De Stem uit Belgie Bureel : 21, RUSSELL SQUARE LONDON, W.C. Téléphoné: Muséum 2 6 7. Abonnement ; 2sh. voo S maanden. Subscription 2sh. for 3 inonths. Voo de Vereenigde Staten 50 cts. Voor Holland : ! fl. Voor Frankrijk : 2.5< fr. Voor de soldaten : lsh of 1.50 fr. 3de Jaargang, Nr. 2)8. (Blz. 1383-1394.) Oplage: 10,500. VRIJDAG, 30 MAART, 1917- Registered at G.P.O. as a Newspaper. 12 blz. BERICHT.—Volgend nummer verschijnt aanstanden Donderdag. Nieuws in te 9turen v66r Dinsdag. « — Paaschplicht. Wie geen Belgisch priester in zijne nabij-heid heeft om zijn Paaschplicht te kunneti nakomen, kan schrijven aan Zijne Hoogwaar-digheid Monseigneur De Wachter, o£ ook aan het bureel der~ " Stem." Dat de ouders te dezer gelegenheid ook denken op de Eerste Communie hunner kinderen. O De Oorlog en de Vlaamsche Volkskracht. W Het vraagstuk luidt als volgt : Hoe zullen wij de Vlaamsche volkskracht heropbouwen, iti 't licht van ailes wat de oorlog ons leerde ' of ontleerde, met andere woorden hoe zullen wij "op verstandelijk, zedelijï:, maatschappe-lijk en godsdienstig gebied " dqs volk opvoeden om het al de rijkdommen van zijn wezen te leeren ontgin.nen, en al zijn mogelijkheden tôt werkelijkheid te maken, ten e_inde het een eereplaats te laten innemen in de wereld, door deze oorlogsschommeling ia zoo menig op-zicht giewijzigd? Het zal niet ongelegen zijm nogmaals te her-halen dat wij,, bij het aanduiden van de tekortkomingen in ons nationaal volksleven, niet de stelling verdedigen alsof ons volk in ailes minderwaardig ware, vergeleken bij andere natiën volstrekt niet. Het ware ons een gemakkelijke taak de flauwe zijden vain de landen onzer gastvrijheid te beschrijven, en we zullen bat ook in gunstiger tijden doen. Dit nu te beproeven ware onkiesch, vermetel en voorbarig, en wij denken dat het een beginsel is van goede opvoedkunde de licht-zijden van de vreemde natiën, als een spiegel en een toonbeeld, op te tooveren. Het groote en hat schoone voeden op. Het kleine en het leelijke niet. Ailes samengenomen, weten en voelen wij meer dan ooit dat ons eigen land een paradijsje was van geluk. Velen hadden een oorlog noodig om het te gelooven. En ten andere ware ons land nu eenmaal schraal en k&al, wat baat het, 't is het onze, en daar-om moeten wij het geern zien en het hefst zien. , , Ook vestig ik de aandacht der Vezers op de beteekenis van het woord : het volk. Door die benaming bedoel ik b?el ons volk in al zijn klassen "en standen, dat onverdeelbaar geheel door God en de natuur geschapen en gevormd. Ik bsdoel niet enkel het minder volk, het kleine volk. Ten andere de grond-daugden van ons nationaal karaiter liggen veel gaver en gezonder bewaard in de onge-kunstelde ziel van het kleine volk dan bij het hoogere volk, en het is volstrekt onrecht-vaardig het mindere volk van tekortkomingen te beschuldigen, wanneer het blijkt dat de leidende standen het meest verantwoordelijk zijn, omdat zij zich van hun volk vervreein-den, of hun volk mmachten. In de eerste bijdrage had ik het over ver-standelijke volkskracht welke moet aangewor-ven worden en ontwikkeld door eigen onder-wijs, met de moedertaal als voertaal, volledig en stelselmatig aangepast aan de Vlaamsche toestanden. Vervolgens moet die verstandelijke volkskracht zich openbareo naar buiten, in den vTeemde, op elk gebied van weten-schap en nijverheid. En binnen den lande moeten de drukpers, het dagbladwezen, de latterkunde, en de staatknnde zoodanig inge-richt zijn dat zij het volk door de waarheid opvoeden voor die waarheid. Vandaag dus een en ander over zedelijke volkskracht. Lijk verstandelijke volkskracht het vermo-gen is dat uitgaat van het verstand en de geleerdheid van een volk, zoo is zedelijke volkskracht het vermogen dat uitgaat van het zedelijk karakter en de deugdzaamheid van een voll^. Verstandelijke volkskracht wordt verkregen door onderwijs. Zedelijke volkskracht wordt verkregen door opvoeding. Verstandelijk onderwijs op zichzelf geno-men geeft geen levenswijsheid, dewijl het enkel rekening houdt met het verstand en den wil en het hart buitenschakelt en daa.rdoor mist het de menschelijkheid. Uitsluitelijk verstandelijk onderwijs blaast ras op tôt hoog-rnoed, em verblindheid, tôt koude wreedheid en absolutisme. Zoo was Duitschland het geleerdste land der wereld, maar te vergeefs zoekt men im zijn organisatie naar dat beetje goedheid dat elke menschelijkheid kenmerkt. Zedelijke opvoeding is dus onontbeerlijk. Ja zedelijke opvoeding is noodzakelijker dan verstandelijke. Want men is niet eerst en meest mensch door wat men weet, maar wel door wat men is en doet. ^ocli moet het er bijgevoegd worden dat zedelijke opvoeding zonder verstandelijke weerom een kunstma- (1) Zie eerste artikel "Stem uit België," Nr. 23, over "verstandelijke volkskracht." In verband met die eerste bijdrage over Vlaamsche volkskracht, heb ik veel belang-rij'ke en hoogst-aanmoedigende brieven ont-va.ngen van breeddenkende Vlamingen. Ik zal, na afwerking van het geheele onderwerp, in een bijzondere bijdrage op al die brieven antwoorden. 't Zal dienen tôt een nadere toelichting. Het is immers van het hoogste belang dat wij onze volksvernieuwing van na dsn oorlog, van nn af voorbereiden door 't versTîreiden vtan gezonde g«dachten. tige verdeeling en derhalve verbrokkeling is van het heele mansch-zijn, en dat een deugd zonder wetenschap, blind en wisselvallig is. Men vergete echter niet dat geleerdheid en wetenschap niet alleen hat verstand ontwik-kelen, maar dat het verstand ook ontwiklkeld wordt door de wijsheid, de levenswijsheid, en dat die wijsheid veelal de vrvftht is van de zedelijke opvoeding en veel mea.r nog van de opvoeding in het bovennatuurlijke, door geloof en genade. Uit dit ailes blijkt dat enkeling of een volk in zedelijk opzicht kun-nen krachtdadig zijn, zonder veel techniscbe wetenschap en boekengeleerdheid. Daaren-boven staat de zedelijke volksikracht ver vefheven boven de stofïelijke volkskracht, vrucht van éénzijdige wetenschap, in zoover als dat de ziel het licbaam overtreft. Dik-wijls doodt of vermindert de stofïelijke en verstandelijke volkskracht de zedelijke volkskracht, terwijl anderzijds de zedelijke volkskracht de rijksite bronader is van stofïelijke en verstandelijbe volkskracht. De sterkte en de glorie der kleine natiën liggen in hunne zedelijke volkskracht, ja hun o.nsterfelijbheid is er onbeitwistbaar mede verbonden. Midden al de pracht en de gilo- diepte van de ziel, sprakeloos of vastgebon-den. Opvoeden is dus geen toevoegen van vreemde stof, maar het openplooien van het machteloos ingevouwen natuurwezen. Elk volk heeft door de schepping Gods zijn eigem karakter, in eenklank met den grond en met de lucht. Dat wezen moet opgevoed en geen ander. Die oorkracht moet on.twikkeld in al haar eigehdommeUjkheid, want als een schepping Gocts is zij goed, en schoon, en zij is het eigenaardig kenmerk van zulk een volk, de scheidslijn van elk ander volk. Tegen de wet Gods in de historié der volkerem zondigt het cosmopolitisme of elke théorie die het verschil tusschen de natiën wil opschorsen of uitvegen. Tegen de wet Gods in de historié der volkeren zondigt elk volk dat zijn kenmerkende eigenschappen laat ontstelen. Tegen de wet Gods in de historié der volkeren zondigen al de staatslieden die de ziel der natie willen doodnijpen om doode licha-men met hun onzielkundig stelsel van poli-tieke statenoptimmering te bezielen (?) Een zaak echter wordt te veel vergeten door aie volkeren zelf die streven naar hunne nationale herwording namelijk de herwording vsn hunne zedelijke volkseigenschappen. Dewijl De puinwi van Caerphiily Castle (Zuid-Wales), nu eigendom van den markies van Bute, in de 12de eeuw gebouwd door Vlamingen voor den koning van Engeiand. De photo werd ons vriendelïjk geleend door de firma Messrs. Raphaël I uck & Sons. riie van hun stoffielijken rijkdom, en omlcroorid met het licht hunner geieerden, zijn veeil groote natien verdwenen door de eeuwen lienen, wegtgezonken omdat het voetstuk dar zedelijkheid onder hen werd verbrokkeld. Maar veel kleine natiën, van aile stofïelijke welvaart beroofd, bleven vast staan, en ver-jeugdigden zich onophoudelijk, midden oexr-logen, varvolgingen, slavsrnij, afpersingen, overrompelingen en rampspoeden, omdat zij met hand en voet zich vastklampten aan hun ziel, aan hun wil, aan hun zedelijk kanakter. Wanneer een natie enkel leeft van brood, dan sterft ze, zoo er hongersnood is en geen brood meer. Maar zoo een natie zich voedit aan de geestelijke schatten der ziel, dan mag het brood ontbrekan. Zij heeét zielevoedsel. De oppervlakte van een klein land moge onbe-duidend zijn, zoo die ziel van dat land groot is, Ij&t is een groot land. Het is derhalve de roi der kleine landen hun ziel zedelijkerwijze groot te maken. hun bestemming in de beschaving te verwezen-lijken door zedelijke grootheid, hun bestemming te uiten in een hooge kunst en een ridderlijk gedragen lijden. Ik wou Ierlands lijdenshistorie, die kruis-weg van mirakelvolle zedelijke grootheid niet ruilen tegen Enge-lands bergen van geld.. Ik wou Polens ééne ziel niet opgeven voor al de macht der drie landen die wegliepen met elk een stuk van 't lichaam van Polen, en verwonderd staan gapen dat zij de ziel van Polen niet vast houden in hun rooversklauwen. Ik wou de zedelijke schoonheid van België's tegenweer tegen den meineedigen Duitscher niet verwis-selen tegen de schatten gelds welke de onzij-digen maakten uit dezen oorlog. En ten slotte voel ik me veel meer bevriend met den Vlaamschen boerenjongen die in de liefde voor zijn paard, en ploeg, en akker, zijn vaders en Gods wil doet, dan met den cosmo-poliet die beweert het poeder te hebben uitge-vonden en ten slotte maar een schoonspra-k#rige kwakzalver is. Vaderlandsliefde. De zedelijke volkskracht moet dus ontwik-keld worden door de zedelijke opvoeding door de opvoeding van den wil, het karakter, het hart, den çeest, het genie van een volk. En opvoedon is naar bovp.n halen wat ligt in de de moedertaal het kleed is van de ziel^ is het onontbeerlijk dat een volk streve voor 't be-houd der moedertaal en voor hare toepassing in al de bedrijvigheden van het nationaal leven. Maar die ziel zelf moet schoonar en grooter en gezonder worden gemaakt. Zoo, bij voorbeeld, is elke opvoeding in Vlaande-rea uit den booze die de zedelijke karakter-eigenschappen van den Vlaming niet ontwik-kelt, ik beduid de rondborstigheid, de eerlijk-heid, de arbeidsldefde, de houwetrouwheid, de eenvoudigheid, de blijmoedigheid, de vrij-heid, en die niet opleide naar de hoogste zede dat zonderling mengsel van mystiek en Rubeniaansche vleeschelijkheid. En de opvoeding van die karaktereigenaardigheden noem ik de opvoeding van de Vlaamsche vaderlandsliefde. Want al die karaktereigen-schappen, in hun verschillende werkzaam-heden, vormen het Vlaamsche vadt^iand, dat veel meer gemaakt is uit ziel dan uit grond en lucht. Wat al kunstmatige an opge-, schroefde theorieën werden er niet uitgevon-den, om de vaderlandsliefde te omschrijven, volgens den nood van het oogenblik. Het is nochtans zoo eenvoudig. Vaderlandsliefde is de liefde voor de eigenschappen van het land van vader en moeder, of meer bepaald nog, voor de eigenschappen van vader en moeder zelf, die het stukje grond dat zij bebouwden of het huisje dat zij bewoonden, of den familie-kring dien zij stichtten er mede berijkdomden en als eifenis aan hun kinders medegaven den aangeboren wil om die eigenschappen te ont-wikkelen en te verstevigen. De eenvoudige soldaat op het front vecht daarvoor en voor niets anders, en zoo ge naar hem gaat met ronkende zinnen over vaderlandsliefde, hij zal u vragen of al die konkelïoezerij, diplomatie, voorkeur, enz., vaderlandsliefde is. De tijd is voorbij, toen men met grootscheep-sche zinnen zeeverpraat kon vertellen. De jongens hebben te veel gezien en gehoord en ook gezwegen en geleden om zich te laten bedodden. Spreek hun van hun vader en hun moeder, van hun godsdienst en hun taal, van hun huis en hun arbeid, en om daarvoor te vechten voelen zij zich helden. Want aan ware vaderlandsliefde ontbreekt het hun niet. Die vaderlandsliefde raoet worden opgevoed. De opvced&r œoet den opvoed»Iing leereo zichz«lf te k*nnen, en de opvoading van een volk is enkel dan degelijk als dat volk daardoor leert al zijn mogelijkheden. Het voorbeeld van een opvoeding moet niet zijn een vreemde natie, maar het ideaal van de eigen natie, aangepast dus aan de werkelijkheid. Het gevolg van de opvoeding der zelf-kennis is zelffierheid, het door en door toe-passen van de wijze spreuk : geen rijker kroon dan eigen schoon. Dat deed men in ons land niet, zoo laag was de zelffierheid in ons op-voedingsstelsel gezonkan. Met den bestan wil van de wereld, zoo bij voorbeeld, werkten de nonnekans in de onderwijsgestichten aan de ontvlaamsching onzer meisjes, uitgaande van het averechtsch beginsel dat opvoeding bestaat in het inpompen van een Franschen beschavingsgeest in dien opbeschaafden klei-klomp van Vlaanderen. God betere 't. Nu met den oorlog begint men in te zien \$ft*al zedelijke, en 'k voeg er bij katholieke volkskracht, werd vernoozeld en vermooscht. door een opvoeding die den Vlaamschen kleikïo'mp opsierde met kleuren en linten maar den klei-klomp zelf ongeboetseerd liet versteenen. Anderzijds werd ook bij ons de verstandelijke opvoeding overdreven in den zin der vealomvattend'heid, en de zedelijke opvoe-dingswaarde der verstandelijke laervakken werd niet genoeg uitgebaat tôt wat de Franschman noemt "une leçon de choses," een les over levenswijsheid. Dit gold hoofd-zakelijk voor het onderwijs der geschiedenis en der aardrijkakunde. Het technisch vak-onderwijs ging ook niet genoeg gepaard met zedelijke opvoeding. Bij ons sprak men niet genoeg over de schoonheid van den arbeid, en de liefde voor den arbeid, over de verant- • woordelijkheid en het plichtbesef, over de aristocratie van de ziel, die al de menschen vereenigt in een ware démocratie. En ter-loops voeg ik er bij, dat in hrt onderwijs van den godsdienst, v/ij niet genoeg de zedelijke schoonheid van het katholicisme lieten uitstralen noch de opvoedkundige beteekenis der geloofspunten. Ten slotte, moeten wij erkennen dat we de opvoeding der vadsrlandslieïde volstrekt hebben verwaarloosd, doordat we aan de Vlaamsche letterkunde, en de Vlaamsche kunst niet de eereplaats hebben gegeven in ons onderwijs. Dat men dus wat minder goochele met het woord vaderlandslieïde, en wat meer praktische vaderlandsliefde doe. Niet enJtel hij die qen pakske chocalade zendt naar " a lonely so^ldier" is een vaderlandslièvende of een soldaiatlievende, maar ook hij die, in dezen schrikkelijken tijd van strijd voor onze poliitieke zelfstandigbeid het volksgeweten wakker schudt en het dwingt te wandelen in het licht van zijn eigen oorkracht. Ik her-haal het nog eens : de panier- en de meetings-vaderlandsliefde is dood en begraven. Nu is er ruimte en vrijheid wor de ware vaderlandsliefde. Maar deze vergt zelfopoffering en vooruitzicht. P. Callewaeet, O.P. (Wordt voortge^et.) Vlaamsche Krijgfbenden in Engeiand. De merkwaardige historische studie over Vlaanderen en Engeiand waarvan het eerste deel in "De Stem" van verleden week ver-scheen, vermeldt : "Sommigen ondor hen vormden weldra on. regelmatige benden, die voor den koning van Schotland of de in opstand gekomen leen-mannen als Hufrb Bigot oorlog voerden. In 1173 werden die Vlaamsche huurlingen, welke zich boven de wet hadden weten te stellen, op hunnen weg naar Leicester te Bury versla-gen."Daarover zal een wdordje meer wellicht welkom zijn: In het jaar 1173 werd Robert Earl van Leicester, die in opstand was tegen Hendrik II, door de koninklijke troepen %'erslagen te St. Edmundbury, in Oost-Engeland. Het leger van Leicester bestond, althans voorniamelijk, uit Vlamingen. Dat kan men opmaken uit de wijze waarop de gebeurtenis vermeld wordt door den tijdgenoot Jocelin de Brake-londe. Zijne latijnsche Chronijk (de rébus gestis Samsonis abbatis monasterii Sancti Edmundi), voor de eerste maal uitgegeven in 1840 door J. G. Rokewode, leidt Jocelin in met de woorden : " Quod vidi et audivi scri-bere curavi, quedam mala- interserens ad cautelam, quedam bona ad usum, que conti-gerunt in ecclesia Sancti ^Edmundi in diebus nostris, ab anno quo Flandrenges capti sunt extra villam, quo habitum religionis susce-pi..." enz. En dan verder, bl. 42 van voor-noemde uitgave: "Comes R. Bigot... vexillum Sancti TEdmundi... portavit quando comes Lehecestrie fuit captus et Flandrenses des-tructi."In de aanteekeningen welke hij aan zijne uitgave toevoegt, merkt Rokewode aan, den bedoelden veldslag besprekend : "This event, so mémorable in ths eye® of the monk oï St. Edmunds, occurred in 1173. In that y«ar, Robert Earl of Leicester, who had joined the confederacy in Normandy against King Henry II. landed at Walton in Suffolk, upon the 2qth September; with a large bodv of Flemings, and was received by Hugh Bigot at his castle of Framlingham. The Earl, after taking Randal de Broc's castle of Hage-cet, and committing other excesses, resolved

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.