De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk

1885 0
05 november 1916
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1916, 05 November. De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk. Geraadpleegd op 28 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/w950g3k01g/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

DE EENDRACHT Weekblad voor het Viaamsche Volk. ABOS9NEMEFJTSPRIJS : Een jaar fr. 5,20 Zes maanden » 2,60 Drie maancien » 1,30 Geene abonnenten worden aangenomen, die niet op voorhand het bedrag hunner inschrijving laten geworden. -riT"vyn.TPS?v iKV'uZT-'ir~ '"yyySè' ■*,< 1 »■ "wf ' 1 ' - 1 ' ' * 'v'usxi'JA 1 I /'L1"-. -.. —.-_ mi I BUREELEN: Voor het Generaal Gouvernement : PRIMSESSTRAAT, l@, ANTWERPEN. Voor het Etappen- en Operatiegebied : K033SKKLSJKE TAVEERHË) KARSSSERSTRAAT, 80, GEMT. Postchekrekening N® 86. g """■«n i ~ " ~~~ 1 no I AANKONB1GINGEN : Prijs naar overeenkomst. Ongeteekende stukken worden niet opgenomen. Geene handschriften worden teruggezonden. BOEKBESPREKING : Het toezenden van èén boek of scbrift eeft recht op vermelding ; twee exemplaren, op bespreking. 1H/1 i i ne Dit nu m mer ver-schijnt op ZES blad-zijden, met de ope-ningsrede van Rek-tor Hoffmann op de opening* van de Gent-sche Hoogeschool. APOKRIEF STUK en Pamflet. Een der menigvuldige stukken die hier in 't geniept rondgedeeld worden is gedrukt in den vorm van een uittreksel uit het Staats-blad en zou moeten dienen om de vervlaamschte Hoogeschool tegen te gaan. In werkelijkheid is het slecnts een apokrief stuk, dat de middel-matige waarde van het pamflet zelfs niet overschrijdt. Inhoud, vervatting, stijl en toon ervan bewijzen op zich zelf reeds dat hier van geen authentiek stuk sprake zijn kan. En nog maar een half kwaad zou het geweest zijn, hadde men de Regeering bij deze gelegenheid geen zoo hatelijke als belachelijke roi toegedicht. Ziehier het factum in zijn geheel en ongeschonden. Onze iezers moeten weten tôt wat voor laak-bare pratijken de tegenpartij afge-daald is. Het heet « Verslag aan den Koning» en het zou onder-teekend zijn door : « P. Poullet, Minister van Wetenschappen en Kunsten » en « Bon Beyens, Minister van Buitenlandsche Zakcn »: « De duitsche gouverneur generaal in bezet België heeft onlangs te Gent eene nieuwe inrichting voor hooger onderwijs gesticht, in vervanging van de aldaar bestaande Universiteit Ten einde de daartoe noodige leerkractiten aan te werven heeft hij zich gewend zoo tôt vreemdelingen in Duitschland doceerende als tôt Belgen. Om ze te verleiden liet hij zijnberoep vergezeld gaan meiaanlokkende voorstellen en verzekeringen. Vruchteloos zocht de duitsche overheid dit machtsmisbruik te verrechtvaardigen met zichteverschuilen achterde bepalingen van de algemeene akte der Conferentie van den Haag. Met het inzicht zooveel magelijk de stoornis, door den oorlog in het Bestuur van een bezet land gebracht, te verminderen, heeft deze internationale Vergadering aan de bezettende macht de verplichting opgelegd de staande wetten en verordeningen te eerbiedigen en toe te passen, behalve in geval van volstrekte noodzakelijkheid. Zulke noodzakelijkheid bestaat nu toch niet in België, vermits daar de bezettende macht, door hare bekommernis om de hoogere studiën te herstellen, — die noodlottig door den oorlog werden onder-broken, — niet werd aangedreven om de Universiteit van Luik te openen. De duitsche overheid heeft aan de Vlamingen het stichten eerier hoogeschool te Gent voorgesteld als eene schitterende erkenningvan huntie taalrechten, en eene giftdoor Duitschland's welwille^idneidaan den Vlaamschen stam geschonken. In werkelijkheid jaagt de vijand, onder het masker van eene schijnheilige bezorgd-heid, geen ander doel na, dan eene bewe-ging te verwekken waardoor de nationale eenheid zou vernietigd worden, — dan onder het Belgische volk de kiemen der verdeeldheid te zaaien, — en tevens, tijdens de bezetting, een centrum van duitschen invloed op te richten. Is het trouwensnoodig die loozehandel-wijze aan te klagen van eene Regeering, die zoo dikwijls zonder wroeging de taalrechten der door haar onderworpen natio-naliteiten heeft geschonden, evenals zij aile internationale verdragen met den voet heeft getreden ? De kwestie van de vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool was vôôrden oorlog bij het belgische Parlement ingeleid. Aan de belgische wetgevende macht behoort het, na den oorlog, haar eene oplossing te bezorgen. Het geldt hier een nationaal vraagstuk, enkel te» beslechien door de nationale Souvereiniteit, wanneerdezemet volkomen onafhankelijkheid in een vrij en aan zijn eigen wedergeschonken België v\ordt uitgeoefend. De Regeering is over-tuigd dat, terstond na den herstelden vrede, door de samenwerking van aller goeden wil, dien Zij dan ook zal trachten voor te staan, aan de Vlamingen, zoowel op gcbied van hooger onderwijs aïs op plk ander, die volledige gelijkheid in rechte en in feite zal worden verzekerd, welke moet bestaan naar den wensch zelf van ons grondwettelijk verdrag. In afwachting moet de Regeering. — op de vaderlandsliefde van aile Belgen be-trouwend, om de oplossing der vraag-Stukken van inwendige politiek te ver-da^en tôt na haren terugkeer in België — hare gansche werkdadigheid en al hare pogingen wenden tôt het eenige doel waaraan zich onze gemeenschappelijke wilskracht moet bepalen : het zegevierend voortzetten van den oorlog en het vrij-maken van het grondgebied. Geleerden en schrijvers, .in aanzien onder de hoofden en leiders der Viaamsche beweging, hebben met verontwaar-diging geweigerd te doceeren in de inrichting door de Duitsche vlag beschut : twee beroemde meesters in de Belgische geschiedkundige wetenschap werden naar Duitschland weggevoerd. Toch hebben enkele onzer medeburgers, ambtenaars of bijzonderen — plichtvergeten landver-raders — den oproep van den vijand be-antwoord, en erin toegestemd les te geven onder het toezicht der vreemde bezetting. Dergelijke zwakheid steekt ellendig af bij de bewonderenswaardige en onbuigbare houding van gansch de bevolking. Het spreekt van zelf dat al de onwaar-dige ambtenaars die aldus met den vijand hebben geheuld, voor immer zullen op-houden tôt den dienst van den Belgischen Staat te benooren, en dat de diploma's door de nieuwe hoogeschool afgeleverd, later geen de minste wettelijke waarde in België zullen bezitten. Onmiddelijke maatregelen dringen zich echter ook tôt bekrachting op : reeds werd door het koniklijk besluit van 20 Au-guslus laatstleden, aan drie leeraars, door de duitsche overheid ingelijfd, de rang dien zij in de Leopoldsorde bekleedden, om reden van onwaardigheid, ontnomen. Heden stellen wij Uwe Majesteit voor soort-gelijken maatregel toe te passen aan de Belgen, ambtenaars of bijzonderen, die aangenomen hebben hun werkelijke mede-hulp te verleenen aan het onderwijs in de nieuwe hoogeschool, en ze te schrappen uit onze nationale Orden, onverminderd de maatregelen welke later al dezen, wie ze ook zijn, kunnen treffen, die tegen de nationale belangen verraad hebben ge-pleegd.Indien Uwe Majesteit zich verwaardigt ons voorstel goed te keuren, gelieve Zij het hierbijgaand ontwerp van besluit met Haar handteekening te bekleeden. » Apokrief, onrecht, heeten wij dit stuk. Allekenteeken van authenticiteit mist het : hetis opleugenachtige gegevens gebouwd ; het steunt op verdraaide juriai-sche toepassing der Haagsche Conventie ; het schaft, altijd zonder het Parlement te erkennen, de wet op de vastheid der ambtenaarsbenoe-mingen af ; het overtreedt de wet der non-retroactiviteit ; het zondigt zelf tegen de Haagsche Conventie — eene zonde die het aan de Duitsche Bezetting verwijt ; het is in eenen schamperen toon en als een pleidooi vervat, in piaats van waardig en met gezag te spreken. Zulk een stuk kan niet van de hand van de twee ernstige, hoog-gewaardeerde Ministers zijn en wij zijn er vast van oyertuigd dat dezen eerlang een kiinkend verzet zullen aanteekenen tegen dit mis-bruik van hunnen naam onder een geschrift dat hoogstens in de kwaadste periode van eenen Belgische verkiezingsstrijd duldbaar zijn zou. Wij zegden dat hetopstel faalde door : Leugenachtige gegevens: Geene « nieuwe inrichting voor hooger onderwijs in vervanging van de bestaande Universiteit » wordt gesticht. De Gouverneur-Generaal en de Rector zegden het uitdrukkelijk. Ten andere : de eenige reden waarom de vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool door dezen voorgestaan, door genen bekampt wordt is : dat de Vlamingen geene andere Hoogeschool willen dan die welke te Gent bestaat, maar vervlaamscht. Ten tweede : Gent zou verplicht geweest zijn te heropenen, Luik niet. Hoeven wij nog te herhalen wat reeds zoo dikwijls gezegd werd : De Gentsche professoren die vôôr den oorlog doceerden hadden zich schriftelijk verbonden zich naar de voorschriften der Bezetting te gedragen, de Luiksche professoren niet (zie den tekst dier verbintenis in ons blad, Rede van Prof, van Roy in het Antwerpsch Atheneum, in ons nummer van 24 Sept. 1.1.). Ten derde: er wordt op de Gentsche Hoogeschool niet «onder controol » der Bezetting onder-wezen.Ten vierde: er zijn geene * aan-lokkende voorstellen en verzekeringen » gedaan om de professoren te « verleiden » om te Gent te komen doceeren. Doch genoeg over dit kapitel. — volgens diegrondbeginselen, — met al zijne gebreken, zou moeten herbouwen, — al wenschten de bewoners ervan het tegendeel. Verdraaide juridische toepassing der Haagsche Conventie. — De opstellers van het « Verslag » roepen de bepaling der Conventie in krachtens dewelke de be-zetter, zonder absolute noodzakelijkheid, in 's lands bestuur niet ingrijpen mag. Dat de bezetter de scholen van allen graad heropent, keurt iedereen goed. Dat hij, bij die gelegenheid de Hoogeschool opjVlaamschen voet heropent, heet nu een schelmstuk. Het is noch-tans eene hervorming die besloten was, die door heel het VI. volk ge-ëischt werd en die, zonder aan-zienlijk nadeel, niet verdaagd worden kon. 'tKlinkt alsof men een verouderd, te eng en onpraktisch geworden gebouw, dat door de krijgsverrichtingen vernield werd, Afschaffing der wet op de vastheid der ambtenaarsbenoemingen. — Het « Verslag » dreigt de ambtenaars die een leeraarsstoel aan-vaard hebben of die aan de vervlaamsching medewerkten, met afstelling. Alleen eene wet kan eene vroegere wet afschaffen. Moesten de stellers van het « Verslag » hun zin krijgen, zoo ware niet slechts deze wet doch ook de Grondwet afgeschaft, het ware de omverwerping van den grondregel der scheiding van de machten (wetgevende en uitvoerende). Overtreding van de wet der non retroactiviteit. — Verkregen rech-ten zijn onschendbaar, ook diploma's (zie daarover de studie van Mer Adelf. Henderickx, in ons blad van den 15 October 1.1.). Zelfs al zou de terugkomende Regeering de vervlaamschte Hoogeschool opheffen, dan nog zouden de door deze uitgereikte diploma's onaantastbaar zijn.Of zou iemand, b. v.,de geldigheid in twijfel trekken van de vonnissen der rechtbanken voor huurceelen, die ook tegen den zin van sommigen werden ingesteld? De Haagsche Conventie door het « Verslag » zelf overtreden. — De Conventie strekt omde burgers te ontslaan van het kiezen tusschen tegenstrijdige bevelen (van den bezetter en van de eigen regeering). Dit ook werd breedvoerig uiteengedaan door Prof. Van Roy, loc. cit.. Het « Verslag » doet al wat mogelijk is om onrust en twijfel te verwekken. Dezereeksbedenkingen zou nog merkelijk kunnen verlengd worden. Het aangehaalde zal volstaan. Doch de toon waarin het geschrift is gesteld meer nog dan het onjuridische van deszelfs inhoud doet de echtheid ervan in twijfel trekken. Bitsige woorden en insinuaties, als die welke strekt om de professoren van omkoopbaarheid tedoen verdenken, volgen elkander op. Kortom, in piaats van een ernstig streng bescheid, als bij dergelijke omstandig'neid en van wege dergelijke overheden ver-wacht wordt, krijgen wij een opstelte lezen dat bij de pamfletten tehuis hoort. Het aanranden van de eer der professoren alleen reeds verwijst het naar dien rang. Wat echter aile waarde aan dit betreurenswaardig «Verslag» ont-neemt is het Koninklijk Besluit nopens het schrappen der professoren uit de Leopoldsorde, dat er aan toegevoegd wordt. Dit Besluit spreekt niet over maatregelen, die door het « Verslag » toch uitdrukkelijk gevraagd worden. Het spreekt niet over ongeldigheid van diploma's, niet over afstelling van professoren, niet overafstellingvan ambtenaars. Al wat de Koning gemeend heeft te kunnen doen,iseene platonische voldoening schenken aan hen die, in den vreemde zoowel als hierjde onrust en de ontevredenheid tôt een wezenlijk gevaar hebben doen stijgen. Heeft men Hem werkelijk voorgesteld over ongeldigheid van diploma's, afstellingen enz., uit-spraak te doen, zoo blijkt het dat Hij dat niet heeft kunnen of niet heeft willen toestaan. in beide gevallen kunnen onze Viaamsche vrienden gerust zijn. Op zijn ergste genomen, wachten wij met licht gemoed het heropenen der Kamer van Volks-vertegenwoordigers af, om door haar, die alleen bevoegd is, over ' ons lot te hooren beslissen. DE EENDRACHT. Tweetaligheid. De Belgen hebben het niet te waar-deeren voordeel, geplaatst te zijn op de scheidslijn van twee groote beschavingen, en aldus uit twee bronnen, de Germaan-sche en de Latijnsche, de noodige geestes-kracht te putten om op verstandelîjk gebied hunne groote naburen te over-treffen.Sedert de 5e eeuw, ten gevolge van den inval der Salische Franken, werden in België immer twee talen gesproken. Sirdsdien leefden in ons land twee vol keren, twee rassen, zonder dat een der Eea*ste iaargang, RSr 80 — 5 Novembes1 I9i§. Prijs : EU cesitiemen. Eerste Jaar-gsng, Nr 80 — 5 lîowember ISS5.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk behorende tot de categorie Oorlogspers. Uitgegeven in Antwerpen van 1916 tot 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes