le Blad «■■UUlUBUkiii Eowdag 7 JuH 1018 2« Jaarrsana Tf>a 1S De Klok uit België a MDACTIt CN ADMINISTRAT»* | WILLEM ll-STRAAT 66 • TILBURQ g TELEPH. T44 • POSTBUS *3 D M UN NAAM IS ROELAN1 ALS 1K KLEP, IS T STORN ALS IK LUID IS T ZEQI ABONMIMKMTi Vmt HOLLAND ...... FI. I.OO p*r Kwarteal VMr BUITENLAND rU 1.23 M PRWS PER NUMMER: 6 CENT OOSTENRIJK-HONGARIJE. Meer en meer komt de dubbele monjarchk in 't jgedr'ang: de tweevoudige omis waar-onder Oostenrgk-Honglarjje te ljjden heeft wordt met den dag scherper. Daar hebben wo vooreerst de vcedselnood; op 29 Jttni 11. aag keizer Karel zich verplichl een schrijven "te richten n)aar Wi'Iheim II on; door deaes tusschenkomat de bijna onover-komelijke mooiiijkheden, die de huidige levena-mictde lenv oor zioning medebrengt, te k un net oplossen. Zonder oogenblikkelrjke toevoer var g^aanvoorraden, is de hongersnood onver-mijdelijk.En nochtans is dit gevaar het grootste nie! dat het rijk van Karel thans be:irei,gt; hel kan algeweerd worden door een goedgelukts nieuwe oogst; en tôt daar zaJ men het wel weten te rekken. Wij voor ons gelooven niel dat de levonsmiddeiennood alleen het rijk uit zgne voeigen zou rukken. Maar er ia nog de nationale erisis, en deae tast het keizerrijk in zijn diepste wezen aan. Of men.deaen hoek ook zal kuimen omzeilen.1 Raadsel dat de toekomst oplossen zal. Intusschentijd zoudon wij aan onze lezara een klaren en duideigken krjk wiF.en geveu op de samenstelling van dit rijk; deze gege-vena zulien best van pas komen om de komende gebeurtenissen, d:e zich aan den Donau vvei-licht zulien aîspeion beter te begrijpon; En in ieder geval zul'.en zij ten overv'.oade bewij-zen dat het voortbestaan van den huid'gero toestand — nu bizonder daar het gaat om het princjep der nationaliteiten — ai heel onzeker is. Laten wij dan in ruwe lijnen de verschillende nationale groepen in O.-H. aanduiden. Ik weet wel dat het concept „n a t i o n a 1 e groep'' moeilijk te omlijren is; toch geloof ik, den bal niet al te ver mi3 te slaan, als ik heweer dat Verteden, Taal en Godsdienst de drie spheppende factoren van eene natie z'jn Zij die sedert langen tijd dez-lfde amar'.en en vreugden hadden, dezelfden triomfen vierd^n, dezelfde nederlagen grootmoedig doorstonden : WÎ9T handel en wandel bestraa'd was door eenzelfde hooger licht; die h un hopen, wen-schen, hun wonne en wee in één geijjkluidend woord uitspraken, v o e 1 e n z:ch één, vor-men een natie. En al naar gelang deae drie hoofdfactoren meer of min onafscheidbrar in aanmerking komen, marmate zij z'ch tôt eene vroegere of latere periode in de geschiedenis laten achierEalen, naar die mate zal de natie meer of min stevig ineen z:tten. Misschien vraagt men „is eenheid van ras ook geen scheppend elsment der natie?'' Zeker is het eene versterking der nationa-liteit als al de individuën van hetzelfde ras ziin; maar eenzelfde ras kar. in verchilende natiën ingedeeld zijn; en in eenrelfde nationalitoit kunnen menschen van ve chillende rasfen teruggevonden vvorden. De benaming van- het keizerrijk: „Oosten-rijk-Hon.garije en de dubbele Donau-monar-chie'' wijst reeds op verscheidenheid van natio-naliteit.1) Wg hebben vooreerst de Duitsche groep: De lijn die deze groep omsluit loopt langs de grens van Bohemen; dan volgt ze den Donau, loopt rond Weenen, volgt de Oosten-rijksch-Horgaarsche grens, loopt westwaarts, het grootste gedeelîe van den Tyrol innem:nd De menschen die hier wonen spreken en voeien allen Duitsch; ze hebben wel denzelfden godsdienst niet a,b de onderdanen van W'ihelm ze hebben nu ook dczalfde geschiedenis niet, maar ze spreken eenzelfde taal. en 't gevoelen van superioriteit boven 't zu'den en 't western van Europa bindt ze samen. Deze Oostenrijkers zijn 't natuurlçjk, die altijd ijveren voor een nadere toehaling der handen tusschen Berlin en Weenen. _ 2) Dan hebben wij de Slavische grœp; of liever we hebben twee slavische groepen; de Slaven van 't Noorden en de Slaven uit het Zuiden, in verafgeleden eeuwen door een in-val der Moagolen aiteengerukt. Onder de Koord-Slaven rangsc'iikk?n wij de Czechen (Bohemers) en de Polen, weika J'Oomsch zijn; en de Slovalekea en Ruthenen waarvan sommigen tôt de Grieksche kerk be-hooren.Van de Zuidslaven zijn-, SJovenen en Croaten Roomsch-Katholiek; de Serviiirs waarvan een d«el aan Oostenrflk behooren zijn van de Griek-Whfl kerk. — 't Waren deze Serviërs die voor den oorlog atookten; men denke slechte **1 Serajewo. •') Tusschen Noord en Zuid zit de MongooJ-spie, t is Hongarije. De huidige Hongara» i-fatammelingeo ran de oudo invaltende MongoJen. .Weliswaar bestaat de Mongookche type er niet mesar, doch de taal is niet gansch J verdwenen, en die fiere Magyaren keamen hun-nen oorsprong, gaan fier op httnna eigene geschiedenis, weten heel goed dat ze een eigem-* dommelijk volk zgn; en willen in geen enkel ; opzicht hunne aloude ivoorrechben gekrenkt . zien; de koning van Hongarge is keiaer van Oostenrijk. 4) Er is nu ook în het rijk vtaa Karel een i Roemeensche groep: over 't algemeen is die J . Roemeensche groep, die tusschen Rusland, 1 Oostenrijk en 't eigenjgke Roemenië verdeeki J was, Grieksch van Godsidienst. AJleen een deel van deze fwelke bij Oostenr^jk thuis hoorden zijn ] katholiek. De Roemenen zrjn afstammelingen , van de oude Romeinen die aan den mond van ( den D-onau Iwai-en gaan koloniseeren en die door den barbareninval van later niet opge-slorpt werden. Zij spreken heden ten dage nog aene Romaansche taal, loopen hoog op met ' hunne Romeinsche afkomst. 5) Ook is er nog een Italiaansohe groep welke 1 Duitsch-Oostanr^k haat, en tottertlood naar < hereeniging met Italië zal streven. ] Welnu men- kan licht begrijpen dat er bij ( zulbe bonté wemeiing van nationale groepen .gie^n rust kan zijn, nu minder dan ooit, aange- . zien de gealiieerden iverklaarden dat de reor- 1 ganiaatie van Europa gebaseerd moet zijn op liet beginsel der nationatiteit en het recht van '■ a,lle groote en kleinere volkeren op voAome < ze!fstandigheid en vrije economische ontwik- 1 keling. Wie zal er dan nog wonder opkijken ais hç hoort over de ontevred«nheid bij de Hongaren die .zi-ch niet langer w'11-en opofferen voor Duitsche dus Berliji-sehe belangen? ' Ilet eigenaardige van die krijgsgevangen Czecho-Slovakken nu vechtend in Siberië kr^jgt '• ook zijn verklaring. Czechen, S'uvakken, Polen, I al-Slaven, v.'erden st-eoda behandsld fds dienaren ? van Weenen, waar de Duitsch-Oos'enrijkers het hooge woord voeren. Nu zij het juk niet meer l voeien spelen zij de Gealiieerden in de hand , om dest e spoediger hun droom naar vrçheid j te zien verwezenjijken. Dat er var die verdruklen overloopen naar den v^jand is fcht te verkhrea Dit wrijven tusschen de verschillende natio- ^ naliteiten is tôt z^'n hoogfcepunt gekomen bg het ontslag van het kabinet von Seidfer. De s niet-Duitsche natibnaliteiien hebben den kabi- 1 netsleider over boord giwer en. Wil de staats- , wagen weer aan 't rolie-n gaan dan moet men j sturen in de richling der niet-Duitsch# natio- ^ naliteiten. Maar de Duitschers dreigen van dan atokken in 't wiel steken? De k»iz«r weet 1 zelf geen raad meer. Donkere wolken pikken zich samen boven de dubbele Monarchie! 1 • Donderkoppen teekenen zich af. — zal < weidra de bliksem het zwerk scheuren en den i eik aan spl'nters slaan? JOZEF CALBREOHT. < WoossUerfoeilng. Van verschillende zijdexi or.tvangen wij | berichten van familiën van militairen, dat hun de ondersteuning door de Com-missiie uit den Haag geweigerd is. ^ .W i j waarschuwen de belanghebbenden . tegen dit misverstand. Bij onze wete . heeft de Commissie der woonstvergoe- ^ ding nog geene weigeiingen medege- 5 deeld. ^ Het gaat hier misschien om eene on- j dersteuningscommiissie die niets met de officieele belgische woonstvergoed'ng ujt 2 te staan heeft. c Ten titel van in^ch^ing deelen wij nog- ; maals mede dat de officieele commissie voor woonstvergoeding zetelt in het ] off}cieel Belgisch Comité. 21 Nassau ( Z u yl en s t cjns t r aa t, Drn Haag. , B. C. B. N. j Alpm. Cbrlslen Vakverbond. Het sekretariaat -vaa A. C. V. ge-vestigd te Utrecht, 82 Drift, ontvangt ( hoinderden viagen om inlichtingœ, raad- i gevingen ,hulp en steun. j Aile vragen worden perso on] ijk be- < antwoord en al de diensteu van het se- i kietarie zijn kosteloos. 1 Nochtans durven wij een beroep doen cxp onze brjefwisselaars om bij hunne < vragen een postzegd voor antwooiâî te ] voegen. Als men bedènkt dat ^ maan- s den z^a waaiop het sekretariaat voor innnnnnfinnmnni M .. .,innnn.in.» 40 gulden per maand postzegels gebruikt zal deze vraag niet overdreven schijnen. Het spreekt van zelf dat de leden van hset Algiemeen Chris ten Vakverbond of van den Belg. Christen Broederbond in Nederiand dit niet behaev-en te doen. E. VAN OUAOUEBEKE. Xamp-endorpbewoners Ondei; dezen titel bedoelen wij de bel-g'en die als vluchtelingen in de vlucht-oorden en als militairen in de dorpen rond de interneeringskampen verblijven. Wederom zijn wij eens in die verschillende plaatsen op onderzoek uitgegaan am ons op de hoogte te brengen van toestandeai die onze lands- en standge-iooten daax beleven. Bij soortgedijke verkenningstochten hebben wij voor stelsel ' aangenomen steeds de belanghebbenden te laten spre-ïen en ons niet te laten beinvloeden ioor uiterlijkèn schijn of officieele ver-rclaring-etn vanwege de een of andere >verheid. De feiten die wij aanhaltn zijn van edereen gekend. Dit weze gezegd om te verkomen dat îommige personen zouden verdacht wor,-ien van al te groote vrijheid vaA spreken.* * * In het Vluchtoord Berge n-o p-Zoom (wagenbewoners) is het ook al jeen gtoiïd wat bljnkt- Zooals in andere ^luchtoordtn, wordt van de bewoners die solda ten in hunne familie hebben een ?edeelte afglehouden van de militie ver-joeding.Wij hebben er niets teg^ dat de campoverheid van degjenen die inkom-iten hebben eene zekere schadeloosstel-:ing vrage voor hun onderhoud. Doch vaar wij volstrekt t^gen protesteeren is, 3at die afhouding geschiede van de mi-[itie-vergoeding.Ten eerste: die afhoudingen zijn ten îtelligste onwettelijk. Artâkel 3 van de Desluit-wet van 27 September 1916 zegt dat de vergoeding onafstaanbaar s en onaantastbaar en dat zij naandelijks betaald wordt doof den Consul van het gebied. Het is dus volstrekt verboden dat de nilitjevergoeding door anderen dan de ensuis of hunne afgevaardigden betaald vorde of dat er daar iets van afgehou-ien worde, zelfs met toestemming der >elanghebbenden. De Belgische Christen Broederbond roept de aandacht van de consuls op dit jelangrijk punt. Ten tweede : Die afhoudingen zijn eene lanleiding tôt het kweeken van dienst-veigeraars. Inderdaad te Bergen-op-Zoom, wordt n£ets geëischt van dezen die mdere inkomsten hebben dan de militie-r^ergoeding. Zelfs zijn er dienstweige-•aars die een loon gaan verdienen en /an w^en niets voor het onderhoud in iet lîamp afgehouden wordt- De conclusies zulien door onze lezers :elf getrokken worden. Dat onze consuls laar wat meer het 00g op hielden, ze :ouden veel dienstweigering voorkomen. Nog andere klachten vernemen we uit Bergen-op-Zoom, namelijk v«jor wat de îitdeeling van Ideederen aan gaat. De rergelijking met andere vluchtoord en îleit niet ten voordeele der generositedt )ij de overheden van Bergen op-Zoom. % * * <! In het Elisabeth'sdorp bègrijpen le menschen niet waarom er bij de bee-ren Doktors gedurig op bezuiniging aan-jedrongen wordt. Moet er om Gods-wil yp den geneeslcundigen dienst bezuinigd worden, zoodanig dat deze onvoldô^nde >lijkt te zijn? De inwoners vragen zich ook af waar-ym. de bestuurcommiteiten van die dor-geene Belgische geneesbeerén aan stellen ? ^ Ziekjen genezen h texxyté, maar zi k- jaannnnnrtnnnnnra;t4u^uuaooDonana ; ten voorkomen is beter. En wij meeï nen met recht te mogen vreezen dat d^, huidige inrichtjng van Eljsabethsdorpj niet beantwoordt aan de elementairstet vereischten der gezondheidsleer In een|t" huis je logeert men 4 familiëai. Iedere £ai milie beschikt over eene plaats, en daar-i, onder zijn er met twee en drie kinderen, soms tôt io, 11 jaar oud. In gemocde^, waar gaat men daar onder gezondheidsf en zedelijk oogpunt mede heen? In het kwartier van den ,, Sou tien" & er weder eene waterkraan afgeschaft- D«| hiâsmoeders môcten nu 300 meter ver* der loopen om water te ha!en of hun wasch te doen. ^ tWie zal gedurende dien tijd verant-> woordelijk zijn voor de omgevallen di^j aan de k^nderen kunnen overkomen 1 In deze warme dagen zou men cokf wel eens mogen denken aan den af\oes{ van het vuil water. Putten maken, ck| eene 11a de andere, helpt niet en schaadt de openbare gezondheid. De huisjes zijn ook in een miserabeleat toestand, door gebrek aan herstellingea, De houten muren en vloeren trekken dat hèt merkwaardig is om te zien. Dit ailes opgedragen aan de o\erhcii * * * In het Nieuwdorp, vernemen wg| dezelfde klachten over den geneeskundirt gen dienst. Heeft daar niet een doktor gevraagd, uit reden van bezuiniging ( ?]| aan eene aanstaande moeder niet naa* het St. Elisabethgasthuis te gaan, zc*H als dit gewoonlijk geschiedde? Heeft men daar niet eene vouw en( haar lc£n<l dcjn van d>e firmerie dwars door het kamp naar haa* huis je zien vervoeren ? Heeft men me$ meer eerbied voor eene moeder? vWacht men misschien om maatregelei^, te nemen, totdat de kinderen dood zijn; bij gebreifc aan zorgen, zooals wij eed voorbeeld kennen, niet ver van daax?. * * * i Op den Vlasakker ldagen de werkSi lieden, gebruikt aan het bouvven der bort rakben over de te kleine Looiien en ove< onnoodige plagerijen. i Zdjn onze inlichtjingen juist, dan ver-f dienen de mannen, schrijnwerkers vael stieil, 10 centen pér uur. Gedurig aatf moeten die menschen verletten voor a.pt pels, inspectées enz. Gedurende dit ver» let, wordt hun loon niet betaald. Opgedragen aan den heer Omer-Buys» se. * * * Voor al deze klachten vragen wij eemi plaats in „De Klok" niet om ons genoen gen, noch om verbittering te zaaien, docH gedachûg aan het oude spreekwoordi „Klopt en er zal u opengedaa» worden'V E. VAN QUAQUEBEKEi* EEnE VRAAG. Bijna wekelijks vinden wii berich-» ten in de „Klok" over den steedsi erger wordenden toestand in d<| vluchtoorden en interneeringsikanii pen. 1 l Nîjpt het voor onze geïntemeer* den, wordt het leven steeds moeilli-* ker in de vluchtoorden, de in stedeol en dorpen verspreide uitgewekenent gevoelen ook gebrek. Kiijgt ge van een uwer vriendet* of kennissen, die hier of daar ver« blijft, bericht immer en altijd vind< gij er hetzelfde ini ,/net de levens^ middelen is het hier treurig\gesteLd'\ Sommigen bekennen n zelfs ronduài dat zesotns verplicht zijn niet genoejj verzadigd te gaan slapen. Hunne voeding hangt meest altîftl af van de gemeente die zîî bewonen, Vele besturen, en daarvoor zijn wij hun danJkbaar, behandelen onze uit-i gewekene broeders op dezelfde man nier als de ingezetenen ; andere latejj ons van de eewoœ artikelen seoicK

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.