I UimiESIKIll [ -»saj fur * «Mate» L\ nuied tr. t»«ï j ■ mundca a.|o |n«ftnd*s H-7S m*t SoldétêB | In 't l*nd : I mtàsd fr. 1.75 ; imur^ta i.gc . ■ maarrfsB 3«i5 ! Muittx 't l*od : I ma&ud fr. 9.50 : ■ muadcn S .00 BMftSdH ?.59 .«•»- OF8TIL «XaCofBOte ZSBBIJK D* PARU* Klein* uokM- dlgingcnj 0.i»5f. *• Mf*1 RBCLAMBK volgcni ovsrm-kom*t- faite Medev/erkers : M. E. Belpaire} L, Duykers, P. Bertrand Van der Schelden, Dr Vaa de Perre, Dr. J. Van de Wosstyne, Juul Filliaert, Dr L. De Wulf, J. Simons, 0. Wattez, Ad?. H. Baels, Hilarion Thans BESCBAAFDE ïfSPRML ï Het is een f'eit van beteekenis de om-zendbrief van i3 September 11., waarbij onze Mimster van Oorlog legerorersten en Terantwoordelijken aanmoedigt, zich op de hoogte te stellen Tan de eigen taal butiner jongens, ten einde bij ieder soldaat de hoogste zelfweerde te bewerken en in het leger de «edelijke bandeq tusschen orerheid en onder* oorigen, tusschen Walen en Vlamingen nauwer toe te sluiten. Van Vîaamsche zijde zal de Heer Minis-ter allesî as veel dank geoogst hebben ; de wensch dien hij uitdrukt bewijst, voor het minst dat hij wil rekeniag hoaden met den eigen aard van elken stam, en zoo de goede wil niet ontbreekt om zijn raad te volgen xullen we eerlang al de goede vruchten plakken dis kunnen wassen Tan dit nieuw Standpunt ait. Feitelijk werden reeds in zeer Teel een-heden leergangen ingericht met het doel de tweede national* taal te onderwijzen «an in dit opïîcht onkundigen. Dewiji ik hier ▼oor Vlamingen schiîJS; bepaal ik nader : Vlaamsch? lessen wlWden gegeren aan Waalsche oversten en soldaten opdat deze na eenige maanden onze taal eenigzins zou-den kunnen spreken en r^tpan. Ik heb het genoegen hieraan mede le werken en het is bij deze gelegenheid dat ik Yan waalsche zijde eene klacht vernam, die helaas ! gegrond h, die ik hier wil meedeelen en #aartegen ik het aandurf het heelmiddel tante geven.Die klacht is niet ran gisteren, se werd reeds lang geuit v6or den oor-door de Vlamingen zelf, maar nu wordt se dringender en onze Viaamsche fierheid Self is er mede gemoeid. Ziehier Walen die Viaamsche lessen toI> fen an h» t aangeieerde willen in pratiek brengen bij Viaamsche jongens, zeggen : « Veel Vlamingen begrijpen ons niet wan-neer wij het Vlaawsch spreken zooals men het ons in den leergang ocderwijst ». Dat dit echt h zal wel niemand Teel betwijfe-len ; de waarheid is dat een groot getal onzer jorgens geene andere omgangstaal hebben d u hunne gewesltaal dh dan 00k dikwijis a 60 ver ran het algemeen Neder-landsch sfwijkt dat ze slechts goed begre-pen wordt door het beperkt getal Vlamingen Tan een bepaald gewest. Onze taal, zooals aile levende talen, be* helit een zeker getal dialekten met zeer uiteenloopende taaleigenaardigheden. Ner-gens beter dan in 't leger wordt die bonté rerscheideuheid ten toon gespreid : Ketje spreekt op zijn Brusselsch, Stropke opzijn Gentsch, Signoor op zijn Antwerpsch, die « Tan bachten # op zijn Veurne-Ambachtsch en dies meer. « De Vlamicgen begrijpen malkander niet » durft er een zeggen die ons met geen al te gunstig 00g aanzie% of nog erger « Waar is dan aw taal ? of is het ma^r een sameuraapsel van gewestta-len ? > Zoo dikwijis moest ik op dien schimp antwoorden. En Toor een Vlaraii g is dit ar woord aliijd pijclijk en veruede-r«nd ; h^, is fen heele uiieenzetting, largs gesçhiedl t digen Tau de elieadige tijdperke die ons Viaamsche ieyeu door-worsteldî om toch eiadelijk weer boven water te »omen, een moeililk diets maken ♦an de terste groote oTerwianing op de «narchie ^sarin de geschrevene laal smach-te om eii delijk te inogsa zeggen dat er nu ook gew» x'kt wordt om de gesprokeae taal te zuiTert i en te Tera'gemeeneo ICoeter» daa al de dialekten worden af-gesehaft m snllen we dan niet meer mogen I ureken lijkVùuis? Integendeel, de gewest-^nien moyen allen blijven bestaan. Ze af_ schaffsîn ware onmogelijk en, wat meer is, dat is i)iet we&schelijk la onze dialekten ligt reel schoon en veel eigenaardigs ; ieder diaïekt is rijk aan woorden en wendiugen en nooit spreken we zoo los en vrij, zoo gemakkelijk en gezellig, zoo eigen dan als we onze gewesttaal gebruiken. ('t Vervolgt.) H. Delobel i I < VAN £N VOOR ONZE SOLDATEN ? HsaMBESB3SESS3=SES8SS>na Gerapatrieerdô Belgen Een honderdtal Belgische militairen en burgers die in Zwitserland geïiiterneerd|wa-ren,zija dezer dagenlangs Lyon naar Frank-5 rijk gerapatrieerd. Tusschen hen was E [H. i Philippe Mussche, leeraar aan het Institnut St. Lodewijk te Brussel. Zij die de lijsten Tan de gerapatrieerden willen doorloopen, kannen zich wenden tôt den Heer Muiatier Belgisch Consul te Lyon (Frankrijk). Een schoon voorboeld van wilskraoht en werk De korporaal W. Glaeys werd erg ge-kwetst te Terraete (Yser). Hij ondergiug een sehedelboring en Terbleef twee jaren in een hospitaai. Zijne zinnen waren zoodanig aangetast dat hij opnieuw heeft moeten leeren spreken en lezen. Hij heeft zich daarna met zooTeel moed en wilskracht op de sludie gezet dat hij er toegekomen is onlangs aan de Faculteit van Parijs het eindexamen ; af te leggen Tan ingenieur-electricien. Het examen was buitengewoou moeilijk en toch heeft hij de 3e plaats kunnen Ter-OTeren tusschen 28 mededingers. Solos van de Week Gespeelddoor : M. Depillecyn, bijgenaamd den Bierkop tegen Maurits DeMandolerie, Dolf De Speeker en " den ballon captif , allen van D i5a-6e Gie ; door Bonotje tegen DeKeuuinck, Thys en Bardyn allen van D 3o 6e Gie ; dcor Vandevy^ere Gamiel tegen Dewulf, Matheesens en Vanantegoerde allen Tan D 24I*A. T. ; door Frans Van Herp tegen Léon de Smet, Julien Ryckeboer en Ivo Fierens in H. M. B. te CauTalot Le Vigan. Een achttiende werd gespeeld door Maurits Boonants, brankardier tegen A. Voet Fr. DeKoninck en J. Lambrechts allen Tan D 44-7e Gie. ■ imnil'l*—firtyn-J9agii y"a^*(TWt«WiWW,m -►Wrr>wt rj vuu! DE TOESTAND De Duitsche uitputtîng en de ontscheping op 't Oesseleiland Stilstand op 't Vlaandersche front. Een gepast oogenblik om eenige mededeeiingen te doen over de sterkte Tan 't duitsche leger want in de pers duikt, ter gelegenheid Tan ons laatste offensief, weerom de legende op ran de Duitsche legeruitputting : Onmo-gelijk sullen de Duitsche troepen kunnen weerstaan en wanneer de echteruittocht zal aanvang cemen, zal ze niet meer stop-pen Tosraleer de Maas of den Ryn te be-reiken. Ous juakeas is dit op zijn minst overdrevea. Dat de Duitsciiers de aandu. rende hamering niet zullen weerstaan, be-twijtelt aiemaai, maar dat DaitscSilaud bij gémis aan mannea verpiicht zal wezess op den Ryn te wijken is eene bewering uit de lucht. 1 1 j Sinds den osrîog heeft het Dailsche le^er — eTenals aile andere legers — trapgewijze in kraeht bijgewonnen. De Dnitschers begonnen den oorlog met ia3 divisies, 't zij i5i2 bataljons. Op dit oogenblik hebben ze ^3g divisies of 2334 bataljons in lijn. De Tijand heeft deze krachtsvermeerde-ring Toor aile offensieven gebruikt. In Oogst 1 g 14 wierpen ze op het Wes-telijk front ngo bataljons in den strijd. î Tegen Rusland traden ze met 3i2 bataljons i afwerend op. Ze meenden eerst Frankrijk te verpletteren om 't zelfde dan met Rus-■ land te doen. Gedurende den Yxerslag waren i2g3 ba-; taljons op 't Westelijk front in den strijd ' gewikkeld. ; la 1916 wanneer het offensief tegen Rusland plaats greep, lagen 1120 bataljons op 't Oostelijk front en de sterkte op 't Wes-telijke front wss op 780 batsljons gebracht. In 1916.. gedurende den strijd tegen Verdun, kregen de Franschen 1376 bataljons op den nek en de Rossen hadden er maar 734 te berechten.l Op 1 Decetnber 1916, gedurende het offensief tegen Roemenie waren i3i2 bataljons [in Valachie en in de Garpathen en slechts 899 ^op 't Westelijk front. Begin Juli 1917, brengt de Tijand in allerhaast i^56 bataljons op 't Westelijk front en laat et slechts 860 tegen de Rus- -sen. 1 Heden hebben ze nog een drie honderd* i tal bataljons meer tegenoTer ons aange- ' bracht en hun sterkte zoodanig op 't Rus-sisch front Terminderd dst ze nog een ont- ; schepingsleger hebben gereed gemaakt dat, . het eiland Oessel heeft bezet^ \ Dat is het ergste wat in Rusland nog is 1 ToorgeTallen. I 't Ziet er daar ailes behalve pluis uit. De russische landbatterijen konden de * ontscheping niet beletten en werden stuk gesohoten door de duitsche dreadnoughts. : We kunnen slechts daarroor eene vergelij-1 king ïindsn : onze Tloot is niet bij mschte ] geweest de duitsche verdediging op de \ viaamsche kust stuk te schieten gedurende ' de drie verloopen jaren. We hadden wel ) mogen verhopen dat de russische verdediging der kust het wel een maand zou heb- ; ben uitgehouden, ten einde de vloot der ; Noordzee toe te laten een aanval op zee ^ tegen Dnitschland te beproeven. Maar de ontscheping heeft slechts twee ' dagen geduurd en klaar was kees. De Russen betalen thans op eene wreede l wijze hun lamlendigheid. Maar de Russen fi alleen lijden er niet onder. We deelen ook Tan de brokken en Tan J de gevolgen. Met een beetje Tooruitzicht > en wat goeden wil had men de duitsche ; ontscheping kunnen beletten en ook met ' welslagen laDgs hier doorboeren. De Russen hebben door hun nalatig- ! heid den oorlog van meer dan een jaar < verlengt. Yerwocde Bomien^ecliteQ ; om Diksmnide ? i5 Okt. 20 uur. — Gister hebben onze : patroeljen de Tijandelijke posities N. Diks-muide afgeloopen. Wij namen 's Tijands stellingen nabij Handzaeme onder Tuur. In dennacht Tan i4 tôt i5 hebben duit-' 8«he vliegers bommen geworpeu op onze kantonnementen. Naar Diksmuide hebben de Duitschers duizenden projectielen en Inchttorpillen In onze stellingen geworpen. Onze artillerie heeft krachtdadigf geant-woord. Da bommenitrijd duurde aan in den namiddag. Oe Strïjd om Yp«r ' LONDEN i5 Okt, i5 uur. — De Duit-' «chers bombardeerden geweldig onze stel-linsren Tan den bijzonderen ksm. Z. Brood-«eynde.Fransch»EngeIsch Front Parijs, i5 Oktober, i5 uur. — Groote bedrijvigheid der artilleries. In Champagne werd een duitsche handslag naar Maison de Champagne afgeslagen. Op den rechter MaasoeTer heTige artillerie-strijd. Londen, iS Oktober, i5 uur. — Wij hebben gister, gedurende onzen rit Z.-O. Monchy-le-Prenx 35 krijgsgerangenen ge-nomen. OngeTeer 200 Tijanden werden ge-dood. Een andere handslag naar Rœux gelnkte ook. De toestand in Dnitschland Het is thans zeker dat Ton Capelle afge-treden is omdat hij de opstand in de vloot niet kon dempen. Meer en meer wint het gedacht veld dat Michaëlis zal Tolgen. Aile bladen Tragen zijn aftreden. Vou Bulow en Hertling feer. ste minister Tan Beieren) hebben de meeste kans om als kaqselier op te treden. De bezetting der Oesel- en Dago-eilanden in de Baltische Zee. Nadere berichten melden dat de Duit-schers het eiland Oessel bezet hebben op 12 dezer. De ontscheping had plaats na een zeegeTecht waarin de russische Tloot de bo-venhand had. Vier duitsche torpilleurs werden in den grond geboord en een krui-! ser moest tengevolge Yan avarij stranden. ' Een gevecht in regel had vervolgens plaats op het eiland Oessel Het russisch bericht zegt dat de vijand teruggeslagen werd, het daitsch dat het eiland bezet is. LONDEN meldt : Uit tijkomende rap-porten blijkt dat wij te Murchy Le Preux, 64 krijgsgeTangenen waaronder 2 officiers hebben gemaakt. Een detachement duitsche troepen werd 0. Cbaœbery afgeslagen. ! Om Yper groote artilleriebedrijvigheid, i eveneens om Lens en Nieupoort. i Onze vliegers waren heel werkdadig. Een dnizendtal kilogr. bommen werden op de statie van Ledeghem geworpeu. PARIJS meldt : ln de streek van Ailles en Craonne werd de bedrijvigheid der artillerie hevig doorgevoerd. In Champagne hadden verkenningsgevechten plaats.Elders kanongeschut. Twee duitsche draakballons werden neer-gehaald, een door onze kanonnen, een an-der door een onzer vliegers. MACEDONIE. — De Schotsche troepen hebben een rit gepleegd op de Bulgaarsche linies en brachten i43 krijgsgevangenen op. SOLDITEIDEDHTJÏS II ARTILLERIE De soldatendeuntjes die bij de kanoniers in omloop zijn en gezongen worden, luid-rnchtig op de koperen wijsjes van trompet* ten hebben ook het pittige van de Tooisjes der kiaroenen. Fransche wijsjes wisselen af met Tlaam-sche stroofjes en beide geven wat iieht op de geestoestand der soldaten in de don-kere kazeraezalen waar deze eigenaardige refreintjes orststonden. Bij het ontwaken klinkt het aïs bij de piotten : Allons les caroftiers debout C'est pour les éplucher les patatlet et les [choux t En pas zijn ze uit hun bed gesprongen in de C8sarnezasl voor de ronde van den beduchten " eersten bidon,, pas is het brood gegeven en koffij geschonken ©f 't klinkt er weinig aaûtrekkelijk-barsch : Conducteurs à l'écurie I Een paar minuten cadieu zijn kanoniers de paarden aan 't kuischen. De kanoniers hebben 'n heele boel gerief, waarvoor ze borg staan om de paarden te zuiveren. Het is dan met wonder, na het karweitje van de " poussge ,, zooals Vlamingen en Walen het kuischen der paarden noeinen, op het Tooisje van het trompet te hooren: Wie heeft er de spons gepikt 7 (1) Bij het geven Tan haver aan de paarden zingen de kanoniers met 'n beetje hnmor : In de kantien verkoopen xe boter, In de kantien verkoopen xe vet t Ofwel : Donnez de l'avoine à ces pauvres bêtes, Qui sont liées toutes par la tite I Meer nog dan bij het voetvolk is het koerkarweitje (het kuischen van den binnen. koer der kazerne) bij de kanoniers een arbeid, die al zîurend en met weinig vreug-de gedaan wordt. Als " champignol malgré lui „ slectert de kanonier van links naar rechts met borstel en emmer en troost zich al neuriend; doelend op zijn kuischgerief : Charles pakt de pen en steekt xe in den inkt ('bis) Ofwel : Pakt den emmer en den borstel in de hand En gooit het vuil daarna in de mand 1 Eindelijk is het uur van vertrek naar 't oefeningsplein geslagen. Vol hnmor klinkt : Allons dix heures viennent de sonner, A la plaine il faut aller Pour faire des mouvements Tout autre chose que le règlement 1 Terwijl komt de peerdenarts de kazerne binnengestormd, triestig ingeleid door koperen muziek : 't Is visiet van de xieke peerden, Pendant que les hommes crevent de faim ! (2) Wanneer na de oefeningof van de theerie (zooals de kanoniers het noemen) de offi-cieren bij den kolonel worden geroepen zingen ze uitgelaten : Is mijne père geene schoonen officier 1 De vitterij die ook bij de piotten bestaat en zich openbaart in scheldwoorden : " bleu pilou I schacht,, enz. en " hongerlijders,, enz. vinden wij weder des middags voor het noenmaal : Un quart de pain pour un bleu C'est trop peu 1 Un volontaire En mangera bien deux 1 ' ' 3de Jaar Nrt32)789 1 Woensdag 17 October 1917

Er is geen OCR tekst voor deze krant.