De stem uit België

1347 0
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1918, 10 Mei. De stem uit België. Geraadpleegd op 28 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/d21rf5m74g/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Bc Stem uit Juclaie, Abonnement : 2/6. voor 3 maanden. Subscrlption: 2/6. for 3 months. Voor de Yareenlgde Staten : 50 cts. Yoor Holland : 1.25 fl. Yoor Frankrijk. 3 fr. Yoor de soldaten: 1/6. of 2 fr. Bureel: 21, RUSSELL SQUARE, LONDON, W.C. VOOR GOD EN VADERLAND. Téléphoné i Muséum 267. 4de. Jaargang, Nr. 34. (Blz. 1939-1946.) Oplage : 10,600. VRIJDAG, MEI 10,1918. Registered at G.P.O. as a Newspaper. 8 blz. 2d. NOTA YAN D1N UITGEYER.—Met volgend nummer herbeginnen we een prachtige reeks artikelen van Pater Callewaert. Onvoorzieiîe omstandigheden beletten ons ditnumnier Le illustra.ren. Men aanzie dit echterals slechts een uitzonderlijke maatregel. Wij dringen nog aan oij onze Yrienden om ons geregeld het nieuws te bezorgcn dat Yoor onze lezers kan belangrijk zijn, zoo uit het Vaderland als Yan de Refugees. Erkenning van het Taalgebied.O-pgedragen aan de Conimifssie. " Naarmate de invlocd der massa's toeneemt, zal ook de Vlaamsche Be-weging sterk en onweerstaanbaar vvor-den. De tijden van het cujus regio, ejus religio zijn verloôpen ook op taal-gebied. De Vlaamsche Beweging, voor z«overrc zij geen utopistische doeleinden najaagt, is volkomain ge-zond en daarenboven verbonden aan sociale lagen, die een klimmenden weg opgaan." Ziedaar het oordeel van Fernand Passelecq in zijn eerlijk en leerzaam boek : La Question Flamande et VAllemagne (blz. 29ô). Dat de Vlaamsche Beweging zienderoogen aan de winnende hand is en ondanks aile tegenkanting zal zegevieren, daar-aan kan alleen hij twijfelen, die in zijne zelfgenoegzaamheid moedwillig de ooren blijft sluiten voor de steeds luider klinkende stemme zijner recht-vorderende medeburgers. Maar om .dien triomf. des te spoediger te maken, behooren we voortdurend tooroordee-len uit den weg te ruimen, en juist onder deze behartigenswaardige woor-den van de'n heer Passelecq staat nog een kleine tusschenzin, die tôt misver-stand aanleiding zou kunnen geveh en hinderend werken op den vooruitgang der Vlaamsche Beweging. Zonder er nadruk op te leggen, schijnt hij de Protestantsche leuze "cujus regio, ejus et religio" op een iijn te stellen met dit andere voorschrift : "cujus regio, ejus et lingua"; dit laatste zou even-zeer als het eerste tôt het verleden behooren ; en dit is werkelijk zoo, wan-neer men daardoor verstaat, dat he-den, niet meer zooals vroeger in gods-dienstz'aken, een landheer of een aristocratie hare taal mag opleggen aan de volksmenigtë ; maar zij is bene-vens de waarheid, wanneer men daardoor wilde beweren, dat de taalrege-ling in een land zich niet behoort te schikken naar het taalgebied. Door meer dan eene plaats uit het boek van den geachten- schrijver kan dit aan-getoond worden. Doch laten wij dit onderwerp wat grondiger beschouwen. * * * Tegenover zijn eigen leer, dat "de H. Geest de eenige leeraar en bestuur-der der individuën is," heeft het Protestantisme den "geloofsdwang" inge-voerd. Vandaar het befaamde "cuius regio, illius et religio " waardoor aan elken landsheer, hoe onbeteekenend en hoe weinig godsdienstig ook, de maciit werd gegeven om al zijn onder-danen tôt het omhelzen van zijn ge-loof te dwingen en de onwilligen uit te bannen : "Wiens land gij bewoont, diens godsdienst zult gij volgen." De wetelijke en openbare uitoefening van den eeredienst ontving daardoor tôt regel en officieele maat de godsdienst zelf van den Staat ! en sommige bewo-ners van Duitsche landgraafschappen werden in korte jaren vijf, zesmaal gedwongen van godsdienst te verande-ren, naargelang zij onder het gezag kwamen van verschillende landvor-sten ! Dit verderfelijk beginsel heeft heden nagenoeg uitgediend, zelfs in Protestantsche landen. Het is dan ook geheel onredelijk, buitensporig en dwaas ; het strijdt vooreerst tegen het christen recht, dewijl in de maat-schappelijke orde van het christen-dom, geen ander recht bestaat dan het goddelijke recht der waarheid, het-welk het uitsluitend voorrecht is der onsterfelijke Kerk van Christus. Die leuze Js zelfs tegen het moderne recht, voortgesproten uit de Revolutie, waar-bij geen andere regel bestaat dan de oppermacht van elk individueel gewe-ten, dat overigens aan den algemee-nen wil de macht overdraagt om de uiterlijke voorwaarden te bepalen. waarin zijn vrijheid wettig zal uitge oefend worden. Daaruit volgt dat, al-hoevvel om tegenovergestelde beweeg-redenen, beide, het christen recht en het moderne recht, de bastaardopvatting van het Westfaalschc verdrag verwer-pen : het monopolium van den open-baren eeredienst ten gunste van des landheers religie omdat zij de religie is van .den landheer. * * * Met den heer Passelecq verheugen wij ons dan ook dat de tijden van het "cujus regio ejus et religio" ver-vlogen zijn ; noch koning, noch bur-gerlijke wet mag ons voorschrijven, hoe .wij God zullen dienen, en wij wenschen «ok dat de tijden verdwij-nen, waarop eene aristocratie zou bepalen, van welke taal wij ons te bedie-nen hebben. Maar is het even onge-rijmd, dat koning en wet ons bepa-lingen geven over het wetelijk gebruik der taal en eischen, dat wij ons daarin zouden schikken naar "het taalgebied" dat wij bewonen ? Wij nemen niet aan, dat het "cujus regio, ejus et lingua" in dien zin verwerpelijk is. Fei-telijk geldt het nagenoeg over gansch de wereld, en het is zoo natuurlijk, dat men het niet altijd noodig acht dit beginsel door wettelijke bepalingen vast te leggen. In Engeland, Frankrijk Spanje, Italië, Hofland—om van andere gewesten te zwijgen—is er eigenlijk geene "taalvrijheid" in het officieele leven : in al die landen geldt wel degelijk de leuze, dat de landstaal wettelijk wordt voorgeschreven en de minderheden hunne "persoonlijke rech-. ten" moeten inboeten voor het recht der meerderheid. Waarom dit verschil tusschen taal en godsdienst? Waarom kan taalre-geling billijk zijn, waar godsdienst-dwang onrechtvaardig is ? Omdat de godsdienst een eigenlijke gewetens-zaak is, en in zijnen aard onafhanke-lijk van landsgebied en staatsinstel-ling. Aile menschen in aile gewesten zijn onderworpen aan de waarheid en door plichten verbonden met den eeni-gen God, hunnen Schepper. Een nationale godsdienst is .tegen het wezen van het Christendom. Jezus is eene wet komen prediken voor aile volken en aile rassen ; zij kent geene gren-zen ; zij is katholiek, dit is algemeen ; zij is niet eigenlijk internationaal, maar zij staat boven aile-nationalité^ ten en vraagt van aile tongen en talen eenzelfde hulde, eenzelfden dienst en eenzelfde liefde. Anders is het gelegep met de talen : niet enkel feitelijk zijn deze verschillend, maar uit den aard van 's menschen aanleg voor ontwik-keling, uit de nauwere betrekkingen die hij heeft met zijne ras- en stamge-nooten,- uit de verscheidenheid der staatsinstellingen, waaronder hij leeft, en uit de ongelijkaardigheid van den historischen bodem, waaruit hij zijn geestesvoedsel put—spruit voort, dat er eene verscheidenheid van talen moet zijn, dat deze een wezenlijk deel uitmaken van de liefde die men het vaderland toedraagt en in innig ver-band staan met het grondgebied, waarop men leeft : cujus regio, ejus et lingua. Wij verwerpen een nationalen godsdienst, maar huldigen een nationale taal, omdat, gelijk Faguet (La Patrie) en Brunetière (L'idée de Patrie) terecht doen opmerken "de taal een der samenstellende bestanddeelen van het vaderland is." De "gemeen-schappelijkheid der taal," zegt deze laatste,"legt een meer nauwen en meer innigen band tusschen de burgers van hetzelfde vaderland." En omdat nu het vaderland, zooals het woord zelf getuigt, in samenstemming staat met het grondgebied waarop men leeft, daarom is ook de taal, dit bestanddeel van het vaderland, verbonden met het stofïelijk gebied waarop zij gesproken wordt. De tijden van het "cujus regio, ejus et linpua" zijn nog niet ver-i vlogen. En gelijk het vaderland zijne - stoffelijke grenzen heeft, zoo ook de : taal ; eenzelfde liefde moet beide om-? vatten. (Wordt voortgezet.) o Vlaamsch Nieuws. - DE VLAAMSCHE COMMISSIE. Sommige Belgische bladen schijnei s niet juist de draagwijdtç te vatten vai , hetgeen gebeurd is. Ook aan sommi - gen onzer vrienden, wantrouwig ge Worden, zal het niet misstaan te zeg-gen dat de mededeeling die de pers gewerd, van het ministerie de Broque-ville zelf afkomstig is en officiëel werd goedgekeurd. Zij heeft dus officieele waarde. FRANS VAN CAUWELAERT. Di. Cl. Philippe heeft in L'Ofinion Wallonne> van 25 April 1918, tegen den geest der redactie van dit blad in, een aanval gedaan op onzen gevierden hoofdman "le jeune Van Cauwelaert," die niet in "première ligne" is gelijk een paar andere volksvertegenwoordi-gers die schrijver noemt. Wij Sntvangen daarop protesten bij de vleet van onze Vlaamsche jongens op het front met verzoek van opname. Wij gelooven dat dat sop die kool niet weerd is, en dat onze Frans veel te hoog staat bij allen die hem kennen om door den driftigen en onwetenden heer Dr. Philippe,—wiens intiemste drijfveren wij niet verdenken willen, —maar even te kunnen beleedigd worden.—Op Mei laatst begon Frans Van Cauwelaert die reeds door Zijne Ma-jesteit den Koning is ontvangen ge-worden zijn bezoek aan onze jongens op het front. Daarna vertrekt hij met I-Iendrik Hevman naar Zwitserland om er nader de taalregeling te studeeren en tegen half Juni verwachten we hem te Londan. Onze gebéden vergezellen hem. Het front vertegenwoordigd. Met Ons Vaderland dringen wij er op aan dat de vuurlinie haar meezeg-genschap hebbe in de Vlaamsche com-missie."De Vlaamsche strijders aan 't front, aldus Ons Vaderlandzijn het vooral, die met hun ijzeren wil, hun kranig woord, hun snedige pen, en "last not least" met hun rood bloed de erkenning van ons gansche Recht van re-geeringswege hebben bekomen. Aan hen hebben we de stichting van de Vlaartische Kommissie hoofdzakelijk te danken en derhalve hebben ze recht-matige aanspraak op vertegenwoordi-ging." . Wij voegen er aan toe dat het van-wege de Regeering eene plicht van erkentelijkheid is. Zoovelen ja onzer persoonlijke vrienden, voorzitters van Vlaamsche genootschappen zijn als vrijwilligers opgetrokken voor de toe-komst van Vlaanderen in België. Zij, zij hebben hun ideaal, hun gevoelen, hun geestelijken raadgever onder-vraagd en zijn gegaan, en zijn de dappersten geweest. Zij hebben het eerst en het innigst geantwoord op Koning Albert's oproep en de konink-lijke eeremerken die zij oogs'tten op hun doodsbed hangen wij eens aan Vlaanderen's standaard 1 Zie na dien bloedigen eersten lijst van honderd namen in Ons Leven-Hoogstudent van 1917, en men zal weten wie we bedoe-len. O, en eerst en meest bedenken we u, onzen nooit-ten-eind-betreurden Firmin Deprez ! Hun bloed is 't dat roept! En wij twijfelen ook niet of de Regeering hoort het Uit Ons Vaderland van 30 April : "De Vlamingen mogen zich dus in het bestaan van een Vlaamsche Kommissie tôt het bestudeeren van het Vlaamsche vraagstuk verheugen. (Zie Ons Vaderland^ 29 April.) Eere aan wien eer toekomt ! We weten M. de Broqueville dank, omdat hij spijts hevige tegenkanting den t moed had om het stichten van bedoel-, de Kommissie over te gaan. 1 Hij ten minste naar we nu proef-t ondervindelijk kunnen vaststellen, i heeft beseft dat het uur van Vlaande- - ren geslagen had en dat, met het oog - op 's lands eenheid en welvaart, de î daad die hij heeft gesteld zich opdrong 3 als het onuitstelbare. De stem van het lijdende en bloe-dende Vlaandereh werd eindelijk aan-hoord en zijn vastberaden dadeneisch tegemoet gekomen. Nu, M. Van Puyvelde, staan we op een keerpunt-Wat Minister de Broqueville ons n vroeger toezegde ni. "Gelijkheid in n rechte en in feite" zal nu werkelijk-i- heid worden. ;- Niet langer zal d®or een Fransche belangensfeer ons volk om wille van den broode, er worden toe genoopt zijn recht op eigen leven en waardig-hcid voor ontaarding prijs te geven. Voor de eerste maal sedert 1830 worden Vlaanderens Vlaamschheid, en de natuurlijke tweeheid van ons land van regeeringswege erkend, en daarin ligt ontegenzeggelijk de grootste overwin-ning die we in onzen 87-jarigen strijd voor onze kultuur-autonomie, ver-mochten te veroveren. Het "in Vlaanderen Vlaamsch" is aan 't zegevieren,en de verfranschings-en twertaligheidspolitiek he!'' . , .. gediend, tôt spijt van wie 't benijdt en tôt heil van Vlaanderen en van België.* » * Over de samenstelling der Kommissie weten we tôt nog'toe maar weinig... We vertrouwen dat de meening der Vlaamsche strijders aan de vuurlinie er ter dege vertegenworodigd zal worden, en dat met het oog op de hervor-ming in ons leger vooral hnu op erva-ring gerugsteund wordt in aanmerking zal komen. Ook durven we hopen dat de Via--mingen die er deel van uitmaken op en top Flaminganten zijn, ten voile bewust dat het nu zake is, Vlaanderen's volkomen zelfstandigheid in het Belgisch staatsverband te waarborgen. Hun taak is zwaar, hun verantwoorde-lijkheid groot, maar des te grooter zal de dankbaarheid zijn die het vrij ge-worden Vlaandersp in het vrije BelgiS hun betuigen zal. Professor Léo van der Essen werd tôt voorzitter der Kommissie aange-steld. Hij is een Vlaamsch weten-schappelijk man, bezield met die edale liefde voor zijn Vlaanderen, welke onze heerlijke studentenbeweging hun allen meegaf die haar hebben medege-dfeeld en die haren strijd dapper hebben medegestreden. Hij zal er ten voile van bewust zijn wat zijn Vlaanderen van hem en de Kommissie verwacht. God zegene zijn werking, en in zijn werking zegene Hij het vrome Vlaanderen, opdat de dag van morgen schoon zij en zwanger aan Vlaamsche verfi'achting. Dan zal wanneer de vredezonne daagt, de Vlaming naar zijn vernielde streek teruggaan, en in weerwil van zijn verpuinde woning zal hij zich in ons Vaderland, spijts ailes, beter thuis voelen dan voorheen : een. Vlaamsche thuis zal hem worden ge-gund ! Professor van der Essen, op u vertrouwen we, en omdat gij het op u hebt genomen het voorziterschap der Kommissie te aanvaarden, laat allen onderstellen dat ook de kommissie in haar geheel vertrouwbaar zijn zal. Een zekere weerhoudendheid echter dringt zich hier op. Zoolang we niet in 't bezit zijn van de namenlijst der leden, kunnen we ons er zoo maar voetstoots niet op verlaten. De talrijke ontgoochelingen die wij in onzen langen en ondankbaren wroe-terstrijd hebben opgeloopën, nopen ons tôt omzichtigheid. Wait and see is vooral nog de wijze raad." MINISTER HELLEPUTTE EN HET VLAAMSCH VRAAGSTUK. Een gelukkig toeval deed ons den heer Minister Helleputte ontmoeten op weg naar zijn bureelen, in het voor-malig Hôtel des Régates. Wij ver-oorloofden ons, na een paar minuten, het gesprek te brengen op de vreemd-soortige lofartikels, welke de Nation Belge aan onzen Minister van Land-bouw en Openbare Werken dezer da-gen heeft gewijd, naar aanleiding van zijn toespraak, op 's Konings feestdag, tôt de gedecorêerde verminkten van Ste. Adresse. Het is immers een straatgeheim dat de staf van de Nation Belge (alias XXe Siècle) hem niet in het hart draagt en er is geen mensch in Ste. Adresse, die bedoelde artikels niet heeft begrepen als een grove list om minister Helleputte bij zijn Vlaamsche vrienden verdacht te maken. Wij wisten dus wel waaraan ons te houden ; maar de be-; roepsnieuwsgierigheid bracht ons als [ vanzelf de vraag op de lippen of wij . zoo vrij mochten zijn van den heer Minister te vernemen hoe hij dacht ; over het geval.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks De stem uit België behorende tot de categorie Oorlogspers. Uitgegeven in Londen van 1916 tot 1919.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Onderwerpen

Periodes