Over deze tekst
Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.
�De Stem
Bureel: 21, RUSSELL SQUARE, LONDON, W.C.
abonnement t -l/f TOM
I maasden. Subscription:
t/8 for -4 monttu. Voer
de Yer�enlg"de Staten:
H Sta� Yoor Holland : 1.11
0. � Voor Frankrijk. I
fir. Voor de loldaten: UI
�rtfr.
VOOR GOD BN VADERLAND.
T�l�phonai Museum 267.
4de. Jaargang, Nr. �0. (Bb. 1987-1994.) Oplage: 10,600. VRIJDAG, JUNI 21,1918.
Registered at G.F.O. as a Newspaper.
8 biz. 2d.
Onze Meisjes in Heidenisse.
(Slot. Zie De Stem, Nr. 38, biz. 1.)
Betere opvoeding.
Zoo weet en zoo zie ik onze meisjes
in heidenisse. Bergtoppen, in licht,
effene vlakte, meestal, lichte glooiing
somwijlen, donkere krachten te dik-
wijls. Het gaat echter niet aan te zit-
ten weeklagen over wat zou moeten
zijn, en over- wat niet is. In 't licht
der hedendaagsche ondervinding (voor
velen een openbaring) kan er niemand
over twijfelen, dat de redding ligt in
een meer praktische, een meer men-
sphelijke, een meer moderne, een die-
par-overtuigde zedelijke en katholieke
opvoeding onzer meisjes. Het ware
onrechtvaardig den steen te werpen
naar de vroegere opvoeders. " Zij han-
delden met de beste inzichten, zij wa-
ren kinderen van hunnen tijd en van
hun midden, en ook zij zaten vast in
den slentervorm van ons vreedzaam
luilekkerland, nu plots door den oor-
log onder te boven gekeerd, vol nieuwe
verlangens en nooden. �nze opvoe-
ding, en dit is haar grootste vergrijp,-
maakte van onze meisjes geen Vlamin-
gen, hoe zou zij ze dan wel voor een
cosmopolitisme nebben voorbereid ? In-
ternationalisme kan .maar rijp en
vruchtbaar groeien op een gezond na-
tionalisme. Maar droevig is de erva-
ring dat zoo veel krachtinspanningen'
zoo weinig hebben voortgebracht. Het
is een zegening dat dit eindelijk werd
ingezien en die kritiek is opbouwend
die dea vinger op de wonde legt om
de wonde te reinigen en te verbinden
en te genezen. Door verzuimenis werd
veel goeds^ belemmerd, en te veel ont-
snapte onze handen reeds, veel is ons
in de toekomst en in het vernieuwings-
tijdperk weggelegd, maar we moeten
goed onze oogen openen en durven.
De fouten dier opvoeding.
a) Opvoeding, bij onderwijs.
Het schijnt �ie dat onze meisjesop-
voeding zwak was of onvolledig in vijf "
opzichten en daarom deze verklaringen
'als slot :
Ten eerste, het onderwijs onzer meis-
jes (bijzonder na de lagere school) is
niet diep genoeg, niet levensernstig,
� niet levensnuttig genoeg*. Het is te
oppervlakkig, te vaag, te eenvormig-
algemeen, te overladen, onverduw-
baar. Men_ hecht t� yeel belang aan
het onderwijs, en de wetenschap, en
geen belang genoeg aan de opvoeding, .
en de karaktervorming, de levenswijs-
heid ; en derhalve wofden de onderwe-
zen vakken niet gekozen, noch gerang-
schikt, noch uitgebaat volgens hunne
opvoedkundige waarde. In dat op-
zicht is de praktische onderwijsinrich-
ting der Duitschers en Anglo-Sax�n
ons veel voor. Het geheugen ontwik-
kelen is goed maar het verstand ver-
waarloozen is slecht, het karakter ver-
onachtzamen is nog slechter, en door
eenvormige regelen misvormt men het
karakter, want alle deugden zijn de
beredeneerde hebbelijkheden der drif-
ten en elks driften dragen het karakter
van elks psychologie, en elks psycholo-
gie staat in nauw verband met elks
physiologie. De vrouw is even ver-
� standig als de man, maar zij is het op
een andere wijze. Een bekende op-
voedkundige schreef terecht : "La ten-
dance inn�e, naturelle de la femme �
r�soudre instantan�ment ses pens�es en
action est providentielle. Elle tient �
sa destin�e, sW est" vrai Que la femme
a surtout �t� cr��e pour aimer et agir,
en sa double qualit� d'�pouse et de
m�re." De opvoeding moet dus in het
verstand der vrouw edele en breede
gedachten nederleggen in plaats, van
enge en lichtzinnige gedachten, en zoo
haar verstand en hart veredelen want
de levenswaarde wordt afgemeten vol-
gens de diepte en de verhevenheid der
gedachten die het leven leiden en be-
vrachten. Omdat zulks te veel werd
verwaarloosd, zijn er zoo weinig meis-
jes die over wefeldgebeurtenissen,
volksbewegingen en levenszaken kun-
nen medepraten, en derhalve later als
vrouw mot hunne echt genoot en mede-
voelen, of als moeders hun kinders
opvoeden. Daaruit komt het dat in
zake" boeken en kunst, de meisjes meest
bij 't lichtzinnige verwijlen. Daaruit
kpmt bijzonderlijk yoort wat een
Franschman noemde "la peur de l'ef-
fort intellectuel."
b) De ledigheid.
Ten tweede, waar wij eenerzijds niet
kunnen toelaten dat de vrouw en de
moeder, als koningin van het huisge-
zin, worde_ onttroond om buitenshuis te
gaan arbeiden, waar wij evenmin'ge-,
doogen kunnen dat ongehuwde meisjes
slafelijken arbeid verrichten, boven
hun krachten en schadelijk voor hun
bestemming in de maatschappij, waar
wij, van een economisch en zedelijk
standpunt den huisarbeid willen hand-
haven tegenover het fabriekwerk, waar
wij terecht fier zijn dat onze meisjes
kunnen naaien, breien, wasschen ' en
keuken doen, en allerlei fijn werk doen
tot opluistering van het huis, toch durf
ik anderzijds de vraag stellen of het
de beste opvoeding is dat zooveel onzer
burgerij- of aristocratiemeisjes hun
schoonste jaren, na hun pensionnaat,
verspillen in- niets doen, in wandelen,
Set is een feit dat de meeste meisjes
in den godsdienst' werden onderwezen,
en dat er veel rrjd aan dat onderwijs
werd besteed. Welnu, we staan voor
het bevreemdend feit qat ook bij onze
meisjes en vrouwen, lijk bij Heel ons
volk, niet het minst bij de hoogere
standen, de godsdienstige onwetend-
heid groot is. Wij staan, binst dezen
oorlog, bijzonderlijk voor het �eit dat
het godsdienstig leven van veel onzer
meisjes veel meer steunde op een voor-.
bijgaande sentimentaliteit dan een oot-
moedige godsvrucht. Waaruit komt
dat voort ? ofwel omdat de godsdienst-
les ook oppervlakkig en te veelomvat-
tend was, dus een onverduwbare kost,
ofwel omdat tie godsdienstles gerang-
schikt stond als een afzonderlijk vak,,
in plaats van de andere vakken en heel
de dagorde, principieel, en feitelijk bij
elke gelegenheid, maar zonder pedan-
tisme, te onderschragen ; ofwel omdat
het onderwijzend personeel, onkundig
in zielkennis,een verkeerde methode ge-
bruikte; ofwel omdat de" godsdienst
JAMES WEAUE. (Zie blz. 3).
in'te huis zitten, in vriendschapsbezoe-
ken doen, in 't kijken door den ven-
s ter spiegel, in 't zitten wachten op een
echtgenoot, dien vader en moeder, vol-
gens en in 't belang van hun familie-
gewoonten, zelf,voor hen zullen kiezen.
Dat is geen leven. Weerom in veel
Anglo-Saxische middens werken de
.burgersmeisjes op bureelen, enz. En
wie zegt er dat er niet oneindig meer
werk en bedieningen zullen zijn in
Vlaanderen worden eenmaal al de mo-
gelijkheden van ons nijverheidsvermo-
gen verwezenlijkt. Anderzijds daar is
't dringend werk van de volksontwik-
keling op allerlei gebied, dat een_ruim
afzetgebied is voor vrouwelijke liefda-
digheid en opoffering. Men zegt dik-
wijls dat de patroon heel ver afstaat
van zijn werkvolk, maar staan de
vrouw en de meisjes van den patroon
niet oneindig verder af van het dienst-
meisje of het fabrickmeisje ? En toch ze
vormen alle eene volksgemeenschap,
en als katholieken hebben de hoogere
klassen zware verantwoordelijkheid, al
werd hun dit niet genoeg aang�pre-
dikt.
c) Het onderwijs van den godsdienst.
Ten derde, het godsdienstig, onder-
wijs moet meer substantieel en prak-
tisch zijn, zelfstandig en overtuigend.
enkel als verstandsleer en niet als
levensleer werd ingeprent; ofweLom-
dat het verband van kerkelijke wet en
liturgie'met het dogma niet klaar werd
uiteengezet ; ofwel omdat de gods-
dienstles geen rekening hield, dus geen
antwoord gaf op de moderne atmosfeer
van ongeloof, twijfel en natuurleven;
ofwel omdat men de verhevenheid, de
schoonheid, de opvoedkundige waarde
van onze geloofsleer niet in het helste
daglicht heeft geplaatst, en zoo in ons
geval niet klaarduidelijk heeft toege-
past op de roeping van het meisje als
vrouw en moeder; omdat men in \
godvruchtsleven meer belang is gaan
hechten 'aan bijkomende devoties en
uitwendige formulen dan aan de sakra-
menten en de grondwetten van het
ascetisch leven. Veel is er in al die
opzichten aan ons godsdienstig onder-
wijs te verbeteren.
d) De zuiverheid.
T�n vierde : Men is te onvoorzichtig
geweest, te zwijgzaam, -aver het heilig
onderwerp van de zuiverheid, deels uit
een overgeleverde preutschheid of on-
beredeneerde schaamte, deels uit on-
wetendheid van de moderne ' wereld
waar de openbare onzedelijkheid zege-
praalt. De opleiding van de zuiver-
heid vergt ten eerste een warm geloofs-
leven en een innige overtuiging van
de sakramenteele kracht. In die ver-
onderstelling zelf is het een kiesche en
zielkundige taak. Tijd, plaats, me-
thode, alles moet met omzichtigheid
gebruikt worden. Maar dit blijft on-
loochenbaar : dewijl de wereld, zoo
vroeg mogelijk^ en op een slechte
wijze, de geheimen der onzedelijkheid
toch zal openbaren, daarom behoort
het, dat de katholieke opvoeder die
wereld voor zij, om de geheimen van
de zuiverheid op een goede vrijze aan
te leeren zoo de deugd der zuiverheid
verplaatsende van het standpunt der
onwetende onschuld op het standpunt
der bewuste onschuld. Derhalve moet.
men de jeugd, nogmaals op tijd en
stond, een gezonden kijk geven op
Godes natuurschoon in het heelal eu
in de menschelijke verrichtingen er bij
aantoonende hoe alles verbovennatuur-
lijkt werd voor onze zaligheid en Gods
glorie. Zoo dunkt het mij dat de ka-
tholieke opvoeding v�n het geslachts-
verkeer in Engeland en Ierland, lijk
men het zien kan. in sociale en dans-
feestjes heel gezond is en heilzaam
aan het zedelijk-godsdienstig leven der
gemeenschap.
e) Opvoeding tot het huwelijk.
Eindelijk, er zijn voor het meisje
doorgaans maar twee levensstaten :het
kloosterleven en het huwelijk. Er is
een tusschenstaat, edoch een uitzon-
dering namelijk de ongehuwde staat in
de wereld, ingegeven of* genoodzaakt
door lofwaardige verantwoordelijk-
heid. Beide levensstaten zijn heilig
en heiligend. Schoon is het de we-
reldvreugden te verzaken om alleen-
lijk Gods kind te zijn, maar schoon is
het ook te huwen om kinderen voor
Gods eer en glorie op te brengen. Het"
kloosterleven is een uitverkorenheid
der genade. Maar het huwelijk is de
gewone en natuurlijke staat der mees-
ten, �n 't is Gods- wet en Gods wil
onder de menschen. Het huwelijk is .
derhalve in zich zelf, en als werktuig
van Gods plannen verheven, 't Is nog
verhevener als een sakrament, een
werktuig van genade en zaligheid en
de liefde tusschen man en vrouw is
het evenbeeld van de liefde tusschen
Christus en zijn Kerk. Van dit stand-
punt uit, en 't is het eenig echte, moe-
ten wij katholieken, het huwelijk be-
schouwen en voorstellen. Om zijn
groote beteekenis als natuurwet en. sa-
krament, om zijn natuurnoodzakelijke
onverbreekbaarheid, moet er dus een
voorbereiding'zijn tot dien staat, een
opvoeding derhalve, met kennis en
daad, natuurlijk op tijd en stond, en
volgens de doelmatigste en zegenrijk;
ste methode. In die voorbereiding
speelt de opvoeding der zuiverheid een
aanzienlijken rol, alsook de opvoeding
tot de huwelijke eerbaarheid en zedig-
heid. Het is heel goed dat onze meis-
jes stevig onderlegd zijn in de inrich-
ting van de stoffelijke huishouding,
maar het is nog noodiger dat zij klaar-
duidelijke kennis hebben van de toe-
passing der godsdienstig-zedelijke be-
ginselen en wetten op het huwelijk en
zijn gevolgen; en dewijl het huwelijk
als eerste voorwerp heeft.de opvoeding
van het kind, is het even noodig dat
de vrouw praktisch onderweien worde
in de eischen van het moederschap, en
in de zielkunde van het kind, opdat
haar aangeboren moederlijkheid, ook
door kennis voorgelicht, en door ka-
rakter en plichtbesef gesteund, zich
zegenrijkst ontplooie. En dit is hoogst
noodig in dezen tijd, nu-dat vrij staan
ook onder ons Vlaamsche .volk voor
twee nieuwe euvelen : namelijk de haat
voor het kind en de vermoderniseering_.
dat is de onttrooning en de schandvlek-
king van het moederschap, fl)
Pater L. J. CALLEWAERT, O.P.
(1) Om niet door zekere' personen als
vermetel te worden afgekeurd verwijl
ik naar de breedvoerige katholieke lit-
teratuur, over de opvoeding der �ui-
verheid, met kerkelijke goedkeuring m
Frankrijk vetschenen, onder meer naar
de gezaghebbende en bij uitstek samen-
vattende boeken van den Dommik�ner
Pater Gillet, als daar zijn : L'tduca-
tion du,c�ur. Innocence et Ignorance.
Religion jet P�dago gie-r-ia valeur �dil-
catrtce de la morale catholiquef en last
� not least : L'Eglise et la F�mtlle. Po-
pulation, D�population, Repopulation.
Te verkrijgen : Librairie Descl�e, rue
St. Sulpice, 30, Paris.
Over deze tekst
Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.
Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Over deze tekst
Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.
Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Over deze tekst
Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.
Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Over deze tekst
Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.
Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Over deze tekst
Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.
Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Over deze tekst
Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.
Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Over deze tekst
Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.
Er is geen OCR tekst voor deze krant.