®c Stem - ***&■ W m 9 Bureel : 21, RUSSELL SQUARE, LONDON. W.C. VOOR GOD EN VADERLAND. Téléphoné i Muséum 267. Abonnement: 2sh. yoop 3 maanden. Subscription: 2sh. for 3 months. Yoor de Yereenigde Staten : 50 cts. Yoor Holland : 1 fl. Yoor Frankrijk. 2.80 fr. Yoor de soldaten: lsb« of 1.50 fr. 4de. Jaargang, Nr. 32. (Blz. 1923-1930.) Oplage: 10,500. VRIJDAG, APRIL 26, 1918. Registered at G.P.O. as a Newspaper. 8 blz. ljd. NOTA YAN DEN UîTGEYER.- Sinds verledei week veranderden we van drukker, daar onzi ycrige drukkerij, -waar DE STEM gedrukt wer< scdert eind Jar.ua.ri i915 (Ko. 20, iste i^.) doo H.Ws. Scationery Grilce is ovcrgenomen. Y/ houden er aan Staff en werklieden de dî'ukkerij te bedanken vocr de besteedde zsrgen Bij or.zen nieuwan drukker kozen we ean ietwnt grcotere letfcar, daar over de Yorige ge klaagd werd. Reeds yernamen we dat de Yeran dering zeer weikom ~was. Zuike cens verandering brengt natuuriijl gi'ocis moeiiijkheden mee: reecis kondigde we de zeer dringende Yerhooging van inschrr Yingsprijs aan. Gpdat we ailes te bcyen kome zoo als Yïij het durven Yoorzien, is weerem d propagandasteua iioodig Yan aile onzeYriendei Men make In 't bijzonder propaganda bij onî Belgische burgerij in den Yrcernde voor wieor blad niisschien weleena te goedkoop was om i hooge schattlng te staan. Ons blad, meene we, is voor alie standen en ieder Yindt er zij gachng in. Yan af YGlgend nummer kost " De Stem 2s. 6d. per drie maanden, of 2d. per numme Echter voor onze propagandisten die pakk« van nieer dan 10 exernplaren ont-vangen latc we nog yoor een maand den prijs als Yroege Indien zij ons Ycorstellen aan te beYelt hebben, we zullen er hun van harte dankbaî om zijn. Minister Balfour over d Vlaamsohe Kwestie. Minister Balfour zat Donderdag 3 April eeri eeremaal voor waarop d Belgische afgevaardigden der handel: conferentie de gasten waren van d Engelsche Regeering. Hij sprak c over "the spirit of Belgium" en zegde "Het is ten slotte een verzinsel de Duitschers dat Vlamingen en Wale elkander vijandig zijn." Het deed ons genoegen dit zoo off ciëel door den Engelschman als zijn overtuiging te hooren uitspreken, war er zijn heeren geweest die een ecl vaderlandsch werk meenden te ve richten met dit Duitsche verzinsel,-even als dat van de vijandschap de Vlamingen tegen Frankrijk,—allerwi ge te verbreiden en aan"te dikken. E wij nemen de gelegenheid te baat, n Minister Balfour onzen dank te hebbe gezegd om nogmaals het Vlaamsch Vraagstuk te bepalen, voor degene die het hadden opgevat naar de Dui sche voorstelling. Het is niet tusschen Walen en VI: mingen dat er'vijandschap bestaa maar een diepe klove gaapt tussche Vlaamschgezinden en anti-Vlaamscl gezinden, d.i. tusschen stambewusthei en stamontworteling, tusschen zijn e niet-zijn. De Vlamingen misgunne den Walen noch hun taal, noch hu geschiedenis, noch hun overleverir gen, en geen hand zullen ze uitsteke om hun het erfdeel hunner vaderen t ontnemen ; in één onverbroken ban i willen zij met hen leven onder d hoede van één Koning en onder d( zelfde Staatsinstellingen ; maar wat d ''Vlamingen hun broeders gunnen, wi len zij hun zelven niet onthouden : z: willen in Vlaanderen Vlaamsch va hoog tôt laag. voor armen en rijker opdat er eene doorstrooming zou zij van hetzelfde leven in al de klasse der maatschappij. Zij zijn niet aar gekant tegen de kennis ; integendee velen hunner leiders zijn geen vreerr delingen noch in de Fransche lette: kunde, noch in de Engelsche handel: taal, en zij willen ook hunne med( burgers van diezelfde beschavingsmic delen niet ontrieven, alhoewel zijoo: deelen, dat hetgeen onontbeerlijk : voor een geleerde of een gezagsmar daarom nog niet een vereischte is voc den arbeider of den gewonen^ burge: Maar zij ijveren tegen het ignorai tisme : met de Belgische bisschoppe zeggen zij, dat het onvaderlandsch, 01 maatschappelijk en onchristelijk is i het Vlaamsche land niet de Vlaamscli taal te kennen, te beminnen en hoo te houden ; omdat deze taal de eenig band is, die de inwoners van hetzelfc dorp, van dezelfde stad of provinc: met elkaar broederlijk verbinden kai omdat deze taal alleen het middel i waardoor de kennis, de ervaring en c beschaving der hoogere standen gele delijk medegedeeld worden aan mil der begunstigden der fortuin. Bij g' mis der kennis en der hoogschattir dezer taal wordt de kennis van ande: talen een onvaderlandsch en zelfzuci tig versiersel. Veronderstel, gij zi ervaren in de Fransche letterkunde, : haar bloeitijdperk der zeventient eeuw of in de psychologische schild i ringen der hedendaagsche romai | schrijvers ; gij zijt tehuis in de Dui ' sche wetenschap, in de opzoekinge 3 van een Wasmann, in de historiscli ? studiën van een Jansen; gij zijt vo j leerd in de taal der Britten en noc Shakespeare noch Chaucer hebbe - voor u geheimen,—doch wat ba; 5 brengt die wetendheid aan uwe lanc n genooten, wanneer gij niet eens rm ~ uw volk voelt omdat ge aan taal- e e gedachtenrichting ervan vervreem »• zijt? Wilt gij dan alleen voor u j eigen zelven leven ? n En daarom vragen wij, dat h n Vlaamsch in Vlaanderen het noodij beschavingsmiddel zou wezen, en d " de Staat die de Vlamingen den hunnt 'heeten geen haard van ontvlaar n sching, van stam-ontworteling zi i- er voor 't eerst eene opvatting opdool op de saamhoorigheid van 't menscher n ras gesteund, die ten slotte andere e e min-samenhangende redmiddelen, - I- enkel op de raison d'Etat van indiv: h dueele Staten gebouwd,—van kant ze' n ten moet. Dit saamhoorigheidsgevof it heeft een staatkundigen vorm gekn 1- gen in den Volkerenbondj die, van de ;t oogenblik af dat het denkbeeld ve: n scheen als éen staatkundig ideaal ri d een om zoo te zeggen ontegenhoudbai w populariteit verwierf,diezelfszijnechl vijanden, de Centrale Rijken, dwonj ;t in hun woorden ten minste, de les ;e bij te treden waarop het is^ gesteuni it We moeten echter niet vergeten d: :n de Volkerenbond eigenlijk niets mei n- is dan een zeer oude formule, teru jn in omloop gebracht onder een nieuu 0 Een meesterstukje van Vlaamsche verluehting te Brugge gedaan : • in 1 482 rond de teksten van " Le livre des propriétés des choses." n Onze plaat geeft de verluehting weer bij het begin van het twaalfde boek, over de vogels. ^ Bewaard in het British Muséum. n Eerlang komen we nader op deze kunstschatten terug. i- l- ~~ l- zou, maar integendeel zou a •- naar zijne natuurlijke plie ;- dat Vlaanderen wederom ge :- Vlaamsch worde, van hoog tôt I- o s De Werelderisis r (Zie nummer 20, blz. ] Het jaar 1917 zal in de gesc n geboekt blijven als het keerpu; gebied (1), want zijn twee al n schaduwende gebeurtenissen— e sische Revolutie en Amerika's g verklaring—hebben er veel te e bracht om de lucht op te kla e de eerste plaats, verwijderde e sische Revolutie uit het kc , Verbondenen een der meest bare vertegen-\yoordigers der I e tik, namelijk het Tsarism, en derwijze de partijgangers var j. rechtvaardigheid steunenden vermeerderd. En het is ni g toeval dat rond dien tijd in -e cieele verklaringen der Ver): i- * jt (1) Hoe de vredesformule n bondenen " Herstellen, Weerj le Waarborgen " praktisch moei e- verstaan en verwezenlijkt. rbeiden, benaming. En het is ook geen oo ht, op- spronkelijk gedacht, want het won leidelijk reeds gêvonden in menig werk va laag. staatkundige bespiegeling, en het i wezenlijk, de omzetting in internatii nale tiewoordingen, van de leer va het " contrat social.'" (2) Het is zek< dat de Bond reëel zou worden, o 't oogenblik dat de volkeren der w> •) . reld er toe besloten hunne onderlinj hiedems verhoudingen door. dezelfde beginsele it op dit van wet en rechtvaardigheid te late les-over- beheerschen, als deze die de verhoi de Rus- dingen tusschen bijzondere burgers b> oorlogs- heerschen ; en de ontwikkeling va 'e bijge- deze beginselen die nu de individuee ren. In betrekkingen beheerschen voornam de Rus- lîjk; in 't geval van rechtskonflikt, do :mp der 0p eene gelijkmatige ontwikkeling c onwnk- internationaal gebied dénken. Blo iealpoli- dige twisten, familievendettas, en ze heeft de veeten der middeleeuwen, werde i een op - - (2) Juister dan dat is het een pra i Cn ffi tische omschrijving van het "nieuw 0 gebod van het Evangelie : " Bemi ondenen gikander, bemint uwe vijanden," d " ten slotte slechts de uitspraak is d der Ver- natuurlijke moraal, door Christus v< jeven en operibaard en verzekerd aan een v. ■ worden reld die uit haar zelve zoo diep ni had kunnen zien. (Red. Stem.) , langzamerhand verwijderd en geban- - nen door het hooger gezag van natio-i nale rechtbanken, die werden opee- - richt als de uitdrukking eener souve- - reiniteit die allé mindere machten be- - heerschte. (3) Wat zijn de hinderpalen 1 tôt het oprichten van zulk een hooger - gezag in Europeesche aangelegenhe- 1 dén ? De gelijkenis is zoo aanlokkend, dat s het tôt heel wat speculeeren heeft ge- 2 leid, wnlke, nochtans, niet altijd van e zekere hinderpalen naar hun juiste , waarde heeft rekenschap gehouden. r De wetenschappelijke geschiedschrij-• ver kan niettemin niet nalaten aan de t waarschuwingen, hem door zijn onder-r zoek geleverd, aandacht te schenken. g Binnenlandsche vrede, waardoor per-e soonlijke vendetta's en veeten werden afgeschaft, werd opgedwongen door de hoogere machten van den Staat, hetgeen eenvoudig de maatschappe-lijke uitdrukking is van de vrijwillige samenwerking van enkelingen om zich zelf beperkingen op te leggen voor zekere gemeenschappelijke doeleinden. Maar, ieder maal dat men getracht heeft hetzelfde te doen tusschen staats-gemeenschappen, nam het gewoonlijk niet den vorm van een kontrakt tusschen gelijken. De Grieksche State* die opeenvolgens hebben .getracht vrede in de Grieksche wereld te brenge», t,t.z., Sparta, Athene, Theben, Mace-donia, hebben ieder op zijn beurt er aanspraak opgemaakt hunne verbondenen aan hun alleenheerschappij te onderwegoen. En zoo Rome de ge-dachte der Fax Romana verwezen-lijkte, dan was het enkel door hare overmacht aan de andere volkeren op te dwingen, door een ongelijk kontrakt, vlakaf op de erkenning van hare grootere macht gesteund. Het is juist in dezen geest, dat de Pruisische Regeering nu de gedachte opvat van een Duitschen vrede, en zich voorstelt zich zelf aan het hoofd van een Volkerenbond te plaatsen. Het was door een toepassing van de theorie van souve-reine overmacht, dat "John Company" haar souvereiniteit over de persoon-lijke rechten van de inboorlingen daar-stelde, en er in lukte op het einde alzoo de grondvesten te leggen van de Pax Britannica en het Bïitsche Keizer-rijk in Indié. En zoo de Kerk in de Middeleeuwen nooit er toe kwam alge-meen eerbied af te dwingen voor de gedachte der Pax Christiana, was het juist omdat ze de macht niet bezat dien op te dwingen. Daarom kunnen we in de verleden geschiedenis geen enkel voorbeeld vinden van een vrede, ge> steund op den vrijen wil van de kon-tiakteerende partijen. (4) Nochtans moeten we nu ons zelven afvragen waarom een klaarblijkelijk zoo gunsti'g en weldadig systeem zulk een tegenstand heeft ontmoet. De reden ligt in het feit dat moderne be-schaafde Staten zijn gevestigd op de gedachte der nationale souvereiniteit, die, in naakte bewoordingen enkel de legalisatie is van de ruwe macht, door de wederzijdsche Regeeringen bezeten. t Bodris bepaalde zelfs in de 16e eeuw souvereiniteit als de "absolute macht van het gemeenebest." Deze leerinj; '' geeft een absolute macht, omdat i» 1 den gewonen toestand der maatschap-r pij aile gezag niet enger bepaald of beperkt is, dan tôt waar de staat zelf "bij machte" is. Deze souvereiniteit e heeft twee zijden, een inwaartsche en a een uitwaartsche. Op het binnen-n landsch gebied, doet ze zich voor als absolutisme dat al de onderdanen ter beschikking stelt van den souverein, a en vrede onder hen, bewaart door de e politie. In buitenlandsche zaken, is er de uitdrukking van het militarisme, dat de wereld in een staat van oorlog p houdt door staande legers ; en in de diplomatie bemerken wij het in dat 'j Machiavellisme dat geen wetten van n (3) De theorie der Pax Christiana was vooruit op haren tijd in zekeren J zin. Sindsdien hebben verkeer, eco-. nomie en volkerenkennis den toestand t veel geschikter gemaakt. (4) Seignobos verzwijgt hier, moed-' willig naar ons dunken, de welbekende r~ roi der Kerk en den invloed harer be-e" ginselen. Men denke b.v. slechts op de welbekende instelling van den Godsvrede. (Red. Stem.)

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.