rterdc Taarpanp- N>' o ia Januari iqi8 Prijs : 10 eentiemen. Derde Jaargang Nr 2. 12 Januari iqiS. DE EENDERACHT IFrijs par Jaargang fr. 5.20 » » drie maanden » i.3o Weekblad voor het Vlaamsche Volk Redaktie en Bureel ; Prinsesstraat, 16, ANTWERPEN. il MPI Prôslar Van lier Hieuien Aanbieding van een GOUDEN KELK Ijischrijvmgslijst geopend door de zotgen an de Katholieke Vlaamsche vereeniging Per rucem ad Lvcém. 1 Se IJJST jt Halle-Bogenhoven i 5o i Maaseik — De K. V. Studentenbond < AU ic can » (At'd der grooten) i. — lar het tlamingantisme eenç pacifistische lieweging worde. Een aktivist uit Maas ik 5.— it mijnen spaarpot voor den Kellc van Van der Meulen.. en leve Meulerrrans ! Studax. _ 2.5o it Itinvooi—U, Paul, en onze ideale'n getrotlw in Christus en V'aanderen 6.25 jie Rep.pel (iiree) . 3.75 [oui- H. Dienstmeid te Gent 1.2S Totaal fr. 1411.35 Onder verwijzing naar de Kkendmak ng en en oproep, verschenen onderaan de 12e lijst forig irr. vati «De Eendracht.i) weze het herin-lert tiat de bijdragen voor het Priester Van 1er Meulenjonds nioeten gestort worden op de 'ostcheckreken ng van dit blad, mits bericht-kciiduig aan » De Eendracht » 'Prinsesstraat, 16, t> ointwerpen. s t«3BiiS9BraAâ#R5K» "O Vi KC.V): -J Politieke Zelfstandigheid j De wenscht-lijkheid van de invoering van olitiekd pejfstandigheijl voor \'laanderen aan-bo'.nen zijnde, hebben de aktivisten, het iraagstuk op te lossen welkcn vorm van pnji-itke zelfstandigheid zij ais de meest gtéigende anzien. Twee wegen sMan 011s in de toekoms! open : ho de zelf-tand'ge Sta:t Vlaanderen geheel os van Wallonie. i 2° het herstel van Belg e op lederatieve.n frondslag, zijnde eene stitenverbinding tan [laatideren en Wallonie, beide de politieke t'fstandigheid bezittende. [Oin redenen die vvij, als liggende bu'ten het idée van het artikel, hier achtervvege laten, jiten wij de eerste oplossing niet gewenscht 11 wilien v.-ij de pojitieke zelfstandigheid lan j aanSTeren binnen de grenzen eener Stuten-Srbindir.g mat Wallonie betrachten. Deze Statenverbinding kan tôt stand komen nder een der vier volgende vormen : personeele unie, : reëele unie, : statenbond, bondsstaat, \lvorens deze verschillende vormen te ont-îden, plaat^en wij hier eene voorafgaandeljjke bnmerking. Het gaat natuurlijk niet aan, bij [en opbouw van ons toekomstig staatswezen ene keus tusschen deze vier vormen te doen n dan, met een handboek over stàatstveten-ciiap in de hand, de uitverkoren vorm zonder «nige afwijking toe te passen In de praktijk landeit men eigenlijk omg-keerd : men richt iït staatswezen in naar de noodwendigheden, il het wordt zus of zoo vastgelegd als voort-Ireng^el van een historisch ontwikkeiingspro-cs en slechts daarna wordt er rene van de liernoven opgesomde etiketten opgeplakt. Indien wij dus de verschillende stelsels van logelijke Statënverbindmgen in oogenschouw «men, is het enkel orn de hoofdiijnen vast £ stellen, naar dewelke de verbinding Vlaan-i«ren-Wallonie in het hersteld Be'gië dient toi land te k jmen zonder dat de voorkeur die nj aan een der vormen geven ons noopt hem laafsch in de bizondérhedeii 11.1 te volgen. Laat ons nu tôt het bondig onderzoek van lk van de vier hoofdv^rmen overgaan. " Personeele unie. Het kenmerk van de personeele unie is de jemeenschappelijke heerscher ; daarbuiten 'oe-loudt elke staat zijn volled'ge zelfstandigheid ïli voor wat de buitenlandsche politiek betreft. Set is echter logisch buitenge-lot-n dat de jene stsat van de unie met de andere in staat 'an oorlog zou zijn. Daarom is eene zekere ïnheid in de buitenlandsche pol trek van de mie noodzakelijk. Hier zit dan de groote noeiii'jkheid om een dergelijke unie in stand ■ houden; waar het gaat om twee staten die. ooals Vlaanderen en Wallonie, door twee ver-chillende politieke zwaartecentra worden aan-strokken Men kan daarom op aoed gronden aimemen dat een dergelijke verbi ding nie. wiaam zou zijn. Trauwens, — afgezien van het sentimente le Rament van het behoud van het vorstenhuis F" het formeele argument van het behoud van fen wm Belgiè bestaat er feitelijk geen reden P'1 deze schijnbare eenheid. die alléén bestaat !l het gemeenschappeli|ke vorstenhuis, te ver-tiezen boven de volledig soevereine zelfstandige itaat De buitenlandsche politiek is bij deze aatste van aile kluisters ontdaan en de duur-paraheid van het Staatswezen beter eewaar-lorgd, 0 2" Reeele unie : Hier ligt de eenheid van de Statenverbinding !'« alléén in het gemeenschappelijk vorsten-Fu' .maar bovendien m de gemeenschappe-idieid van zekere aangelegenheden zooals b. v. Menlandsche zaken, leger, koloniën, tolae-ooischjp, e. d. ■Ms voorbeeld van reéele unie hebben wij 'ostenrijk-Hongarië,waar de buitenlandschezaken 161 léger en de finantiën op gemeenschappe-I e «ijze worden beheerd, terwijl voor som-r,'ge andere aangelegenheden zooals handel en «lezen, om de tien jaren overeenkomsten, ^reinbarungen », worden getroffen. jn deze vorm heelt elke "Staat eigen wet--icnde, ui voerende en recht'.-r!ij - e macht voor iw bizondere belangen, terwijl de gemeen-™ppelijke aangelegenheden afhangen van een •Mraal regceringslichaam (Bondsraad), op nader ' oepalen wijze samengesteld. De bevoegdhiden ,n "et centrale lichaam min of meer uitee rekt zijn. Statenbond. e Statenbond is eene bestendige verbinding lï van onafhankelijke Staten, beruste de op een volkenrech'erlijk veidrag. De soevereineteit van de verschillende Staten biijft or-aangetast. Er kleven aan dien vorm, die tôt het ver-leden,schijnt te behooren, dezelfde gebreken als aan de personeele unie 40 Bondsstaat. De bondsstaat is een uit meerdere Staten gevormde soevereine Staat. Voorbeeld: n : Zwit-serland, Duitschland. Principiêel is hier de centralisatie het richt-snoer : het bondsrecht gaat vdùr het atzonder-lijk staaisrecht, naar bu ten is de bondsstaat een volkomen eenheidsstaat. Daar de zelfstandigheid van elke Staat ondergesehikt is aan de soevereiniteit van den bondsstaat, mag men zeggen dat met deze vorm van gecentrsliseerde Statenverbinding de zelfstandigheid van Vlaanderen niet genoeg gewaarborgd zou zijn. Besluit : Personeele unie, statenbond en bondsstaat zijn om de hierboven aangehaa'de redenen te verwerpen. Als wenschelijke oplossing biijft : de reèle unie. WlLFRlED, Vlaamschgezindheid, een Gewetenszaak. I- Dat de huidige oorlog voor de maatschappij en de volkeren onderling een wezenlijke ver-loochenmg zou uitmaken van menige beginselen van t natuurlijk zoowel als van 't goddelijk rccht, hadden zeker maar weinigen gedacht. Kvenwel de feiten hebben gesproken . en ieder dag brengt nog nieu • e stof tôt nadenken mee. Nochtans wie van ons, jonge VI. strijders, nog hcel onervar«n in den konkelfoes der diplomatie en der internationale verwikkelingen, had zelfs maar durven vermoeden dat deze menschen-onwaardige krijg onzen VI. strijd kon ten goede komen en ons Vlaanderen een toekomst zou beloven, dis we vroeger in de verste verte niet hadden verhoopt ? Bij een belofte zou 't echter niet gebleven zijn, hadden aile stam-bewuste Vlamingen van meet af de werkelijkheid durven inzien en, aile andere ballast-beschou-wingen in 't midden latend, kloek gestreefd ! naar de verwezenlijking hunner leus : Ailes voor Vlaanderen en Viaanderen voor Christus ! Eilaas ! wat zijn onze g-elederen tijdens de beproeving erg gedund en wat afvalligen zoo-niçt vijanden hebben wij ondei de onzen niet geteld ? Hoevelen die vroeger zouden ailes verpand hebben op den VI Leeuw, hebben 1111 eerst getoond dat zij buiten het knellend Belgisch Staatverband geen Vlaanderen konden erkennen noch beminnen ? En toch zij 00k hadden weleer Rodenbach, tenminste theoretisch, begrepen waar hij getuigt te willen sneven voor het herworden van zijn Vlaanderen ! Zij °ok waren Vlaming geboren en werden slechts Belg genoemd door den wil der meestal Fran-sche Omwentelaars van i83o, die met den Godsdienst en met Vlaanderen al evenmin bekommerd waren als Engeland om de Boeren! Of hebben zij, die ailes behalve passieve Vlamingen, teenemaal den zin der werkelijkheid verloren om niet te gaan inzien dat Vlaanderen nog thans, en zelfs thans meer dan ooit, recht heeft op 't strenge vervullen van hun VI. plicht, 00k als moesten zij er bij blootgesteld worde;; aan stoffelijlcc nadeelen, 00k al moest 't hun pijnlijk vallen te moeten gaan tornen aan de schijnmooie theorie der «âme belge die de knapste goocheltoer mag heeten van de huiche-lachtige kliek onzer verfranschelaars ? Nu ja, we moeten het grif toegeven oolt menige onzer vroeger 11° julivierders lieten zich meeslepen door de furie der blinde vader-landsliefde.ja zelfs vereenzeli'digden edelmoedi"-, maar daarom niet minder naïef, het vader-landsch belang met dat der lieve bondgenooten, zoodat hun leus van vroeger : a Al vloog het al in spaandren — Wij willen Vlaamsch in Vlaanderen ! » thans vrijwel zou mogen luiden : « Al vloog het al 111 spaandren — Wij willen d'Engelschen in Vlaanderen ! >1 Ironie des choses ! zal ieder onbevooroordeeld man wel moeten toegeven en toch dat 00k is werkelijkheid geworden in ons Vlaanderen, dat steeds niet inziet hoe het zucht onder den knoet eener gewetenlooze en niets ontziende benda franskiljons, politiekers, ambtenaren of welk oftïcicel ambt zij 00k bekleeden. Voor den oorlog werd het meermalen gezegd, ons VI. volk zoo t althans den naam van volk nog waard is — begreep zijn echt belang en dien-volgens zijn echte leiders niet. Sedert ?3tf had de fransche geest onzer ontwikkelden, op enkele loflijke uitzonderingen na, zoo grondig de gemoederen der Vlamingen bewerkt en ver-stompt. dat er een tijd lang geen hoop meer •scheen te zijn ons volk ooit zijn stambewust-zijn te zien herwinnen. -Omhoog was het de onvoorwaardehjke vergoding der Fransche beschaving, met als gevolg omlaag de verloo- chening of minstens de insluimering uit nood ! — van de VI. volksaard. Het werd 00k al erkend dat ons volk wel een taai volk moet zijn om naderhand nog ooit te ontwaken uit zijn noodgedwongen en schijnbaar voordeeligen slaap. Of die doemenswaardige taktiek al dan niet strookte met de beginselen van 't recht, van den godsdienst of zich liet verrechtvaardigen door 't streven der onderscheiden politieke par-tijen, heeft men totnogtoe niet durven uitmaken, men verstaat lit ht waarom. Anders zouden die partijen met hun voorgewende volksgezindheid er deérlijk gehavend vanaf gekomen zijn, t.00-dat het dan wellicht in de oogen van 't ver-blufte en bedrogen volk zou uitgeinaakt geweest zijn dat er in Vlaanderen totnogtoe geen echte volksgez'nde partij bestaan had ; 't logisch gevolg daarvan lag voor de hand : de ver-schopping der politieke volksbedrieger); en wellicht 00k de meenstorting van het van-huis-uit fransch staatsbestiuir... en dat (nocht weeral niet zijn ! Dus maar voort het V ] volk iS dom gehouilen en Vlaanderen verder gestooten op den weg der verfransching en der ontwor-ding ! Wat heeft daarbij het persoonlijk geweten der volksleiders eenig uitstaans, zullen eenigen zich soms getroost hebben Kwestie van 't hooger belang der politiek, der bedekte fopperij op groote schaal, mijn goedige VI. vriend : en dnarmeS^Kunt ge u voor voldaan achten en, uw leed en 't leed van uw duurbaar volk verkroppend, in stilte betere tijden afwachtenl En nochtans, in naam der waarheid en van t recht, durven wij. jonge Vlamingen, daar-tegen hevig protest aanteekenen en staan ! houden dat werkzame Vlaamschgezindheid — 00k thans, — een gewetenszaak blijkt te zijn LEGIO. I ^ é KRONIJK uit BRUSSEL Kerstmis stemmingen. ... En dien Kerstnacht ben ik met 'n vriend van me naar de mis gevreest. Te Brussel ! Van zoo n dingen houdt een Vlaming van nature, k Hou ten eerste van aile nachten, den nacht ir. t algemeen, de mtsterievolle, opgehoopte, inystieke inktzwarte donkerte. Of aan de heldere oneindig hooge bezaaide nachtvelden, waar je zoolang naar kijken kan, dat al die lichten en ballen aan 't wenteien guan, zoodat er ont-zachelijk-cosmogonische gedachten in den geest draaien, dat het he lal als door je ziel stroomt en je als plat 1 eergeveld ligt tôt je je naar gekeken hebt en er precies «terren op je regenen. 'n Kers'nacht dat is dubbel nacht, dat is « de a nacht, de nacht bij uitnemSndneid, de zalige^ , de wonderen, de heibge nacht. Hij is 200 zoet. Al tocht er pikkend-koude Noorderwi 'd, toch vjei je steeds 'n zoele luchtstroom, een waaiend warme wind er tusschen, die zeker komt van , Jt verre Oosten vol Myrrhe en rozegeur, Dien nacht lag er sneuw en dat was een ; geno! te meer. Wij gingen zwijgend al naar de misse in de kerk van het Kollegie. 'k Was er in jar-^i n et geweest. lk kon er voorbij geloopen, onverschillig, zonder een gedacht of een gevoelschok, alsof ik er niet m'n heele jeugd had gepaiseerd, geblokt, gelachen, straf geschre-ven, geleden en strijd gevoerj. Nu zag ik beens voor me in z n enorme, grootschheid, monumentaql, 't modem Kollege, het machtigste van Biusseî. het kollegie van hit regeerende, officieele, katholieke, Brusse'. Fn k voelde plots ren huiver en ontzag als voor aile groothe d die je overrompelt. \!aar dan kwam er weer die vijandschap, die latende afkeer die ik droeg al jaren m me. l'oeii ik op m'n sioel zat gekrampt, voor de mis, in die prachtk-rk van alarmer en steen, met rond mij dat volk, dat ik zoo goed ken„ waar de andere he'.ft van in Havere zit, dan sloeg het me naar het hoofd lk werd terug student ! Mijn verbeclding rekte, de beelden tan vroeger roesden voorbij. Ik herleefde weer die geheime, zoo triestige en toch zoo bslachelijk-lùttele tragedie — als je denkt dat zoo vele vlaamsche jongens 't onder-gingen — van n vlaming in '11 franschgezind milieu. Ik heb toen zes jaar in al ha.T hevigheid gevoekl al wat Barrés een verdoeming noemde, en « in een andere taal dan de zijne le worden grootgebracht. » C) dat disparate, tusschen aard en opvoeding ! Die atmosf er die beknelde en ongezônd raiek," 't gevoel van "n vreemde le zijn, 'n banneling, 'n «déraciné ». Ik heb het toen zo > ontzettend duidelijk gevoeld dat ze me vermoordde, dît ze je in tweeèn scheurden tôt in je innigste, dat lift een lichamelijke pijn werd. Dan kon je soms schreien van razernij en onmacht, Altij 1 had je t gevoel van niet te leven, volledig je natuurlijk leven. .(e durfde je niet gevtn, je werd achterdocht g orndat je stuitte op al wat vreemd was. .le had geen vertrouwen in professors, |e haatte ze bijna, en je sloot je op in trotse superioriteitswaan. Je gaf je meesters de hand niet en iiep niet op kamers bij hen als de andere jongens deden al hield je van hen, en had een goed vlaamsch woord je verrukt. Maar ze begrepen je dan niet, ston-den op een ander plan.ze hielden je voor een middelmatige, een uit de duizend die niets afwist van hooger leven en kunst als je er voor brandde. En nooit werd er gesproken van Vlaanderen waar je op verliefd was, nooit een woord gerept — ze kenden het niet — van je lieve-lingsschrijvers die je thuis vcrslond, tan letter-kunde en kunst, waar jejdol op was. En dan de opentlijke strijd, " di- zatte ro-s waar je 's avonds niet van sliep, omdat je geant-woord had in de klas en geschreeuwd om je recht en de heele koer tegen je stond en je «sale flamand» uit jouwde. En je triomf als j; ze in hun ei;:en taal klopte ! pat ailes kwam in me op dien Kerstnacht. hevig dat ik er rail bibberde en m'n oogen nattig krauwde. De mis was begonnen 'k Zag weer dat volk, de vroegere schoolmaten, dat'volk da; ons de dam< s en Heeren, misschien onbewust, onder-drukt uit egoisme. Heel die kliek van hoogere burgerij en aristocratie, van Rue de la loi. Ministerhotels, Avenue Louise, Ecole Militaire bankwereld en hoogere geestelijkheid. Zoo was m'n Kerststemming, die er waarlijk weinig betrekkin-j mee had en heel profaan was. En omdat het f«ejt van vree was sineet ik aile haat en wrok weg en bleef maar boos op me zelve dat ik het zes jaar verdroeg en niet was weggeloopen of weg gestuurd. Dat ware een da»d geweest. 1 A. F. Ons Groot linisterïe De kampagne met fou bittere heftigheid door Van Cauwelaert tegen het kabinet l'an de Bro-queville gevoerd, heeft juist het tegenovergestelde résultant bereikt. De franskiljonskliek werd aanpenlijk versterkt door de Kabinetshervor-ming. En m leidende kringén schijnt itteii voor il den mondheld Van Cauwelaert nog niet ï00 fel beducht. Men heeft 00k heelemaal niets gehoord over een mogelijke benoeming van den tamelijk ministrabelen afgevaardigde voor Antyverpen... De nieuwe regeering moet het natuurlijk dan 00k weer duchtig ontgelden. Wij drukken uit het laatste nummer van Vrij Belgiè een artikel over dat genuegxaam aantoont welhe positie de brave, loyale^passieven tegenover IJavre innemen. « De N. R. Ct. bracht ons in zijn Avondblad van a Jan. deze heugelijke boodschap : « Het Belgischc Staatsblad zal Vrijdagavond de wijzi-gingen in het ministerie bekend maken. Baron de Broqueville verlaat buitenlandsche zaken en wordt vervàngen door Paul Hymans, Kamerlid voor Brussel. De Broqueville wordt minister van nationaal herstel en zal zich 111 het bijzonder bezighouden met de levensmiddelenvoorziening van bezet rtelgië. Aan zijn département zal een algemeen secretariaat en een bureau voor levensmiddelenvoorziening in het leven geroepen worden. Daarbij zullen ondergebracht worden : het oorlogscomité en de buitenlandsche betrekkin-gen ; het comité voor economische zaken ; en een comité voor wetgeving en admmistratie, dat zich in het bijzonder met de uitgewekenen zal bezighouden. De beslissingen dezer commité's zullen door het algemeen secretariaat uitgevoerd worden. De Jace, professor te Luik, zal als chef optreden. Poullet wordt minister van economische zaken, ter vervanging van Hymans en behoudt wetenschap en kunsten. Brunet, de socialistisehe afgevaardigde voor Charleroi, is benoemd tôt mmisterlid van den ministeraad zonder portefeuille, Georges Lorand, Kamerlid voor Virton, is als minister van staat genoemd. » Men moge ons vrij gelooven : Wij zijn trotsch over de vruchtbaarheid van ons ministerie. Elke nieuwe misdaad van de 'Duitschers tegen onze nationale bedrijvigheid wordt met bewonde-renswaardige slagvaardigheid in St. Adresse beantwoord door de schepping van een nieuw departement, terwijl zelfs bij onze groote bondgenooten, ministerieele crississen moeten worden opgelost door het aftreden van eenige ministers, eindigt bij ons iedere crisis met een voorspoedige familievermeerdering met een uitbreiding van personeel. Het ontbreekt ons bovendien nooit aan verrassende combinatie in deresp. bevoegdheden, noch aan de noodige aiwissel ng in de titulatuur ; wij hebben ministers met portefeuille, ministers zonder por tefeuille, ministers van staat, extraordinaire jfevolmachtigde ministers en wij durven bij deze opsomming niet op volledigheid aanspi'aak maken. Wij zijn overigens, naar wij vermoeden, niet aan het einde. Want niettegenstaande de jongste vermeerdering van den minis'erraad zal, blijkens borenstaalid bericlit, minister Poullet nog twee ministeries onder zijn leiding moeten nemen. Het wordt alleen wat lastig om aldoor nieuwe candidaten te vindeu, maar de zoo sterk gebleken vindingrijkheid van den politieken ver-loskundige, die reeds zoovele lastige gevallen met succès wist te behandelen, zal wel verder raad weten. Misschien wordt er spoedig een nieuwe serie geopend door de benoeming van extra-parlementaire ministers, deze welke men in gezaghebbende kranten als « Le XXe Siècle ■> les compétences, de bevoegde mannen noemt... lntusschen kunnen wij echter best onze parle-menten ontberen Nooit was onze regeering meer parlementait, daar zoowat de helft van de uitgeweken Kamerleden op dit oogenblik tôt den rang van Excellente zijn verheven. En als Vlamingen kunen wij onze rechtmatige vreugdeniet verbergen over de voortdurende ojjnemir.g van nieuwe Vlaamschonkundigen: Z. Éxc. minister Lorand, Z. Exc. minister Brunet en de jongst benoemde Excellenties Destrée en Mélot behooren aile tôt de zuiver vaderlandsche vsrte-genwoordiging der Vl.-onkundigen. Ten overvloeds van vsldoening, mochten wii ' dit heilvol bericht juist bij den aanvang van dit jaar ontvangen. Nu hebben wij allen een nieuw notaboekje, en kunnen ons op die wijze, schrif-telijk behelpen bij het onthouden van de namen der ministers ; want zooals vroeger ze na te tel-len op onze vingers gaat niet meer. Indien het bericht van de N. R. Ct niet reeds door nieuwe bonoemingen is achterhaald, tellen wij, sauf erreur, op dit oogenblik immers, in St Adresse of omgeving alleen twaalf ministers met en twee zonder portefeuille, mitgaders drie ministers van staat, enz. En nu men zoo flink rseds is opge-schoten kunnen er, voor ons deel nog gerust een half dozijn bij, op deze éene voortvaarde, dat ze voortaan... hun eigen broodkaart mee-brengen. Want zoo we het goed voorhebben, zijn wij aan ministerieele jaarwedden. met bij-behooren den toeslag alleen, reeds aardig op weg naar het millioen irank ! En dat mag lang-zamerhand gaan voldoende heeten. Maar er gaat intusschen niets van af : wij hebben een groot ministerie ! (T rij Belgiè). Vrij-BeNsehe Waan In het laatste nummer van Vrij België bespreekt Frans van Cauwelaert de door de Duitsche diplomatie voo>~-waardelijk vastgestelde grondslagen, wa.uop volgens hen een algemesne eer-volle vrede kan gesloten worden. Hij meent dat als de centralen hun politiek konsekwent naar dergelijke beginselen willen richten, zij onvermijdelijk de Vlaamsche aktivisten zullen moeten lossen.De Entente schermt nu reeds drie voile jaren met een heeleboel mooie leuzen. zonder dat 00k maar een mensch er zich over verbaasd heeft, dat hare (vvelbepaalde doch omsluierde), in de praktijk nageslreefde oorlogsdoeleinden en aangevvende strijdmethodes zoo weinig in overeenstemrriing blijken te zijn met de officieele theorietjes. Nu soepete Duitsche politici den wind uit de zeilen "15 der Entente willen nemen met officiëe' te betuigen dat zij met die beginselei: volstrekt kunnen instemmen, is het we. naief vanwege Frans van Cauwelaen te gaan verwachten dat de Duitsche regeering nu maar direkt zal gaar verzaken aan de ernstigé poliliek dei werkelijkheid. Voor ons heeft dit nieuwe vredesaanbod enkel een demonstratiel karakter. Hen bewijs van het zin-looze der officieele Entente-rethorïek. En vagt leuzen als het zelfliestemmingsrecht dei kleine volken en algemcene belofter van herstel laten zooveel toepassinger en uitvoeringssmogelijkheden toe dai men er best niet te veèl beschouwin-gen en kommentaren aan verspilt. Maar het is wel intéressant dat Vrij België met zoo'n warmte steeds de Duitsche politici op het h art wil drukken, dat zij de aktivisten bepaald moeten laten loopen. De heeren van Vrij België zijn wel erg jaloersch. Voora; ' op dit oogenblik zouden zij zeer gaarne zien dat de aktivisten in den steek ge-laten werden. Nu zij zelf tusschen twee stoelen in vielen. Verleden jaar nog waagde Vrij Belgiè het niet de Regeering rechtstreeks aar te vallen. Dan was Le XXe Sièch nog steeds de zondenbok. Tusschen de regels kreeg de B oqueville slechts a: en loe een voorzichtig snuifje. Toer zij de hopelooze mislukking hùnne; regeeringstrouwe politiek gingen inzien heeft van Cauwelaert een krachtige, opperste poging gewaagd om met hulf van enkele • malkonlenten » te Havere de regeering van de Broqueville om te kvvakken. Vandaar de krasse toon zijn?! laatste opstellen Hij hoopte als de Goeifried van Bouillon van het Flamin gantisme den bestormden burcht var Havere, over het lijk der verslagei ministers, binnen te rijden. Dat is ben leelijk mtslukt. Dat hij nu niet meer vraagt dan me ontgoochelde, vemederde, door Duitschland in den steek gelaten aktivisten eer Vlaamsch blok te vormen dat den strijc tegen de regeering weder aanpakken zal. is nogal begrijpelijk. Alleen reeds oir deze reden : dan vallen tevens de flinkt en stevige door de aktivisten in hel bezette gebied behaalde resultaten (al? de Hoogeschool en de Bestuurlijke Schei-din'g), die al te schitterend de fiasko-politiek der passieven doen uitkomen, a duigen. In de laatste tijden hebben vvij her-haaldelijk passieve tasthorenljes gevoeld, die lieten vermoeden dat de passieven in Holland heelemaal zoo onverzoenlijk niet meer staan tegenover een samen-wçrken tusschen aktieven en passieven. Van Cauwelaert voelt genoeg dat hij te Havere niets vermag en wel onde: meer omdat men daar fijn genoeg is om te begrijpen dat hij een druk-pre kende apostel zonder aanhangers is. Wat de aktivisten over he;n denken is genoegzaam bekend. De passieven in het bezette gebied, (buiten enkele par-tikuliere vriendenj. zijn veel te heltige bonzen van het officiëel Belgisch, anti-vlaamsch patriotisme geworden, om Van Cauwelaert's anti-regeeringsgezindheid niet even even streng te veroordeelen als de hooge Belgische kringen in Holland, waar hij een tijdje lang als tamme regeeringsman geduld, thans geschuwd en misprezen wordt. Enkel in het leger vindt hij nog aanhangers. Voor de een-voudige reden dat aktivistische propa-gandalektuur er heelemaal niet kan door-dringen, en Vrij België er zorg genoeg voor draagt ailes maar angstig te ver-zwijgen wat het aktivisme sympathiek zou kunnen maken (Volksontwikkeling, Volksopbeuring, pogingen door de aktivisten aangewend bij de D:;itsche over-heid orn verzachting der krijgsellen ie te bekomen).Uit de bladen onzer midden-groep wordt nooit iets geciteerd. Doch .ils ér maar iets gebeurt dat soldaten die steeds loch als vijanden tegenover de Duitschers staan, kan ontstemmen, (de reis van De Clercq in £uitschland b.v.) dan trachten zij ailes wel zoo hatelijk mogelijk voor te stellen. Wij hebben in de Duitsche politiek tegenover Vlaanderen nooit een zoo blind vertrouwen gesteld als Van Cauwelaert in de Havensche beloften, dat na den oorlog de gelijkheid « in rechte of in faite u wel erkend zal worden. Wij hebben de duidelijke verklaringen van von Beîhmann-Hollweg, beve-tigd door Dr. Michaëlis. De verklaringen die de huidige kanselier als Beiersch minister afgelegd heeft toonen dat 00k

Er is geen OCR tekst voor deze krant.