De stem uit België

498526 0
07 september 1917
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1917, 07 September. De stem uit België. Geraadpleegd op 29 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/7w6736q95g/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

IBureol : 21, RUSSELL SQUARE LONDON, W.C. Téléphoné: Muséum 267. De Stem uit Belgie. Abonnement : 2sh. voor 3 maanden. Subscription : 2sh. for 3 months. Voor de Vereenigde Staten : 50 cts. Voor Holiand : 1 fl. Voor Frankrijk : 2.50 fr. Voor de soldaten : lsh. of 1.50 fr. VOOR GOD EN VADERLAND. [ 3de Jaargang, Nr. si. (Bllz. 1611-1618.) Opliage: 11,200 VRIJDAG, SEPTEMBER 1917. Registered at G.P.O. as a Newspaper. 8 blz. i^d. AAN ONZE LEZERS.—Met volgend nummer eindi-gen wij onzen derden jaargang. Wij hebben voor eene uitvoerige inhoudstafel doen zorgen, die vier blz. klein tekst beslaat. Wij wagen het dan de volgende week 12 blz. te geven, al zijn we tegen die onkosten nog niet gedekt. Dees is een oproep opdat we zonder schuld Nr. 1 van den vierden jaargang mogen uitge-ven. Dat ieder het zijne doe. Amerika's Antwoord op de Vre-desbemiddeling van den Paus. (l) Amerika, waar het v.redesvoorstel van j Eenédictas XV het laatst was toegekomen, is eerst geweest om er een antwoord op te geven. Wat eenigszins bevreemding verwekt, is het feit, dat het niet door Wilson zelf, doch door zijn staatssecretaTis, Robert Lansing, ds on-! dc-.rteekend en .niet door bijzonderen bode, gelijk het gebruik is voor diplomatische stuk-■ icen van hooge aangelegenheid, maar door de télégraphié werd rraedegedeeld, zoodiat het reeds door de pers verspreid was, voordat het den H. Staël kon bereiken. De Amerikaan-: sche republiek, in. het voile besef van haren ; democratisclien geest, heeft wellicht geoor-| deeld, dat voor -een stuk, hetwelk inderhaast ; en eenigszins "ab irato " schijnt geschreven te zijn, <îe gewone aristocratische pleegvormen niet metalite nauwgezetheid dienen nagaleefd ! te worden: het blijkt dian ook eerder gericlht i tôt het twistend publiek dan tôt den vrede-j zoekenden Paus. Zoo moest het niatuurlijk j in den smaak vallen van vele dagbladen, die het wel niet beschouwen als de plak van een schoolmeester op den rug van een leerling, 1 maar toch nagenoeg als een wijze les, die de | Président voorleest aan Benedictus XV, en de j "Tribuna"—wat niemand verwonderen zal— vindt er reeds in : een tegenstelling tusischen de jeugdige mannentaal van Wilson en die ! oudeniannenpraat vian den H. Vader. Dat is moderne beleefdlheid ' In werkelij'kheid erkent de Président der j Ainerikaansche republiek onomw.onden de ! zuiverheid en de opr-echtiheid van 's Pausen | optreden en tevens het edel karakter van zijn ! inzicfoten ; maar hij is minder tegemoetko-! mend waar hij de vnaag bespreekt, of het ! Pauselijk vredesvoorstel leiden kan naa^r den j vasten en duurzamen vnede, die door all'en | gewenscht wordt. Naar dien toon zou men j zeggen, dat hij er niet mede instemt, maar ! zijn woirden bevatten nodh -een duidelijk "ja," nooh een duidelijk "neen." Hij plaatsit eenvoudig zij'ne gedachten voorop, aan ons | de taak overlatend te ondenzoeken in hoeverre zij overeensfcemmen met, of afrijzen van ' 's Pausen vredesplan. Na aandachtige le-zing schijnt het ons toe dat, zoo al heider methoden. om tott d'en dnurzamen vrede te korncn mogen versch'illen, er tooh geen eigen-lijfce tegenspraak bestaat tusschen de ziens-wijze van den Président en het voorstel van dea Paus; wat men verzwijgt wordt daarom niet geloochend en datgene, waarop nadiruk wordt gelegd door den eene, wordt veronder-steld door den andere ; maar terwijl de Président stouter spreekt, oordeelt en denkt de Paus dieper. Wilson hangt ©en lafschrikkend beeld op van Duitschlands euveldaden, barbaarsch-heden, oneerlijkheden, woordbreuken. die aile voortspruiiten van het Pruisisch militarisme. De H. Vader doet dit niet, en hij mocht dit evenmin ! Anders zou hij zijne vredesbemid-deling van meet iaf tôt onvrucMbaarheid doe-men en, gelijk men zegit, den tak afkappen, waarop men gezeten is. Doch geheel het Pauselijk vredesvoorsittel is eene onreoht-[ streeksche veroordeeling van aile ongerech-[ tigheden en staat in overeenstemming met den nàeuwen geest, den geest van rechtvaar-digheid en billijkheid, welken Wilson en wij ! allen als grondslag van de nieuwe interna-[ tionale samenleving wenschen,. Wat acht Wilson, oageschikt of zelfs afkeu-renswaardig om leen duurzamen vrede te : bereiken? Hij kant zich aan tegen het ont-nemen van staatssoevereiniteiten, tegen striaf-fende schiadevergoedingen, uiteenrukkinig van landen, zelfzuchtige of uitsluitende ecomom'-[ sche bondgenootschappen : dat ware, zegthij, op den duur nog slechter dan ondoeltreffend ; I dat zou geen grondslag zijn voor een vrede, ! allerminst voor een duurzamen vrede. Dit ailes is natuurlijik uitsluitend gericht tegen in | omloop zijnde toekomstplannen, maar niet tegen het vredesvoorstel van den Paus, waaT-m niets wordt voorgesteld noch aangeprezen | wat door Wilson wordt gelaakt, maar inte-[ gendeel ook opgetireden wordt tegen landen-roof en faandelsbeletselen. Welk is dan de weg, die volgens den Président, zal leiden naar den duurzamen vrede? "De vrede, zegt hij, moet beruisitien op gerech-tigheid, eerlijkheid en op de gemeenschappe-'ijke rechten van het menschdom." Opper-best, en dit stemit volkomen overeen met s Pausen vredesplan. Dioch hoe zal men tôt zuîk een gewienschten toesrtiand geraken ? " Het doel van dezen oorlog," zoo gaat Wilson (1) Met groot genoegen mochten we besta-'igen dat geheel de Vlaamsche pers in het j buitepland t'akkoord was om Zijne Heiligheid te danken en te vieren om Zijn optieden. De Belgische Standaard " (30 Oogst), nam . onzen tekst zelf over. Dat degenen die meen-in naam van geheel België den Paus te mogen smaden eene les nemen aan deze eens-gezindheid ! voort, "is die vrije volken der wereld te ver-lossen van de bedreiging en de thans be-staande machit van een militair stelsel, beheerscht door een onveranitwoordelijk gouvernement." Daar hebben wij den kern van Wilsonsi vredesplan : hij eischt de vemieiti-ging vian Ihet Pruisisch militarisme en de democratiseering van Duitschland ; want, zegt hij te recht, zoolang mien daartoe niet gekomen is, kan men op Duitschlands woord niet betrouwen en blijfit de bedreiging bestaan voor de vrije volken. En hier kan nu tusschen hem en den Paus een verschil van methode bestaan. De vraag is, wat eerst moet verdwijnen, het autocra-tisch gouvernement of het Pruisisch militarisme, en door welke middelen die beletselen voor den duurzamen vrede dienen bestreden te worden. Wilson verhoopt veel van den triomf der démocratie i.n Duitschland : dat is, zegt hij, het iheilspellend bewijs van den nieuwen geest, 'hetwelk de "groote volken der Centrale Mogendheden te leveren hebben. De goede God geve dat het weldra kome." Wij zijn ook de meening toegedaan, dat een auto- uitspreekit, welke door aile oprechte lieden moet erkend worden zoo zij nieit hechten aan de Duitsche wijsbegeerte, en die een onbe-rekenbaar grooten invloed moet hebben op de gedragingen der landen. De "Suprématie van het recht ! " wel, dat is een veroordeeling van aile veroveringsplannen, dat doemt den meineed en den woordbreuk, dat beteugelt de vraitigé* hebzueht, dat breidelrt de oorlogis-rossen ! 't Pausen vredesvoorstel was " Pro-Duitscih," zoo bazelden de gazetten,. De Paus "Pro-Duitsch "? Niemand heeft ooit een meer geduchtigen ,slag toegebracht aan het Duitsche militarisme. Hij plant den dolk in het hart zelf van het Jonkerdom. <— ■ a . Jongens, weest katholieken van de daad. Katholieli van de daad ! Is dat geen hoog en groot woord? Tooh niet, 't is nieit hooger noch grooter dan de hooge en groote zaak welke dat woord be- DE BELGISCHE SCHOOL VAN HUDDERSFIELD. cratisch bewind in onze daigen niet meer gewenscht is, dat aan het volik medez^ggenschap in het landsbestuur moet toegekend worden. Maar vooreerst zijn wij niet ze'ker, dat de opkomst der démocratie als bij tooverslag het onheil van het militarisme zou doen verdwijnen in Duitschland Men wijt al te gemak-kelijk de volksellenden aan de landsinstellin-gen. Dat was het geval bij het ontkiemend socialisme, hetwelk dadelij'k al het kwaad aan de inrichtinig der maatschappij toeschreef. Neen : de w.etten en de instellingen volgen veelal op de geaardheid en de gezindheid van een volk, en eerst dient het inwendige van den mensclh verbetierd, om zoodoende toit heilzamer inrichtingen te komen. Daaren-boven, het is misschien niet geraadzaam zoo luide dien eiscih der democratiseering uit te spreken. Zelf beginnen vele Duitschers er de wenschelijkheid vian uit te drukken ; gis-teren was het de "Vorwaerts," heden het "Beriiner Tagebilartt," doch zoo men Duitschland het mes op de keel wil zetten, is dit volk, uit louteren 'hoogmoed, bekwaam om weigerend op te treden tegen ellken d-wang die van buiten komt. Begrijpelijkerwijze spreekit er de Paus niet van : het is geen internatio-naal vraagstuk ; het is een vraagstuk vian innerlijke politiek, dat door het volk zelf moet beslist worden. Maar, gelijk terecht Mr. B. de Jong van Beek en Donk in "De Tijd " doet opmerken : " De aanvaarding door Duitschland van de grondgedachten van den Paus zou beteekenen de volledige nedenlaag van Jonkerdom en Pruisisdh militarisme, een nederlaag, die noodzalkelijkerwijze zou ten gevolge hebben, dat ook Duitschland voor-taan zal belhooren tôt de demooratisch gere-geerde staten." * * * De Paus legt daarom uitsluitend den na-druk op de innearldjke omvorming, op de ver-lichting der geesten, de genezing der hiarten bij de volken. En hier toont hij zich een dieper denloer dan Wilson. Deze moge door de "Times" een "practisdh staatsman " ge-noemd worden ; ik verkies den lof dien de Protestantsche " Aimsterd ammer " geeft aan Benedictus XV, waar hij hem vereert met den titel : "de schrandere grijzaard te Rome." Hoe zielkundig diep ziet deze memschen-kenner, wanneer hij voor den duurzamen vrede als hoofdeiseh vordert : "Allereerst zal als grondslag moeten. dienen, dat in de plaats van de stoffelijke macht der wapenen de moreele miacht van het rec'ht worde gesteld..." Vervolgens " gelijktijdige en wederkeerigi; ver-mindering der bewapening " en daarna de "instelling van gediwongen arbitrage..." Zie, daar treedt de Paus wederom op als een' leeraar, die eene Ihooge zedelijke waarheid duidt. Ten andere, wij laten groote en hooge en holle woorden over aan de gazetschrijvers en de politiekers, de oorlog en vaderlandchau-vinisten, die telkens ze denken îets te moeten zeggen, tiot redding van de wereld, of beter tôt redding van hunne eer en hunne positie, een tuiter aan hun mond plaatsen om hun hoiUen onzin en saaien waanzin rond te bazui-nen. Deze drie oorlogsjaren kan men noe-men de drie vette jaren van woordenover-vloed, of landerzijds de drie magere jaren van gedachteniholheid. Katholiek van de daad ! Dit is een juist woord met een scherpeigen-aardige beteekenis. Er is immers een hemel-breed verschil tusschen een katholiek geboren jongen en een katholiek-geloovigen jongen We mogen zeggen dat al de Vlamingen katholiek geboren zijn, dit wil zeggen van katho-lieke ouders geboren, kafholiek gedoopt en opgevoed, maar hoevelen hebben niet dat geloof afgeworpen, of zijn er aan onverschil-lig geworden? Het getal heidenen, pnakti-sche heidenen, onder katlholiek-gedoopten is verbazend. Laat ons niet in geestdrift hymnen zingen over de katholiciteit van ons volk. We zouden de kathoJiciteit kunnen doodzingein lijk het gebeurde met "la fille aînée de l'Eglise." Wij moeten durven de wenkelijkheid iàzien, daar ligt de redding. Er is ook een hemelbreed verschil tusschen een geloovige katholiek en een katholiek van de daad. Er zijn weinig jongens die 't bestaan van God, of van Christus, of de waar-achtigheid der katholieke Kerk zullen looche-nen. En ten bewijze: heel weinigen, onder ons volk die in hun ouden dag niet gods-dienstig woorden, heel weinigen die sterven zonder sakramenten te wil'len ontvangen. En de slechten weten zoowel dat zij in de dwaling leven, dat zij, in plaats van ongodsdienstig, antigodsdienstig worden, hatelij'k en onver-draagzaam, aanvallend, om de wroeging van hun geweten te smooren, en uit wrok tegen wie door deugdzaam leven hun ondeugd ver-wijt. Maar iets doen voor Christu-,, meer, ailes doen wat Christus hun voorhoudt uit liefde tôt Christus, daden stellen van geloof, dat is iets anders Er is nog een hemel'breed verschil tusschen een politieke of verpolitiek-ten katholiek en een katholiek van de daad. Want in onze verpolitiefcte wereld, gunt men bijna geen plaats meer aan echte katholieke politiek, ik bedoel een staatkunde van door-gedrevene, onvervalschte, en onbuigbare katholieke beginselen, maar m'en gebruifat het katholicisme, en zoo oot het libéralisme en het socialisme voor partijbelang en positie-verzekering. En helaas, veel menschen be-oordeelen het katholicisme, den godsdienst, het geloof, de zedeleer volgens de houding en het gedrag der verpolitiekte katholieken. Maar zijn positie kunnen opofferen aan zijn beginselen, of het katholicisme opluisteren door zijn positie, dat gaat bij velen niet en dat is nochtans een katholieke daad. Katholiek van de daad. Dat is eein. noodzakelijik woord, een nood-zakelijke zaak, bijzonderlijk in onzen tijd. Een geloof zonder werken dat is een dood geloof, dat is een spot met het geloof, dat is een heiligschennis van het geloof, dat is een afwerpen van de gratie van het geloof, en van de verantwaordelijkheid van het geloof. De Vlaamsche katholiciteit is veel te veel een sleniter, een vorm, een schijn, een gev-nonte, en opvoeding. Zij is geei: leven. ne : eç geen zelfstandigheid genceg, geên overtuiging geno.eg, geen fierheid genoeg, geen vroomheid genoeg, geen zieleblijheid genoeg. En 't wordt hoog tijd dat wij de vraag stellen : "Zullen wij de wereld bekeeren met van allen halve katholieken te maken, die juist nog katholiek sterven, of wel met geheele katholieken, te maken, tôt 'een lceurbende, die op hun beurt, de massa doordeesemt? Men versta mij wel : ik heb het niet tegen zonda-ren. Wie niet zondigde werpe den eersten steen en onze Lieve Heer kwam voor de zondaren op deze wereld. Een zcndaar wordt wellicht een prachtige katholiek van de daad. En de daad van het sakramenteel berouw is een zuivere katholieke daad. Maar ik stel den katholiek van de daad tegenover die dui-zende onverschilligen, lauwen. durfloozen, verpolitiekten, noch mossel-noch-vischmen-schen, halfbakkenen, schaapachtigen, die leven binnen 't Belgisch katholicisme. Katholiek van de daad. Zijn onze jongens katholieken van de daad? De vraag g^at over hun persoonlijk leven. Hun groepsleven is inderdaad niet kàtholiek. Immers godsdienst is in ons officieel Belgisch leven een loutere bijzaak, een plechtigheid. Het is geen grondwaarheid van 't nationaal bestaan en 't nationaal leven. Waren zij het voor den oorlog? Neen. En wie is er zoo onwetend om te durven beweren dat de oorlog ons vo1k zou verbeterd hebben. Het grootste nut van den oorlog was wel dat de volksleiders hun volk nu hebben leeren kennen, zoodat zij degelijker methoden tôt volksopvoedi.ng zullen aanwenden. Maar van verbetering kan er geen spraak zijn, al vecht men nog voor zulke edele en zedelijke leuzen. Dat is ook wel een bewijs dat woorden geen daden zijn. Onze jongens kunnen in dit opzicht in drie reeksen gerangschikt worden. Vooreerst, de slechten. Groot in getal zijn zij niet, maar zij zijn er toch, en zij zijn sterk georganiseerd. Zij gehoorzamen aan een onverbiddelijk ord-ewoord. Dat orde-woordt luidt : Christus rukken uit de zielen door geschriftenpropaganda, door spot met de simpelen, door achteruit-stelling der diep-geloovigen. Zij doen in de eerste plaats niet den oorlog aan den Duit-scher maar aan Christus, en aan ailes wat van en voor Christus is. Hun haat is fel, en afschuwelijk. Is er wel één Land ter wereld waar door enkele woordvoerders God zoo fel en laag wordt aangevallen en gelasterd als in België? Andere landen ten minste waren nog eerbiedig tegenover God, of lieten God met rust, onze belhamels spotten met God. En God laat niet toe dat men spotte met Hem. De oorlog is een straf en de goeden moeten boeten met de kwaden. Ik herhaal het dus : die slechten bestaan, en ze vinden een hulp in de veel zedelijk-bedorvenen die den godsdienst als een doorn uit hun voet willen weg-ruimen, en zij grijpen naar 't hart van onze jongens, omdat zij rechtstreeks geen macht hebben op den kop en omdat vroeg of laat de kop toch belt naar hèt hart. En onde-rtus-schen sluimeren onze lamzakkige katholiekjes in het zalig nietsdoen van een slemtbegrepen "union sacrée" of duwen aile initiatief dood als overdrijving. Maar zij willen niet zien dat het nu beslist wordt of Vlaanderen in de toekomst katholiek zijn zal of niet. Onder de jongens, hebt ge een tweede soort : de goeden. Zij volbrengen in eenvoud en waarheid hun christelijken plicht. Zij leven bovennatuur-lijk. Dag op dag wordt hun geloof vaster en hun levensblik scherper. Hun zedelijk leven is vlekkeloos-rein. De priester is hun vriend. Zij zien God in dezen oorlog, en zijn werk in de zielen. Zij zijn bewust van hunne verantwoordelijkheid, en zijn apostels van het ware en het goede rondom zich. Zij naderen veelrvuldig tôt de heilige Tafel. Niemand durft luidop spotten met hen, hun kracht en inivloed zijn te groot. Het oorlogsleven heeft hun geloof en hun deugd tôt het held-haftige opgevoerd. Op hen rekent de katholieke Kerk van ons land, den dag van mor-gen, als 't groote heropbouwingswerk begint. Zij zijn de steunpilaren. Onder de jongens hebt ge er een derde soort, namelijk tusschen de goeden en de slechten, hebt ge de soo'rt der half en half katholieken, de kuddemenschen. Zij hande-len niet op eigen hand, of als persoonlijke wezens. Zij doen na, of zij doen mede. Zij handeîen in massa, uniform, eenvormig lijk hun khaki. Neemt ze elk op zichzelf: beste kerels. Werpt ze in de massa, ze draaien en wenden, rijzen en dalen, spreken en zingen lijk de massa. Om een soldatenuitdrukking te gebruiken : in zake katholiek geloof en katholieke daad durven zij niet toonen dat zij een hart hebben. Een aalmoezenier

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks De stem uit België behorende tot de categorie Oorlogspers. Uitgegeven in Londen van 1916 tot 1919.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie