Bor«e»: 21, RUSSELL SQUARI LONDON. W.C. Téléphona s Muséum 207. Abonnement : 2sh. v#or S maanden. Subscription : 2sh. (or 3 months. Voor de Vereenlgde Staten .* 50 cts. Voor Holland : 1 B. Voor Frankrijk : 2.50 i fr. Voor da «oldaten : lih. Ot 1.S0 (r. De Stem uit Belgie 3de Jaargang, Nr. 33. (Blz. 1439-1450.) Opïage: 10,800. VRIJUAG, MEI 4, 1917- Registcred at G.P.O. as a Newspaper. 12 blz. 1 y2à. De Oorlog en de Vlaamsche Volkskracht. (1) SOCIALE VOLKSKRACHT. (2) Oorlogsherstelling. Indien, vain een vaderlandsch standpunt : uit, de eeadracht en de samenwerking der verscheidene politieke partijen, alsook de ; medewerkïng der verstandelijke invloedrijke 1 en businesskundige elementen der bevolking, ooit worden vereischt, dan, is het bijzonder-lijk binst het overgaingstijdperk dat op d'en vrede volgen zai, wat ik noemen zal het tijd-perk deT "oorlogsschadeherstelling." Hoe lang dit ti.jdperk duren zal kan ik niet zeggen. Dat hangt meestall ,a£ van het feit of wij ja dan neen eene oorlogsvergoeding krijgen zullen van wege een. overwonnen of onrecht-belijdenden vijand, die zoo gedwongen wordt, of uit vrii erkenden restitutieplicht zich zelf dwingt, crtn de aangerichte schade eeniger-mate goed te makan. Wat er 00k van zij, het wijsste en het voorzichtigste zal wezan, er ons op voor te bereiden om, gezaiiitenilijk, uit eigen wil en macht, de oorlogsscha.de te herst«l!en. Dat wij Lijk .andere landen, jaTen lang onder I zware belastingem zullen zuchten is een feit, I en dat het leven veel van zijn vroegere gemak-| kelijkbeid, bras en rerkwistmg zal verliezen, 13 daarvau een gevolg. Wij staan voor een I herbegianen en <tm te herbeginnen is er heel [ wat meer zedelijke kracht vereischt dan om te I beginntsn. Zeker en vast kan de spreekwoor-I delijke Belgiischa werkdrift in. korten tijd won-I deren verrichten, zeker en vast kunnen wij I . op de genigenheid rekenen der Verbondenen I in zake uitbreiding van onzen handel, zeker en I vast zal manig Amerikaansche menschen-I vriend het op zich nemen. een- of andere stad I of monument herop te bouweai, maar men II vergete 00k niet dat de Duitsche handels-I macht even sterk is a;ls hare krijgsmacht, en I dat de natuu.r van België's ligging, voort-I brengst, in- en uitvoer niet toelaat ons econio-I misch ait te zonderen van om het even welke I bedrijvigiheid op het vasteland. Men vergete I bijzonderlijk niet dat de grootmachten, juist I door huni macht, veel rapper weer de wereld-I raarkten voeden kunnen. -dan. wij, kleinen, en I dat, door ,'t wegnemen van onze machines, I door 't stillig-gen onzer nijverheden, wij in I dit opzicht inoodzakelijk moeten later komen I dan. die grootmachten. De langdurigheid I van dit herstellingstijdperk hangt 00k af van I den einduitslag van den oorlog. Zoo de oor-I log eindigt door de wapenen, en door de uit-I dnjving der verwonnen Duitschers uit ons I land, hebben wij niet de mimste reden. om te I verhopen dat de Duitschers niet ailes zullen I ten gruizel slaan. Hunne oorlogsopvattingen I eu hun wraakgierigheid staan borg voor hunne I barbaarschheid. Door België immers werden I hunne oorlogspLannen verijdeld. Door hun I vergrijp tegen België's onzijdigheid hebben l| zij in de heele wereld een zedelijke nederlaag I geleden, waarvan de smet tôt 't einde der I wereld op 't Duitsch bloed zal blijven kleven. I Auderzijds is er thans w^einig hoop voor een ■ diplomatische vrede. De Bondgenooten zijn ■ meer besli'st dan. ooit om den oorlog door te ■ drijven, als het eenig middel chu, door een ■ gevoelige Duitsche nederlaag, den kanker I van het militarisme en de grootheidswaanzin ■ der autocratie, uit ',t Duitsche lichaam te snij- ■ den. Al beven kijken wij Belgen naar den ■ oorlog, omdait wij vooruitzien dat we er de ■ Uatste slachtoffers zullen van zijn lijk wij I er de eerstte slachtoffers zijn van geweest. ■ Beven wij, wij buigen, toch niet. Dit ailes ■ om te bewijzen dat wij in zake afmeting der ■ oorlogssch'ade enkel gissen kunnen. Ein* ■ digde de oorlog mu plots, de herstelling zou ■ rap doorgaan, omdat, buiten het IJzerfront, ■ 111 zake gebouwen en eigendoinmen, de ver- ■ woesting niet zoo aanzienlijk is, déwijl wij I uit 't beaetite land vernemen, dat de Duit- ■ schers zélt er voor zorgeii, om de schade ■ aangericht binst het verwoestingsfestival der I earste oorlogsdagen te herstsllen en om de. I sporea weg te nemen van hunne barbaarsch-I heid. Anderzijds v«rnemein wij dat de her- ■ stellingsplauoen, gereed liggea in. de ver- ■ schillende ministeries, die, zoo ze veel zwij- ■ g en, toch veel werken, ofschoon ik deuk dat ■ wat meer meded.eelzaaînheid vaai hunnent- ■ wege aan de uitgeweken Belgen zou welkom ■ zijn. Ook zullen onze parlementairen in de ■ verschillende landen van hun tijdelijke uit-I wijking heeil wat nieuwe en ruime gedachten ■ hebben opgedaau die ons land kunnen ten ■ nutte komen, ofschoon we onveTwijld onze I bewonderiag over hebben voor hen. die bin- ■ dm het land, de oorlogshitte en de ellende I eu het -ilaven.juk te dragen hebben, en het ■ volk helpen om diat ailes door te dragen tôt ■ het einde toe. Derhalve moeten zij die bin- ■ Hen 't land bleven in de eerste plaats ger&ad- ■ pleegd worden, en 't mag wel een keer gezegd I worden, dat vele heeren buiten 't land in ■ 'eiligheid1, heel wat lawijd makeai, en ook al ■ een keer gestreng de landgenooten binnen I 't land beoordeelen. Mij dunkt nochthans dat ■ het volk daarover heel anders en veel gezon- ■ der denkt en op tijd en stond zou het volk ■ dit wel kunnen laten gevoelen. I la het groote werk der oorlogsherstelling, I (1) Zie "Stem uit België," Nr. 23, over I :verstandelijke" volkskracht; en nummers 128, 25 over zedelijke volkskracht. I (2) Zie "Stem uit België," Nr. 32, eerste H deel over " sociale " volkskracht. verlieze men niet uit het 00g, dat eerst en vooral de gemoederen moeten. worden her-steld, dit wil zeggen tôt evenwicht gebracht, en tôt gezoaide opvaittingen ; dat de vader-landsliefde die nu allenthenen is opgelaaid, moet gevoed blijven., tôt groote bate van 's voiks zelfstandigheid. en dat de groôle ver-nieuwing die plaats grijpen moet een uitste-kende gelegenheid is, om va.n meet af, en met eenzelfden last, veel dat bij ons keeraafsch-was recht te zetten, zonder zich om klein-geestige meeningen te bekommeren, of op-stootige tegenstandjes; diat de Duitsche be-zetter een en ander van noodzakelijk en goed gehal'te kan ingevoerd hebben in het land en dat het owwijs en belachelijk zijn zou dat ailes zoo maar meteens af te breken, uit haat voor 't Duitsche onrecht en de Duitsche af-persingen. Men spreekt soms van "le bon sens belge" 't gezond Belgisch verstand. Of dat nu werkeilijk bestaat weet ik niet. Maar heeft. Laat ons dus onze gesneuvelden in eere en herinnering houden. En daarom is het de plicht vaai' 't Vaderland te zorgen voor het behoud en de versiering der graven, een. plicht den laatsten wil van den gesneuvelde, dat is zijn moedertaal op het opschrift te plaatsen, den plicht geen onderscheid te mar ken tusschen graven van rijken en graven van armen, graven van officieren en graven van simpele soldaten. En dezelfde ©erbied voor den dood en den heldendood wordt ook ge-vergd voor de duizende Bondgenooten e<n vijanden die o.p onzen heiligen grond begi'a-ven liggen. ^laar men weze ook altijd in-daoh'tig dat kl de onzen als christenén zijn gestorven en fiât de eerste versiering van een graf is het kruis, teeken van geloof, hoop en liefde. Daarom is het werk van "Iïelden-hulde" zoo verdienstelijk. Daarna komt de schadevergoediing aan de vveduwen en weezen. Als een beginsel stel ik ' HET BELEG VAN 1EPER (1383) DOOR DEN BISSCHOP VAN NORWICH EN DE ENGELSCHEN ?.aar.,.een Jlode eel™sch manuseript van de Chroniques de Flandre uit de Bmliotheek van Angers.) (Zie Vlaanderen en Engeland, II., kapittel over de politieke betrekkingen tusschen beide landen in de 14de eeuw, eerstdaags te verschijnen.) 't zou toch voor 't herstellmgswerk goed van pas komen. Veel zaken, waarover we nu best zwijgen, zien wij van ver alleen. in hun eenzijdigheid. Bij den terugkeer in ons land zullen wij ze zien in hun veelzijdigheid, en willen we ons niet belachelijk maken, laten we ons oordeel voorbehouden en onze driften vastbinden. Vergeten we echter nooit dat hooger dan de stoffelijke herstelling van ons eigen) land, staat de herstelling van de vrede onder de volkeren, en dat deze herstelling niet gaat zonder uitzuivering van ziel en ge-weten, zonder belichting van de ziel door de waarheid, met één woord gèzegd de katho-lieke waarheid aangaande de beginselen die het leven der enkelingen en volkeren beheer-schen moeten. Die beginselen liggen vèrvat in de Pauselijke toespraken over den oorlog en de vrede, en onlangs werden ze door Président Wilson aan de wereld rondgemaard. Maar beginselen zijn niet ailes. Wat eerst noodig is, is de goede geest waarmede men die beginselen toepast. Vrede zij met menr schen van goedesn wil ! Herstelling der oorlogtschade. Geen geld kan de levens der gesneuvelden vergoeden De liefde echter kan de gesneu-velden doen herleven, als de zaden. van we-dergeboorte, als de engelbewaarders van het vaderland, als de helden der volkszelfstandig-heid. Een groot volk leeft veel meer van het verleden dan van het heden en van de toe-komst. Een volk dat groote dooden heeft is fflorieriiker dan een volk dat eroote levenden voorop dat de schadevergoedïng van zulk een aard moet zijn dat zij het eerbaar en deftig leven mogelijk maakt, en de getroffenen niet verplicht waar hier waar daar haar nood te gaan klageo. Die schadewecgoeding moet van den Staat komen, dus uit 's landsbelas-tingen, en niet overgelaten worden aian drie, vier liefdad-ige genootschappen, met_elk hun politieke kleur en hun onderduimsche of openbare tegenwerking. Die schadevergoe-ding immers is eendracht en. geen. liefdadig-heid. En er zal altijd nog gelegeinheid ge-noeg zijn1 voor persoonlijke liefdadigheid. Ons land was opgeëten door openbare, Laat me zeggen politieke liefdadigheid. Daar ligt de schuld waarom zooveel vluchtelingen vol-strekt allen zelfeerbied en fierheid wegwierpen om in te palmen ailes wat ze maar krijgen konden. Niets stoot zoozeer tegen het hart als de bedelende, vleiende, veinzende, krui-pende houding van een schooiersvolk. Ware er meer rechtvaardigheid er zou minder liierf-dadigheid moeten zijn-, en dan. eou die lierf-dadigheid meer geheim, meer doeltreffend, meer belangloos, en derhalve meer verdienstelijk en meer christelijk zijn. On» verdiende ellende is eesn miswas in onze rijke wereld. Onverdiende ellende van de wedu-wen en de weezen der oorlogsgesneuvelden ware wraakroepend. Ook hopen wij dat het Vaderland al de kinderen zal terugeischen welke binst dezen oorlog, in den vreemde zijn geplaatst. Gekoesterd en gelieflingd, zullen ze te rap het Vaderland ontwend zijn, en den geest van 't Vaderland vergeten of misprijzen. Dat mag niet. De gastvrijheid in België is edelmcedig genoeg om weezekinderen in d* verschillende familiën op te nemen. Dezelfde beginselen van schadevergoeding en pensioesn gelden voor de oorlogsvermink-ten. Met vreugde begroeten wij de inatellin-gen voor de heropleiding onzer oorlogsver-minkten. Hun felste tegenstrever zal altijd zijn de Belgische geest die er het nut niet van verstaat, en ze laaikt als een gevangenen-kamp. Maar de vakkundige heropleiding be-hoort tôt het wetenschappelijk stelsel welk elk volk, midden de industrieele mededinging, moet doordrijven, wil het stand houden. Ten, andere, in den. arbeid en in de liefde voor den arbeid, en in de fierheid over den adel van den arbeid, zal de verminkte, buiten een l'evensbestaaji, ook zijn krachtigsten zede-lijken steun vinden. Ledigheid ontreddert den heelen mensch. Maar toch mag het niet gebeuren dat het Vaderland zijn jongens verwaarlooze en ze dwinge, op de hoeken van de straten met een orgeltje centen af te bede-len. Er is een ander vraagstuk hiermede nauw verwant. Zullen die oorlogsvermink-ten, o.m reden van hun toestand, van de huwe-lijks- en de familievreugden moeten verstoken blijven? Die vraag is misschien bevreem-dend. En toch, ik weet genoeg dat duizende meisjes uit trouwziekte en ijdelheid met hun hartje op hun handen te koope loopen voor di jongens in khaki, voor de helden van den dag. 't Is in de mode. Maar als de khaki wegvalt, en de oorlogsglorie, en die oorlogs-mode, en de jongen daar zit met zijn één been of zijn één arm, en wat weet ik al, dan ben ik bevreesd dat het oude Belgisch con-ventioinalisme en de hoogmoed der standen en hat utilitarisme weêr voor den dag komen zullen, en den jongen afschepen omdat hij een ongelukkige is. Nochtans, een huwelijk uit liefde is het beste en het schoonste, een huwelijk waariu een vrouw de wereldsche vooroordeelen sacrifieert uit liefde voor het hart en de ziel, en de schoone levensdaden van den ongelukkige. Meisjes van Vlaanderen, God geve u de edelmoedigheid om uw liefde te verpanden aan een oorlogsverminkte. Het ware veel beter, niet waar, dan uw leven. te vergallen met een jongen te huwen die uiterlijk aile lieftalligheid ontplooit, maar heimelijk eene geslachtsziekte verduikt. Voor oorlogsongelukkigen die door geslachtsziekten zijn aangetast, kunnen we wel persoonlijk barmhartig zijn, maar voor de redding van het ra9 en voor 't behoud van de zedelijkheid is het noodig dat het vaderland zulke ziekten voor aanstekelijkheid vrijware. Ook is het een plicht voor het vaderland de jongens die uit den ooilog komen onge-deerd en onverminkt, te beschermen en hun den voorkeur te geven in de bedieningen, rekening te houden met den verloren tijd voor hun studie en ontwikkeling. De Staat moet daarvoor zorgen, maar ook de enkelingen. Dit wil echter niet zeggen dat 't feit dat iemand soldaat geweest is, nu juist altijd en overal een aanbevelingsbrief moet zijn van deugd en eerlijkheid. Doch, door sterke vereeniging zullen de IJzermannen zelf het best bekwaam zijn om hunne rechtmatige eischen te laten gelden. Al do voormelde oorlogsvergoedingen gel-dein voor de personan. 't ls immers 't bij-zonderste. Wat de vergoeding voor verniel-den eigendom betreft, d.at is in de handen van de wetgevende macht, en zoo> het maar niet verpolitiekt wordt, zal het techtvaardig zijn. Het spreekt ook van zelf diat de nood-zakelijke heropbouwing eene gelegenheid is om de moderne vereischten der gezondheid toe te passen, dit geldt bijzouderlijk voor de boerenhoven. en de werkmanswoningen. Want we moeten er voor zorgen dat de landbouw niet ontvolkt gerake, en. de steden niet over-bevolkt. Het is eene uitstekende gelegenheid voor onze eigene kunstenaars om scheppin-gen voort te brengen, die de prent dragen van hun eigen genie gedoopt in 't eigen vaderland, herdoopt in het bloed van dezen tijd. De Vlaamsche kust en heel hef IJzer-Ieper-front, moet een muzeum worden. van schoon-heid in. kunst en landbouw en nijverheid. Naar die kust en naar dat front zullen jaar-lijks honderdduizenden vreemdelingen, met schatteto vanj geld stroomen', en 't is wel te verhoopen dat de Vlamingen van. die streken ditmaal de business niet door vreemdelingen zullen laten wegkapen, noch dat zij zich ook zoodanig Engelsch of Amerikaansch of Fransch zullen aans-tellen dat ad de Vlaamsche eigenaardigheid van het land en het volk van "bachten de kupe" verdwijnt. Het onderwerp der oorlogsherstelling is te veelomvattend om het in dit beàtek afdoende te bespreken. Van het hoogste belang echter is de uitbreiding van onzen handel, uitbreiding door schepping van nieuwe nijverheden bimneni het land, door modernizeering der oude nijverheden, en door samenwerking met maatschappijen in. de vreernde landen,. Was het ministerie van oorlog tôt nog toe het belangrijkste, de tijd is gekomen dat het ministerie van handel het bijzonderste wordt. Mocht het werken en beramen door raadple-ging van al de businessmannen van ons land ! De Legerinrlchtlng. Hier staan wij weêrom op onvasten grond. Weilke onze legeirsterkte na dezen oorlog zal moeten zijn, kunnen wij niet bepalen.. Ailes hangt nogmaals af vain den einduitslag van dezen oorlog en van de internationale positie van oms land, die veel meer door de Mogend-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.