Tweede jaargang N1 12. 17 November ÏÇH7- Prijs : 10 centiemen. Tweede Jaargang, Nr 12. 17 November 1917. DE EENDRACHT Weekblad voor h ai Vlaamsche Volk A BONN EM ENTSPRIJS : Een jaar fr. 5.20 Zes maanden .... » 2.GO Drie maanden .... » 1.30 Geene abonnenten worden aangenomen die niet op voorhand het bedrag hunner inschrijving laten geworden. BU REELEN ; Voor het Generaal Gouvernement ; Prinsesstraat, 16. ANTWERPEN. Voor het Etappen- en Operatiegebied : 8, Huurdochterstraat. GENT. Postchekrekening N1' 8(3. A AN KON DIGING EN : Prijs naar overeenkomst. Ongeteekende stukken worden niet opgenomen. Handschrîïten worden niet teruggezonden. BOEKBESPRF.KING : Het toezenden van één boek of schrift geeH echt op vermelding ; twee exemplaren, op bespreking. 221 VERBAN NING VAN IPriester Van (1er Meulen AANBIEDING VAN EEN GO [J DEN KELK. Ilnschrijvingslijst geopend door de zorgen van de Katholieke Vlaamsche vereeniging Pkr crucf.M AD LUCEM. 5e lenige zwakke heipers, Hasselt 6.2 :> Aan mijnen goeden vriend en cont'rater, Paul Vtn der Meulen, uit bewonde-ring en hoogachting, tôt troost en op-beuring, aanmoediging en volliarding in tien strijd voor een zelfsfandig Vlaanderen, in een vrij en otiafhankelijk Belgie, — Jules Clerx, pastoor te Niel-Asch (I.imb.) 25. Etnige zwakke heipers, Hasselt — nog 54 — Dr Elewout, Haasdonck S — joift voor den Kelk van E. H. Van der .Meulen, uit BaBeBo 19.— 0 1 normalist i:25 |i , » 1.25 S? j ' *» ° 75 .51» o 5o 1 Opdat God de rhetorika v çj 14-1 r> | uit het Klein-Seminarie te St « | Niklaas zegene, omdat het zes 3 | hoogstudenten aan de Gentsche K ' Hoogeschool heeft geleverd 5.— w 1 Opdat de jongeri studenten hun g J voorbeeld zouden volgen 5.— ! Opdat God de Overheid met zach- motdige gevoelens beziele 4. — Voor Priester Van der Meulen 5.— Hoe meer men tïgenwerkt, hoe beter 1.25 Ik bewonder den edelen priester- o.5o Vlaamsch is Duitsch en Vlaamsch / is de vijand zeggen de groote | heeren o.5o z Neen, Vlaamsch is de taal mijner » moedsr, en mijne moeder is mij 5 lirf ! o.5o Er worden er velen Aktivist, doch durven het niet zeggen i.aS tk werd 00k getroffén 5.— Liefde is sterker dan haat ! a.5o 9 priesters uit Limburg 77-io I ERRATUM. — In tegenspraak met hetgeen in ons nummer van Zondag 3 Nov. verscheen, heeft het O.-E.-Vrouwcollege van Tongeren niet ingeschreven ten bate Tan het Pr. Van der Mtulen g#schenk. Zie 00k « Brievenbus » a. u b. N. B. — Voor wat de giften betreft, enkel vtrmeld door de gemeenten van herkomst, worden, bij gebreke aan de noodige aandui-iingen, de namen der gevers voorzichtigheids-kalve niet openbaar gemaakt, zoolang de opzonders niet het verlangen uitdrukken nog bekend gemaakt te worden, wat zelfs wel illeszms wenschelijk is, indien eenigzins mo-gelijk.Verdere bedragen en mededeelingen nog te zeiultn aan L. Sips, Van Avteveldsstraat, 27, Antwerpen. I niiiàrrvm- rr•>«3L sessis : vSfcjm-.* De Grond der Zaken. Een verkeerd uitgasgspuat 1 opt op sehrornelijke dwalingen uit. P. Palau S. J. II. Als wij de zaak op den keper beschou-wen komen wij tôt het besluit, dat wij, activisten,- na twee en half jaar strijd tegen den gemeenschrippelijken vijand. «n twee en half jaar gekibbel onder Wekaar, eigenlijk op dezelfde gronden 2X2 steunen, onze houding op dezelfde.basis sen grondvesten, en slechts het hoe voor bijkomstige zaken, en het in hoe-verre, nog noodzakelijk verschillen. Activisten zijn menschen die meenen dat het nu en immer de tijd is om de ! rechten en vooral de levensrechten van zijn volk te verdedigen en te veroveren; activisten zijn menschen die het vader-land Vlaanderen boven den staat België stellen, en voor dat vaderland trachten te verwezenlijken, wat bij slot van rekening het ideaal is van ieder oprecht vlaamsch-voelend Vlaming : ni. een vrij Vlaanderen, onverschillig hoe de staat daarbij vare. Dat is het eerste principe en de ondergrond van het activisme in zijn geheel genomen. Dat is ''het conditio sine qua non, van het activisme in 't algemeen ; conditie die echter 00k een oprecht passief nog kan aannemen. Eens die grondslag en dat ideaal vastgelegd, kvvam het er op aan zou gauw mogelijk een werkelijkheid te schep-pen die dat ideaal eenigzins zou be-naderen. E11 hier treedt het verschil tnssclien activisten en opiechte passieven op den voorgrond : Niet de kwestie : met de Duitschers ja of neen meê te werken ; niet de kwestie van het ont-vangen uit Duitsche handen scheidt de : leiders der twee partijen, want dat is maar driftenprikkelend etî'ect-bejag-, eu zoeken naar aanhang ( 11— maar wel een diep-verschillend politiek inzicht. De passieven verwachten ailes van de massa ;■ I de activisten daarentegen meenen dat [ een volk als het de staat tegen zich heeft, niets vermag, t. t. z. dat het zeer lastig is in een modernen staat, voor een doel dat geen onmiddellijk en per-soonlijk nut bijbrengt, een zoo sterke volksbeweging op touw te zettien dat de staat zou verplicht zijn te capituleeren; indien dan ihe volksbeweging moet ge-richt zijn tegen een sedert 85 jaren be-staanden toestand, vooral indien die volksbeweging meebrengt dat bet indi-vidueel-onmiddelijk belang de «bewegersi) in gevaar zou worden gebracht, dan is om zoo te zeggen aile kans van slagen, uitgesloten. Dat is nu feitelijk Jiet geval in Vlaanderen. Het onmiddelijke en pet sooniijke belang van den Vlaming kwam regel-recht in boising met het algemeen be-\ lang van het Vlaamsche volk. Het was immers in 't belang van Vlaanderen dat het onderwijs van hoog tôt laag vervlaamscht werd, m.tar het was in 't beiang van den bezorgden Vlaainschen huisvader, dat zijn zoon fransch leerde, wilde hij later eenigen post bekjeçden. Het was in het belang van Vlaanderen dat het opkomer.de geslacht meer technische kundigheden zou opdoen, meer wetenschappelijk zou onderlegd zijn om met het^buitenland te kunnen wedijveren, maar 't was in 't belang van den jongen man eerst en vooral fransch te leeren, wilde hij het tôt klerk of "meestergast brengen. Het was in het belang van Vlaanderen, dat overal mannen zcniden op-staan om het volk « wakker te schudden» maar 't was in het belang van die mannen • (1) Het historietje van ontvangen uit de «met bloed bevlekte handen van den vijand », kon,in 't begin hel klinken thans klinkt het hol, en wordt enkel nog door een bedodde snul oT een moedwillige patriotard voor den dag gehaald, ■jZ.' het volk rustig te-,laten voortsnorken — want flamingantisme bracht \elden roor-deel, gewbonlijk nadeel bij. Franschkiljonisme bracht u even ge-makkelijk een vet be taal de staatspost op den schoot, als flîjiningantisme in de-zelfde plaats uit de handen speelde. Belgikastcrij leiJde u even gemakke-lijk binnen in de ministeriëele btueelen als Viaamschgezindheid er u deed buiten steken. Fransch-doen was de sleutel die aile officiëele poorten deed opengaan, het sesamvvoord dat aile hooge- voor gevvone stervelingen ontoegankelijke rot sen, plots toegangbaar maakte ; wijl . uw ronde vlaamschheid schuld was dai de deuren voor uw neus toetlapten en de rotsen waarin algemeene bestuurders, algetrteene secretarissen en ministers zetelden, 011-genaakbaarder waren dan ooit. Het was dus tegen het belang van den huisvader vlaamsch onderwijs te eischen ; tegen het belang der jongelingen de wetenschappelijke kennis boven het aanleeren eener vreemde taal te verkiezen; tegen het onmiddelijk-persoonlijk belang van bijna iedereen, tlamingant te zijn. Want dan verzwonden plots aile offi-cieele en officieuse ambten : dan ver-z<vonden plots aile uitzichten op schoone plaatsen en de schim van den brood-honger kwam voor de oogen spoken. Wij konden in België on h volledig recht nooit 'heroveren, omdat wij nooit mannen genoeg \ouden gevonden hebben die bereid waren hun persoonlijk on-middelijk belang op te ofleren voor de algemeenheid van het volk ! Dat konden enkel grooten-en grooten zijn uitzon-deringen- o!' idealistisch-droomende jongelingen, nog niet ontnuchterd door de levenseischen. Daarin ligt tevens de oorzaak van de verwonderlijke zwakheid der Vlaamsche beweging nevens de prach-tig groeiende en bloeiende studentenbe-weging. Dat er nietlegenstaande dat ailes, in Vlaanderen zooveel prachtmen-schen gevonden werden om het id?alis-tisch-vlaamsch vaandel te volgen, bewijst enkel dat ons volk, meer dan gelijk welk ander in den grond kerngezond en taai is, maar bewijst volstrekt niet dat het bij slot van rekening niet zou verdvvijnen. De staat, de publieke macht was tegen ons ; de groote insfellingen, meestal eenigzins van den staat of van de staats-personen afhankelijk, meenden.mee te moeten fluiten in het fransch oikest, en de ambtenaren, bedienden, verbroe-derend met de aspirant-ambtenaren en aspirant-bedienden, met hun farnilie en vrienden, en prachtig gesteund door een parvenu-aristocratie met haar gevoig — gingen aan 't dansen, den heerlijken franschen dans. De slaat de publieke macht was tegen ons tegen een modernen goed georgani-seerden staat. is na een langduiigen, steeds verlammender werkenden toestand, om een taal- of zelfs nationaliteitskwestie niets te doen. De logge massa wordt niet in beweging gezet om een nationaliteitskwestie ; de honger of de knoet alleen zijn daartoe bij machte, Wij konden geen zuiver Vlaamsche hoog<.school, geen zeifbestuur bekomen, omdat de staat tegen ons was, en ipso facto, het cnnuddelijk eigenbelang der enkelingen tegen ons was. De macht van den staat is grooter dan wij ver-moeden. Voeg daarbij het conservatisme i X*4 onzer bevolking en de zaak is duidelijk. I")at hebben de activisten ingezien ; er moest een kentering komen in de men-taliteit van het staatsbestuur. Sommigen kunnen zich nu vergënoegen met Be stuur'ijke Scheiding ; anderen politieke 1 scheiding of volledige politi. ke autonomie vraiîen : dit ééne stond voor allen vast : een ingrijpende verandèring, een soort paciheke omwenleling moet plaats grijpen in het staatsbestuur. Het onmid-dc-lijk eigenbelang der Vlaamsche indi-viduen moet Vlaamsch worden. De Europeesche oorlog en de Duitsche bezetting boden daartoe een eenige gelegenheid. Het toeval wilde dat het belang van Vlaanderen en van Duitsch-land hier samenvielen, en beiden, Vla-mingen en Duitschers hebben den toestand begrepen ; De hoogeschool werd vervlaamscht, de taalvvetten toegepast en | de ministeries gespiitst ! De activisten | vatten het eenige middel vast, dat de-finitief een oplossing brengen kon, een verandering in 't staatsverband, een ver-vlaamsching van 't middenbes'.uur. Misschien werd in 't begin te weinig rekening gehottden m:t ln-t voik ; de roi van het volk werd te vaak heileid tôt dien van een kouden zooniet vijan-digen gedwongen meespelenden figurant, die overigens niets van de zaak begreep. De t a 1 ri j ke meetings en de drukke pro-paganda hebben 00k daar verandering in gebracht. De passieven echter — Van C.ainvelaert betoogt het gedurig — willen het volk vlaamsch maken door zich zelf : Het volk moet ontwaken, moet zelfbewust worden, moet zijn recht eischen. Spijtig de 85 jaren onvruchibaren strijd die droombeelden nog niet hebben verdreven, en de menschen nog niet tôt de werkelijkheid hebben teruggeroepen. ( Wordt vervolgd.) WÊÊtÊÊÊÊKÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊKÊÊÊÊÊ In Memoriam Hoogleeraar Kan. COLINET. Door het afsterven van hoogleeraar Colinet is de vlaamsche katholieke hoogstudenten een rotsvaste steun en de Leuvensche Universiteit een harer ver-diensteliikste meesters eu eigenaardigste persoonlijkheden ontvallen. Eene sterke persoonlijkheid, dat w.is hoogl. Colinet in den volsten zin van hel wooi d. Er lag in zijn hoekig gespierd gelant en in zijne diepliguende oogen iets van die fanatieke kracht welke Ira Bar holomeo in de trekken van Savona-role lieelt vereeuwigd. Er straalde uit zijn blik een albedwingende energie, —welke door een enkele vvenk het meest rumoeiig studenten-auditorium wist stil te leggen. Zijne lessen droegen niet het minste spoor v,;n handboek-kleui looslieid ot kinema-eentoonigheid. Op zijn wetenschappelijk gebied had hij zijn eigén kijk en al waren de laatste jaren vooral, zijne lessen over vergelijkendcspraakkunst meestal stroet en verward, zijne lessen over de Grieksche lyriek, over Plato en vooral zijn cursus van vreemde leiter-kunden, wist hij in de hoogste mate boeiend en tevens kort en bondig voor te d rage 11. Zijne bthoefte aan intellectueele w.or-stelpaitijen, zijne hekelzucht herinneren aan den woeligen humanisten t'jd. De geest der Scaligers, de-r Lipsiussen, d«r renaissanee-mannen van de oude Leuvensche Universiteit was in hem gevaren. In het schelden was hij een weergaloos meester. Zijn lichtopvlammend tempérament, zijne onbedwingbare hartstochte lijk dreven hem tôt de polemiek. Zijne striemende uitvallen tegen de vrijmetse-laarsche wetenschap van Goblet d'Alviela en tegen het Fransch-Belgisch gekonkel van kardinaal Mercier behoorden tôt de meest typitche eigenaardigheden van den meester. Noch ministerieele wenken, noch aartsbisschoppelijke wenschen vonden genade in zijne oogen. De geest van tegenspraak, de pargdoxen-msnie was hem aangeboren. In den laatsten tijd was Maeterlinck, « traître à si 11 Dieu et à sa langue )' zooals hij hem noemde, het voorwerp zijnèr afbrekende kritiek geworden. Wat er de laatste jaren voor den oorlog op het gebied der Maeter-linck-studie onder de Vlaatn che hoogstudenten werd gepresteerd, was meestal door Kan. Colinet ingegevene afbrekende studie. Hij wilde den al te hoog opge-vijzclflen Belgischen dichter van zijn voetst'uk halen en het is j a m mer dat het uitbreken van den oorlog en zijn onverwacht afsterven zijn werk hebben . onderbroken. Als meester speelde hij onder de leeraars var. de oudere talen een leidenden roi. Met Kan. hoogleeraar Remy oefende hij een overwegenden inyloed uit op de jonge leeriingen en, al valt het te be-tretire 11 dat zijn afbrekende kritiek, zijn koud scepticisme niet altijd opbeurend werk-ten, toch lig! er in het feit dat hij aan een man als Kan. Remy het veld wist te betwisten, een nieuw bewijs zijner sterke individualiteit. H i i behoorde niet tôt het staartsterren-geslacht, maar ging zijn eigen wegen, en bc'ipvloedde zijn hoogleeraars- en leeriingenomgeving. Wie dat kan, is eene sterke persoonlijkheid. Als man had hij verkleelde vrienden en nog meer vijinden. Wie nooit een vijand maakte, tiia .kle nooit een vriend zegt een Engelsch spreekwoord. Hoog-I leeraar Colinet heelt het bewaarheid. Eene bespreking zijner wetenschappelijke werken, die meestal dagteeken.n | uit een vroeger tijdperk, zou ons te ver leiden. Dit komt later op tijd en stond. Wel verdient te worden vermeld dat hoogleeraar Colinet een autjdidakt is en dat zijne wetenschappelijke-bijdragen tjvei de Oosterschè talen zijn wetenschap-pelijken naam )ieb.-en gevestigd. * * Als Vlaming kan de afgeslorvene hoog. leéraar niet hoog genoeg worden gepre-zen. In eene geut wou ik hier uitstorten al de erkentelijkheid en de genegenheid welke ik den verscheiden meester toe-draag.De studenten in de geschiedenis en in de oude talen, welke lui une examens 111 de moedertaal aflegden, vonden bij hem steeds de warmste aanmoediging en, al behoorde hij niet tôt de generatie die zich tôt beschaafd Nederlandscli spre-kende menschen heeft opgewerkt, hij z^tte zijne leeriingen toch altijd aan om luinne taal ie louteren en le verfijnen. In zijne lessen over de Grieksche her-dichiers wist hij de gelégenheden te baa-t te nemen en vergelijkingen met de Nederlandsche vers leehniek in te lei

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.