aw * \ i 1 Eerste Jaargang, nr 1. Prijs per nummeri: 5 centiemen Zondasr, 10 December 191i De Gazet van Leuven □ AtoonnemLentsprij s : Per jaar 2,50 fr. p—. Voor 6 maanden .... 1,25 fr. j I Voor 3 maanden .... 0,65 fr. ALLE BRIEFWISSELIîQ TE ZENDEN : Naamsche Vest, 41, HlfVERLEE (Leuven) I— ,11à- .1 .fcn.i -ji.r «. • r TrritT-r»rr-rwimi AANKONDIGINQEN : Naar overeenkomst. BOEKBESPREKING : Het inzenden van één exem-plaar geeft recht op vermelding ; 2 exemplaren nn hpcnrpln'ncr Eei woorfl aan fou Lezer. Sedert het begin van den oorlog bleven de dag bladen achteruit. In de angstige oogenblikker, die we doorivorsteld hebben, kregen we heel wai anders te doen dan oiis met het lezen var nieuwstijdingen onledig te houden. Nu echter is de toestand dezelfde nid meer. Ons volk moet niet van ailes verstoken blijver in zijne neerslachtigheid. Zoowel als er moet ge zorgd ivorden voor zijn stoffelijk onderhoud dient er geijverd opdat het hem niet aan geestes voedsel ontbreke. Onder den druk der wreedi gebeurtentssen die aan de landgrens plaati grijpen, is het al te zeer gescliokt. Hier is aflei-ding noodig. Gezonde lektuur, bijzonder voot den min der en man, geeft die afleiding en kart zyn geest met nieuwe kundigheden verrijken Niet altijd hoeven er hem droeve moordtooneelen worden voorgespiegeld. Daar ligt de taak der per s. Velen hebben he\ reeds gewaagd ; maar tôt hiertoe miste men een plaatselijk blad in het arrondissement. Het ar moedig budjet van den minderert man kan dt onkosten van een dagblad niet dragen : hierin trachten wy te voorzien met hem in een weekblac de samenvatting te geven der gebeurtenissen van de week, en hem tezelfdertijd aangename en mit tige lektuur te bezorgen. Bat is het werk dat wij aandurven. Er wordt gesegd dat het beter ware zoo er voor 't oogenblik. get ->e per s bestond, omdat z% haar vrije woord niet meer zoo onbewimpeld kar uitbrengen als vroeger. Die meening kan voor-zeker bij sommigen goedkeuring vinden ; zij it echter geen punt van ons geloof. Wij meenen tegenover onze bevolking een nid tig werk te verrichten met het stichten van ont weekblad. En als er nu beknibbelaars beentjet in vinden, dat kunnen wij niet verlielpen. Overtuigd in ons diepste geweten dat wij goec werk verrichten en ten bate van ons volk vattev wij onzen arbeid aan, getrouw aan de leuze. " Doe wel en zie niet om. „ Mogen aile weldenkende lezers onze poginc bearijpen en steunen. De Redaktie. Economische toestanden in den loop der tijden Vele vraagstukken houden voortdurend he menschdom bezig ; geen is misschien belang wekkender, vaak overweldigender, dan he economische. In het heden, zooals in het ver leden, worstelt de wereld voor vrijheid, bezi en genot. Maatschappelijke en economische toestanden zijn dan ook onafgebroken ah gekoppeld of versmolten. Wij zijn van plar met vlugge trekken, door de gansche vader landsche geschiedenis heen, het economischf leven te schetsen. De hoofdstukken die w< daaraan wijden, zullen dan zooveel als een< economische geschiedenis van België, en tel kens in de tijdrekenkundige orde, uitmaken I. België vôiir en onder de Romeinsche heerschappij. Landbouwers en fokkers waren onze voor vaderen. Brood, gezouten vleesch, gerookti hammen, waterwild en ganzen verbruikten z< doorgaans, alsmede schapenvleesch, visch vruchten, eieren, melk en bier. Ze konden vvo en vlas heel goed spinnen en weven, huidei en stoffen in verschillende kleuren verwen zout en zeep maken, schuiten en zeilen, tichels dakpannen en schaliën vervaardigen. Land bouwtuigen bezaten de Oud-Belgen, o. m. eei zeer eenvoudige ploeg zonder wielen. Tus schen de stammen ontstonden nogal vroej handelsbetrekkingen, doch in mindere mat< met vreemde volkeren. Later leerden ze bron: en ijzer kennen, en wel onder het Romeinscl Bewind. De eerste handel was, zooals bi andere volkeren, ruilhandel, ofschoon he gebruik van gouden, zilveren en bronzei muntstukken toch bekend was. Met en na César kwam een Legatus of Stad houder het opperbevel uitoefenen. Hij wer< àjuvmrffjrfmr'wmni bijgestaan door den Procurator of Schatmees ter, belast met het innen der gelden, het beta len der krijgslieden en der ambtenaren. Dt inkomsten kwamen deels voort van de lander die door den Staat waren aangeslagen, deelî van het verpachten der gronden voor den jaar lijkschen cijns van het tiende deel der veld vruchten, van het vijfde deel der boomen er van den gestelden prijs voor ieder bezitter var vee. Onze voorvaderen waren dan nog aar vele belastingen onderworpen : vooreerst aar de hoofdelijke of persoonlijke belasting, die wel gemiddeld 300 franken van onze mun : bedroeg — kinderen onder de twintig jaren er : ouderlingen waren vrij van hoofdgeld ; vrou wen telden getweeën voor een man ; — ver volgens aan de grondbelasting, ja zelfs vooi den verpachten grond ; waar noch geld, nocl bouwland was, aan de veebelasting, door he leveren van een bepaald getal ossenhuiden pei jaar ; in de woudstreken aan de boschbelasting naar gelang het aantal boomen ; eindelijk aar allerlei taksen op eet- en koopwaren, testamen-ten, overeenkomsten, enz. Met recht kon mer ; zeggen, dat al wat open lag voor het verkeer te land en te water met tollenaars bezet was. ' De Romeinen, die zooveel geld noodig had-den tôt het onderhouden der legers, deder nochtans hun best om het economisch leven te verbeteren. Italie kocht bij ons niet weinip gezouten vleesch, hammen, ganzen, schapen-vachten, lakens, wollenstoffen en linnen. : Vleesch, wol en mergel werden geregeld naai het land der Britten uitgevoerd. Van overwe gend belang was het aanleggen van leger- ol 1 heerbanen. Dwars door ons land iiep de zoo-genoemdeStraat van Brunehaut langs Binche, Gembloers, Perwez, Tongeren, Maastricht, ; Valkenburg en Keulen. Eene andere baan ging 1 over Wervick en Doornik naar Atrecht of naai Bavai en Reims, over Aarlen en zoo naar Trier, Langs deze wegen, met mijlpalen bezet, ont-< stonden gehuchten, die later steden van belang werden. In deze plaatsen onderscheidde men vier klassen of standen : 1° de edelen ; 2° de ' burgers of grondeigenaars — ambtenaren ; 3° het gewone volk of klein-eigenaars, am-bachtslieden en winkeliers ; 4° de slaven o1 ! dienstboden, die aan anderen toebehoorden, ('/ vervolgt). Kater. De Toekomst. ' Ons land is door de macht van het onverbid j. delijk noodlot betrokken geworden in de vree selijkste ramp welke ooit de wereld heef j geteisterd. Duizenden onzer broeders, in de bloem var ' het leven vergoten reeds hun bloed op het vele van eer, duizenden anderen werden gevanger en zuchten nu naar vrijheid in het verre bal lingsoord. Weer duizenden anderen wager ^ nog dagelijks hun leven op het laatste stukje | vaderlandschen grond dat hun nog te verdedi gen is overgebleven. En terwijl de eersten reeds lang hunner onverstoorden slaap rusten, en terwijl d< tweeden treuren om huis en haard, om familis en vrienden,en terwijl de laatsten nog dagelijk: ; strijden en hun bloed vergieten, is ons lane ; bezet door eene vreemde mogendheid; hande , en nijverheid liggen stil of bijna, honderddui 1 zenden menschen zijn zonder werk, loopei î ledig langs de straten of vervelen zich te huis , zonderbezigheid of verzet, zonder ontspanninj , om den langen droeven tijd te verkorten. Eens toch wordt het weer vrede. 1 Hoe zal België zich dan herstellen ? Hoe verheft het zich weer uit den poel vai \ ellende waarin het nu verzonken ligt ? î Niemand beelde zich in dat zoohaast de oor s log gëeindigd zijn zal de zaken in België het î zelfde aanzien zullen krijgen als weleer. j Dat het België van na den krijg weer juis t zijn zal als het België van vôôr Augustus 1914 1 Dat is totaal onmogelijk. Aile landen zullen groote veranderingei ondergaan en het onze niet het minst. i Hier bedoel ik natuurlijk geene grensver — — schuivingen of iets dergelijks maar wel veran deringen op ekonomisch gebied. Nu reeds sluiten de middenrijken verbondei om de wederzijdsche handelsbetrekkingen ti vergemakkelijken en te steunen, terwijl di ententemogendheden ekonomische conferen tiën bijeenroepen, met het doel middelen ui te denken om den handel en de nijverheid vai hunne vijanden en van de onzijdige landen t< ïnuiken en alleen hunne eigen produktei overal te doen binnendringen. Het is onbetwistbaar dat onmiddellijk na der oorlog de handel en de nijverheid van aile landen eene ongemeene uitbreiding zuller kennen tezelfdertijd als eene ongewone con currentie. Naar middelen zal worden uitgezier om verbeteringen aan te brengen tezelfdertijc als vermindering van prijs. Aile landen zullen wedijveren om zich op der kortst mogelijken tijd tôt den hoogst moge lijken trap van ekonomischen bloei op te wer ken, om hunne handelsbetrekkingen te verme nigvuldigen, om zoo spoedig mogelijk de ge ieden schade te herstellen, om in den onver mijdelijken strijd om het leven die volgen zal zoo goed mogelijk den mededinger te ver dringen. Op de Duitsche scheepstimmerwerven te Hamburg en te Bremen worden door de • groote stoomvaartmaatschappijen van nu al . ' rëùsachtige schepen geDouwd met ongemeene laadruimte en groote snelheid om onmiddellp na het eindigen van den oorlog te kunnen voorzien aan de drukke transportbehoeften. In Engeland ook worden steeds nieuwe en nieuwe schepen gebouwd. In Frankrijk worden plannen ontworpen toi het aanleggen van een grooten transito-spoor-weg Bordeaux-Genève, met het doel den Zwit-serschen uitvoer, die gewoonlijk over onze havenstad Antwerpen gebeurde, naar de Fran-sche stad Bordeaux over te brengen. Aile oorlogvoerende landen, zonder onder scheid, hopen zich na den oorlog eene betere staatkundige positie te verwerven. Doch, het is niet voldoende de gebeurtenis sen in voile vertrouwen af te wachten om te zien welke veranderingen de oorlog za brengen. Men hoeft zich op voorhand gereec te maken om op slot van rekening niet de laat ste aan te komen. Plicht is het van nu af zich voor te bereider om, wanneer het oogenblik zal gekomen zijn zich op de hoogte van de nieuwe toestander te gevoelen. [ Plicht is het zich te wapenen om den nieu wen strijd, die zich minstens zoo onverbidde , lijk zal voordoen, als deze welke zich nu uit [ vecht, met eenige kans van goed lukken te kunnen meevoeren. Plicht is het voor de ontwikkelden de werk lieden vôôr te lichten en vôôr te bereiden op dat zij zich, met goed gevolg, van de grootsche taak welke op hen rusten zal, zouden kunnei kwijten. , ' Plicht is het voor de arbeiders zich zoovee ; ; mogelijk te ontwikkelen en te volmaken opda > zij een werkzaam deel zouden kunnen nemei ; aan den wederopbouw van hun zwaar geteis [ terd vaderland. I In de reeks artikelen welke hier volgen zal . zullen wij trachten zooveel mogelijk uiteen t< t zetten, op welke wijze en met welke middelei ons volk zal kunnen medewerken tôt het doei r weder opbloeien van ons duurbaar vaderland om daardoor zich zelf eene betere toekoms i voor te bereiden. Bert. • ' : YolksopliBuring-Solflaieniroos Afdeeling LEUVEN t 3NTsitixiiv-iolx-e straat, ! Zie het artikel op de 3de bladzijde. - | - IETS VOOR IEDERE WEEK ! Suske uit Vlaanderen. ; Hij was een simpel manneke... ; Hij heette Suske of Jefke, dat wil ik kwijt zijn. Hij woonde in Vlaanderen langs den bree-t den stroom of in de Kempen langs de schrale ! heide ; hij bezaaide het land en pikte het koren ; of stak den turf en hakte hout en bond mut-i saards. Hij had een vrouw en kinderen en naar-stig zwoegde hij voor zijn brood. Weelde huis-[ de er niet in het gezin van den armen drom-; mel, maar tevreden deelde hij de harde korst i met de zijnen en het manneke trok voortref-felijke kracht uit zijn karigen kost : het was i taai en sterk. I Daar liep een droeve mare door 't land... Vijandelijke legers bedreigden de grens en [ men zou hunne overmacht het hoofd bieden. Geestdriftig sprak men van den strijd, doch de nederige arbeider verstond die woorden niet, en al voelde hij dat er iets buitengewoons ge-beuren ging, toch kon hij zich niet het minste denkbeeld vormen van wat een oorlog wel zijn mocht. En als de veldwachter hem het bevel bracht te vertrekken, ging hij zonder aarzeling, plicht getrouw, met de droefheid in het harte om zijne arme vrouw en zijne dierbare kinder-kes, waar het land hem riep. Is hij gevallen bij de grenzen, in Antwerpen Oi icUlga ùe buOidcîi Vdii dcii '{t.cl ? Ol tubl ïlij nog voort in de loopgrachten altijd even nede- rig, even taai, en even getrouw aan de heilige plicht? Bevorderingzal hij wel niet gekregen hebben ; zijn stille heldenmoed maakt geen lawijd en kent geen waaghalzerij, en hij is een te simpel manneke om te schitteren en anderen te gebie-den. Hij is een der eenvoudige jongens uit ons Vlaamsche land wier roem alleen ligt in de daad en de trouw volbrachte taak. Zoo simpel als hij was toen hij optrok met de blauwe broek en zijn soldatenboekje half geborgen in zijn vestje, zoo simpel keert hij eens weder... als hij niet gevallen is met het geweer in de vuist, met een laatste zucht en een laatste herdenken aan zijne hut en de geliefden die ze beschut. Want, er zijn er zoovelen gevallen, Suskens i of Jefkens uit Vlaanderen, zoovelen met der haast in den grond gestopt langs het veld of langs de wegen, onbekende en nederige kloeke borsten,wier afsterven men zoolang zal bewee-nen in het huizeke van den kortwoner of in de leemen hut langs de heide ! 1 En dat dan herberggeneraals en kamerstra-tegen de kaart van Europa teekenen en hertee-kenen naar den uitslag der veldslagen en naar hun eigen wenschen ; dat zij, als nieuwe con-^ quistandors, grootsche plannen smeden op : 't aambeeld hunner inbeelding, ik heb noch tijd noch lust om naar hun woorden te luisteren. Want rouw is in mijn harte om kloeke jongens ^ die zoo ootmoedig hun grooten plicht volbrach-: ten. En terwijl het bloed blijft stroomen, terwijl 1 de dagbladen hunnen lezers immer nieuwe moordtooneelen voortooveren, ga ik de velden langs, ter beêvaart, naar de plaats waar onze jongens sneuvelden. Eene zorgzame hand richtte er een gedenk-teeken op waar enkel praalt de naam der dap-peren die vielen. In mijne bewonderende liefde | zou ik er willen rouwkransen om vlechten en ; een gedenkzuil opbouvven hun ter eere wier 1 offer gansch belangloos was. Zij hadden 1 geene schitterende loopbaan te winnen noch te ' redden, weinig lotsverbetering te verwachten ; hunne armzalige betrekking in de maatschappij was nauwelijks een geweerschot waard. Hunne dood scheen geene groote ramp omdat zij niet waren tusschen de Hoofden van het volk ; het verdwijnen van zoo nederige menschen wordt men zoo weinig gewaar. Slechts in den huiskring blijven de plaatsen open waar wanhopige weezen om hen smeeken die zijn heengegaan. En toch is het land in rouw, en onze harten mede, omdat gij voor ons de helden waart des Plichts, die we betreuren en over wie wij fier zijn, arm Suske en arm Jefke, mijn simpele mannekens uit ons Vlaamsche Volk. Ibo.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.