r oor Taal en Volk DAG.3LAI3» M Voor God en Haa,rd en Land «K#v.v£ 'CMMKUNMHiaaMWbaiWMKMHM ^rr-r.wna-ifii HiMI—MIHaT» 11 WlUiai>r».^^r^»evr^W^-oa*glMii « HE 8EME STAMOMB» » nrtàijst dagtl^s. ! jonneœentsprijs voor 50 aummera bij vooruitbetaliog. Voor «le soldat en : 3,50 fr. / Voor de niot-aoldatea — /« 'i land 3.50 fr. 5 bviUn 't land 4.5a fr. 3 t », ?r txsmflartM van *lh Mttmnur wordm gtvraagê, wordt d* aboHMtmtHtt- * fris ^ indtr. xatoaturardor : 5LDEFOH3 PEETERS. ; VASTE OPSTSLLBRS : td. E. BELPAIBE. L. DUYKEBS, VitJtor VAN6RAMBEREN, | Bertrand VA» OERSCH? OEi Juuî FiLLSAERT. i Voor aîle mededeelingen zich wenden tôt : Villa MA COQUILLE, Zeedijk DEPAN3E. | Aankondigingen : 0.2-5 fr. de regel. — Reklamen : 0.40 fr. de regel. Vluchtelingen : 3 inlasschingen van a regels, 0.50 fr. Koninèinire Nommer 21 Juli en Koninginnedag. Rare Majesteit heeft, ingezien den droeven tijd, het verlangen uitgedrukt dat op Haar veriaardag geen bijzondere, fees-telijkheden zouden plaats grijpen. — Toch kunnen we j liet nalaten heden onz<î dank-bare. en vereerende gevoelens lucht te geven. Koninginnedag ! Op dezen dag luiden wij de onafhankelijk-heidsverjaring in van otis duurbaar land, omdat nù de verpersoonlijking van de vrij-heid zoo heerlijk tôt haar voile recht kotnt in het lijden dat docr Haar, de Koningin, en door allsn werd geleden voor diezelfde vrij-heid en diezelfde onafhankelijkheid. (1) Zij 00k heeft zoo dikwijls de fiere glorie gekend van ons volk in feest, in ons vlam-mende 00g gezien de liefde tôt het Vorsten-huis, uit ons borsten hooren galmen in Sinter Goedele-kerk, het machtige Te Deum, Wel hebben in verafgelegen kerken, op vreemden bodem, huldezangen weerklonken; wel hebben banieren gewapperd op 't strook-je vrijgebleven grond... Maar dit ailes heeft ons toch schrijnend herinnerd dat de vijand nog op den Yzer ligt, met daarachter het verdrukte Vaderland... Maar 00k en juist dlit>r îtj«kî>, werd in onze zielcn w&kker gesebud, en door de herinnering aan dit lijden is hooger opgerezenhet]vroeger ingedom-meldê gevoelen van eigen grootheid en Va-derlandsliefde. Nu beseffen wij wat betee-kent : Onaihunkelijk en vrij zija ! Hier rijst het beeld van onze Koninginne. 't Is aan de maat van het lijden dat men de grootheid van de liefde kent. Heeft één vrouwe binst dien tijd raeer geleden ? De heldendaad van eene moeder in 't lijden is niet : Haar zelve ten beste te geven; maar wel : Haar eigen kind te offeren. En dit offer heeft onze Koningin aan 't Land gebracht. Niet één kind heeft ze zien armoê lijden en sterven ; maar zoovele Belgen — allen haar kinderen — zijn gevallen. Tusschen ons, — haar zieleigen volk, — en «et volk dat eens haar volk was, stroomt een zee van tranen en bloed, rijst een muur van ijzer en staal. En die muur wil ze recht houden totdat de zegen het werk bekrone van Eer, en Recht, en vrijheid. Eensgezind en eendrachtig onder den moe-derliiken zegen van onze Koningin, v/illen wij Vlamingen en Walen, strijden tôt den laatsten drappel bloeds voor onze onafhankelijkheid.Dit zuilen wij winnen! I. PEETERS. Heilwensch. Ik heb den wensch menigmaal uitge-drukt België, na dit. schromelijk bloed-blad, te zien terugkeeren tôt de dagen van 't jaar '30, toen één zelfde adem aile geesten doordrong, aile gemoederen als op vleugelen droeg, adem van een-dracht en vaderlandsliefde die ons de zoo schoone als juiste nationale leuze sebonk. Dat die wensch eens wezenlijk-heid kan worden, is aan menig troos-tend voorteeken reeds te merken, maar dat de Voorzienigheid zelve die kente-ring voorbereidde, wordt bewezen door de gelijkenis tusschen het vorstenpaar van toen en dat van nu. Leopold I had al de hoedanigheden van een Koning-Stichter : wijsheid, doorzicht, beleid, menschenkennis, (fi)N. d. R. We gaven geen bijzonder nummer ter gele-genheid der Nationale feest. 1° Omdat men ons officiens had gemeld dat men dit jaar mets zou doen. 2° Te meer omdat we van zin waren samen te vierea het nationale feest en het Koninginne feest. De Moeder Langsheen de Noorderzee Bij 't bruischea van de baren, zat mijmerend te star en, Een Koningin in wee. — « O Moeder, hoor mijn beê, ik ben nog jong van jaren, maar 'k vrees niet de gevaren ik ga met Vader mêe ! > — Zoo sprak een vorstenkind. — « Maar liefje toch, waar vindt mijn heldje zulk gedachte ? — — « Bij Vader en bij U ! » — — « Kom, eerst een kruisje en nu, Ga, prins, uw makkers wachten !... Aan onze Koninginne! Ken ik malen. o Koninginne ons aller minne Met gouden penseel en hemelsche kleur ! Te midden rozen — en leliëngeur Op drieluik wou ik toovren, Met lauwrejj omloovren, Op een veld van azuur, Uw englènfiguur ! De Vorstin Een wreede en plompe reus sprak barsch toc haar gemaal : — « Laat door 1 Ik wil door uwen staat !» — « Om moord te plegen dat nooit ! » was 't fiere wederwoord en aller wegen kwam 't volk, den laade trouw, en fier op 's konings taal. — « 'k Ga toch » sprak weer de reos. Maar moedig, zonder praal, wil Albert met zijn heir den vuigen roover tegen. — Wie strijdt voor eer en recht is zeker van de zege — en de eed'le vorstenhand omkiielt het heldenstaal ! En zie ! als uit den hemel neergedaald staat zij des vorsten gemalin, een engel aan zijn zij, omhelst haar koning teer, en, midden vreugdetranen, daar fluistert zij hem toe : « Mijn schat, mijn heldentolk ik ga met ul We strijden saâm voor land en volk! ».... Ter zege trok het heir met wapperende vanen !.... De Troostengel Met diep-doorboorde borst in wijd-doorploegde velden lag een dier koene helderj, te hijgen van den dorst. Als iemand wagen dorst hem hulp te biên, dan welden en staken smartenspelden. Hij lijdt enzucht: «mijn.. vorst...» — « Wel vriend, U lijdt zoo'n pijn ?» sprak zacht een serafijn. 't Was onze Koninginne ! En zoete lei ze een zoen, lijk etskel Englen doen.... — «Nu sterf ik graag, vorstinne !.. » , THEO WALTER j Stil kwijt zij zich van haar liefdewerk,een-voudig, ja, bijna schuchter, en kent noch praal noch pochen. Tôt allen gaat zij ; met voorkeur tôt de gekwetsten, die zij met een woord opbeurt, eene lekkernij brengt, eene snuisterij of bloemen ; maar ook te£ hen die, kloek en gezond, den vijand ginder in de loopgraven trotseeren. Zonder vrees voor den dood die daar altijd op den loer staat, wandelt zij tusschen de soldaten, of blijft in hun midden zitten. « Ik bea zoo klein, de dood zal mij niet treffen » ; zegt ze met een glimlach. Met die woorden en menig andere, vangt zij voor altijd de harten van onze soldaten, en van ons allen. Niet alleen voor hen die hun bloed op 'tslagveld vergieten is zij moederlijkbezorgd; evenzeer voor de moederlooze kindertjes, de verlatene kleentjes van ons beproefd Vlaan-deren. Methonderden worden de arme kleint-jes, van ailes ontroofd door den woedenden storm, naar den vreemde gebracht, uit de verschrikkingen van beschieting en brand. Maar vooraleer zij den moedergrond verla-ten, wie weet voor hoe lang, is zij daar, en • heeft voor ieder kleintje een liefkoozing, ea is voor allen bekommerd, en laat de aanmin-nigheid van haar warm gemoed over al die schaapkens stralen. Koningin Elisabeth heeft den weg gevon-den tôt het hart van al hare onderdanen. Groot en klein, arm of rijk, tôt allen heeft ze 't woord gericht die weerklank in hunne ziel kon vinden. In de moeilijkste tijden, heeft ze getoond waarlijk tôt haar zware taak op^ewassen te zijn, zoodat haar naam in aile harten zijne plaats vindt, nevens dieu van onzen vorst. België, het zwaar geteister-de België, is gelukkig het lijden van zijn vsr-stenpaar te mogen deelen, en is er fier op ge-leid te worden door zulken Koning, door zulke Koningin. L. Duykers. «saraaiBBnawtNnr ONZE KONINGIN. Als we denken op ons glorierijk België,aan wiens hoofd staan de moedige Koning Albert en de liefelijke, edelmoedige Koningin Eliza-beth; dan gaat ons gedacht als van zelfs terug, naar het België van 1599 - 1621, toen het schier onafhankelijk leefde, onder den scep-ter van de hartelijkste vorsten, die 't vroeger ooit mocht kennen. Filips II, alhoewel een genie, en machti-ger van brein dan zijn vader, kon er niet toe-komen de fiere koppigheid onzer voorvade-ren te breken. Vrij en vrank, ontdaan van aile boei, en los van allen dwang, wilden ze leven in hun weelderige gouwen. En teinden raad, schonk hij onze fiere provinciën dien Man en die VroHW, tôt wie heden neg 't dankbaar hart der Belgen gaat. Ze weten immers, nu nog, hoe hartelijk de Aart3hertogen waren met de voorvaderen, hoe edelmoedig om ze te troostea en te steunen in leed en last, en ze op te leiden in knnst en wetea-schap.Albert m Isabella ! zelfde namen nu ! Ze; troonden saa» over 't rustige, ri]ke volk, dat 't werk niet vreesde, en kunst en weten-schap minde. Thans staat Hy aan 't hoofd van 't helden-heir dàar .... waar vroeger ook zijnroemrijke voorzaat vochtenwon.En Ziïj... Ze gaat langs 't weelige strand ofin de stille duinen tôt de onversaagde krijgers. Ze treedt zacht, tôt bij de sponde van hen die vielen. Een woord van haar lippen en één blik van haar oogen, zeggen, tôt 'thart van hen die lijden ; hoe diep ze hen bemint. Zij gaat nog staan dàar, waar kindertjes «ameakomen ... om te vertrekken naar verdere oorden. Ik zic 't daar voer mij, 't welsprekende lichtbeeld : de Koningin in 't midden der kleinen Ze houdt een meisje, dat een bloemtnil in de handjes draagt, dicht tegen haar gesloten. Zag men ooit een Koningin zoo minzaam en eenvoudig met haar volk ? Neen ! want nooit vond men Vorstin, met zulk een hart tenzij een Elizabeth van Hongarië, een Elizabeth van Portugal, wier naam Zij draagt en wier voetstappen ze volgt. 't Hart van Isabella van Spanje was goed~ heid... maar ze deed niet wat ze wilde. Ze lag , >. . u ... .. JL kracht en vastheid van wil. Wie, die onzen Koning volgde in de zoo benau- ' wende emstandigheden van dezen on- I gehoorden oorlog, zou Hem dezelfde j gaven durven verweigerén ; zou kwnnen ] ontkennen dat Hij zijn grootvader even-aart, ja, in stillen heldenmoed over-treft ? Doch het is geen Koning Albert-num-mer dat wij heden uitgeven ; het is een f blij en erkentelijk Elizabeth-nummer, j eene hulde aan onze beminde Koningin, ; de Moeder van haar volk. En Haar ook : kunnen wij niet beter prijzen dan met de gedacktenis in te reepen onzer eer-ste Koningin, Louise-Marie, Leopold I's Gemalin. In de vereering dier zoete figuur werd ik grootgebracht. Miine grootouders, Gouverneur en Mevrouw Teichmann, waren door hun stand zelf in nauwe aan-raking met de Koninklijke familie, en altijd heb ik van onze eerste Koningin hooren spreken als van eene keilige, een toonbeeld van aile deugden, een engel van vroomheid en menschenliefeîe. Het gasthuis door mijne tante, Constance Teichmann, zaliger gedachtenis, ge-sticht voor de liidende kindertjes der volksklas, droeg immer den naam : Kin-dergasthuis Louise-Marie. Toen de Koningin vroegtijdig over-leed, was het rouw in aile harten, en in vroom aandenken bleef steeds haar ver-eerde naam bij 't Belgische volk. En nu dat ons land uit een ontzet-tende ramp, roemrijker, eendrachtiger, fierder en zelfstandiger zal opstijgen, staat weer e«n bekoorlijke gestalte nevens de wieg onzer hernieuwde nationa-liteit, de gestalte van Haar die moedmet toewijding paart, sterkte met zachtheid, eenvoudigheid met echte koninklijkheid; die heel en al verstand is om het lijden , te hcelen en liefde om het te begrijpen. Heil en hulde aan Haar ! y 1 i Zij heeft niet gewild dat haar feest i gevierd worde in een land van rouw, 1 maar voor eens zuilen wij ongehoorza- j me kinderen wezen. Wij kunnen onze j liefde en dankkaarheid niet bedwingen. , Wij moeten roepen : Lang leven en ge- | luk aan de Moeder van haar lijdend volk, | ( Koningin Elizabeth. | f M. E. Belpaire. i Verzinnebeeld... Ik heb haar reeds meermaals gezien, 's avonds, wanneer de zon ge/onken was, ver in de ruischende zee, wandelend in de laatste lichtschemeling, het strand langs, aan de zijde van den grooten Koning, het hoofd van het land. En toen heb ik altijd gedacht hoe heerlijk verzinnebeeld lag het vaderland in hen beiden. Ons volk heeft in de zware beproevingen van. deze oorlogsramp, op de hoogte van den troon gevonden de fiere trots en de onuitputtelijke liefde, waarnaar het haakte. Een hoofd en een hart. Een geleider en eene moeder. Nu is daar-van het besef over ons gekomen als een kîaarte en een schittering, en we danken den heme! dat in deze oogenbiikken van uiterst schril lijden,ons is geschonken geweest de zekerheid van de toekomst in de kranigheid van Hem door de zalvende heeling en de warme troost van Haar. Want wie haar noemt denkt op de liefde, en de liefde, als een kleinood gedragen, is allemachtig. Zij is de liefde in den avond om de zege te zijn van den morgen, zege gedragen door dezen nacht heen op de kracht van haar vorst. Ons land ligt nu in den avond van zijn bestaan en die avond is tragisch getint als de tragische ondergang van eene bloedige zonne. In de donkere loopgrachten huivert het bloed van onze jongelingsbioem ; verder 't land in, denken eenzame moeders op 't lot van hunne zoneii en door hunne zonen op 't Vaderland; hier en elders schreien zoovelen. Maar in den avond begrijpt men ailes, voelt men ailes en weet men ailes. De bloemen rijpen door den nacht heen, de hooge boomen ruischen hun droomen in 't donke&. En met den morgen vaart de kracht van 't leven door de natuur, die heerlijker openpraalt onder de geborene liefde. Zoo ligt ons volk nu te wachten in den avond. De kracht van 't mannelijk leven is voor allen openbaar geworden. Wij hebben den koning gevonden, thans wordt de naken-de bloei verwacht van de liefde, die het lijden van duizenden en duizenden heeft gekend, be-grepen en geterscht en daarvoor zelf aile machtig moet zijn.Steunen de soldaten op den Koning, de lijdende en ^e verdrukte bevolking bouwt op haar, die Koninginne is. Want zij, als oppervorstin van een volk, is duizendVou-dig maal moeder, heeft duizendmaal geleden in al haar kinderen.Nodit is ze geknakt geworden,nooit is ze gevallen onder de onmenschelij-ke smart. Ze bleef recht ! Ze heeft haar volks-lijden gedragen op demreene sterkte van haar onuitsprekelijke liefde,. geschraagd en gestut door de betrouwende kracht,en in den avond van haar volk rijst ze thans, ongerept als een heer-lijke belofte, die rijp en zwaar gedragen, de volledige belooning zal zijn van het heil. Haar liefde is haar sterkte geweest en op deze vrouwelijkte sterkte - de liefde - bouwt het mannelijk vaderland, het strijdende, het lijdende - de willende kracht-,en het hopende volk, J. Filliaert. Koningin Elisabeth. i Hoe na is zij komen te staan aan 't hart van ieder van ons, Vlaming of Waal ! Van 't begin af, wel is waar, was zij populaire, voor hare ernstige opvatting van hare plich-ten als vrouw, als moeder en als vorstin. Wie is niet meer indachtlg hoe diep wij ge-troffen werden, eenige jaren geleden, toen de sombere mare van haar zwaar-ziek-zijn zich schielijk verspreidde ; hoe groot onze vrees was haar al te vroeg - zooals Koningin Louise-Marie - te moeten verliezen, en met welk geveel van dankbaar geluk wij, na lan-gen tijd, hare herstelling vernamen ? Sindsdien verstreken ettelijke jaren, en over ons land barstte de gruwelijkste der ram-pen los. Zonder te aarzelen, met kalme grootheid, bracht onze Koning de pijnlijkste offers en betrad den koninklijken weg der smart. Maar hij bleef niet alleen om den zwaren lijdenslast te torschen langs de bloedige baan. Ganschzijn volk volgde hem, getrouw tôt aa« den dood; en nevens hem stond zij, zijne. edele gemalin, de rnoeder zijner kinderen,die geworden was de moeder van zijn volk. Ja, die naam komt koningin Elisabeth toe, met al wat dat schoone woord behelst aan liefde en toewijding aaa den eenen kant, aan echt gelo»f en verknochtheid aan den an-derea. Wie heeft nooit gezien of gehoord met welk kinderlijk vertrouwen de soldaten naar haar opzien ? Wanneer hun iets oatbreekt, of wanneer zij toekomstplannen bouwen,die gevaar loopen tegen vele hinderpalea te moeten stuiten, wat zeggen ze dan ? « Daai moet tns Elismbetje maar voor zorgen ! » Is dat met diep aandoenlijk ? Zoovele vorstinnen sleten hun leven in on- i genaakbare afzondering, op verren afstand ; van hun volk, onwetend van zijn lijden of - geluk. Niet zoo, Koningin Elisabeth. Zij keut : haar volk, ze gaat er gemeenzaam mêe om : : en zij wordt op de handen gedragen, oaidat < zij het volk, haar volk, ons volk, oprecht be- ; mint ; waat de liefde roept de liefde. Bitter en zwaar moet zij geleden hebben ge- 1 durende deze schromelijke tijden ; de on- ' herroepelijke scheuring tusschen het land s waar zij geboren werd en het land dat het < hare werd door haar huwelijk, tusschen de ' magen die ze ginder liet, en hem dien aij ge- c volgd was, heeft haar hart wreed doen bloe- 'l den. Gtilijk de Heilige Elisabeth van Portu- 1 gai kende zij de schrijnende smart, de hache- i lijkste twisten te zien woeden tusschen de- « zen die haar het duurbaarst waren; maar met \ die grootsche simpelheid die haar, zooals e haar dertiende eeuwsche naamgenoot, eigen \ is, deed zij hare keus, en gaf aan ons volk in ^ liefdevolle toewijding terug, al wat zij aan bittere teleurstelliag aldus onder vend, h I - - I - ■ - - ■ -■ i-i-V, M-rJ-f-ii . .■W ■ -■■■ ^ ^ — —. "Il" M* . r 11 l s*® Jaar. — N° 110 IFIjf emtlemm het iummer Zaterdag 24 Juîi 1916|

Er is geen OCR tekst voor deze krant.