AIIIIJKSttStfli Wrié*id*U*t m*àr d ir. i.aj . t 9.50 I mrndn |.7S mKnmm t Mïet 4oldaten tn'il*nd; I mai i fr. x.75 | Iidm îess 5.50 |.JS Sattea 't Uod ; -xmaand fr. 9.50 ; amuudea J.ao | «ttndta }<f9 | tmgtm Vaste Medef 0P8TBL » BBHBBK VILLA Va Coqutll» m ZBSBIJS DBPÀHHB Kleine aankon- digingen : .MB1. d« r*g*l RECLAMER >lg«ni ovtr««n-komit. Vaste Medewerkers : M. E. Belpaire, L, Duykers, P. Bertrand Van der Schelden, Dr Van de Perre, Dr. J. Van de Woestyae, Juul Filliaert, Dr L. De Wulf, J. Simon», 0. Wattez, Adr. H. Baels, Hilarion Thans ... . ..rn-rfn.i-.-n —MW—tri——nmi r i i..tii i iimy- ■ m». »■—mi i«li mil ■ i il im m . n ■■■ 11 .M i ■ i ■ i i ■niai I I i——II—Ml I Mil II i ■—III 1111 111 Il I —i III ii Mil I II I III ln'i il I I h» I » 'Il ' I ■ i i —i !»>' i 1 il 11 l'i Ons Kerstgeschenk -191 7 il Ons Kerstgeschenk gelukte rerleden jaai boven aile rerwachting. Een en dertig dui send fraiik werden ingezameld. Met hel batig slot y au rerleden jaar (i3oo fr.) be-ichikten wij aldna orer meer dan 3a.ooc frank. Qoede rekeningen maken goede rrienden. Wat hebben we met dit geld gedaan ? Een uiteenzetfng daarran zal de beste spoor-slag roor aieuwe edelmoedigheid wezen. Voora*a werd gesteld dat het geld niet mocht op <aan in rook of ia geschenken dis slechts ee itijdelijken iadrak hebben zouden ef alleenfjjk het genot van een oogenblik verschaff» a. We wilden een geschenk van blij rende waarde geven Daarem moest in eerite plaats gedacht worden aan de reeds gestichte werken en 't oprichten Tan nieuwe die nit allerhande rerschijnselen onontbeer-lijk roor onze jongens gebleken waren. Echter, wilden we toch, om de begeerte van onze inschrijvers hcelemaal (e bevredi-gen, niet n&laten ook eenige eigenlijke ge-tehenken ait te daelen. Mieria ook handel-den we fcstar dsa geest van ons princiep en deelden cit : Honde/d voetballen. Vijf duizend veertig spelen whistkaarten. Honderd duizend Vlaamscbe pracht» kanstkaarten. Vijf headerd exemplaren ran het werk « Yper m do jr Pr. Gallewaert. We moeten dit jaar nog uitdeelen : Tien duizend almanakken : c 't Oorlogs-manneke ait de Mane 191S » dat verleden jaar niet op tijd kon gereed komen. Toea kanden we beginnen denken' aan onze besUande werken die wij met vorige inschrij v agen hadden gesticht. In eerste plaats kv»amen ; « Ds Leeszalen ». We hosren niet meer neer te komen op het ontz8<flijk nui dat deze leeszalen ver-wezenlijken. Twee eijfers zulleu dat gelui-gen : Van begin 1917 tôt eiade September bezochten niet Blinder dan twee honderd vijf en serentig duizend soldaten onze leeszalen die ingerieht zijn te De Panne, Adin-kerke-dorp eu Dainhoek, H. E. A., Beve-rea, Arecapelle, Reainghe, Rabbelaer, De Wippe, 3 L. A., Haringhe, Oost-VIeteren, Grarelines en Calais. Nieawe leeszalen komen in 't korte bij. Onder het getal btezoekers waren onge-veer honderd dnizend lezers en honderd vijf en reventig dnizend schrijvers. Het getal is bîj dit van rerleden jaar verdrie-dubbeld.In iedeie leeszaal zijn de Vlaamsche en Fransehe leer- en leesboeken zoo rolledig mogelijk. Raim 8000 leesboeken en 3ooo vakboekea zijn in onze rerschillende lees-«lien ter beschikkiog gesteld ran onze soldaten, die zïch aldus kannea bezig hoaden op een » c^enattie en imttige wijze en ook clak rer«!i -annen ontwikkeien. Ze kun-Bea «r o- -I gratis hnr> brbfwisseliDg af-werken. U het noodige wordt hun hierroor rerstreki E1 G»d weet welke " brief-schrijrer . " osze jongens zija. We hebben zoo maa; bij de vier honderd vijftig duizend bk e s papier en e»enreel briefom-slagen n: it * aafcko«pe|J. Om in deze on-kosten t >oorsten en ook om onze boeke-rijen me nieuwe werken te rerrijken of aan te rullen trokken we een bestek oit op I ' Met gehede bedrag ran 't Kerstgeschenk. j ' Ureaioo handelden we roor : « Het Werk der Lichtbeelden » dat be- S m ia 't nitleenen van toestellen en zi«h- I ten om onze jongens kinematografisci roordrachten te bezorgen. Het werk b 1 schikt thans ovar 6 lichttoestellen en de jtig onderscheidcn roordrachten met et ! 800 tal platen orer geschiadenis, aardrijk kunde, wetenschappen, nijrerheid, ha ' del. Verleden jaar werden niet min dt i5o roordrachten gegerea in aile legera ' deelingsa, door een rijftigtal roordrach gerers. 1 « De Tooneelboekerîj m en « De Mutiei boekerij » konden zonder nieuwe toelage | rondkomen. De Tooneelboekerij heeft i | een ware leemte rooriien, we geven daai ! over in een volgende bijdrage meei De Muziekboekerij bezit een duizendti muziekstukken die aan aile aanvragers te inzage gezonden worden. Er is weraldsc I' en er is godsdienstig muzick. Zorg wer gedragen dat onze Vlaamsche meesters « ruim vertegeBWoordigd werden. Van ï Maart tôt i5 September werden door ons soldaten 455 mmiekstukken ontleend di ten gehoore gebracht werden in 67 batal jons. Nog 175 ialiehtiagen orer, muziel werden ook verstrekt. ('t Verrolgt. VAN KH VOOR ONZE SQLiDATJSN De bevrijding van 't Land. Met gewettigde nieuwsgierigheid en inn?| rerlangen zien onze soldaten naar het ver-loop van den strijd om Yper, 't Heeft dan ook zijn belang. De bevrij' ding van beel West-VIaaaderen (om t< beginnen) hangt er van af. Eergisteren schreef de Koelnische Zeitun$ dat de Engelschen naar Roeselaer* willei doorbreken. Moest dit gelakken schrijft he1 blad, dan zouden wij genoodzaakt zijn heel de streek tusschen Brugge, Oostende Nieupoort, Diksmnide en Roeselaere t« ontruimen. — 't Ware dus de oatruiinisg ran de kust. Om Roeselaere te bereiken, werken d< Engelschen naar Passehendaele door. Ko men ze eens in 't bezit ran dit dorp dac mag men de zaak roor de twee derden ait ^eker gewonnen beschouwen. De Belgen in de Krupp fabrieken Duitschland ontvoerde duizenden onseï burgers onder voorwendsel dat ze werkloos zijnde, zij zich beter in duitsche garnizoen-kampen zouden bevinden, waar ze op de kosten van Duitschland zouden onderkoaden worden. Edoch de waarheid kwam weldra aan 't licht. Onze burgers werden in erts- en zout-mijnen verplicht te werken ; ze werden op 't front gevoerd ont militaire werken nit te voeren en nu vernemen we door ds " Times ,, dat honderden Belgen gedwongen zijn in de Kruppfabrieken te werken, lu de gevangenkampen kwamen duitsche agenten de kloeksten uitkiezen en zegden hun : We zullen unaar Dresden voeren waar geland-bouwwerken moet uitvoeren. Ge zult 80 mark per week verdienen. Velen aanvaard-den uit nood, omdat zij andera geen voed-sel meer kregen. Maar ia plaats vaa te Dresden, kwa< men zij toe in de smeltovens vaa Krupp, waar ze aan 't rervaardigen van kanonaen werden gebezigd. Weigeren hielp niet want bet regende zweepslagen. Twee dezer werklieden onlangs nit Essen : >ntrlucht en in Holland toegekomen hebben ; ;nder eed deze rerklarinjea bevgsiigd. - — — —— - ' r——— I LEEST EN VSESPESIDT OB BELQ1SCHE STANOAARO 1 l® e- ' Ooi»logi r- !n| FRANSCH FRONT g. i f PARUS 9 Okt. 7 u : Artilleriestrijd op rer-n | schillende plaatsen ran het front en bijzon-derlijk in Belgie en in de streek ran Hur-t_ tebise, Craonne. Elders oreral kalme dag. e De strijd om Yper n \ LONDEN 900t. 7 u.: Het orkaan heeft heel n s den dag en nacht doorgewoed. Het regende ■_ bij stroomen. De wedersijdsche artilleries .. ; waren heel werkzaam. ll ; In Oost-Afrika ir j - k i De Belgische troepen zijn op 5 Oktober j in voeling gekomen met den aftrekkenden : vijand op 16 mijlen benoorden hun vorige g slaglijn op den weg naar Nogano. 8 | De Duitschers hebben een vernageld e < reldkanon achtergelaten. De Duitsche troe-psn worden in de rallei ran Nyissei opge-t jaagd. ) De toesfaad in Duitschland lich&ëlis IMfjL 1 Na een woelige bespreking uitgelokt door t de socialisten en die roor doel had, de re-> geering in beschuldiging te stellen omdat zij ; de pangermanistische propagande in het ^ leger bevooraeeligde, heeft de Rijksdag een blaam tegen de politiek der regeering uitge-| bracht. Helferichs tusschenkomst had geen i gerolg. , | Men is algemeen ran geroelen dat Micha- ) î ëlis als rijkskanselier bedreigd is en dat r ' von Kulmaon hem opvolgen zal. Von Kul-mann is de man ran den rrede I ; 1 De Schandalen in Frank ri jk Volksrertegenwoordiger Tunnel is echter 1 de grendels gedraaid. Men hseft beronden ■ dat hij in een jaar 3po.ooo fjr. Zwitserech î geld heefi uitgewisseld. Van waar dit geld ' : komt wilt hij rolstrekt niet zeggen. 1 * ! , j Zuid-Amerika tegen Duitschland I 1 j De Zuid-Amerikaansche republieken Peru j eu Urugay hebben de diplomatische be-ï trekkingsn met Duitschlaud afgebroken. ?l la Argentine is er wpeling omdat de î roorzitter de onaihankelijkheid wil hand- ; haven. I - IaîUiiP | PARUS meldt : Dezen morgen hebben j wij in aansluiting met het Engelsch leger ' Z. het bosch Houthulst aangerallen. Het * gevecht woedt door. • LONDEN meldt : Wij hebben aangeval- | , ien N 0. en 0. Yper. De ingekomenen ver- slagen melden een voldoenden vooruitgang. BELGISGH Hoofdkwartier : Bmst den nacht namen wij de dnitsche batterijen on- , der vuur om mee te helpen in het offensief , der Bondgenooten, onze veldartillerie heefr ( de Duif schen die voor den franschen aanval , ! weken in den rug geschoten, I ; 1 £ 1 h t g |i DE PÀUS EN DE YREDE rede uitgesproken door 1 Mr Dr RAAIJMAKERS S. J. op de vergadering van " De Vredes- dag der K. S. A. „ voor Nederland. | ~ î INTERNATIONALE ARBITRAGE EN ONTWAPENING. Vervolg. Dat doel der vredesbeweging, ontwape-ning en arbitrage, nu door het roorstel des Pausen onherroepelijk aan de orde gesteld, ligt boyendien geheel in de lijn der mu!-schappelijke ontwikkeling. In de midde-Ieeuwen grepen de graven en baronnen en ridders, aïs zij hun recht geschondea meen-den, onmiddelijk naar de wapenen. De pri-vaatoorlog was aan de orde van den " Grootendeels door het krachtig ingrijpen | ran de Kerk, door de i.g. "pax„ en de e " treuga Dei,, welke wij samen gewoon-I lijke " godsrrede,, noemen, kwam aan [ dien toestand een einde. De roortdurende | oorlogen tasschen steden en kleinere staten | zijn rerdwenen, doordat ze in grootere ■teden of statenbonden zijn rereenigî. Geen particulier, geen stad, geen prorin- \ cie, geen département, geen kanton of hoe jj die onderdeelen verder ook mogen heeten, [ denkt er meer aan, om bij rermeende ? rechtskrenkiog of in gérai ran geschil nog | naar de wapenen te grijpen en eeu fcwestie -van het recht uit te rechten met het zwaard; I of zoo het al een enkel maal gebeurt, daa | grijpt de gemeenschap aanstonds in, om ; aan een dergelijk pogen terstonds den kop ? in te drukken. Nog één stap in dezelfde \ rickting en we hebben de algemeene rolke-renremeenschap met rerplickte arbitrage ea algemeene ontwapening. Ik zie in de ontwikkeling der internatio-f nale rerhoudingtn een zekere analogie met die der yerhouding tusschen arbeiders en ! werkgerers, Eerst priraat-oorlog, de werk- | staking ran enkele losstaande arbeiders bij \ een ef anderen patroon.Zij dunrt maar kort, * keert tslkens weer terng, nu hier dan daar, ! en gaat gepaard met ruw geweld en aller- ; ! hande uitspattingen. Dan beginnen de ar- ! beiders eenerzijds en later ook de patroons ? anderzijds zich te vereenigen. De werksta- ' kingen worden meer geregeld, worden ! langduriger en kracbtiger, ook het rerwee^ 1 des patroons; de strijd wordt gevoerd op 5 { grooter sshaal, maar de nitbarstingen wor- 1 den zeldxamer, De kosten en nadeelige ! gevolgen stijgen roortdurend. En ten slette ^ gaan beide partijen inzien, dat het zoo niet 1 langer kan. Zij sluiten roor een zeker aan- g lai jaren een collectieve arbeidsorereen- r komst en verbinden zich aile geschillen te t anderwerpen aan een scheidsgerecht. ^ Zoo schijnt ook thans in de wereldge. n ïchiedenis het kritieke punt gekomen, vaarop de regeeringen zullen iraan inzien, ii lat het zoo niet langer kan. De rolkeren g makken naar bevrijding van het juk der r nilitaire lasten, zij hunkeren naar vrede, n laar blijvenden vrede. " Nunc aut nun- r: pam, nu of nooit,, dat woord ran onze vi Eoningin aan Minister Gort van der Lindea, | chijnt ook van toepassing op de algemeene zi ntwapening. Aïs zij er nuniet komt, daa f B ;omt zij nooit. j ^ Gelukkig is er aile reden om te rertrou- ; ren, dat zij nu komen zal. De emstandig. te eden roor ontwapening en rerplïchte arbi- gi rage zijn genstiger dan ooit. m Aile rolkeren hebben esne harde les b ehad. De oorlog, die Iangen tijd bewsn- zv eraars en verheerlijkers heeft gehad, is nu an allen luister, raa allen sehijn ran w u, vv aiivAj au * • ai. JLiaciOj jiiiiaiiuu « "««o Sgrootheid zelfs ontdaan. De oorlog met zijn nasleep ran ruwheid, zedeloosheîd en rer-wildering, met zijn orermaat van leugen en bedrog en fellen haat, de oorlog, die niets poëtisch meer heeft, met zijn rerradelijk sluipende duikbooten, met zijn stikgassen en onderaardsche sluipholen,die oorlog, die ' maar één oogenblik den godsdienstzin ont-| waken deed en bij aile gebrek en ellende j de rolken toch niet beter heeft gemaakt, zal nu toch wel roor goed in discrediet zijn geraakt. De geldelijke lasten zijn gestegen tôt in het ongelooflijke. Ieder jaar zullen nu reeds ( zo a a5 duizend millioen roor rente en aflossing moeten worden opgebracht. En ' andere milliarden zullen noodig zijn, om al wat rernield werd te herstellen. Waarlijk, t de volkeren kunnen zich de weelde niet veroorlooven bovendien nog etteiijke milliarden extra op te brengen aan belasting | ieder jasr, om zich weer uit te rusten voor 11 een nieuwen oorlog. De kansen voor een algemeene ontwapening en arbitrage staan goed. Asquith en Lloyd George ea Briand en Wilson ver-klaarden thans krijg te voeren roor een " blijvenden,, vre^e, om te verwerven, dat dit de " iaatsts,, oorlog der geschfede-nis moge zijn, om voor den '• eeuwigen ,, I vrede sulke vaste waarbsrgen te stellen,dat zij ook den gtoutmoedig^tm aanvailer te denken zoaden gsrea. Ook Bsthmann-Holl-' weg heeft verklaard, dat Duitsehland ne den vrede gaarne wil treden ia eea bond I der volkeren, die de internationale geschil-, len door rechtspraak beslecfet. I De dageraad eener nieuwe wereldorganl-l satie begiat aan de kimmen te lichten. De j suprématie van het recht, gelijk de Paus ? het noemt, begint te dagen. Niet, omdat î elle volken nu op eens zoo braaf en heilig zullen worden en uit pure liefde voor de j deugd nu op eens de reehtveerdigheid zullen stellen boven het eigenbeiang, maar omdat zij zulien inzien, dat het eigen be-j lang van alien ten sîotte het meeste gebaat î wordt door strikte rechtvaardigheid en î wederzijdsche liefde. , Daarna gaf sprekar nog eene korte weer-le88>iD8> Tan een paar objecties en eindigde ïijne rede met een krachtige aansporing tôt I vurig gebed. De Stem nit Belgic. | . . . —— onze Lezeps » Het was ons onmogelijk eergisteren en gisieren te verschijnen. Het papier dat reedf weken op weg is, kwem niet toe. We begrijpen best al het onaangename Van znlken toestand, maar onze lezers ge? lieren wel in acht te nemen dat de schuld aan ons niet ligt. Met goeden wil overwint men vele moeilijkheden maar tegen r'e uitzonderlijke gevallen voortspruitend uit de verkeers-ontreddering kunnen we toch niet op. Intusschentijd, om toch zooveel mogelijk iedereen te tevredigen, hebben we 't onmo-gelijke gedaan om een voorloopigen voor-raad papier te bemachtigen. Daarmee kunnen we tijdelijk roort en 't ware uitzonde-ring indien buitendien, het papier dat op weg is niet aankomen moest. Ieder dagblad heeft roor 't oogenblik met zulke materieele moeilijkheden te kampen. Daar wij in vrij Belgie verschijnen zijn die moeilijkheden raor ons des te grooter. We zijn overtuigd dat onze lezers sulka ten relie zullen begrijpen en ons de rertre-ging in de rerzendingen der laatste num-mers, alsook het nist verschijnen ran 't blad eergisteren en gisteren niet ten kwade ïul'en duiden. De uaur der betaalde abonnementen wordt met twee dagen verlengd. 3de Jaar- Nr2S8i785j Donderdag 11 October 1917

Er is geen OCR tekst voor deze krant.