Bureel i 21, RUSSEtL SQUARE LONDOK, W.C. Telophonai Mu»um 2®7. De Stem uit Belgie. Abonnement : 2sh. voor 3 maanden. Subscription : 2sh. for 3 monlhs. Voor de Vereenigde Staten i 50 cts. Voor HoBand : 1 fl. Voor Frankrfjk : 2.50 fr. Voor de soldaten : lsh. of 1.50 fr. 4CÏe Jaargang-, Nr. 12. (Blz. 17ÎI-1758) Oplage: 11,200. VRIJDAG, DECEMBER J, 1917. Registcred at G.I'.O. as a Newspaper. 8 blz. 1 11 "iii'iiwMvamnaaBRHMiaiHMHMyMao Ons aanstaande Kerstnummer luisîeren we op met extra-bladzijden, beter papier besteed aan het weer-geven van een aantal oude Vlaamsche meesterstukkcn der schilderkunst, in Engeland verspreid. Dank aan bijzondere giften van Vlaamsche vrienden, kunnen we ons dit veroorloven. —Te schaarsch echter kunnen wij op 12 blz. ver-schijnen. Aan goede stof ontbreekt het niet. Zoo moest voor dees nummer het mengelwerk verschoven wcrden, en vele andere belangrijke stof. Men helpe ons door steeds meer inschrijvingen. De Belgische Pers. Een Bolc-Pasja in paterskieeren. Die Bolo-Pasja in paterskieeren, ben .k, ik, beste lezers en lezeiassen va,n. de "Stem uit Belgie," ik, dat weet ik, uw vriend, maar een vriend met een gestrenge en rechtzinnige liefde, ik, d.ie 't volk, die mijn volk geern zie, maar dis spot met wat men noemt het publiok, of de publieke opinie, ik, die God-dank behoor tôt bat geslacht van Rodenbach die zong: Ter waarheid streeÊt mijn ruste-looze ziel, ter waarheid bron van ba!»emende vrede. Vergeeft mij deze en'k • - woorden over mij zelf—'t / jn de eanigste—maar, d^-wijl er nu eenmaal zooveel woorden over mij den nek werden. gekraakt, en zooveel pennen over mij aan 't krabbelen giingen, is het maar rechtmatig dat ik zelf eens zeg, wat ik van heel die gazettenherrie pais. Men beeft mij den bandsc'noen toegeworpan, welnu ik raat> hem op. 't Gaat niet over mijzelf in de eersifo plaats, maar over die gedachten en die idea-len welke de " Stem uit België " eerlijk en logisch vertiegenwoord'igt. Er zijn er die van gedacht zijn, dat (het de moeite niet waard is op den irueurasteniekieini on-zin van den twintig-eeuwschen voorlicbter te antwoorden, maar voor zaker publiek is zwijgen meestol gelijk geven, oischoon het de we.lsprekende taal is der minachting, en daarbij, onder al die gazettenherrie steekt een voorbedacht plan, dat kost wat -kost den rnasker moet afgetrokken. Ja, ik ben een Bolo-Pasja in paterskieeren. Hat staat nu g<eschreven, dat ik er een ben. Zoo g'ij mij op mijn woord niet gelooft, luistert maar de bewijzen : 1. In zijn nummer van i November 1917 schrijft dte "XXe Siècle" van Parijs onder den titel "Dangereuse propagande," het ver-raderlijk - aanvallend, het leugenacbtig, schelmaichti'g artikel dat gij gelezan hebt in de "Stem uit België" van 16 November 1917. Dit artikel van de " XXe Siècle " werd door d)e Belgische censuur toegelaten. 2. In eeinnummer van einde October geeft de "Métropole" van Londen onder den titel "Pour encourager (?) nos soldats," een dertig ■ lijnen vertaling van eem stukje uit mijn drie-ledig artikel."De Paus en de menschen," ver-schenen in nummers 4, 5, 6, van de " Stem nit Belgie-" Het nummer van de "Métropole" met dat stukje vertaling erin, werd door de oeaisiiuir op het front verboden. 3. Im zij'n nummer van 9 November dtukt do "Indépendance belge" Va.n Londen het bovengemeld artikel van "XXe Siècle " over, maar leidt het in met deze kenschetsende woorden: "Un peu raides ces obsennations du "XXe Siècle » Dilt artikel van die "Indépendance belge" werd door de censuur toegelaten. Nu zou ik u niet kunnen zeggen of andere franco-belgrlsche bladen, namelijk deze va.n 't fameusklalieber van "XXe .Siècle," dat artikel hebben overgenqmen. In elk geval, 't zou mij verwonderen, zoo zij het niet deden. Ik Weet echter dait "Ons Vaderland," in nummers 899, 904 en 909, tôt driemaal toe don "XXe Siècle, voor zijn misdadigen aan-val, heieft onder Kantien gepakt en een schud-ding giegeven van bedied.. De "Stem uit Belgie " heeft loaLm-historisch, maar voor-de meesten veel te zoet, geantwoord in haar nuinimer van 16 November 1917 Maar wat h eb ik zelf gedaan ? ' t Ga.nt toch mij aan, en ik ben toch verantwoordelijk voor mijn gezegden. 'k Zal u reclitzLnnig biechten wat ik gedaan heb. 'k Kreeg een massa, briewen van 't front die mij gelukwenschtwn om mijn nieuwen eere-titel. Maar 't duurde acht voile dagen eer ik het artîklel van "XXe Siècle " of "Métropole " te zien kreeg. Natuurlijk heb ik zielf geen geld voor zulke bladen, en te vergeefs zocht ik rond hier in de omstrekien om een exemplaar van die bladen- die hier niet gele-zen worden, ofsdhoon ik met vreugde zie dat "XXe S:ècl'e" en "Métropole " de "Stem uit België " lezen, of beter verkeerd en halve-Iings lezen. Ze kennen immiers nog niet heel goed Vlaamsch. Als ik 't artikel te zien kreeg, heb ik eerst mijn artikels herlezenj in de "Stem, uit België," dan heb ik verontwaardigd rondgewan-deld, en ten ®lotte ben. ik me gaan neerzetten, om uit te schieten in een; grooten lach. Aan- "XXe Siècle" heb ik geen anitwoord gezonden.. Waarom niet? Omdat ik uit vroegere ondervinding weet dit blad de eer-lijkheid mfet heeft om terechtwijzijigen op te nemen, en omdat deze llaatsto aanval zoo oneerlijk is dat ik miet dat blad geen vred» ■immermeer hebben kan. Dat blad zeg t dat de "Evening News" van, Londen de "Stem uit België" van Boioisme heeft aangeklaagd. Welnu, de opstellers van "Evening News " hebben, hoegenaamd nooit "De Stem uit Belpf'ë " aançeraakt. Heœl die verdachtma-tinj is dus een: louter verzinsel van de "XXe Siècle," een schandelijke leugen. Waaroan Om de "Stem uit België," die te invloedrijl is door haar waarheidsliefde, en die te veei goed doet werkelijk verdacht tie maken b:j de Engelsche en Belgische overheid, en dat juist in eea tijd', dat er met recht en reden, tegen de werkeilijkè, voor Duitschland wer kende Bolos, strenge maatregelen worden. g-e-troffen.Zulk een handelwijze van " XXe Siècle ' bran-dtaerk ik als Boloisme en Bochisme. He doel wettigt de middelen. Het gewraakte ar t kel uit "Staro uit Belgie " is enkel een voor-wendsel. Daarbij, sleurt de "XXe Siècle' n.iet enkel deg, zin van het artikel uit bel zinsverbandi, maar uit dèn bouw der redien .e r'ng zelf, miear, uit het g'eheel der l'auselijk Nota, en 't kieinste kind weet dat de Pause lijke Nota een heel ander uitzicht krijgt, zoi men één zin wegilaat. Ik kan heel goed ver staan dat er menschen zijn die de Pauselijki Nota niet goedlceuren, maar 't is ni'et eerlijl die Parfselijke Nota te vervalschen, of ver keerd voor te stelien. Men brenge bewijzei bij, en zoo kan er vriendelijk en met waar Het antwoord, ten slotte, dat ik, uit dank, stuurde niaar " Omis Vaderland," en den knap-pen. cinemafilmer Pertinax, vorscheen m^t toelatmg d'er censuur, in dat blad. Nr. qii, op Dinsdag, 20 November. * * * Na de uiteenzetting van, deze feite.n. enikele beschouwingen van praktS'schen. aard. Het wordt hoog tijd dat wij keer op keer dat groepje oaveianitwoordelijkc gazettei?-scbrijvers, en hun dwarsdrijverij en; oneer-lijkheid bij den schabetmak grijpen en hun onzen onverbiddelijken vuist Taten voeie» en een beroap doen op die gezond-denkonde massa. Te lamg ihebben wiij behoord tôt het ras van den Vlaming Lammeke Goedzak. Het wordt hoog tijd dat a.l de bladen d.ie dezeltde beginselen aanklevien, hun kleine oneenigheden vergeten, om in Vlaamsche samentooorigheid I ijk een man op te stiaan tegen verdiachtmakïngen, hoon, en spot. Het wordt hoog tijd dat de katholieken uit hun slaap worden waklter geschud en er v.-or-den aan herinaierd dat er waarheden zijn, die men niet mag begraven, en dat er een christe- PUINEN IN VLAANDEREN. Naar de penteekening van K. Van Lerberghe. heidsliefde geredeneerd worden. Maar de "XXe Siècle " luidt een valsche en eetu scbijn-heilige brandklok tegen de "flamingante" "Stem uit België." 't Is zijn oude taktiek. Zoo handelt een zoogezegd katholiek blad, dat den Paus, den nuntius, de bisschoppen, de priesters, de aaimoezeniers., de brankardiers heeft aangevallen, dat onverdiedigbare gods-dienstige theoriën heeft uitgeftapt, lijk vco-r de burgerlijke begravingen, dat minister® en staatslieden heeft willen voorlichten, dat al de Vlaamsche leiders heeft beslijkt en be-zwadderd, dat onder de leus van union sacrée niet alleen gedachten maar persoonilijkheden. heeft door den' modder gesleurd, en zoo voort. Wij zouden kunnen vragen : Van waar komt dat geld? dat geld waarmede gij uw vod kosteloos en " urgent " overal rond spreidt op 't front en in de ruistlkampen? Wij zeggetn u wel eensdaags van waar het kwam. Ondertusschen weten wij dat gij uw matten hebt opgerold van den Havre, den zetel van ons Staatsgezag, en diat gij nu uw Fransch en Vlaamsch vodje verzendt; onder denzelf-den gekleurden omslag, met de nederige let-ters "XXe Siècle"—"Het Vaderland," "quotidien belge, paraissant provisoirement à Paris." Walt miag er toch wtel giebeurd zijn? l>e kraaien zullecn het uitbrengen, vroeg of laat. Aan de "Métropole " van Londen 00k, zond ik geen terechtwijzing, omdat dit blad dat eertijds op den rug van den "Standard" gaapte, thans niet belangrijk genoeg is, en omdat ik het als oneerlijk journalisme be-schcuw, enloele lijfflien uit >eeni artikel te ver-talen, wanneer men wieet dat het artikel, om juist verstaam te» worden, in zijn. geheel moet gelezen worden. En zoo die "Métropole" twijfelt of zulke artikels de soldaten aanimoe-digen of niet, waarom vertaalt zij er dan stuk-beii uit? Uit vaderlandsliefdè hadt gij dat dan moeten doodzwijgen, tenzij gij reeds afgiesproben waart met " XXe Siècle " om op de "Stem uit België " uw papieren kanonnen-buizen met hun. looze poeier af te schieten. Een wijze raad. Vraag ne keer aan d'e soldaten of zij niet hun wekelijkschen troost vin-den in de "Stem uit België"? Zij weten het toch best en zij zijn groot en veFstandig ge-no'eg en plichtkwijtend om te oordeelen, welk slach van artikels hen "galvaniseert." En is 't zake van goed doen aan soldaten, kijkt naar onze daden, ofschoon wij het niet aan 't ldokzeel hang.en, om wat eer of onderschei-dinj op t» rapen. Echte vaderlandsliffdie geeft aile», «ni begeert niets voor wat z: j greaft. Aan de "Indépendance," heb ik, op 't aan-raden van. enkele verontwaardigde -\n-iendein van dat blad, oo<k mijne vrienden, een kort antwoord gwstuurd, om de handelwijze van "XXe Siècle" t« ontmaskeren. lijlc apostelschap bestaat dat plicht is, hoog boven aile kleimzàelige, en ten slotte stoffe-lijke partijpolitiek. Het wordt hoog tijd dat wij het journal;sme opvoeren tôt zulke deeglijkheid, eerlijkheid en hoffelijkheid, dat wij wel gedachten be-strijden maar geen personen bevuilen, dat wij bijzonderlijk geen tweedracbt stoken waar eendracht ee<n hoùfdvereischte is, eendracht die entoel kan gegrondvest zijn op rechtvaar-digheid en liefde. Derhalve. weze de censuur indachtig het groot beginsel van gelijkbeid in recht en faite. Dat men ons aanvalle, hoe oneerlijkerwijze 00k, het schaadt ons niet, zoo men ons niet balemuiiert vrij en. vrank te'antwoorden. Mien kan de Belgische vaderlandsliefde der VLamingen niet verdacht maken1, met hun vaderlandsliefde er tegien uit te spelen. In-.tegendeel, de eene versterkt de andere, en zoo zal het meer en meer. En wij herhalen het : België moet vrij zijn en onafhankelijk, van gelijk welke Mogend-heid 00k. Zoo diankt, en zoo ha,ndelt de "Stem uit Beilgië," en Bolo-Pasja in paterskieeren. Pater L. J. CALLEWAERT, O.P. NOTA DER REDACTIE.—Het Londensch blad dat zoovelen wil verdacht maken, de oenstuur inbegrepen, meent dat bet op zijn aanîdacht was dat ons Nr. 5 op het front verboden werd, én harbaalt die bewering itriom-fantelijk voor 't minst aile vier dagen. Het-blad vergist zich. Dat mummer was vei> boden op 't front door weigering van uit Folkeston-e, van den "permis d'expédier" dlen dag zelf dat het verscheen, bij inzage der censuurnummers die wij opzondcn. De ver-gissing van het Londenscbe blad komt voort uit zij ne gebrekkelijke kenn-is van Vlaamsch ■»n daaruit voortkomend slecht begrip van hetgane wij schreven : " De tekst door " Métropole" opgehaald, had voor gevolg dat het nummer verboden werd." Dat beteekent: ** De1 texte cité par ' La Métropole ' eut comme suite..." maar niet: "parce que cité." Doch eris een journalisme dat zich om objec-tieve Waarheid niet stoort en ailes naar zijn «ubjectieve doeleinden draait. En dat is slecht em onzedelijk journalisme. ("De Stem uit België.") O Schilderkunst. Antoon Van Dyck en Sir Peter Lely (1617-1680). Dit j-aar 1917 loopt ten einde, en, ik be-statig goenszins dat men het zich ten doel stelt de drieho-nderdste' verjaring \*an dezen beruchten schilder te herdenken. Mogalijk h»eft h«t govoel ran den el'.endigen zoo bit- teren oorlogstijd aile aandacht, of misschien aile zucht tôt kurtstberdenben verbroken? Verre van er 00k een kunstviering van op na te stelien, en wel om meer dan eene grondige reden, zoo wil ik mij enkel bepalen een, nuttig bescheiden woord te brengen over dien schil-der wel'ke, alliermerkwaardigst in zijn leven. meer bijval gehad heeft dan eene heele reeks andere grooten te zamen. Een Engelschman was liij niet, zijn oor-sprong was Hollandsch, zijn ech-te naam was Johan Van der Vaes. Zijn grootouders hiel-den m den Haag een banded, of juister een winkel vaa reukwaren, dragende vcor uit-hangschild de benaming "In de Lelie.." Zijn vader was legeroverste en bekwam aldus den bijnaam van bâp.tein de Lelie; dezes zoon, onze schilder eigenae vrijwillig dezen tce-naam zich toe. Hij teek-ende zijne schilde-rijen P en PI,. Vooraleer hij in Engeland kwam beoefenda hij de landschapschildering : zulke taferee-len bestofte hij zeer fraai -en knap met figu-ren. Het is maar van af den jare 1641, van toen hij in Engeland kwam, dat hij van genra veranderde. Dit jaar was -Antoon Van Dyck gestorven van wien hij den knapsten nabeel-der zou worden, en wien hij, zegge alleanlijk in bijval zou overtretfett. Hij bezat eene ongeëvenaarde handvaardiigheid in pensee-ling, edoch als scheppingsvermogen raakte hij niet -eens de teenen van het genius van den grooten Vlaming. # * * Vergelijken wij nu de portretten dezer twee schilders, dan bestatigen wij vooreerst het werk van Antoon Van Dyck als diep spontaan oorspronkelijk. Hij aanschouwt zijne figuren en models als door zijnec eigen -natuurlijken en bekoorlijken bril, zij ont-vangen den stempel van 's kunstenaars door-dringend verh-even en ridderlijk gevoel. Vooral zijne vrouwfen-portretten zijn bij in-geving zuiver dichterlijk, sierlijk bevallig, beelderig, verrukkelijk, zij schitteren en blin-ken om hunne lieflijk-levendige natuurweel-derigheid en zachtmoedigheid. Zijne mansportretten zijn faewondereni-waardig om hunne statigheid van houding en echt indrukwekkend om hunnen aristokra-tischen stijl, om hunnen grootschea eenvoud en diepe -natuurwerkelijkheid. Zijne perso-nen zij-n zoo echt waar als schijnende heden nog onsterfelijk voort te levea. Daartegenover, om der echtheid gezegd, is de kunst van Peter Lely onoorspronkelijk. Hij is een koortsig, vernuftig bedreven, be-hendig navolger. Een meesterlijk technieker, maar met in zijne kunst niets meer dan wat • is konrekt ! De vrouwenportretten van hem zijn opzet-telijk gemaakt om te bevaUen, maar zij bevallen niet. Zij gemissen teederheid om te betooveren als bij Van Dyck. De hoofden vertoonen eene soort Leflijkheid, een schijn van opgewektheid-, verre van echte geneuch-te ! De gedwongene houdingen, het gewron-gen an al te gezocbt vertoon van de handen, de al te opzettelijke doorgedrevene afwerkang der zijden kleeding, deze geven een klaterige schijn van leven, daarbij de kleur der vleeschtinten is koud en hard, soms flets alâ gepommadeerd, verre van ingetemperd rijk als bij Van Dyck. Zulke werken zijn slechts gediweëe vleierstukken ! De mannçnportret-ten zijn ontreffend van uitdrukking zwak, veeleer schijnen zij tirotsch dan hofielijk 6ta-tig onderschaiden. Als officiéela schilder van het hof van Karel II maalde hij dien koning zijn portret en vele van zijne -hofdamen. Een nog al uit-gebreid aantal dezer laatsten bevindt zich te ïlampton Court; zij stelien nog heden den Engelschen voor als de "real beauties" en Peter Lely wordt om deze nog steeds als de berucbte "Jiady-painter " geroemd. Zij bie-den aldaar den gewonen beschouwer een' 011-gemeen belang. Hij maakte 00k het portret van Cromwell. Een stuk van hem dat zich in Duilwich College Galerie bevindt namelijk het portret van A. Cowley is verreweg het beste van hem : het is eenvoudiger en behebt met een zweem van poëzij. Op heden.bezit de "National Portrait'Gal-lery" te Londen niet minder dan 23 zijner werken. De andere Europeesche muséums en verzanuelingen. bezi'tten er zoo goed als geene. * * * - Sir Peter Lely verkreeg in zij-n leven eene uitzonderlijke rijkdom. Hij maakte zich daarvan eene ongemeene verzameling van schilderijen hoofdzakelijk van Van Dyck. Op het laatste levensjaar verkreeg hij den ridderj-titel.Op zijn graf, .in de kerk van Covan-t Garden, _werd een monument opgericht versierd met zijn borstbeeld gebeiteld door den Engel-schen beeldhouwer Gibbons en een gedenk- dicht door den bekenden dichter Flatman. * * * Laat het mij nôgmaals zeggen, maar de eer en bijval welke Sir Peter Lely in zijn leven genoten heeft, waren ontzaglijk, dewijl hij bijster en slaafsch het vroegere spoor na-volgde van een der grootete kunstenaars der wereld : "Antoon Van Dj'ck." ï * « De echte Engelsche portretkunst ontkiemde en kwam tôt voile karakterwaardigheid een zeven-tigtal jaren later mat die opkomst der bij uitstek oorspronkelijke eleme'nten, als Gainsborough. G. Rowney, Josuah Reynolds, Racbum en Thomas Lawrence. Aloïs DE LAET.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.