3sDe Stem .uft JBelgfe I Borée!: 21, RUSSELL SQUARE LONDON, VV.C. Téléphoné: Muséum 267. Abonnement : 2&h. voor 3 maanden, Subscription : 2sh. for 3 months. Voor de Vereenigde Staten : 50 cts. Voor Holland : 1 fl. Voor Prankrijk : 2.50 tk fr. Voor de soldaten : lsh. r of 1.50 fr. Ij jde Jaargang, Nr. 31. (Blz. 1415-1426.) Oplage : 10,500. VRIjDAG, APRIL 20, 1917. Rcgistered at G.l'.O. as a Newspap'er 12 blz. IJ/jd. I Het Zwijgen en Spreken van den H. Stoel. Men verhaalt, dat er eens in een Con-I sistorie aan de vergaderde Kardinalen drie I kandidaten ter pauskeuze werden voorgesteld. ■ Van den eenen werd gezegd: "hij is een ge-I leerd nian " ; WeLnu, antwoordden de kar-I dinalen, dat hij ons dan onderwijze : doctus I est, doceat nos.—-Van een anderen zeide ■ men: "hij is een heilige." Opperbest, was I het antwoord ; hij zal voor ons bidden : I sar.ctus est, oret pro nobis.—Van den derden I ,,ng de roem : "hij i» èen voorzichtig man.'' ■ Da. geeft den uoorslag. zeicen de kar-I dinalen; dat hij ons bestu - : prudens est, I regat nos ! I Voor de juistheid der legende wil ik niet I instaan, doch zeker is dat zij op uitstekende ■ wijze aangeeft, welke hoedanigheid meest ■ vereischt wordt in het Opperhoofd der H. ■ Kerk. Nu wèet ik niet in hoeverre men I Benedictus XV. een geleerd en heilig man I moet noemen ; hij is wellicht beide ; maar I van geene eigenschap heeft hij meer blijken ■ gegeven dan van zijne "voorzichtigheid," ■ zijne "wijsheid." Dit is natuurlijk geene I raeldsche wijsheid ; en ik geef grif toe dat I de huidige Paus niet altijd gehandeld heeft I naar de wenschen onzer kortzichtige pers- ■ mannen, die juist daarom nu hoog ophalen I van den " geleerden " Léo XIII en den ■ "heiligen" Pius X, terwijl zî| met een ■ schouderophalen spreken van Benedictus I XV, dien wij met bewondering den "wijze' ■ noemen. De voorzichtigheid, de meest nocdzakelijke I deugd van een Paus, blijkt uit de daden, de I woord-en, en niet minder uit het stilzwijgen ■ Tan Benedictus XV. Voor hem was er een ■ tijd van spreken en een tijd van zwijgen, en ■ hij heeft dien met een bewonderenswaardige I voorzichtigheid in acht genomen. De voor-I beelden daarvan zijn talrijk ; ik zal er slechts I enkele van vermelden, naar aanleiding van I pas voorgevallen gebeurtenissen. | In de "Stem" van verleden week werd I een schrijven meegedeeld, dat op bevel van ■ den Paus door zijn Staatssecretaris gericht ■ werd tôt den voorzitter der Internationale I Katholieken Con'erentie van Zurich. We-| derom toont zich hierin de Paus een barm-I hartige voorstander van den vrede. Hij be-I tuigt "zijn vaderlijke tevredenheid " over het I "dcel" Aat de p»noemde conferentie na-I streeft—namelijk "de totelkanderbrenging ■ der volken van Europa na den oorlog in den ■ geest van ware liefde." Een Paus>, het opper-I hoofd van "een godsdienst van liefde en I vreda," kan en mag niet anders spreken ; I hij mag niet gedoogen dat "de wet van I broederlijke liefde eenigermate buiten kracht I wordt gesteld." Doch merken wij dadelijk B hierbij op, dat de H. Vader die broeder- ■ liefde niet verlangt met terzijdestelling van ■ "godsdienst en gerechtigheid." Hij veroor-B deelt natuurlijk den haat tegen de personen, ■ de groote zonde die zich aankant tegen het ■ goede, dat natuur en genade, aan elken ■ mensch, zelfs den verderfelijkste, heeft mee- ■ gedeeld: zoo mogen we zelfs Nero en Luther I niet haten ; maar de Paus veroordeelt geens-I zins "den haat die zich met recht tegen het ■ slechte wendt." Vurig mogen we daarom I wenschen dat de volken wederom in liefde tôt ■ elkander gebracht worden ; doch het weiger-en ■ om nu met de Centrale Katholieken in ge- ■ meenschap te treden, ten einde door die ■ terughouding hen tôt deemoedig erkennen ■ der hemeltergende enveldaden van Duitsch- ■ land te nopea, is niet in strijd met den ver- ■ schuldigden liefdeplicht : de haat van het ■ kwade in zijn broeder en het pogen om het ■ er uit te verjagen, is integendeel een blijk I 'an ware broederliefde : Hoc autem ipsum, I zegt de H. Thomas, quod in fratre odimus ■ culpam et defectum boni pertinet ad fratris I amorem. Te Zurich werd door de Duit-I schers en Oostenrijkers enkel het verlangen B lot toenadermg uitgedrukt ; zoodra zij schuld-B bekentenis afleggen,, zullen zij den eersten I stap ter verzoening zetten, en dan zal het I wellicht mogelijk worden, dat de katholieken I der aangerande landen zich zullem gewaar-I digen de uitnoodiging ter conferentie te B beantwoorden. Het antwoord van den H. Stoel is derhalve I zeer gepast om de woorden die gebruikt I worden, doch het is niet minder wijs en B voorzichtig om hetgeen, er in verzwegen I wordt. Uit het adres van aanhankelijkheid I dat door Adelbert Wirz aan den H. Stoel ge-I richt werd—en waarvan de "Kôlnische Volks-I zeitung " van i April den tekst meedeelt— I leeren wij dat de Paus niet op ailes een ant-I woord geeft. In het adres werd namelijk I 00k de wensch uitgedrukt dat "de vrede aan I den H. Stoel de souvereiniteit, vrijheid en I onafhanltelijkheid zou schenken, die hij I noodig heeft tôt onbelemmerde uitoefening I van zijn goddelijk ambt en zijn goddelijke I zending." Achtereenvolgens werden al de I punten van het adres aangeraakt ; op dezen I laatsten wensch bewaart de H. Stoel het K stilzwijgen. De reden daarvan is natuur-I [ijk niet dat hij niet evenzeer dien wensch ! koestert, waarvan de vervulling zoozeer met H, de belangen der kerk samenhangt, maar door K z'jn stilzwijgen betuigt de Paus dat het hem 1 op de eerste plaats te doen is om een recht-I vaardigen vrede, en dat hij voorshands geene I actie verlangt, die hoe rechtmatig ook op I zich zelf, in de huidige omstandigheden de vredespogingen in den weg zouden staan. < Overigens kan nog deze bedenking gemaakt ; worden : de Duitsche katholieken ijveren i tegenwoordig fel voor de rechten van den H. Stoel; de Maàrtafievering der "Siiddeutsche i Monatshefte" wijdt een aantal artikelen < aan "Rome, Pausdom en îverkelijke Staai." < Wij duiden het onze Duitsche broeders heele- ; maal niet euvel dat zij het onrccht aan den i Paus gepleegd willen hersteld zien ; doch de michtere manéch za.1 zich afvrage.n, of dit i ijveren nu juist moet komen van landen, die in dezen oorlog al de rechten van andere volken en al de wetten der normaal met voeten hebben getreden. Wij kunnen be-gnjpen dat de H. Stoel geen aanleiding wil i geven tôt de verdenking, alsof hij het herstel 1 van zijn recht verhoopte van degenen, die dagelijks spotten met de rechten der mensch- i heid. Zwijgen, was hier de eisch der voor- 1 zichtigheid. Hopen we, dat er weldra betere i dagen zullen aanbreken. De Duitschers zijn overigens zeer voldaan over het stilzwijgen van den Paus in eene aindere omstandigheid. "De II. Vader— schrijft de 'Koln. Volksz.,' 2 April—^heeft : in het laatste plechtig consistorie van 22 1 Maart nagelaten een protest uit te brengen t tegen den Duitschen duikbootoorlog." En men kan wel begriinen, dat het Keulsche ! Blad nu zijn lof op den Paus breed uitmeet: ( "De entente-machten, zoo heet het, hadden die veroordeeling toch zoozeer verlangd,— 1 en bij ons in Duitschland heeft gevreesd, ; dat de Paus misschien zijn neutraliteit 1 ontrouw zou worden." Maar gelukkig de t lat hij vooruit wist dat het niet aangenomen :ou worden. "Eerst dan moet de IL Vader ipenlijk zijn hoog aanzie-n doen gelden, yanneer hij practisch het /ijne kan bijdragen ot een gunstiijen uitslag." Juist zoo.: en in )ns geval kon de IL Vader niet -\erhopen lat de Duitschers hem een goed geho'or :ouden verleend hebben. Eilaas, de Paus can spreken van ondervinding ! Met duidfc-ijke woorden heeft hij den Duitschen inval n Belgié, de Zeppelin-aanslagen op open-itedem, de wegvoeringen van Belgen en zco--eel andere gruweldadeft voroordeeld : doch vat heeft dit ailes gebaat ? •llebben de I)uit->chers hunne schuld bekend, hebben ^ij hun jarljaarsch oorlogvoeren een weinig .ge-emperd? Neen, niet in 't minst; de Paus vas voor hen een roepende in de woestijn ; în aan de boorden van den Kijn schold men îem dat hij zijne nçutraliteit te buiten ging, elkens hij optrad als handhaver der wetten •an de zedenlcer. Doch er is een ander geval van Pauseîijk itilzwijgen. dat geenszins naar de goesting :an de Duitschers is geweest en waarover :ij bitter hebben geklaagd. H ad de Paus îiet gezegd : "Zegen over dengene, die de :erste met den pal.mt.ak des vredes aankomt." Velnu, de Duitschers zijn voor den dag ge-iomen met een "vredesaanbod,'' zij hebben lit den Paus toegezonden, en zie, deze ge-vaardigt zich niet eens om dit aanbocT"rnet ■en goedkeurend woord te bejegenen ! Hij :wijgt. De "Kùln. Volkz. " geeft zich veel noeite om het raadsel van dit stilswijgen op e lossen. De Paus., zoo meent het blad, PUINEN VAN GLAS Na aangeslagen geweest te zijn door Hendrik VIII (15 3' hoek zichtbaar is op den achtergrond), door den herto gehuisvest rond het midden der 16de eeuw. Voor eer Home." Eerstdaags hopen vAj er eene studie aan te ^ Met de welwillende toelating Paus heeft gezwegen : " een steen is ons van 't hart gevallen, en wij zijn nu weer genegen om rechtvaardig over hem te oordeelen." Ook bewonderen nu de Duitschers den Paus, om zijn "standvastigheid," zijn "mannenr moed, waarmee hij zijne kerkelijke plichten volbrengt en de voile waarde zijner hooge-priesterlijke functie in eerfe houdt." Doch, zoo meent de "Kôlnische," nu is het de beurt der Entente om ontevreden te zijn over den Paus ! Ik meen dat zij zich hierin bedriegt : wij katholieke Vlamingen, althans, stellen voorop, dat de Paus in zijn spreken en zijn zwijgen steeds te werk gaat met de grootste voorzichtigheid en zich niets anders ten doel stelt dan het welzijn der volkeren. Het stilzwijgen van den Paus over den duikboortoorlog behooren de Duitschers heelemaal niet uit te leggen, alsof het eene goedkeuring gold ! De steen die den Duitschers op 't harte lag en hen deed beven voor een veroordeeling, zal wel een. teeken zijn, dat hun geweten niet heel gerust was1, en het stilzwijgen van den Paus staat niet gelijk met een absolutie. Met een weinig nadenken begrijpt men heel goed, waarom de Paus niet openlijk in een consistorie "den" Duitschen duikbootenoorlog ver-oordeeld heeft. Want dit strijdmiddel is in den oorlog op zich zelf niet afkeurenswaardig, wanneer het namelijk gebruikt wordt met in-achtneming der internationale wetten en de rechten der menschheid. Men kan van den Paus niet verlangen dat hij met eenige korte woorden eene uitspraak doe voor gevallen, waar ingewikkelde wetten mee gomoeid zijn. Overigens, de Paus heeft reeds duideli'jk ge-noeg en herhaalde malen aile vergrijp tegen de geheiligde rechtein der menschheid ver-oordeeld, en waar de duikbootenoorlog deze schendt, kan het stilzwijgen van den Paus voor de Duitschers geen vrijbrief zijn om voort te gaan met hunne booze praktijkeu. Misschien heeft nog eene andere be=chouwing den H. Vader doen besluiten om geene nieuwe veroordeeling uit te spreken. "Ook voor den Paus, zegt de ' Kôlnische,' bestaat er eene gezonde realpolitiek..." Hij heeft ons vredesaanbod niet openlijk ondersteund om- TONBURY ABBEY. 1). werden alhier (in de bijgebouwen waarvan een % van Somerset. Waalsche wevers—protestanten— dei tig jaren bleef het een " Belgian Refugees ;ijden. der firma Judge, Hastings. vreesde ontstemming te verwekken bij de Entente-mogendheden, doordat hij de plannen van hun offensief kwam dwars-boomen... Hij voorzag dat zijn poging niet lukken zou. Wij gelooven dat de reden van het Pauseîijk zwijgen niet zoo verre te zoeken is. De Duitschers hebben van 't begin van den oorlog menigvuldige staaltjes van loosheid gegeven ; 't was eene aaneen-schakeling van meineed, bedrog en leugen-taal. Zulke measchen kan men niet be-trouwen. De Paus zal zeer goed begrepen hebben dat een "vredesaanbod"—waarin geen vredesvoorwaarden vernield werden, dat vergezeld ging van een boffen op zege-pralen en van de keizerlijke bedreiging : "Wee, zoo de Entente zich niet onderwerpt " —eigenlijk geen vredesaanbod " was, doch een slimme oorlogstreek om het Duitsche volk tegen zijn vijanden op te maken. De Paus heeft dit el begrepen, en hoezeer ook den vrede verlangend, heeft hij het swijgen bewaard. Dat was wederom het voor-zichtigste.Tegen eenige volzinnen vàn de "Kôln. Volksz. " moeten wij protest aanteekenen. Het blad doet het voorkomen alsof eene Pauseîijk e veroordeeling van oorlogsprak-tijken zou ingaan tegen 's Pausen neutraliteit, die beschouwd wordt als "een plicht." Daarmee zijn wij het niet eens. De Paus heeft in zijne wijsheid geoordeeld dat het hem pastte neutraal te blijven, dewijl hij Vader is van vele kinderen die strijden in de verschillende legers. Daarom houdt Çiij zich. niet bezig met de politieke geschillen der Mogendheden die den oorlog hebben ver-wekt. Hi] Kiest geen partij. Maar de Paus is tevens de "handhaver der zedenleer," zooals hij zich zelf noemde in zijn eerste consistorie, en dit geeft hem het recht, waarvan hij meermaals gebruik gemaakt heeft, om, waar hij zulks noodig acht, veroor-deelingen uit te spreken van oorlogspraktijken die strijden met de zedenleer; en zoodoende gaf hij zijne neutraliteit niet op. Men merkt al te goed dat de "Kôln. Volksz. " den Paus enkel beschouwt als een goeden Samaritaan en als een "hoogepriesterlijke " y versiersel van het Vatikaan, maar niet als den Leeraar der volken. Met den oorlog heeft zich de Paus niet te bemoeien... Dat zou de Duitschers- kunnen hinderen.—Zulk eene stelling loopt uit op scheiding van goas. dienst en moraat. Hier komt het libéralisme om den hoek gluren. Léon Màury. O Jongens, leert denken. Deniken, dat is peinzen, al zwijgen, al hoo-ren, al zien, al kijloeri. Denkwn dat is gedach-ten beroereni, opeftplooien, uitduwen, ont-wiîrkelén, bn/tzwachte^ein,, oanbuiiselén, ontbol-steren. Deniken diait i's l>egiinselen3 grond-waarheden, leyeaisdingein, ontspinTien, wikken en wegen, tôt man ziet hoe ailles ineenzit, tôt men een man wordt van gedachten, een verstandiig, djenkend merrsch, een man met ééç gedacht, onwrikbaar, maar met een breed en k'iaar gedacht dait levensleidiing geeft voor de levenswaarheid tegenoiver de levensleu-gen. Denken., dalt is geen theorie, geen ma-thesis, geen wetemsaliap, geen droomerij, geen fantasie, geen sentimeinitaliteilt. Denken is de eerste, de hoogste eigenschap der ware menschelijkheid. Denken, in dezen zin, is de uiting van een vo-lledig mensch, niet van een half mensch of een drie-kwart mensch Helaas, de meeste manschan denken niet. Zij laten "de denfckracbt roesten in zich, en zij sterven zo-nder zich ooit zichzelf te hebben gevoeld. Zij hebben oogen en zien niet. Zij hebben ooren en hoorein niet. En toch de wereld rolt en boilt voort, spijts 't klein menschenversitand en de vele dommigheden der menschan. t Is een bewijs voor 't be-staan van God, die het raderwerk va<n die wereld richt en regelt en de menscheddjlke bokkespro-ngen terugslaat in de harmonie van het geheel. Veel stenischen peinzen dlait zij dénie®. Veel praten voor hen is diemken, overal zijn haak in slaan dat is denken. Het eerste en het laatste woord hebbeaa, is danken. Helaas, zij laten zich dienken. Zij zijn napraters, tweedehandnieuwsvertolkejs, gazettenzeeve-raars. Een massa menschen peinzen diat zij denkan omdat zij in iean hooge bediening zijn. Zij zoiuden moetan dienken, dat verstaan zij, en daarom wiiillen zij doen,, alsof zij denkein, en daarom willen zij diat iediereen dehke van hen dat zij deinîiei Wi.. h: ft .-en hoot." bediening in onzen. tijd toch te doen met het denikiem? Leven we nieit in een tijd dat da kwakzalvers den oppergaai afschieten, en dat al de gaai'en dan oppargaaikwakzalver toe-jiucheinj meit hun geknoiatter. 't Is juist lijk dat paar officiertjies dat me gisteren op die®, trein wilde wijismaken dat zij gestudeerden warien, an, bij den IJzer, het parveniuschap sprak uit elk vani hun woorden, en ze kraakten ze hun leugens, erger dan de piotten de luizen kraken. op eUkranders Tug, Wat is het leven toch hard, voor wie, mat de hand op het hart, in heit licht der waarheid wiandelen wil, en onomkoopbaar de waarheid dieaen wil ! Jongens, leert deniken- ! Hoe? Met uw gezond verstand, met uw boereverstand, zeggen ze in 't Vlaamsch. En boereveTsitand, dat is geen misprijzende naam, ver van daar, want 't verstand van een boer is gezond, lijk de verschgeploegde grond, lijk de geboothamerde aviondhemel, lijk de zoelige wind, lijk die groane tarwe, lijk de geie oogst, lijk het bloedende v-las, gezond, dalt wil zaggaw, niet gemaakt, niet kunsitma-tigj, n-iiet oiverdreven, niet overwerklt, niet nii"s-vormd, ni/et afgebedleld, ruiet nageaapt. Diat verstand hebt gij al.lani; steekt het niet bescha'amd in uw zak omdat groote persooa-gies of klei'ne luidjes die grootsch doen, hun zoogezegd groot verstand op hun neus of op hum tong dragen. Als ge 't beter vers'taat., 'k zal zeggen dat 't booreverstand van vredes-tijd is 't piottenverstand van oorlogstijd. Deze oorlog is een tijd om te denlteji. Tan eerste, omdat er veel tijd overblijft om ta denken; ten twaede omdat 't hart van de wereld en de menschen nu willene nillens lig.t blootgeiwoeld en veeil sitof lavert tôt nadenken ; ten derde omdiat dag op dag de'gedach-ten worden geschommeld van de eene wind-streeik naar de andere; ten vieixie omdalt ge allan roezemoezig onder elkandier leeft met elk zijn edgen gedachten, aamtrekkend of af-stootend. En daarom, omdat ge verstand heblt, zeg ik, leert denken. Anders zoudem er wel veel jongeos peinzen dat zeniat kunnen denkan, dat denken geen kolfje is naar hunne hand, geen spek voor hun bek. Ze zijn immers gewoon voor dom en dwaas en ezelach-tig uitgesoholden te worden. Ze moeten 't wel gelooven, dat ze dom zijn, of gelooven zij het niet, mien, zal hat hun doen gelooven, met ze -te werpen met pak en zaïk in den bak ! O démocratie der twintigste eeuw ! O socialisme met al uw vertoon ! Morgeai, zeggen ze, zal -er vrijheid, g-elijkheid, broe-dierlijkheid besitaan tussohem al de natièn en al d-e m-an-schen en ond-ertus'schen worden die jongens uit het volk voor dom en dwaas uit^ gescholdesn. O Intern.ati-o-nalen van de wereld ! ze razan tegen 't monster van het militarisme, 't moat den kop af en iin elk feger groeit dat militarisme, zichtbaar a-an- On»-ophoudelijk wordt het verstand van den voîksjongen geknakt, en wordt aile eerbied voor de persoonlijkheid gedood, terwijl men schreeuwt en tiert op 't Duitsche oorlogsma-chi-an dat manschenlichamen eet, eu men

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.