlijke politiek. Zweedsche officieren , die de grootste sympathieën voor het Duitsche rijk her-haaldelijk getoond hebben, komen na deze gebaurtenis te verklaren, dat na deze afschuwelijke methoden zij van idee veranderd zijn. Haase betoogt, dat de benioeming van Dr. Helfferich als staatssekretaris van buitenlandséhe zaken een groote mis-greep zou zijn, want indien er iémana een hipderpaal voor déni vrede zou zijn, dan is het wel Helfferioh. Haase gaat voort met te verklaren dat niemand vertrouwen kan stellen in de beloften van de regeering inzake de hervorming van het Pruisisché kies-rechtstelsel; alleen een radikale demokratiseering door den Rijksdag kan ons bevredigen. De proletarische massa zal zich niet meer tevreden stellen met keizerlijke beloften nopens demokratiseering van het kiesreoht, zooals gebeurd is in 1908. Wij beschouwen de demokratiseering van het kiesrecht als een bescheiden be-gin voor de hervormingen, die noodza-kelijk doorgedreven moeten worden in de demokratiseering van de grondwet van het rijk en der bondsstaten, om te ftiadigen met de sociale republiek. Terwijl de regeeringssocialisten zich met de monarchie tevreden stellen, grœit in andere kringen meer en meer de overtuiging, dat in de laatste jaren het duidelijker geworden is, dat de mo-narchistische instelling niet voldaan noch beantwoord heeft aan de eischen van onzen tijd en dat de republiek een noodzakelijkheid is, die komen zal on moet. De demokratische omweniteling van het rijk en bondsstaten is de beste voor-waarde voor een spoedigen en gunstigen vrede., Niet omdat het vijandelijke buitenland de demokratiseering van Duitschland als vredesvoorwaarde vor-dert, maar omdat het ons grondbeginsel was en is, voor ihetwelk wij gestreden hebben en voort zullen strijden, onbe-kommerd voor aile kritiek. Maar wat de kanselier hedeni ver-klaard heeft, is waarlijk niets; het ware te veel gezegd, dunkt mij: de bergen barsten en baren een muisje. Men vermeent een verbinding te be-werken tus s eh en regeering en parlement door het benoemen van enkele parlementsleden tôt regeeringsambtena-ren. Gelooft toch werkelijk iemand dat daardoor in de toestanden van 'het Duitsche rijk iets noemenswaardig zou bete-ren .Dit kan wel de een of andere heer in de gelegenlheid stellen' om in den glans te schitteren der regeeringszon, maar dàt het volk daar waarachtig voordeel zal bijihalen, dat, menheeren, gelooft toch waarlyk geen mensch. Er moet voor de demokratiseering gestreden worden; alleen door kamp kan zij bereikt worden en niet door slu-we diplomatiek of door aanpassing aan regeeringsmacht. De conservateurs hebben nogmaals verklaard waar het omgaat; maar hun doel leidt tôt de instorting van ons volk. Men moet blind zijn om niet te zien, dat er zich voor ons een afgrond opent en dat wij in deze spelonk zullen neerstor-ten, moest die politiek verder gevolgd "worden. Hoe lang zal de oorlog nog voortgezet worden? Indien 'het na den wenscih van de conservateurs gaat, is het oogenblik niet verre meer verwij-derd dat ons volk verbloed en uitgeput ineenzakt. Von Tirpitz heeft het de laatste dagen goed gevondeni weer in het openbaar politiek leven in te grijpen en de Cen-trum en nationaaj-liberalen tegen de bloc-resolutie op te stoken. Dit feit is op zelf karakteristiek. De regeering en haar aanhangers pre-diken, dat het volk zijn zenuwen moet bewaren voor het vol-houden. Wel! Het volk heeft zijn zenuwen bewaard, maar in tegenovergestelden zin. Het is uit de oorlogsfurie langzaam tôt bezinning ge-komen. Sinds jaren tracht men het volk te troosten met „ nog een tydje en de overwinning is aan ons". Voor 't laatst zou 1 Augustus van dit jaar de oplos-sing brengeni. Ook in 'hoogere kringen heeft men verklaard dat kortelings den vrede aan de vijanden zou gedicteerd worden. Heydebrand heeft zelfs een ad-miraal geciteerd, die beweerde dat bin-nen enkele maanden het resultaat der duikbooten Engeland tôt vrede zou dwingen. De groote massa heeft aan deze over-winningshoop geloofd; maar zachtjes is zij tôt beter inzicht gekomen. Wat heeft men ons niet ailes trachten1 wij s te ma-ken? Engeland zal den nieuwen oogst, wegens gebrek aan voedingsmiddelen, politiek niet meer beleven. Het zal ge-dwongen worden om vrede te smeeken. Deze verwachtingen worden ons -dage-lijks in de pers opgedischt, worden van mond tôt mond verspreid. Het feit, dat Engeland zijn vleeschlooze dag afge-schaft heeft, heeft menigeen bij ons, zooals mij bekend is, tôt beter inzicht ge-bracht. Men heeft beweerd, dat de scheepsruimte van Engeland zoodanig vermindert, dat Engeland niet in staat zal zijn den oorlog voort te zetten; maar men heeft vergeten er aan toe te voegen, dat de scheepsruimte van gansch de wereld ter besehikking staat van Engeland en dat de duikbooten daar niets noemenswaardig aan kunnen veranderen. De Kanselier heeft vandaag beweerd, dat Engeland binnen kort aan de vre-► desbehoefte geen weerstand meer zal kunnen bieden! Wilt gij ons volk een nieuwe ongegronde hoop opdissclien? De groote massa wil de waarheid weten en l wil niet meer met hoopvoorspellingen gevoed worden. : M. Scheidemann heeft het vandaag noodig geacht een klaaglied aan te hef-fen over de politieke gevolgen van den l versclierpten, niets ont^ienden dnikboo- ten-oorlog. Nu! Wij hebben reeds van in den beginne verklaard, dat wij dit oor-logsmiddel verwerpen op grond van vol-kenrecht en menschelijkheid. Maar de regeeringssocialisten, die in gemeen-schap met de conservateurs tôt den ver-scherpten duikbootenoorlog gedreven en aangezet hebben, hebben vandaag geen recht zich te beklagen over de gevolgen. De grootste uitwerking op den we-reldtoestand komt van de Russische re-volutie. Zij heeft Duitschland's doel over Russisch Polen veranderd, en voor de-genen, die vroeger de waarheid niet wil-den zien. Tevens de Oostenrijksche na-tionaliteiten-quaestie heeft een nieuw aanzien verkregen. Bij ons zijn vroegere voorstanders van annexaties tôt andere inzichten gekomen. De meerderheids-bloc van Scheidemann tôt Ertsberger is ook het gevolg van de Russische revolutie. De resolutie, ons voorgelegd van de meerderheids-bloc, is wel voor die heeren, die nog kortelings annexionistische fanatici waren, een vooruitgang; maar voor de minderheid is zij als geheel onaanne-melijk.De meerderheidsvoorstelling over de oorzaken van den oorlog is voor de ge-schiedenis onhoudhaar en wij' kunnen ons niet daartoe leenen hier tegen de ge-schiedkundige waarheid deze verklarin-gen te onderschrijven. Hetzelfde is 't ge-val met de oppervlakkige geschiedkun-dige verklaring, die ons de nieuwe kanselier vandaag afgelegdheeft.Wij verge-ten niet: lo. het Oostenrijksch ultimatum aan Servië; 2o. de Oostenrijksche toe-rustingen tegen Rusland; 3o. de beraad-slagingen die te Berlijn op 5 Juli 1914 plaats gehad hebben; 4o. en ook niet de agitatie van de heeren Von Tirpitz, ma-rine-minister en Von Falckenhayn, chef van den generalen staf in de kritieke dagen. Wiji beleven het nog, dat invloedrijke kringen voor veroveringen en verkrach-ten van andere volken opkomen. Ook kunnen wij het feit niet wegcijferen, dat de aanvoerder van 'het Centrum (Duitsche katholieke partij) aanhanger voor annexatie was en ook dat België politiek, militair en economisch onder Duitschland's invloed komen moest. En is het Centrum vandaag een andere mee-ning toegedaan? ! Een man van beteekenis zooals gene-raal-gouverneur Von Bissing heeft nog in Januari 1917 in zijn beruchten brief aan den nationaal-liberaal Dr. Strese-mann openlijk verklaard, hoe hij en de invloedrijke kringen uit zijn omgeving over de toekomst van België denken. Hij zegt in zijn brief het volgende: „Indien! wij België niet in de Duitsche machtsferen! krijgen, indien wij het niet Duitsch besturen en Duitsch benuttig'eii, zoo is de oorlog voor Duitschland verloren." De regeeringssocialist Keil roept: „Von Bissing is dood en daarmede is die zaak afgedaan." Haase gaat voort : Menheer Keil, indien u dat gelooft, dan hebt gij een geloof dat bergen ver-schuiven kan. Denkt u, dat de aanhangers van Von Bissing nu reeds afged i.'m hebben? Het programatische gedeelte van uwe resolutie, heer Keil, heeft niet de klaarheid en duidelijkheid, die men verwachten moet. Uwe partij en de Vorwârts vleienl de Soviet op aile mo-gelijke manieren en beproeven klaar te maken, dat uwe thesis ook de zijne is. Dat is niet het geval. De Soviet heeft lierhaaldelijk bewezen, dat hij zich niets laat wijsmaken. In uwe resolutie ontbreekt vooral het gedeelte nopens het zelfbesehikkings-reoht der volken, waaraan de Soviet juist de grootste waarde 'hecht. Ook de overige eisohen van de meerderheid zijn minder scherp en misleidend. De meerderheid verzet zich tegen ge-dwongen gebiedsuitbreiding; daar rijst juist de vraag: Welke uitbreiding dan wel? Wat zal er van Koerland, Lit'hauen en Briey geworden? Wilt gij dit gebied annexeeren zonder dwang? En waar blijft een duidelijke verklaring over de ! oorlogssohatting? I Wat denkt heer Scheidemann over _ zijn eigene onlangs uitgesproken woor-den: „Ik ben tegen oorlogsschatting, maar indiende Duitsche diplomaten een ! oorlogschatting van de vredeskonferen-[ tie medebrengen, zou ik ze niet ver-i werpen." 3 Oorlogsschatting eischen beteekent i een plundering van het eene volk door i het andere. De meerderheid eischt de vrijheid der r zeeën! De opbloei van Duitschland's handelsvloot was vôôr den oorlog reus-i achtig. Fier vaarde Duitschland's handelsvloot over aile oceanen en niemand trachtte haar te verhinderen. Wat zou I nu nog het woordenspel „de vrijheid der zeeën moet gewaarborgd worden", be-teekenen? Het beste middel om dit recht te waarborgen is de vrede, want in oor-logstijd zegeviert het brutale geweld op het recht. In een socialistischen vrede is deze eisch overbodig: Het radikale middel tôt waarborg der vrij'hed der zeeën is de algemeene schorsing der toerustin-gen met het afschaffen van het prijs-recht.Onafgezien van hare onduidelijkheid is het laatste gedeelte uwer resolutie ailes behalve v rede vord er endIk waar-sohuw de meerderheid niet dezelfde fout te begaan als de regeering, welke den Russen een vrede voorgesteld heeft die noch duidelijk noch oprecht gemeend was. Voornamelijk in Rusland heerscht het grootste wantrouwen tegen de Duitsche regeering en de Duitsche partijen, met inbegrip der Duitsche regeeringssocialisten, de gevangenen der regeering.Von Bethmann Hollweg heeft in zijn laatste redevoering Rusland tôt den vrede uitgenoodigd en eii kent allen het antwoord der Russische regeering en van de Soviet. Dan hebben drie Duitsche officieren bij den Russischen generaal Dragomirow aangeklopt en getracht op deze wijze vredesonderhandelingen aan te knoopen. Ook dat heeft niet gebaat. Dan heeft de Duitsche generaal van het oostelijk leger aan generaal Dragomirow aangeboden afgevaardigden te benoemen tôt een gemeenschappelijke be-spreking. De Russische generaal is verder op de zaak niet ingegaan. Daarna heeft Duitschland eeni radio-telegram naar Rusland gestuur'd, waarin een wapenstilstand aan het Oostelijk front aangeboden werd. In het slot van dit telegrami wordt de volgende bedrei-ging tegen Rusland uitgesproken: ,,Indien! de vereenigde Centrale Mogemdhoden gedwongen worden den oorlog voort te zetten, en verdere geweldige uitgaven te dragen, zullen wel is waar ook haar oorlogsdoeleinden ver-meerderen."Welk gevolg hebben al deze aanbie-dingen gehad? De Russische R. van A. en S. heeft dit ailes met verontwaardi-ging van de hand gewezen omdat hij in deze aanbiedingen het verzoek zag Rusland tôt een afzonderlijken vrede te wil-len verleiden. In het officieel orgaan van de Soviet van 9 Juni werden deze aanbiedingen gekarakteriseerd, dat 't er Duitschland om te doen is een geheime wapenstilstand te verkrijgen om de Duitsche troepen van het Oosten aan het Weste-lijk front te kunnen gebruiken. Met zulke middelen bereikt gij geen vrede, evenmin door den weg welken de regeeringssocialisten ingeslagen hebben door hun mémorandum, voorgelegd aan de konferentie te Stockholm. Dit mémorandum is overal, bij uitzondering van één klein neutraal land, als ver-keerd beschouwd en niet van aard om den vrede te bevorderen. In 't vervolg van zijn redevoering ging Haase de censuur en de binnen-landsche reactie scherp te lijf. In het bijzonder rekende Haase met de meerderheid over het stemmen der oorlogs-kredieten en de dubbelzinnighekt i an haar politiek behoorlijk af. Nopens de beschermende bewaring repte Haase het geval, dat Rosa Luxgm-burg, lid van het internationaal bureau, reeds meer dan één jaar in de gevangenis vertoeft zonder procès. Over Lieb-knecht sprekend'e, eischte Haase zijn on-middellijke invrijheidstelling. Het is een schandaal, dat een man als Liebknecht schoenlapperswerk in het tuchthuis ver-richten moet en gebrek lijdt aan voedsel. Lichamelijk kunt gij hem vermoorden, maar moreel niet of nooit. De minderheid heeft tijdens de bespre-king der oorlogskredieten de volgende resolutie in den Rijksdag ingediend: „De Rijksdag streeft naar een vrede zonder annexaties, hoe dan ook, en zonder schadeloos-stellingen en gegrond op het zelfbepalings-recht der volken. Hij verwaeht in het bijzonder het herstel van België en het weder goed maken van het aan dat land toegebrachte oniveht. Dfl Rijksdag eischt onniiddellijke opening van vredesonderhandelingen op den grondslag van dit program. Hij eischt een internationale over-eenkomst over de algemeene demobilisatie; vrijheid van déni internationalen handel en verkeer en een internationale ovcreenkomst tôt bescher-ming der arbeiders; erkenining van gelijkare-rechtigdheid voor aile inwoners van oen staat zonder aanzien van staatsburgersehap, gesiaoht, ras, taal of godsdienst, besoherming der nationale minderheid en verplichte international*? ; arbitrage. Om den vrede te bereiken en dit programma uit te voeren is een eerste ver-eischte, dat onmiddellijk de staat van beleg word« opgeh-cven. Verder moet de grondwet van het rijk worden gedemokratiseerd evenals die der afzonderlijke staten, hetgeen ten slotte zal moeten leiden tôt de stichting eener sociale republiek." Deze resolutie verwierf de stemmen der minderheid plus vijf stemmen der meerderheid. Stockholm. Henderson en Stockholm. Bij zijn terugkeer uit Petrograd heeft onze vriend, part. Henderson, minister van Groot-Brittannië, ee'n lang onder-houd gehad met Camille Huysmans, tijdens hetwelk men geruimen tijd gespro-ken heeft over de dcelname der Engel-schen aan de algemeente konferentie. De minister was van oordeel, dat de algemeene konferentie kortelings een noodzakelijkheid zal zijn, zelfs voor de-genen, die heden dit idee verwerpen. Maar hij was ook van oordeel, dat men aan de Engelschen den tijd moet laten zich te bezinnen. De datum van 15 Augustus scheen hem te vroeg. Inderdaad er moet plaats grijpen: een konferentie van de socia-listen der Entente-landen, de konferentie der geallieerde regeeringen, ge-vraagd door de Russen, een konferentie der Engelsche arbeiders- en socialistische partij en om de ongunstige motie tegen de algemeene konferentie onge-daan te maken en een kongres der Engelsche arbeidersorganisaties tôt vast-stelling van de vredespolitiek der Engelsche arbeiders. Slechts na deze vier konferentie? kan men de algemeene socialistische konferentie beleggen, dewelke de eind-vredes-konferentie zal voorafgaan, degene 1er regeeringen. Deze ooeenvolging van konfereuties zal ons brengen tôt in de maaud Sep-tember, misschien begin Oktober. Nieuwe onderhandelingen naar aau-leiding dezer verschillende punten hebben op dit oogenblik plaats. IS) Het Mémorandum der Belgische dele-gatie aan het Hollandsch-Scandina-visch Comité. Een' algemeene conferentie, aan dewelke zou-den toegelaten zijn degenen die de tegenwoor-dige politiek der socialistische meerderheid in de centrale rjjken' steuneni schijnt ons nuttelooa eu gevaarlijk. A. Nutteloos. Omdat de associatie van tegenistellende op-vattingeni niet tôt een aktie kan leiden. Tôt onze groote droefheid hebben de gebeurtenissen sinds het begin van den, oorlog niet opgehouden te be wij zen, dat de m-eerderheidsso ci alis ten der centrale rijkeni of ten minste de leiders die in - hun naam spreken, de eenigen, die wij in een ' conferentie kunnen ontmoeten, denken, voelen en handelen in tegenstelling met ons. Sinds den eersten dag hebben zij zioh ge-1 voegd bij den aanval, waarvan wij het slacht-ofi'er geweest zijn. Zij zijn nog niet van hou-" ding veranderd. Het is met hun medeplichtig-heid, 't is dank aan de hulp die zij aan den keizer verleenen, dat ons grondgebied bezet is en dat onze kameraden lijderb. Wij kampen voor onze vrijheid en voor de 1 verdediging van de universeele demokratie. Zij steunen tegen de vereeniging der demokrati-' sche volken' den militairen aanval der laatste half-absolute monarken. Zij steunen zelfs deze > monarken tegeni de eerste pogingen der Duitsche demokratie. Het zijn zij die den opstand tegen de Hohenzollern's ontraden, bekampen en voorkomen. 1 Waartoe zou een samemkomst van hen met ^ ons dienen, tôt wat zou zij leiden, dan tôt eenige dubbelzinnige resolutie, waarvan de onduide-lijke behendige woorden1 het meeningsversohil > zou verbergen. Wij zijn van oordeel dat op dit oogenblik openhartigheid en klaarheid inplaats van diplomatieke behendigheid de belangen î van het proletariaat dient. B. Indien de ontworpen vergadering in de r voorwaarden zooals zij is gesteld, ons eenvou- dig nutteloos scheen, wij zouden er ons bij kunnen aansluiten uit genegenheid voor onze ka-r meraden. Maar wij vinden ze gevaarlijk voor de demokratie en voor de Internationale zelf. 't Is hetgeen ons aanzet aan te dringen. i Zij is gevaarlijk, omdat zij de dubbelzinnig-i | heid onderhoudt, omdat zij de situatie verdon-_ | keremaant, omdat zij de illusie versterkt, dat een rechtvaardige en duurzame vrede mogelijk i- | is alvorens dat het aanval-imperialisme vernie- - i tigd is, omdat met de valsche hoop van een rechtmatige en spoedige oplossing gaande te t houden, zij de energie aantast en de koers be-, gonstigt, die de zwakkelingen naar een vrede i- ten allen prijze stuwt. Wij, die inets verlangen 0 dan een vrede in de vrijheid, 'wij kunnen ons t niet aansluiten bij wat den Duitschen vrede kan tcgimstigen onder de hegemonie van den ko- g ! riing van Pruisen. , ' * * * 1 l EERSTE JAARGANG No. 45 ZATERDAG 28 JULI 1917 LOSSE NUMMERS 5 CENT Oplage van de week: 5850 Nos.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.