Bureel : 21, RUSSELL SQUARE LONDON, W.C. Tolephone: ÎMu3eum 267 De Stem VOOR GOD EN VADERLAND. uit Belgie Abonnement : 2sh. voor 3 maanden. Subscrlption : 2sh. for 3 rnonths. Voor de Vereenifîde Staten : 50 cts. Voor HoHand : 1 fl. Voor Frankrijk : 2.50 fr. Voor de soldaten : lsh. > of 1.50 fr. •de Jaargang, Nr. 3* (Bdsz. 1647-1654.) Op'lage: 11,200. VRIJDAG, OKTOBER 5, 1917. Registercd at G.P.O. as a Newspaper 8 blz. ij^d. Onze Vaderlandsliefde. T11 een opstelletje, getiteld "Le Pape et la paix allemande," toont de "Métropole" haar misnoegen tegen ons, en wrijft ons iets aan zoo grievend, dat wij het ditmaal niet on-beantwoord mogen voorbijgaan. Honend worden we daar genoemd : "Follicules rédigés par quelq. es ecclésiastiques sans responsabilité qui placent le papisme (sic) au dessus dii patriotisme." Wij zijn "sans responsabilité." Inder-daad. Wij overschatten onzen arbeid niet ; wij zijn niet de dragers van het vaderlandsch staatsgezag, en te dien aanzien hebben wij zoo veel en juist zoo weinig " verantwoor-delijkheid ' aïs de "Métropole." Wij ver-liezen eve&wel niet uit het oog dat wij verant-woordelijk zijn voor hetgeen wij schrijven, en dat we pliohten hebben te vervullen jegems God, de Kerk, de menschheid en het vader-land ; het is dan ook onze aanhoudende be-kommering, dat wij in de harten en de geesten onzer lezers noch de zaak van den godsdienst, noch die van de lcerk en het vaderland zouden schaden. Wij durven ons verzekerd houden, dat de " Métropole " zich eveneens door al die groote beginselen zal laten geleiden en niet zal gedoogen, dat het belang der waarheid en der moraal wijke voor het belang van een ver-keerd begrepen vaderlandsliefde. Doch wat bedoelt de schrijver door het verwijt, als zouden wij het " papisme (sic) stellen boven het patriotisme"? Die woor-den bevatten zooveel raadselachtigheid, dat wij naar den zin moeten hengelen. Wij zijn geen aanhangers van het "papisme," een scheldnaam, geborgd bij de lagere secten van het Luthero-Protestantisme en waaronder tneerendeels verstaan wordt al ivat vooroordeel, lastertaal en verdachtmaking hebben saamgehoopt om de stedehouders van Jesus-Christus te benadeelen. Zulk een kwaadaardig ding beschouwen wij enkel als 2en hersenschim en kunnen het derhalve niet stellen boven onze vaderlandsliefde. Wel kennen wij een Pausdom, de stichting van Jésus Christus ; en wanneer men ons iraagt of wij de achting voor deze goddelijke nstelling hooger plaatsen dan de genegenheid jegens een burgerlijke maatschappij, dan ant-woorden we met aile beslistheid, dat we in 3ns schattend oordeel het goddelijke stellen aoven het menschelijke ; dat in de praktijk de liefde tôt de eene niet de liefde tôt de . .'.dere u:'s'uit ; dat we in ons gedrag nooit sen keus béhoeven te doen noch gedaan heb-aen. En diezelfde beginselen moet ook die 'Métropole" belijden, wil zij niet tôt ketterïj ?ervallen. Onder " Pausdom " verstaat men echter ook le "leering der Pausen." En verlangt men iu te weten of wij de aanhankelijkheid aan lie leer stellen boven de vaderlandsliefde, dan uidt wederom het antwoord, dat we hierom-rent geen voorkeur te doen hebben, dewijl uist de Pausen, als vertolkers der mensche-ijke en christelijke moraal, ons de vader-ands'liefde aanprediken als een deugd en een jlicht. Wij zouden te kort komen aan onze :hristelijkheid en onze onderdanigheid jegens len H. Vader, indien wij niet uit den grond 'an ons hart onzen koning en ons vaderland >eminden en ailes veil hadden voor dezes irelzijn. Nog pas heeft de H. Stoel die waar-îeid voorgehouden, naar aanleiding der wei-;ering van de Engelsche Katholieke Dames ai in vredesonderhandeling te treden met den îjand. Hij prijst die Dames en voegt erbij : Zijne Heilïgheid vermaant niet enkel aile katholieken, doch aile volken, de ware vader-andsliefde te beschouwen als een plicht en. :en deugd." Van dien gedragsregel zijn wij looit een haarbreed afgeweken ; wij zijn an de eersten geweest om de actie te laken er socialisten, die gepoogd hebben zich het ezag hunner gouvernementen aan te matigen n zoodoende hun internationalisme stelden oven hun vaderlandsliefde. Maar de ge-rouwheid aan de leering der Pausen is een ,'aarborg voor de ware liefde tôt zijn land. Om echter rechtuiit te spreken, moeten we it bekennen : wij stellen de geihechtheid aan et Pausdom boven het valsche, het pseudo-atriotisme. Er zijn immers mannen, die be-reren dat de vaderlandsliefde boven ailes aait, en die uitroepen : "Het zij nu krom of echt, ons vaderland stellen wij voorop." ulk een vaderlandsliefde had niet Miss 'avell, die zeide voor haar rechtere : er is iets ooger dan vaderlandsliefde ! En zulk een erkeerde vaderlandsliefde hebben ook wij iet : dat is chauvinisme, dat is jingoisme, at is prussianisme, dat is zedeloosheid ; de 'aarheid, het recht, de moraal staan boven et vaderland. En wij veroordeelen juist de luitschers, omdat zij uit valsche vaderlands-efde de schending der Belgisehe neutraliteit, et breken van gezworen eeden, het vermoor-en van onschuldige burgers hebben goedge-eurd en toegejuicht. Gelukkig hebben wij ooit voor zulk eene keus gestaan : ons vader-md heeft ons nooit gevraagd ten zijnen wille e gehechtheid aan het recht en de mensche-jkheid, gepredikt door het Pausdom, te achtoSeren op het altaar van het patriotis-1e ; en daarom hadden wij nooit de voor-eur te geven aan de leer der Pausen voor e liefde tôt onzen geboortegrond. Het Pausdom kan eindelijk nog beteekenen : e diplomatische werking van den H. Stoel, ie overeenkomstig eener eeuwenheugende souvereiniteit als vredesmiddelaar optreedt tusschen de oorlogvoerende mogendheden. Dit Pauselijk recht te erkennen is geen afbreuk doen aan de vaderlandsliefde, en deze gaat evenmin te loor wanneer wij 's Pausen vredes-nota naar waarheid en billijkheid beschouwen, zooals we dit gedaan hebben in onze opstellen. Dëze nota is niet rechfstreeks gericht tôt ons, maar tôt de staatshoofden, en wij hebben ons nooit vermeten, in naam onzer gehechtlheid aan den H. Stoel, om aan ons staatsbéstuur de wet voor te schrijven. De Paus treedt hier niet op als een gebieder, die gehoorzaamheid vergt van zijne kinderen ; hij biedt niet eens eigenlijke "vredesvoor-stellen," l'och, enkel eene basis, welke naar zijne meening het onderwerp van beraadsla-gingen kan zijn en den weg kan banen naar een " rechtvaardigen en duurzamen " vrede. Wij hebben nooit geloochend, dat het eenieder vrijstaat, zonder daarbij zijne gene-genheid tôt den heiligen Stoel in te boeten, deze bepalingen met terughoudendheid te aan-vaarden, terwijl het ons ook vrij staat dezelve met waardeering te bejegenen, zonder genoodzaakt te zijn onze vaderlandsliefde ten v schijnt ons die weridng zich op de eers.te plaats te zullen bepa:len in het steunen der verantwoordielijke regeeringen. Doch wij ho-pen d'at dit program breeder zal zijn van om-vang en persoonlijk zijn we daarvan over-tuigd. Reeds lang wachten wij op die "meer publiebe en algemeene christelijke, kathoiieke aktie. Als we voor onze andersdenkende broeders d'e socialisten groote vrijheid van gedachtenwisseling vragen, vragen we die ook voo-r ons en achten wij ze z-eer nuttig, ja noodzakelijk. Wij erkennen als katholieken de -wettigiheid van 't gezag, maar niet minder ,vast denken wij diait dit gezag er alleen is voor 't volk, voor het îiarmonisch behartigen van algemeen welzijn en itegemoetkoirien van particulière initiatieven. Dit is nog meer waar in grondiweit'telijikte Staten waar de ge-zagvoerders door cle rechtstreeksche en bere-deneerde keuze van het volk worden aange-duid. Plicht is het dus vofor hen in nauwe voeling te Mijven m«t toet volk en de ver-sohillende uitingien van de denkwijze van geheel dit volk. Maar daarom moeten we ons laten hoo-ren, moeten we spreken en mogen wij katiho'lieken van aille landen, om wille Belgische Geinterneerden in 't Hôtel Plasidas, Glion (Montreux), Zwitserland. offer te brengen. Maar he.t is ook ons recht en zelfs onze plicht de scribenten te bestrij-den, die door laster, leugentaal en verdacht-makingen de Pauselijke vredesbemiddeling hebben voorgesteld als eene poging om "een Duitschen vrede V te bekomen, als een stuk, wiaarin het bloed der geaillieerde soldaten wordt gehoond. Het is ons recht, ten overstaan der belagers van den Paus, dezes hooge bezorgdlieid voor het lot van Europa te prijzen;het is ons recht met Groussean, in de Eransche Kamer, uit te roepen : " De Pauselijke nota is in strijd met het grootste gedeelte der Duitsche aanmatigingen ; waar zij de suprématie van het recht boven het geweld uitroept, brengt zij eene hulde aan Frankrijk " en vooral aan België ! En terwijl wij zoo handelen en gehandeld hebben, zouden wij, o Métropole, het Pausdom stellen boven de Vaderlandsliefde? Voorwaar, voorwaar, bij u zullen we niet ter schole- gaan om onzen vaderlandschen plicht te leeren kennen. Wij vinden die in de voorschriften van onzen heiligen godsdienst, in het voorbeeld van Kar-dinaal Mercier en in de lessen van Benedictus XV. O Het Algemeen Christen Vakver-bond en de Katholieke Vredes-beginselen. tn JJe Stem van 7 September vermeld-den we den omzendlbrief van het Algemeen Ohristen Vafcverbond van België, uitlandsche groeipeering, van 28 Ottgst 11. wiaarin positie genomen werd tegen een socialistisch optre-den in den oorlog over het hoofd der Regiee-ring h een. "Ons Vaderland " wijdt aan den onizend-brief twee flink-gedachte artikelen waarin de beteekenis van het stuk inader wordt omschre-ven. Wij drukken het tweede over dat we geheel en al bijitreden en dat juist dezer dagèn zoo prachtig verd'uiidelij'kt wordt door het voorbeeld der Katholieke Sociale Actie van Nederla:nd. * * * Na de beginselverklaring dat alleen de verantwoordelij'ke regeeringen bevoegd zijn eigenilijke vredesonderhandelingen in te zet-ten, vinden we een bijzondere voldoening m de vierklaring dat het Algemeen Christen Vat-v-erbond zich in verbinding steMen zal met de leiders der christeni .actie in de verbonden landen tôt h'et vaststelilèn van een gemeen-schappelijk program van werking. Naar luidlems den tekst der verklaring van een Slechit begrepen heilige eendracht, niet eeuwig blijven zwijgen. Meer dan ooit staan in dezen strijd katholieke beginselen en belangen op het ©peil. We mogen die beginselen niet in den zak steken noch die belangen opgeven. Als we voor de anderen het reoht willen aan door 't volk gekozen regeeringen eerbiedig hun manier van»denken uiteen te zetten, dan 'hebben we dit recht ook en moeten we er durven gebruik van maken. Geen beter midd'el om dit recht op een waardige en voor het Land en de Kerk nut-tige wijze uit te oefenen dan dit te doen door het orgaan van onze machtige christen orga-nisaties. De uitingen van christelijlc denken binst dezen oorlog zijn te "veel alleenstaand geweest," werk van personen. Nu we van zoo'n gewichtig keerpunt komen moet die uiting plecbtiger zijn, meer gezaghebbend. En dut kan ze door de katholieke organisaties, die in macht en in degelijkheid zeker aile andere gelijken en dlie dan nog maar een bloeiende talc zijn vain den reuzenboom der groote katholieke organisatie, die de Kerk is. Wat 201U dan volgens ons noodzakelijk in dit breed werkprogram moeten opgemomen worden?Eerst en vooral een meer verspreiden der katholieke beginselen waarmee we de huidige gebeurtenissen beoordeelen moeten ; een machtige propagatid'a der katholieke rechts-opvattingen o-ver oorlog em internationale betrekkingien. Daarbij een vastbesloten wil te ijveren die beginselen niet te laten ver-krachten in de vredesonderhandelingen, maar wel intejgendeel ze daar te doen tellen. Zoo niet prate men zooveel men wil, 'it zal een vredesgelbouw zijn zonder vaste grondvesten. Dus grooter werking op It gebied der ge-dachte, zooals onze Engelsche en Italiaansche 'vrienden ons daar mena g voorbeeld van geven. Dan ook een maarstig werkei/ tôt bestudee-ren der problemen die na den vrede zich voor onze werking stellen zullen ; en in dien zin het bestudeeren voor wat het arbeidsvraag-stuk betreft van al de punten van toenadering die mogelijk ziijn met andersdenkende organisaties. Vele diepdenkende social;sten o.a. zullen door den oorlog gezien hebben hoe goed zij zich op vêle punten met ons verstaan kunnen. Nu vooral de vredesactie steuinen van den H. Vader. Wie ziet niet in, dat hoe meer de gebeurtenissen zich ontwikkelen, ze luidop uitschreeuwen hoe passend van tijd en draag-kracht de nobele daad was van den Paus. We hebben het recht hierover evengoed ons ge-dacht te zeggen als anderen het recht hebben den Paus te beschimpen. Van dit recht moeten we een breed gebruik maken. Afeer en meer doet de noodzakelijkheid van een meer actief chriisteilijk werken en optre-den zich gevoelen Ze wordt gevraagd in Engeland, in Erankirijik, van protestantsche en katholieike zijde in H'oilland, in Zwitserland, en niet het minst onder de Belgische katholielcen. Moge (het initiatief dat de verklaring van 't Christen Vakverbond ons aan-kondigt, daartoe in ruime mate meehelpen. Aile redenaars en miinisters herhalen het ge-durig dat ze stirijden voor de christen bescha-ving. 't Zou wonder zijn als wij katholieken daardoor niet meer medewerkten door breeder te verspreidein de ware b eginsetep dier besch. % die nu in toepassing koil.cn. Voor ons zijn dit geen woorden noch een soort krijgsleuze, maar de meest kost-bare werkelijkheden. A. D. G. O Boekennieuws en Studienota's. EUGENE BAIE : L'Epopée flamande. Nouvelle édition avec préface. Paris, Alcan, 1917- 365 Wz Prijs 3.50 fr. Eugène Baie gaf op zijn 20 jaren, in 1903, zijn "Epopée flamande, histoire de la sensibilité collective" uit. Het is letterkun-dig werk, naar den dichterlijken kant op, waarbij de inbeelding wel eens de historié een beentje zet. (Een koppel bewijzen tusschen vele : " Une circonstance surtout contribua à doter d'un patrimoine de nombreuses patronymies : durant quatre siècles, du Xlle au XVIe siècle, le Flamand exploita'seul en Occident l'industrie drapière qu'il avait créée. _ Seulement comme la Flandre ne dispose d'aucune richesse minière et que, d'autre part, les Anglais la pourvoyaient de laines, il a suffi d'un traité prohibant la navigation sur l'Escaut pour que son énergie industrielle, demeurât sans aliments." Blz. 133. —"Le mouvement d'une année du port d'Anvers au XVIe siècle représentait une valeur de trois milliards." Blz. 134. "Par essence, Bruges, Gand, Anvers réalisèrent le type de la cité manufacturière!!! Blz. 136, enz., enz. Aan deze nieuwe uitgave is dus een voor-woord toegevoegd dat gedatumd is van Parijs, 14 Oktober 1916. In dat voorwoord (65 blz.) gaat hij na : "-le caractère du lien national." "Le duvet de jeunesse" dat zijn "Epopée" beideech s wc. i-ùi,jr> l ueeien^aai verdwe-nen uit dit voorwoord alhoewel er voorzeker meer rijpheid uit spreekt. Wij onderlijnen een en ander : Blz. 13: "Qui ne voit que chez nous la politique unitaire des Bourgingnons, par exemple, a pour effet de monarchiser le pays contre son gré, grâce à des conquêtes, à des traités, par des massacres, à force d'humiliations ! Plus tard le plan de Granvelle, celui de Fernand Gonzajgue, celui d'Hoppérus, celui d'Erasso (die aile een Nederlandsche Staatseenheid betrachten) portent ostensiblement le sceau de l'absolutisme espagnol... Gardons-nous de voir une preuve d'unité morale en des entreprises auxquelles les communes flamandes et la principauté de Liège ont résisté avec l'énergie diu désespoir." Men herinnere zich dat Pierre Nothomb in die feiten de "âme belge" terugvond ! Arme ge-schiedenis ! Blz. 15 : " Si nous recherchons les ordres de faits par où se manifeste une tendance collective à s'organiser en corps social, en individualité politique, ils sont clairsemés, récents, modernes en tous cas." Blz. 27: "De la théorie unitaire, ayant pour support le facteur économique, est sortie, comme d'une chrysalide, la notion récente, artificielle à mon sens, d'une âme belge. On a pu s'y méprendre. Un certain métissage, opéré dans les centres, par le croisement des races (Luister, Mr. Bieulemans), a porté d'aucuns à voir dans une âme belge une commune expression, un ciment, une clef de voûte des esprits. On sent trop aujourdlhui ce que le trouble afflux du cosmopolitisme, avec le masque de cette formule, essaya de défaire en nous de liens sacrés. Une âme be'lge, au sens strict du mot, n'a jamais existé. Nul artifice ne peut la créer. Aussi bien ne nous y prêtons pas. Restons fidèles à -nos origines : la noblesse de l'homme est là. La raison d'Etat ne peut, sans nous détruire, exiger de nous le reniement du passé. Oui, irious voulons, non sans fierté, qu'on nous reconnaisse pour ce que nous sommes vraiment. La Belgique, en effet, ne s'est pas formée, autour d'un embryon, successivement ; elle n'est pas non plus le produit d'un amalgame d'éléments divers, comme en beaucoup d'autres Etats... La Belgique est la raison sociale de deux petites races qui cherchent à leur génie propre un sûr abri dans de communes institutions." Onnoodig te onderlijnien, nietwaar, dat een groot paart dezer regels geheel trouw de Vlaamsche gedachte weergeven in zake Vlaamsche volk en Belgischen Staat.— Schrijver onderzoekt ter Iqops verder een federalTstisch systeem voor België en ver-werpt het omdat een fédéral'stisch systeem om te'leven en niet gedurig in twist te géra-ken, meer dian twee partijen van doen heeft : Blz. 39: "Ni le système fédéral, ni la formule unitaire, avec leur cortège obligé de

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.