Bureel: 21, RUSSELL SQUARE LONDON, W.C. Téléphone: Muséum 267. Abonnement : 2sh. voor 3 maanden. SubscrlpKon : 2sh. for 3 months. Voor k de Vereenigde S ta ten : T" 50 cts. Voor Holland : 1 fl. Voor Frankrijk : 2.50 ^ ▲ fr. Voor de soldaten : lsh. w w of 1.50 fr. jde JaargHTlg, Nr. 2Q. (Blz. 1395.1406.) Oplage: 10,500. VRÏJDAG, APRIL 6, IQ17. Registered at G.P.O. as a Newspaper. 12 blz. Ij^d. AAN ONZE LEZERS.—Onze wenschen van zal Paaschfeest aan onze soldaten en onze vluchtelinger —Overvloed van stof noodzaakte ons weer op ] blz. te verschijnen. Wij konden b.v. niet , nalat< mee te deelen het modelprogramma voor de Belgiscl schoien ; zoo voor ouders die verlaten links en rech zelf voor de ojwoeding en het onderwijs der klnden staan, aïs voor de meesters en de schoolcomiteite had het meedeelen van dit programma zijn dringer belang. —Wii zijn gelukkig te mogen aankondigen dat v eerstdaags de voordrachten van Mr. Reineke va Stuwe, over onze taal en letterkunde, gehouden vo( de Loadenscre hoogeschool, zullen kunnen meede len. Men ga voort ons te s'teunen ' De machti&s! t:, : <•; borne r * ton Win i ••• :hr»*v€-; aac. ù x. oote ceiitiims trachte irieu nieuv r» oo,uis te vmden voor ons blad. De Oorlog en de Vlaamsche Volkskracht. (Zie vorig artikel, "De Stem," Nr. 28, blz. 1, Opvoeding der Beleefdheid. Ons vo'lk 19 niet beleeid. Bel'eefdheù helaas in den modernen zin is grootdoenexig heid, liefdoemerigheid, andersdoenerigheid dan men wezenlij-k is. Beleefdheid is betoo ming, inkrimping, wegsluimering van natuur lijk wezen onder een kleed, en een prangju! van gemaalk-theid, -aanstellerigheid, vleierij Zulke beleefdheid is geen openplooien vai ininerlijk wezen. Goddank in dezen zin i: 't \ ',.:imsche volk niet beleefd, en mocht he im,, r beleefd worden in dieu zin, want dar de d het valsch, Er is een matuurlijki Vlaa-rnscho beleefdheid, heel anders dan di Franche of de EngeJsche, en dit geef il graag toe : ons volk beoefent ze niet genoeg .Maar Mî voeg er seffens bij, 't is ds sch<ulc niet van liet mindere volk. Beleefdheid ei beschaafdheid bij een gezond volk moeter van bovein komen, van de leidende standen van hen die moeten uitblinken, op dan toj van hun volk, door wetenschap en deugd. Ik bedool openbare en uifcwendig-e beleefdheid in modernen zin, want iedereen weet d;< i de hoogere kias in modem Europa, ver is \ an een spiegelbeeld vau deugd te zijn, en h( i i-; een feit dat de volisklas in onzen, tijd door-l. uns oneindlg beter is dan liaar bestuuiders. V[a;ir hoo gaat het in Viaanderer ? De hoo-Vet-e ÎUS3 Jjéùs.ôi^iut 1:.. J'ï&o.-.eW bc-ee. i heid en veracht de volksklas, tenzij wanoneei zij de volksklas voor haar eigen ambitie noo-dig heeft. En de burgerij, volgt de hooge bnrgerij nia en zoo ontstaat er een golf tusschen de -twee standen. En dan zeggen die '•charmante" heeren: dat volt is niet be-schaafd, en zij vermoeden niet dat het toch altiijd natuurlijkei is te zijn wat men is, da-r te willen schijnen wat men niet is, dat eeil ruwe marberblok toch altijd beter is dau een op hout geschilderd marbercounterfei-tsel. De opvoeding der beleefdheid van ons volk is dus de plicht van ons hooger volk. En omdat de mindere man verlaten is en achteruitgeduwd door de hoogere klas, ver-liest hij aile besef van eigenwaarde, en in verbittering en teleurstelling, wordt hij ruw ; en nochtans van natuurswege is de Vlaming vol houwe trouw en dank voor vriendschap en menschelijkheid. Omdat hij beroofd is vain het gezelschap van hooger denkenden, blijft zijn versitand stil staan—•onontwikkeld —jammer genoeg want dom is hij niet—en zijn tong blijft sprakeloos—toch niet hij vloekt en tiert zijn verbittering uit. Als een stomme kwaad wordt dan is hij geweldig. En een Vlaming geeft zichzelf uit geheel, zoo klinke 't niet, zoo botse 't, en laat ons niet vergeten dat de Vlaamsche natuur wreed is en ruw, en enikel kan worden ingetoomd door de mystieke kracht van het geloof. Iloe zullen we dus ons volk opvoeden tôt hooger beleefdheid? Door zijin Vlaamschheid. Het hoogere volk trede af van den berg van Troot-heidswaanzin en der vereenzaming en warme 't mindere volk wakker op zijn borst. Men leere'ons volk Vlaanderen liefhebben, zijn recht en zijn wezen, zijn toekomst en zijn verleden, en ons volk zal beschaafd worden en beleeid. En die beleefdheid zal een na-tuuxlijke beleefdheid zijn. Wie dit wil ver-staan, versta! Opvodeing der Eendracht. Ik schudde ongeloovig mijn kop wanneer ik in het schoon boek van onzen vriend Hen-drik Ileyman "X^a. Belgique sociale" las, dat de Belgen uitmunten door hun vereenigings-gees-t. Waar drie, vier Belgen samenkomen, stichten zij een bond. Het spijt me, maar ik geloof daar niets van. Al de ruzie en miserie die we hadden i-n Engeland met de vluchte-lingen kwam voort uit de tweedracht der huis-gezinnen. En de oorzaak was telkens wan-irouwen en nijd. en grootdoenerij. Wie kaner dat looehenen ? Was er wel een__land ter wereld lijk het onze waar de klappijen en de achterkiappers meer dorschten op den rug van hun. geburen ; en heel de straat overleg-den onder 't paswoord : ge moogt het niet voortzeggeo? Was de kleinzielige partijpoli-tiek wel ergens zoo kinderachtig en onver-draagzaam als bij ons? En werkte niet iedereen op zijn eentje, zoo krachten verspil-lend, die in samenhoorigheid. wonderen zou-den bebben verricht? Maakt men niet bij lis ons van elk gedacht of meening een persoon-1 ' lijke kwestie.' Laat ons erkennen dat we in dit opzicht van de Engelsche verdraagzaam--n heid en vrijheid van doen en laten doen heel wat te leeren hebben. 't Is waar, de Belgen , stichten seffens bonden en clubs. Maar n vvaarom is het? om anderen tegen te werken. "• n wât gebeurt er? de leden van den eersten 1 club gaan aan 't twisten en stichten nieuwe clubs tegen den eersten club. Had ik tijd m ik ®clireef de historié van een aantal clubs -JT gesticht onder de Belgen in Enge'and. Wat e. een rommeizoo van haarklieverij en klei-n^eps-tigheid, v%n vrou\venijdelh?ic! en heesrenja-ie loc-.-schheid. \an. \leierij en veinzerijen, dat ■■ IIIMIIH HIT MWMMWW leven. Op godsdienstig gebied heeft de unio sacrée veel godsdienstige onv«rschillighei veroorzaakt en lauwheid, verwatering en m< dernisme bin!nengesnn/: :eld ; en katholiel bladen door hypervaderlandsliefde opgezwee] hebben gezondigd tegen de katholieke îeer e 't katholiek gezag. Men moet toch maar ee beetje zieïkundig zijn om te weten dat d vrijmetselarij heiineflijk en almachtig ondt dit oorlogsboeltje doorwerkt. Op Vlaamsc gebied hebben onverantwoordflij!" ■ holhi . den, de union sacrée willen uifcb to. om de Vlaamsch'en Leeuw zijn manen ai te sclierëi en aïs een lam te siachtofferen op liet altaa ter Vaeterluv'lrsche—rions, mes frère?—lat: Lady Lugard, die het eerste iniiiatief nam van de Engeïsche gas.tvriiheid voor de Belgischc viuchtelingen. (Naar de kunsteekening t an Mr. A. l'an Mechelen.) viiuui UK i\uiisiwn.viiiiiy ailes ten slotte. onder den titel van vader-landsliefde, om aan hun grootheidswaanzin het geno-t te schenken hun naam in de gazet te zien verschijnen. En met die gazetten keeren ze terug in hun vaderland, om aan hun medeburgers daar.wijs te maken wat zij ge-daan hebben voor hun vaderland: den Diiit-scher kapot geslegen lijk eein luis, met stad-huiswoorden, stoeten ingericht met leugenach-tige opgeschriften, en cakes en. theé verkocht of kosteloos uitgedeeld met andermans ceaitén aan dorstige en hongerige Belgen. O de menschelijke komedie van de populariteit-verzotheid. Maar wie kan dat volhouden drie jaren lang? Ijdelheid dér ijdelheden ! Laat ons erkennen dat eendracht niet onze nationale deugd is, al prijkt dat woord in onze leuze. Niet dat ik van eendracht in ailes houd. Ik zie graag menschen vechten voor gedachten, maar ridderlijk vechten. Ik heb nooit veel geloof gehecht aan de "union sacrée." Dat kon immers niet en dat mocht niet. Het kon niet met manschen opgegroeid in al de oneerlijkheden van de kleine partij-politiek. En het mocht niet waar het geldt waarheden die recht hebben op heel ons van nr. /i. l'an iviecneien.) niteit. Op zedelijk gebied sloot de union sacrée de oogen voor de karrevrachten onze-delijke lezing waarmede 't front werd verpest en Vlaanderen 't onnoozele Vlaanderen berne st. Op sociaal gebied, maar we hoorden niets anders als getuit en gezwets over een onsterfelijke Internationale, arm in ann met die schuldelooze lammekens van Duitsche socialisten, die—men vergeet dat—in 't begin van den oorlog, hun vlaggen verbrandden ten bewijze van trouw voor 't paleis van den Keizer. Laat ons het .masker aftrekken van die ''union sacrée" en goè vrienden zijn zonder meer, in één zaak : de verdediging van 't vaderland tegen déni Duitschen invaller. Maar, hoe zullen we de eendracht opvoeden? Laat ons vlakaf spreken : eendracht in godsdienstzaken kan er nooit bestaan tus-schen geloovigen en ongeloovigen. Eendracht tusschen Walen en Vlamingen kan enkel dan bestaan als de wijze Belgische Staatskunde' door een rechtvaardig stelsel, de gelijkheid van beide ras9en, in beginsel en daadwerkelijk verzekert. Eendracht in Vlaanderen kan enkel bestaan als al de Vlamingen, hoog en laag, erkennen dat zij, als n volk, niet anders zijn kunnen als wat God I en de natuur hen schiep, Vlamingen met een i- eigen taal. Eendracht tusschen de familiën e kan enkel bestaan, aïs elk weér eeinvoudig it tevreden wordt met zijn eigen staat, en aan n elk de vrijheid laat ;;:jn eigen wegen te, gaan. a Eendracht tusschen de politiake partijen, zoo e noodzakelijk voor het rap en degelijk herstel r van België, is enkel mogelijk als verantwoor-1 delijkhe'dsgevoel der volksleiders wordt \er-scherpt, en als hc-t-vc-Ik zelf het initiatief in i handen neemt om enkel als zijn l?-der^ tb , verldezen, de geleerdçten, de cdeloioeingstea r eu do be.tro»iwbaaïstcn -i'» nia., de van het 'and aan hun ■ ûjen p-w.x. » -ci.1 - -an Vsj Vr "oprKt vêA" ' ■/.m ir htci :\s. f-oeven ve<%itk)«ci i.i liât I ,tt,-stelsel, %n do praktijk e-rv-an, en in he.t voil^s-~ vertegenwoordiging_sstels;l. Kan er dan niets gedaan, worden voor de opvoeding der eendracht? Ja, men kan den eerbied inprenten voor de personen, om 't even walke hun mee-ningen of dadten zijn, men kan leeren zich te onthouden van persoonlijke aanvallen, die neuze» en spieden tôt in het zedelijk leven. Men kan het fanatisme stoppen, en leeren elke waarheid toejuichen, waar ze 00k -i-au-daan ltome. Men kan vereeniging aanpredi-ken voor veel zaken,, die met het punt van oneenigheid geen uitsitaans hebben. Men kan de vriendschap beoefenen op andere ge-bieden als politiek. Dit ailes geldt voor het persoonlijk burgerlijk leven. Wat aangaat het openbaar politiek leven, misschien breng-t de oorlog ons een nieuwe vorm van parlementarisme, bestuurlijke inrichting, en partiji-n-richting. Ik persooralijk denk dat enltel radi-kale maatregelen- de diepingewortelde onveT-draagzaamheid van het Belgisch karakter kunnen uitrukken of ten minste verzachten en vermenschelijken. Toch durf ik er bij voegen dat de meestea die deze oorlogstrage-die hebben bijgewoond, ofwel den brui zullen gevan aan aile kleinmenschelijk politiek ge-doe, of dermate hun waarheidsliefde, liun rechtvaardigheidszin en fierheidsgevoel znllen laten doorwerken dat zij van hun vertegen-woordigers zullen eischen een gezonde, nationale en internationale politiek. Wat er 00k van zij, uit mijn dagelijkscbe ervaring weet ik dat onwrikbaarheid en trouw van beginselen noodzakelijk eerbied en lioog-schatting afdwingen van andersdenkemden, indien, die verdediging der beginselen gepaard gaat met een genegen nuiukâlach op 't s;cp,-gezicht, een zac-hi woord op de tong. en be> t. , gfStor.y#an d" ■; cMzinmcheH van den tfgen aitteve , en titi. - - j 1 - ' ' y' - moedstoestand. Opvoeding voor het Leven. Ik schfeef het reeds vroeger, dat deze oorlog, in zedelijk en godsdienstig opzicht, de grootste ramp was voor Vlaanderen. Er zijn nog menschen die dat niet zien. Niet dat ik den toestand met pessimistische oogen be-schouw. Een katholiek is altijd optimist. God liet deze oorlog toe, omdat Hij uit aile wanorde harmonie kan scheppen, en de hand van God die siLaat is evenj aanbiddelijk als de hand die zegent, ja de hand Gods die slaat zegent door het slaain. Dat weet elk kathoiliek door zijn geloo-f. Ten andere, de katholieke Kerk is een- strijdenda Kerk, en te strijden is katholieke plicht. Wij zijn dus voor de toekomst niet bang. Maar deze oorlog verras-te ons, onvoorbereid als ons volk was, in godsdienstig en zedelijk opzicht, voor (de nieuwe toestanden. Voor den oorlog wa-ren wij juist in een overgangstijdperk. De stille zedelijkheid en de vaste katholiciteit van den ouden tijd had zich nog niet aan-gepast aan de behoeften van den nieuwen tijd. En daiar kwam plots de oorlog die ons volk uiteandreaf naar vreemde landen met andere levenswijzen, die onze jeugd opriep naar de bonté mengeling van het leger, die de gedachten omverwierp, eni allen wegrukte uit de overlevering van dorp en huisgezin. 't Was een zwaTe beproeving bijzonderlijk voor ons. volk, dat een tehuiszittend volk was, en zijn heele leven comservatief had ingericht naar de overlevering. Een zaak echter was goed in die oorlogsschommeling. We leerden ons volk kennem We zagen in langs welken kant het-vast stond, en lang weilken kajnt het begaf, en we leerden hoe het moest opgevoed worden in dezen nieuwen tijd. Dit te weten is veel. Met innigen dank heb ik honderde malen teruggedacht, binst dezen oorlog op den grijzen pastoor van Ingoyghem, Hugo Verriest, die, met een ongefevenaarden ziel-kundigen blik, ons volk had afge9childerd in zijn drie geestelijke voordrachten : Licht, Vroomheid, Sterkte, en ik betreur het dat zooveel onzer jonge Vlamingen de oude Vlaamsche Gezelle-Verriest-Rodenbach-tradi-tie hadden opgegeven om zich te verslingeren aan ideologie en philosophisme. De kennis van ons volk, en de liefde voor de grond-schoonheid van ons volk, daaruit moet de Vlaamsche Beweging haar kracht, licht en werking putten wil zij ui.t het volk en voor het volk en door het volk werken. Wij moeten ons volk opvoeden voor het leven. En daarom moeten wij meer werken om den geest van initiatief te ontwikkelen, wij moeten almaardoor terugkomen op zijn fierheidsgevoel ; we moeten het bevrijden van kudde-menschelijk'heid en menschelijk opzicht door 't instampen van overtuiging, zelfwaarde, en vrijheidsgevoel, en durfkracht. Daar ligt dr redding uit den huidige® warboel van flatiw geHoof en bedenkelijke zedelijkheid. Die

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.