De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk

927 0
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1918, 04 Mei. De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk. Geraadpleegd op 29 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/bv79s1n98r/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

I Derde Jaargang, Nr 18. — 4 Mei 1918. Prijs : 10 eentiemen. Derdé Jaargang, Nr 18. — 4 Mei 1918. DE EENDRACHT Il- i:t Prijs per Jaargang fr. 5.30 » » drie maanden » i.3o n- Postchekrekening Nr 86. ftn nx» 11^1 m w* wmmr mt m m H | Weekblad voor het Vlaamsche Volk Redaktie en Bureel ; Lange Nicuwstraat, 108, ANTWERPEN. f'ostcneKreKening INF so. tn . ri\ « tester Van fer IVIeuleufonds. tr s. INSCHRIJVING loor'de zorgen van het weekblad ,,De Eendracht". •t 9t mrSTr — (4-5-18 nr 18) iç Overdracht fr. 222. - jjt M. De Mulder, Denderhautem 2.5o [ngezsmeld op het propagandafeest van de « Vlaamsche Kunstvereeniging » in de feestzaal Thalia op 8/4/14 38.52 klem idem op 31/4/18 i6.3g Jmhaling tijdens eene Vlaamsche verga-dering te Boni hem 1.37 fr. 260.78 n' Er wordt nogmaals een warm beroep gedaan ze tf de offervaardigheid van aile Vlaamsche stiïjdgenooten tôt steun van dit fonds, dat reeds in voege is getreden en langs om ineer btwijst îr : ;tn nood^akelijkheid te ïijn. r" N.-B. De giften zijn- voortaan enkel " stor'en op de Postchekrekening van het w<tek-• blud « De Ei.'rdracht », met dringer.d verzoek 18 echter er per brief of postkaarl onmiddeKijk kennis van te geven aan hel bureel van dit îe IWafl, voor kontrool en ten einde mi&vers'iind 'S lof verwai ring te voorl:omen. •" 1 I1IIIMI I I j .111 >M[ n IN HET GERECHT. Geruchten zijn verspreid als zouden de » stakende rechters het werk hervatten. Prachtig ! ® Die heeren hebben zich schuldig ge-maakt aan eene samenspanning van h ambtenaârs, met het doel de bediening n van het gerecht te belelten, een vergrijp e dat, volgens art. 236 van het Strafwet-boek, gestraft wordt met eene maand 1 tôt twee jaren gevang en honderd tôt vijf-honderd frank boete en dat lien J bovendien blootstelt aan ontzet uit hun l wiibt. m Die heersn meenden het aktivism den. 1 Wçenadeslag toe te brengen en bemerken " AU tôt hun schade en schande dat hunne ■ onbesuisde daad de geheele openbare ■ meening tegen hen heeft doen keeren. Die heeren zien hun opzet mislukt ten ■ gevolge van de aangekondigde oprichting ■ der Duitsche rechtbanken. Had de geheele ' Bmagistratuur zich laten tiranniseercn door ■ ttnige belhamels, nu zien zij hun mis-'■iîap "în ; dégê'nén onder" hën die" zich ■ slechts met tegenzin gesolidariseerd had- 1 I den met de leiders der bewaging, zijn. ■ nu de eersten om het gebeurde openlijk I te betreuren en de herneming van hun. ■ ambt te verlangen. Is hun terugkeer wel gewenscht ? Dat de Duitsche rechtbanken niet Defi-Bnitief zijn, hoeft wel niet gezegd. , ■ Zij knnnen enkel tijdelijk zijn en zij ■ zoiiden naderhandvervangeji worden door : I Vlaamsche. Onder dit oogpunt hadden I de stakende rechters aan de Vlaamsche: I saak een grooten dienst bewezen. De ' I vervlaamsching van het gerecht heeit I evenveel belang als de vervlaamsching der I openbare besturen ; het staken der anti-I Vlaamsche magistratuur verheugt ons I dus evenzeer als het weggaan der ver-I franschte ministet'iëele beambten. Aldus-I wordt het mogelijk met een slag de-I rechterlijke macht op Vlaamschen voet I herin te richten. Moest het aan de stakende rechters zon-I der andere gevolgen toegelaten worden ■ hunne zetelsopnieuw te bezetten, dit vvare ■ Jeen succès, noch voor het aktivisme, ■ noch voor de beiettende macht. De I rechters zouden eene overwinning beha-I len, zich door hunne onaantastbaarheid ■ fïedekt wetende, zouden zij, met meer I verwatenheid dan ooit, zich aan hunne I Vlaamschvijandige werking t^lijven wij- Dit kan niet gedoogd worden en: I dasrom mogen m. i. de rechters niet: I terugkeeren in korps en 00k niet zonder I voorwaarden. VVie, onder de rechters, het I goed meenen met het Vlaamsche volk. I en slechts tegen hunnen wil in het I smadelijk avontuur werden medegesleept, I wij verlangen niet beter dan dat zij terug-I keeren. Onder deze voorwaarde althans r I n.m. dat, te meer daar de staking als I protest tegen VJaanderen's zelfstandigheid I bedoeld was, van de terugkeerende rech-I ter s, evenals van aile ambtenaars, de I erkenning van de zelfstandigheid wordt I jeëischt. WlLFRIED. Vertegenwoodiging naar buiten. iDe grootste opwerping die tegen d« — personne of reëele — unie aangevoerd wordt, is, dat met dit stelsel Vlaanderen «n Wallonie eene femeenschappelijke vertegenwoordiging niar buiten hebben. Vermits, zoo redeneereu de voorstanders van de algeheele scheiding '!• Walen geslepener diplomaten zijn dat wij, Miiden zij het laken meer naar hunnen kanl trekken dan voor de Vlaamsche tuelangen nuttig ware. M. i. werdt het belang der buitenlandich* vertegenwoordiging fel overdreven. Wie onde; ons bekommerde zich vôôr den oorlog om d< wijze waarop de Belgische Staat bij de ander* Staten en mogenéheden vertegenwoerdigd was \Vell< belang hechtte men er aan, dat de Bel jische £ev»lm»«hlis«e ministers «i iiplema 178 tische ajenten Walen, Vlamingen of frana-kiljons waren ? Een terugslag op onze binnen-landsche toestanden had dit voorzeker niet. Zelfs op de buitenlandsche politiek der Belgische Regeering was de reçhtstreeksche invloed der gevolmachtigde ministers al keel gering. Blijkt immers niet uit de tijdens den oorlog bekend gemaakte d'iplomatische bescheiden dat onze ministers te Berlijn, Pariji en Londen eenparig en voortdurend, maar 00k te rerfeefs, gewaar-sehuwd hebben tegen het gevaar, zieh door de Entcntemachten in hunne tegenover Duitsch-land gevoerde afzond«ringspolitiek en hunne voorbereiding tôt den oorlog te laten mede-slepen.Hoe weinig aandacht vôôr den oorlog aan onze nochtaii» zeer degelijke diploMatische vertegenwoordigers in den vreemde geschon-ken werd, des te meer wordt nu door sommiçen geschermd met het belang dat de buitenlandsche vei'tegenwoordiging in de toekomst voor Vlaanderen hebben zal. Va» waar die over-dreven bezorfdheid ? 't Is waar, er zijn onder ons veel nieuwbakken politiekers, en met al den neofietenieyer die hen kenmerkt, komt het , wel voor dat zij *ich zoo onstuiming in het politieke zadel wippen dat meer dan een ] langs den anderen kant van het paard in het s zand bijt. * * * Het Belgie van vôôr den oorlog leefde onder \ het regiem van de door de Mogendheden bij | traktaat opgelegde neutraliteit. Daar traktaten i feitelijk dienen om geschonden te worden en ; daar er reeds meer dan een geslacht over heen was gegaan, kon de buitenlandsche politiek j der Belgische Regeering wel eenigszins van , die opgelegde neutraliteit afwijken. De Entente-\ landen, in wier invloedsfeer het offleieele Belgiii geraakte, zagen er natuurlijk geen kwaad m en Duitschland was niet genegen om op dit puni internationale verwikkelingen te verwekken. Het Belgié of Vlaanderen — van na den oorlog zal zich aan een door de Vredeskon-ferentie opgelegde status moeten onderwerper en zijne bu tenlandsche politiek zal zich bin-nerr-'srckere grenzen moeten beperken. Di status kan tweederlei zijn : ofwel eene *pge-legde neutraliteit, ofwel een opgelegd protelv toraat (dit woord werd in den laatsten tijd ir het Nederlandsc'n vertaald door « aanleuning») \Vij,die zenderiievenbedoelingen strijd voerer voor de volledige zelfstandigheid van he Vlaamsche Volk, verklaren ons volmondif ; partijganger van de eerste eventualiteit : di onzijdigheid, die geheel in de lijn van on politiek progrfmma ligt. Deze oplossing laa ons land — Vlaanderen of Belgie zoo het heetei zal — zooveel mogelijk buiten de wisselvallig heden van de Europeesche politiek en laa ons toe onze buitenlandsche vertegenwoordi ging tôt hare kleinste uitdrukking te herleiden Ook de tweede oplossing aanleuning o pr»tektoraat — laat onze buitenlandsche po'i tiek en dito vertegenwoordiging met t«t haa voile ontwikkeling komea, daar wij aldus fa taal in het spoor zullen stappen van de greot nabuur wiens satelliet wij zouden worden, Jn geen geval bestaat er dus aanleiding or aan het vraagstuk der buitenlandsche verte genwoordiging een primordiaal belang te hetib ten. Ware het goed dat de toekomstige Staa Vlaanderen ot Belgie aan grooticheepsche bu tenlandsche poliiiek ging doen 1 Zulke politiek naar buiten is enkel mogelij ; wanneer zij steunt opeen sterke': nationalistische geest en eene onaangetaste vestiging de staatsmacht naar binnen. Nu weten wij w< dat wij nog zooveel binnenlandsche katten t geeselen hebben, -dat er nog zooveel aan 011 eigen huis moet gebouwd en hersteld worder dat voorhands aan eene imponeerende akti naar buiten niet kan gedacht worden. De internationale positie van on* land 11 den oorlog zal niet schitterender zijn da vô<5r ! En in Jien tijd had Belgie op intci nationaal gebied weinig op zijn aktief, w< vele misslagen te boeken. Dat wij het betc zouden doen na dsn oorlog kan ik nauwelijl aannemen. Op het gebied der diplomatie an der eiger lijke politiek, wij zageu het reeds, kivam onz ; Regeering er toe zich in het Eutentekhiwe te verstrikken . onze weinig benijdbare toi sland in den wereldoorlog is er het gevol van. Van onze koloniaie politiek zeg ik onjaarn kwaad, wijl ii haar bewondor. Echter, zij koitte ons volk ontzaglijk ve< geld.l bracht ous nog geen tastbar* v««rde< len bij en zal — wie weet het — misichie enkel dienen om een ander land te laten génie ten van de vruchten van onzen arbeid e van onze kapitalen. Onze fiiiantieale pelitiek... deze was allei minst gelukkig. Zij bestond hierin dat de Be gische spaarpenningen belegd werden in mi ; of meer gewaagde ondernemingen in aile Heeren landen. Aliéén Rusland verzwolg 6 700 millioen Belgiiche franken zuiver verlie : Argentiniè en andere Zuid-Amerikaansche lai ? den raaakten ons eveneens eenige honderds • 1 millioenen afhandig. Oeze uitwijking van B« , giieke kapitalejn had veer jeveij dat in h- « u h ow Wtt a e ■ w 17 ~ land zelf geen fondsen voorhanden waren voor ernatige ondersteuning en uitbreiding van de nationale nijverheid en landbouw. In België zelf werden vreemde — meest Fransche — kapitalen belegd (voorbeeld : Limburgsche koolmijnen). Zoo werd België meer en meer genepen in de tang van het internationale kapitalieme, dat onze eigen kapitalen in leen hield en onze inlandeche vc.ortbrengst van hare goedvvilligheid tôt het voorschieten van kapitalen afhankelijk maakte. Het is omdat de buitenlandsche politiek, geboren uit de grootheidsgedachte van onze regeerders.zoo noodlottig is geweest, niet alleen voor ons Vlaamsch volkswezen, maor ook voor de geheele ekonomie van de Belgische landen, dat ik bang ben van allen die hunne oogen meer gericht hebben op het aanknoopen van buitenlandsche betrekkingen, ekonomische, staatkundige of welke dan eok, — dan op het opbouwen van ons eigen staatswezen naar binnen, op de bevruchting van al de binnenlandsche mogelijkheden van ekonomischen voor-uitgang en ep de versterking van on zen Vlaam-sehen nationalen geest door gezondmaking der onnatuurlijke binnenlandsche toestanden. WlLFRIED. Het derde anti-Vlaamsch Smeeksclirift der franskiîjons en renegaten. De geschiedenis is een eeuwig herbeginnen. Vôôr i83o heette men « Orangisten », hen die de maatregelen goedkeurden welke het Hol-landsch Bewind tôt herstel van het taalrecht der Vlamingen uitvaardigde. En de verfran«chte leidende standen, katholieken en liberalen met den Franschen prelaat Mgr. de Broglie aan het hoofd, deden de goedgeloovige Vlaamsche menschen petities onderteekenen, waarin tegen de pogingen tôt vernederlandsching van ons openbaar leven verzet werd aangeteekend. In 191S worden zij die van de Bezettende Overheid de Tervlaamschin| van Onderwiji en Bestuur aanvaarden voor « Duitschgezinden » uitnemaakt en prinsen der Kerk loopen, arm in arm met de waardiglieidsbekleeders der Loge, de deuren af om door Vlaamsche burger» aan het herstel van hun eigen recht hinderpalen in den weg te doen leggen, Wij hebbenjindertijd (1) doen uitschijnen hoe luttel een belang er moet gehecht aan het [ < rekwest der 77 », het aoogenaamde «toof-; hakenmanifest, tegen de zelfstandigheid van ; Vlaanderen. Wij hebben toen betoogd dat geen ; enk^l der bewijsredenen in dat stuk aangevoerd t stand houdt en er op gewezen dat, buiten een halfdozijn rechtzinnige Vlaamschgezinden die, ; ® oorzake der offleieele plaats die zij beklee-t den zich verplicht zullen geacht hebben onder dit door Havere ingegeven stuk hunnen naam te plaatsen, al de onderteekenaars personen zijn van wie de cenen enkel uit politiek belang f of uit dilettantisme aan Vlaamsche Beweging deden en de anderen zôô Vlaamsch zijn... r dat ze onze taal niet eens kunnen spreken. Het doel van die «patriotten» die «niete » van den Duitsch » willen, is van de Duitsche Overheid gedaan te krijgen dat zij ophouden I zou schikkingen te nemen en hervormingen in ta voeren die de Vlamingen aindelijk hun voile taalrecht zouden schenken. Om in hun opzet te slagen, zoo dachten zij zou het vol-staan een lioop offieieèle gezagvoerders, — Seuatoren, Volksvertegenwoordigers, Burgemee- ' sters, ,Magistraten, Bestuurders "van offieieèle kunstinrichtingen, onz. — met eenige naam-aristocraten — Graven, Burggraven en Barons k — te doen optreden. De « Boches », die zoo „ hoog oploopen met titels, zouden blind worden r geslagen en om het mindere volk en zijn taal ,j zou de Bezetter zich niet verder bekommeren. De voorstanders van onze « aloude en eer-biedwaardige moedertaal » zooals die heeren s zich gewaardigen het Nederlandecli te noemen, hebben zich deerlijk misrekend : de Duitschers e zijn niet gewoon zich een rad vôôr de oogen te laten draaien ; zij hebben er zich dadelijk a van vergewist dat al die officielle, hoogge-n plaatste, rijke en voorname heeren van de nooden van het velk, waarvan zij door taal-verechil als deor een onoverbrugbaran afgrond zijn gescheid^, niemendal afweten, al bewe-ren zij de «leidende standen» te vormen. Nu lijkt het alsof de voorstanders van onze « aloude en eerbiedwaardige moedertaal » dat zelven zijn gaan inzien. Tegenover de hon-e derden en honderden Vlaamschgebleven bur-n gers. die het Volksmanifest voor de Vlaamsche Hoogeschool hebben onderteekend, en de dui-3- zenden en duizenden die, laster, boycot en broodroof ten spijt, den durf hebben op straat te komen om hun activistisch geloof ten aan-zien van vriend en vijand te belijden, hebben zij op hun beurt een 'Volksmanifest» willen ^ uitvaardigen, welk bewijzen moest dat ook het eigenlijke « Volk » tegen zelfstandigheid II voor Vlaanderen is. * x * ;1 Ronduit gesproken het opzet onzer tegen standers heeft ons een oogenblik onrust inge-boezemd.I Wij kennen te goed de middelen van ever- reding en dwang (2) waarover die lteden n s (1) Zi« De Eendracht, E«r«t« Jaîirgana nr» 33 (14 April 1917), 35 (28 April 1917), 38 (19 Mei 1917) «n 4.) (2 Juni 1917). (2) T>a m fi t ilwaaçmiddelen die men tefen de activisteis auiwendt sleehts dit ééne itiaUjo onder daleenien : een paur dagen vôôr den Vlaamschen eptocht van 3 Feliruari n te Antwerpea iverden in cekere 'eureau's, die «'$ voorloopig I ni«t naemen zullen, de bediendan tvasakeu «e keui ge-plaatsl : oiwel schriftr tik Veloren niât aan den stflat deel ït t* iieman ofivel #nl«lyg. (N* d.H.) a J v «vas» | "«"fi» * ' 174 : beschikken om niet te vreeaen dat honderden, ja duizenden verplicht «ouden worden hunnen naam tôt steun voor de pogingen der vijanden en renegaten van het Vlaamsche recht te leenen... Welnu, — ook onze tegenstanders zullen het erkennen als zij rechtzinnig spreken wiilen, — het is een jammerlijk miskraam. De lijet der onderteekenaars — wij hebben ze vôôr oogen — bevat in 't geheal honderd aeht- en zestig namen ! (3) En of daar zich niet de namen van een aantal grappenmaker», « truters » zooals men in Antwerpen zegt, onder bevinden ? Men vraagt het zich af wanneer men bedenkt dat Jan en Alleman veilig met den naam en titels die ze verkiezen aan te nemen konden onderteekenen, zonder dat door openbaarmaking of door eenige andere voor-zorg den ernst van het stuk is gewaarborgd en als men verechillende onleesbare handtee-keningen vindt en er zelfs zekere ciBonnea» heeft geteekend wiens voornaam, hoedanigheid en woonplaats ontbreken En wat de enkele mannen van aanzien be-treft die zich tôt levenstaak schijnen te hebben gesteld van den rang die zij in de Vlaamsche Beweging wisten te veroveren miebruik te maken, om de pogingen hunner Vlaamsche medestrijder» van vroeger te verijdelen?... Wie heeft er niet gelaehen om dien optocht in een beroemd zangspel, waar een eindelooze rij menschen over het tooneel, de eene zijde op en de andere aftrekt... en die, bij slot van rekening, uit slechts een twintigtal figuranten, altijd dezelfde, blijkt te bes'aan. Zoo een « cortège de la Juive,» vertoont on» het met bluf tôt « Protest van de Vlaamsche Vereenigingen » opgeblazen factum, waarvan Frans van Cau-welaert in zijn Vrij België den tekst overdrukt. Er is maar één ond.rscheid tusschea dit protest en de twee vorige : de graven, burggraven, barons en senatoren heeft men ditmaal gerust op hun kasteelen gelaten en vervangen door een - ook meestal met de offieieèle Bel-giache wereld vergroeide — leden ofbestuurg-leden van een zeker getal werkliedenvereeni-gingen, vakbonden en politieke elubs uit de achterbuurten van Antwerpen. m * * Voorop «tapt Louis Franck. « Lui toujours ! toujours lui ! » Ditmaal heeft hij echter zijn advocaten-toga aangetrokken en beweert hij — evenals Hector Lebon en Karel Weyler de « Vlaamsche Conferentie der Balie » — den « Bond der Vlaamsche Rechtsgeleerden » te vertegenwoordigen. Waar die heeren het recht hebben gehaald uit naam dier twee genoot-schappen te spreken, die niet eens worden ge-raadpleegd en waarvan een aantal leden — wij noemen slechts Heuvelmans, Henderickx, van den Broeck, Theelen, Dosfel, van Roey, — beslist de zijde der aktvisten hebken ge-kozen ? (4) Dan komen een viertal leden van de « Ver-eeniging der Vlaamsche letterkundigen » die talrijke activisten — b.v. Verhulet, Baekelmans, Melis, Streuvels, Verriest — in haar schoot telt, zich nooit met strijdend Vlaamsche Bewe ging onledig hield en, indien de meening harer leden gevraagd was geworden, voorzeker uitt zou hebben beslist het aktivisme te bestrijden. Daarna ,isprschijnt de algemeene Voorzitter van het « Davidsfonds », één bestuurslid van het « Willemsfonds (Sabbe) en drie leden van de «Vlaamsche Academie » die eigen machtig optreden zonder zi«h met de ziens-wijze hunner rnedeleden te bekommeren van wie çeer vtlen voorstanders van het Activisme zijn en nog veel meer het Activisme in hun hart genegen zijn, maar zwijgen uit vrees voor het patriotisch schrikbewind dat franskiîjons en renegaten doen heerschen. De reden waarom het protest dier heeren geen andere beteekenis heeft dan de vertolking der zienswijze van eenige enkelingen geldt scliier voor al — wij durven zelfs zeggen voor al — de Vlaamsche kringen en maatschappijen s Libéral® Vlaam-sehe Bond », « Katholioke Hoogeschooluitbrei-ding» enz. enz , die men de stoutheid heeft op te roepen tôt bestrijding van het Vlaamsche recht. In geen enkele diev vereenigingen werd mggespraok met de leden gehtuden. Dat andere die kringen zoo niet beslist ten voordeels dan toch voorzeker niet ten nadeela van het Activisme uitspraak hadden gedaan, bewijst hetgeen gebeurd is in de genootschap-pen waar de zaak wel ter tafel kwam. In Vrede St Willibrords (Antwerpen) werd voorgesteld het rekwest tegen Vlaanderens Zelfstandigheid te onderteekenen. Eenparig wees het Bestuur dit voorstel af. Ook door het « Verbond der Gemeentesecre-tarissen van het Arrondissement» (dat wij, al-weer om sommige onzer vrienden voor moei-lijkheden te vrijwaren, verkiezen niet te noemen) werd een soortgelijk voorstel verworpen. Typischer nog : de Nederdnitsche Bond van Antwerpen, uit wiens naam de heer Dr. Fr. Nuyens beweert te spreken, vorderde reedi in een bestuurszitting d. d. 24 Juli 1916 met (3) Hoafdeakeiyk uit A*twer|tea, alsof zij die ket initiatiei van ket verzet namen willan daea vergeten dat onze stad staeds het tkrandpunt dar Vlaamsche Bewaging » was en misschienook om de onverzoealijkstaa ondar de Franskiljonl kuitenslands te sussen dit, aaar het schijnt, zelfs nu nog niet te spreken zijn over de overgave van de stad door Franck, da Vos en Ryckmans. Tan Limburg komt geen «nkel naara voor op da lijst; van Brakant slachts eanlge an van het Ktappaagcbied liaet het in hat factum dat men dut niet kan bareiken — al p- ijkt de Vlaamsch» (?) gemeenteraad van Gent ook onder aan h*t stuk (4) In o»s nummar van varleden ueek leza me» het artikal van dan heer H. Mommaarts, om ta vemamar hoe eaniga voermannan van dan « Belgische* Boerenboad 1 het ar op aan leydan om uit naam van hun duifenden ïad.-ii ranegfttamvark te varrichten (X d. F\.I I ik.Hndliaah, Auw. n lia. T r 'V . u ' . . ~ "itS eenparige stemmen der aanwezige leden. (4) « i*) Het verwerpen van het door sommigen » beoogde stelsel van tweetaligheid voo de » Vlaamsche gewesten.» « a«) Het in-en doorvoeren der volsuekte » gelijkheid, van laag tôt hoog en op aile » gèbied der Nederlandsche en Fransche talen » in België, Nederlandsch in aile gewesten » en gemeenten ten ~noorden der taalgrens » (natuurlijkerwijze met inbegrip van Brussel, » voorsteden en verdere omgeving) en « volle-» dig \elfbestuur voor Vlaamsche en Waalsche » gewesten de bestuurlijke grens in overcen-» stemming te brengen met de taalgrens. » Mag dé houding van dien waarnemenden voorzitter aan wien dit besluit schriftelijk werd overgemaakt en die er niet voor terugdeinst namen» den « Bond » het tegenovergeetelde te verklaren van wat werd besliit, niet allerminst — laten wij niet te scherp zijn — zonderling worden geheeten ? En als de meening der Vlaamschgezinde ■ kringen die bij uitzondering worden geraad-pleegd derwijze wordt verdraaid, welk belang kan men dan hechten aan het protest der leden van dat dozijn onderafdeelingen van politieke wijkclubs en andere bonden. « van be-langhebbi-nden van dokken en kaaien », die de politiekasters wolke hun toelagen en vaan-dels schenken als gedwee schapen volgen ? En welk gewicht legt in de schaal de zienswijze der leden meester»- smeder» zinkbewer-kers, houtdraaier», en andere bonden van winkeliers die, uit vrees anders de klandisie van Mijnheer den Graaf of Mijnheer den Sena-tor te verliezen, ook als men hun de zaak recht goed had uitgelegd, tegen het Vlaamsche recht zouden zijn opgekomen ? Zeker niet meer dan de protesten van Oolen, Achter-Oolen, St-Pieters-Lille, Geel, enz. waarvan de gemeentevaderi het stuk der renegaten ook hebben onderteekend. Wie weet wat men die menschen allemaal heeft wijsgemaakt ? Werd te Kessel-bij-Lier het gerucht niet verspreid, dat, als men het protest niet teekende, het Nationaal Voedingscomiteit geen bloem meer zou verstrekken en deed men te Lier geen beroep op de vaderlandsliefde der « mel-deplichtigen > om na « voor den Duitsch » te hebben geteekend, ook « tegen den Duitseh » te teekenen !!! Al dat geknoei van franskiîjons en renegaten zal tegen &nzen heiligen Vlaamschen volk-strijd niets vermijge^ « Les chien» aboient, le caravane passe. » (De honden blaffen, de karavaan trekt voorbij) Doelbewust, langzaam maar zeker streelt de Beweging Vlaanderens vrijmaking 11a. De eenige rechtzinnigen onder diegenen welke ons thans bekampcn zullen de eersten zijn om ons voor ons strijden en lijden dank te zeggen op den dag van de niet meer te verijdelen overwinning. ALL-RIGHT. i«ir mini— miii i in ■> > i Fransch in bet Onderwijs. Debatavond van 3 April 1518, te Antwerpen. Aan den Heer X, die betreurde, dat de Fransche les-uren in de scholen verminderd werden. Ik wil hopen dat de Heer X. een oprecht Vlaming is, zooals hij zelf \erkl art, alhoewel er heden velen zijn, die zich achter dien titel vermommen, om de Vlamingen ;.ldus achter-baks t kunnen aanvallen. In dit geval moest hij weten, dat ons onderwijs er veelal op aangelegd is, onze kincieren van af hun prilste jeugd en zoo vroegtijdig mogelijk Fransch aan te leeren Dat dit naïuur-lijk gebeurt ten koste van de algemee e ontwikkeling hoeft geen betoog Doch dat komt er voor de meeste menschen minder op aan. Van het oogenblik dat men in de school eenige woorden Kransch leert brabbelen wordt die school als goed aanzien en sommige menschen staan verbluft over de « geleerdheid .« van hun kind. Gevallen zijn voorhanden waarin men Vlanmsche kinderen van af 4 jaar de gebeden in 'tFransch leert Wat de stakkerds er van zullen verstaan en hoe ze die schoone taal radbraken hoef ik niet te zeggen Wat moet de uitslag van zulk onderwijs schitterend;zijn ! Zulke toestand is niet normaal en komt alleen voor bij volkeren die ondcrurukt worden. Wij. Vlamingen, zijn sinds eeuwen nooit volkomen vrij geweest. Zoo hebben wij het klaar zien verleerd en het kost ons soms moeite om het onnatuuriijke en het veikeerde, van deze sinds eeuwen, bestaanden toestand in te zien. Daar er buitengewoon veel uren gebruikt worden tôt het aanleeren v n de tweede taal, spreekt het vanzelf, dat de algemeene ontwikkeling er onder lijdt en dat onze jonge lieden noodzakelijkerwijze min ontwikkelt moeten zijn dan Waalsche kinderen bv., die gansch hun onderwijs ontvingen in die taal, die hun het duidelijkst is, die het meest tôt hun hart spreekt: hun moedertaal. Over 't algemeen zijn onze kindeitn dan ook minder bekwaam dan anderen. C 1 . zien wij, dat in onze nijverheid v< elal eu beste plaatsen werden weggekaapt door vreemdelin-gen, ni. door Walen'en Duitschers, die noch-tans maar één taal kenden. maar die goed geschoold het onderwijs verlieten, soms voor-zien van een dozis vakkennis. Rond Aalst en rond Gent zijn groote blee-kerijen. Vôôr den oorlog waren daar veel Ieren wcrkzaam, die de beste plaatsen be-kleedden.Die Ieren kenden geen Fransch, geen Vlaamsch, maar zij kenden hun stiel. D^nkt gij dat men hun vroeg : « Kent gij Fransch? » « Kent gij Vlaamsch ? » Neen men vroeg hun: « kunt gij werken, kent gij uw ambacht ? » En die lieden verdienden goed hun brood. Zoo is het overal. Ik beweer volstrekt niet, dat de kennis van een tweede taal nadeelig is. Dat zal niemand (5) Het getal dar aanwezige leden bedroeg 2s, wat in aanmerking genomen dat ter oorzake van ziekte, ùitian-digheid enz. velen afwarig bleven, vrij beduidend is. De vergadering werd op initiatief van een groep be-stuunleden balegd, nadat de waamemende voorzitter Dr Fr. Nuyens halsstarrig had geweigerd het bestuur bijeen te roepeu, onder voorwendsel dat de Bezettende Overheid de vergadering uiet zou toolntert — wanneer nochtans cen a^Ht.nl kringen dia teslating gevraagd en bekomen hadden!

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk behorende tot de categorie Oorlogspers. Uitgegeven in Antwerpen van 1916 tot 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes