;f O November i P1 7 Nnmmer 498 DE LEGERBODE den D/nsdag, * Donderdag en Zaterdag versch/jnende Dit biad is VOOR DE BELGISCHE SOLDATES bestemd ; iedere compagnie, escadron of batterij ontvangt tién of vijftien Fransche en Nederlandsche exemplaren. DE BEHANDELING van de Kfijgspvanpnsn in Quitsefiland (Vervolg(\) Het Kamp van Vœrdener-Moor Dit kamp is te midden van een uitgestrekt tuoeras geleçen, het « Grosses-Moor », in bel arrondissement Osnabriick. Daar, zooals overal elders, is het eerste wat men oprjierkt, als men in het kamp aankomt, den orivermijdelijken folterpaal. Men moest een weg aanleggen om het kamp met het dorp yôrden te verbinden. Het was het eerste wer.. waar men ons aanzette ; men kan zicb voorstellen wat dat is, zoo een weg, dwars door een diep moeras heen, aan te leggen. Na dagen lang in het water te hebben gear-beid om de slooten te delven die langs de baan moesten loopen, moest men weken lang, maan-den lang zand aanvoeren in de zware kruiwa-gens die diep in den onvasten bodem weg zpn-ken. Vervolgens waren het de werken voor het ttltdroogen van de moerassen. Bevel was gege-ven 15 loopende meters sloot op een halven dag fe» delven. Als dat werlt niet af was werd de ach-terblijveï1 verplieht nog na de opgelegde werk-uren te arbeiden. In den zvmer hadden de gevangenen veel van dé muggen te lijden. Gansche wolken van deze onuitstaanbare gevleugelde insekten kwamen op |ben n«sr. Er waren ook veel adders ; hun lengte wisselde af tusselien 0 m. 50 en 1 m. 10. Des zomers begon het werk om half zes en eindigde des middags, om te 1 uur te herbegin-nen, en duurde voort tôt 8 uur, half negen en soms 9 uur, als het weer klaar genoeg was en de werkplaats niet te zeer van het kamp ver-wijderd. Ziehier wat de gevangenen vex-plicht waren te doen, op het einde van de maand Maart 1916 : Eerst een marsch van drie kwartiers. Op de plaats aangekomen, werden de gevangenen in ploegen van vier man verdeeld. Iedere ploeg droeg een paar riggels voor smalspoor, van hun dwars-liggers voorzien. Me't dezen last moest men een tocht van 6 kilometers uitvoeren, door de moerassen heen, waarbij men bijna voortdu-rend door het water moest, om hem op den in aanbouw zijnden weg neer te leggen. Deze tocht moest tweemaal des morgens, en tweemaal des namiddags gedaan worden, met een zwaren last op de schouders. Duitsche onderoffîcieren wandelden langs de kolon, met de karwats iia de hand en ranselden pnmeedoogend de ongelukkigen af die niet snel genoeg stapten. Ik ben in den nacht van 1 op 2 Maart 191G, in dat kamp aangekomen, komende van Oberhode, met ongeveer 70 landgenooten. Den 2", des namiddags, deed de commandant Van het kamp ons naar de werkplaats voeren ij&et de anderen. Ben makker, die te zwak was, had zijn ploeg verplieht de riggels neer te leggen. Een onderofficier van het escorte trad vooruit en ranselde bovenarms met zijne karwats den on-gelukkige af. Dat ziende, bleven al de nieuwge-komenen staan en weigerden weer op marsch ;te gaan. Ondertusschen stap ik vooruit naar dien bruut en verklaar hem dat de eerste maal dat hij nog om 't even wie zal slaan, al de 70 nieu-welingen in opstand zullen komen en dat hun voorbeeld door al de anderen zal nagevolgd worden.Ziende dat deze bedreiging hem vrees inboe-zernde, maakte ik er Van gebruik om te eischen dat men de ploegen zou verdubbelen, 't is te zeggen dat er twee ploegen voor ieder paar riggels zouden aangesteld worden, zoodat iedere ploeg om beurten S minuten lang zou drtgen. Dit wei\i voorloopig toegestaan. Den volgenden morgen weigerden een dertig-tal man allen arbeid. Ik behoorde totdatgroepje. Van dat oogenblik af begon het dresseeren. Want zoo kan men de behandeling wel noemen die de Moffen ons deden ondergaan. Dat dresseeren bestond er in ons te doen exerceeren van 6 uur 's morgens tôt 7 uur 's avonds, met éên uur rust 's middags. De feldwebel die ons commandeerde ^eed ons op stormpas vooruit suellen en op zijn f— —— (1) Zie De Legerbodc van 27 Segtember 1917, 479. bevel moesten wij ons plat op den buik laten neervallen. Schildwachten stonden overal rondom ons om dengene die zich niet snel genoeg liet neervallen met kolfslagen af te ranselen. Deze oefe-ning werd in eene overstroomde weide gedaan en de Mof commandeerde steeds « liggen » als wij midden in de waterplassen stonden. Yier Franschen en twee Engelschen hernamen het werk na twee dagen. Dit dresseeren duurde tôt 19 Maart ; toen werden wij naar het tuchtkamp van Lichtenhorst gestuurd. Ziehier nu een voorbeeld van de « kultuur » der Moflrikaansche geneesheeren. Een Fransch soldaat, B., had een geweerkogel in de zijde. Daar de geneesheeren hem in het begin niet hadden willen uithalen, was de wonde gesloten. Deze kogel veranderde echter van plaats en B. bekloeg er zich over.Degene dien de gevangenen de beenhouwer van Yœrdener-Moor noemden (de burgerlijke geneesheer) besloot den kogel uit te halen. Men moet denken dat deze geneesheer zelts geen operatie-mes bezat, want hij bediende zich van een scheermes om den kogel uit te halen. Na de operatie legde hij op de wonde een pleister van zink oxyde en ontsloeg den man van twee dagen arbeid ! In dit kamp werden de mannen zeer dikwijls voor straf aan den paal gebonden. Om de straf nog erger te maken, was de paal een weinig ge-bogen. De gevangenen hadden niet de minste ontspanning ; zij moesten van 's Maandags morgens tôt Zaterdags avonds arbeiden. Des Zon-dags morgens was er algemeene kuiscli ; des namiddags, inspectie en stortbad. Al wat ik hier vertel kan beyestigd worden door ' îtsnapten en gerapatrieerden die in dat kanipTzijn geweest. Franschen, Engelschen en Belgen hebben er verbleven en moeten er nu nog zijn. Heel hun leven zullen zij zich het peloton herinneren dat voor devies had « Lijden zon-der Zwakheid », dat achttien dagen lang de scherpe dressuur zoo flink doorstond en waar-van de aanvoerder, een lancier met vollen zwar-ten baard, zoo menigmaal op het punt stond vermoord te worden, terwijl hij de rechten van zijn makkers verdedigde. Maurice V. , België's Merrijzenis Onze minister van landbouw en openbare Werken, de heer Ilelleputte, heeft verleden Dinsdag te Parijs met eene voordracht de leer-gangen geopend van de Hoogere School van openbare kunst. Na eene aanspraak van den heer Rister, voor-zitter van het bestuurskomiteit van voornoemd hooger onderwijsgesticht, waarbij deze op bon-dige wijze de welverdiende loopbaan van den heer Ilelleputte heeft afgeschetst, heeft de knappe voordjfachtgever zijne zienswijze uiteengezet over de heropbouwing der verwoeste streken. De minister ving aan met het ietwat lichtzin-nig opgeworpen denkbeeld van de bewaring der puinen als getuige der Duilsche barbaarschheid, op zijde te schuiven. De steden worden niet vei'-plaatst als de pions op een schaakbord ; hunne standplaats ligt onder de beheersching van tal-rijke factoren, als rivieren, banennet, enz., welko niet verplaatst kunnen worden. De achtbare minister heeft gesprokenover de vernielde steden Yper, Leuven, Dinant, Dixmui-den, die na den oorlog uit hunne* puinen zullen herrijzen. De voordrachtgever verwierf leven-digen bijval. De Siznt van Japan ta Ha?ra Onze minister van buitenlandsche zaken en kabineUaoofd heeft den nieuwen Japanschen gezant ontvangen. Deze zal aanstaanden Zondag aan onzen Ko-ning voorgesteld worden. Een ontbijt zal cet zijner eere opgediend worden. De Japansche gezant heeft aan'ons kabine.'jS» hfjofd verklaard dat hij hem eerlang een eheickî van 1 miljoen frank zal doen geworden om cm-* middeliijk ter halp van België te snellen. JLiaron de BroqueviHe heeft warm bedaakt ) IN DEN INTENDANCIE-DIENST Wij ontvangen volgende belangwekkende bô^ richtén. De intendancie-dienst ontvangt in groot getal aanvragen van personen of groepen die de toe-lating wenschen te bekomen om zich in de maga-zijnen achter het front te bevoorraden (M. D.) : Het zijn b.v. burgers die voor een der hulp-diensten van het leger arbeiden : tehuizen voor verlofgangers, en andere menschlieveude werken voor soldaten, en — de meest belangwekkende reeks van allen — de vrouwen van militairen die op het front zijn, in ltrijgsgevangenschap in Duitschland, of die voor den vijand gevallen, zijn. Op al deze aanvragen antwoordt het bestuur van de M.A.T.A. en moet het door een weige-ring antwoorden. Velen zijn daarover verwon-derd. Anderen schrijven aan de Intendancie deaj weigering toe, die hen onverklaarbaar sehijnt. De uitlegging is de volgende : De magazijnen van achter het front kunnen aan geringeren prijs dan den burgerhandel verkoopen, niet slechts omdat zij aan inkoopprijs verkoopen, mits een verhooging van 10 °/0 voor de kosten, maar ook omdat de Fransche regeeriag hun de gunst ver-leend heeft de koopwaren, bestemd voor de militairen en hun familie, in te voeren zonder inkomende rechten te betaien. Dit voorrecht, zooals aile fiskale voorrechten, moet zeer stipt toegepast worden. De minister van Intendancie heeft jegens het Fransch be-heer de verbintenis aangegaan, geen enkele inbreuk, hoe licht en hoe rechtmatig ook, toe te staan op het akkoord dat tusschen beide regee-ringen gesloten werd. Stappen worden op dit oogenblik gedaan om de uitbreiding van deze instelling aan andere reeksen te bekomen, en bijzondeiiijk aan de vrouwen van militairen aan het front. Maar in afwachting moet het règlement geëerbiedigd worden. Zooals wij gemeld hebben, heeft de Intendancie van de Bondgenooten de toelating bekomen om 2.000 ton aardappelen per maand te koopen. Als men deze hoeveelheden voegt bij degene die in vrij België opgevorderd werden, zijnerreden om te gelooven dat de bevoorrading in aardappelen tôt aan den toekomenden oogst verze-kerd is. Men klaagt er over dat de magazijnen van het front regelmatig gebrek hebben aan sommige waren, bijzonderlijk aan tabak, cigaren en ciga-retten. In deze voorwaarden ziet de soldaat zich verplieht zich elders te bevoorraden, aan veel hoogere prijzen. Deze toestand is vooral aan twee hoofdredenen te wijten. Eerslens vermeerderen de moeilijkheden voor de bevoorrading aan tabak voortdurend. Het is niet voldoende koopen te sluiten, men moet ook nog de toelating om uit te voeren bekomen, wat niet altijd gemakkelijk is ; bovendien moet men scheepsruimte vinden, en schepen bezitten om de waren te vervoeren. En op dit oogenblik zelf staat de Intendancie, in dat opzicht, voor groote moeilijkheden. Anderzijds, als er tabak, cigarettenof cigaren van 10 centiem aankomen, storten de soldaten er zich op om hun aankoopen te doen en het sehijnt wel dat sommige van hen, misbruik ma-' ken van het feit dat het moeitijk is streng kon-ti'ool te houden, er in gelukken op twee drie verschillende plaatsen inkoopen te doen, zoowel voor zich zelve als voor dex*de personen. Dat veroorzaakt natnurlijk een spoedig gebrek aan waren, en den volgenden dag of twee dagen la-ter, is er, behalve zeldzame uitzonderingen, geen iniddel meer cigaren of tabak te bekomen. In afwachting dat een sti-enger kontrool zal toegepast worden, dat in het belang van allen noôdig is, zal het niet onnoodig zijn de mannen te wijzen op het nadeel dat dei geïijke niisbrui-ken, schijnbaar iiiej «rustiiî aan aileii .borok-keaea

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.