De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad

2141 0
19 december 1915
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1915, 19 December. De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad. Geraadpleegd op 29 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/dz02z13v36/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

I f Ëerste Jaargang NO. 233 a&onctag, w oecemoer 1910 O <^«381 ¥< DE VLAAMSCHE STEM Fen volk zal ni et vergaan! ALGEMEEN BELGISCH DAGBLAD Eendracnt maakt macht fciRECTIE EN REDACTIEi PALEISSTÏtAAT 31. bovenhuls, AKSTEROAM. Talefoon No. SS22 Noord. Onder leiding van Dr. R E N E DE CLERCQ en Dr. A. J A C O B, ABONNEMENTSPfilJS (bij vooruitbetalmg): Voor Nederland per jaar gld. -itô. — per kwartaal gld. 1.75 — per maand gld. 0.75. Voor BelgitS Eugeland, Frankrng en andere landen dezelfde prîjzen, xnet verhooging vau verzeudingskosten cent, per îiummer), A DVERTENTIES 20 Cent rer regel. #— . """ 1 Tr """ "~i-~i» jMÉtit ieiiolitei" ui'k 'Oing. Pe Nederbuidsc'i.» Ged urhton «ijn .wederom ïWHohcnon. IHi is thana voor do derde m.uvl. \oor do «erste ra&àl vprsdhoneu zij in 1829 onder de au&pkiën \au een jeugdjg idéalisme* ,; vt -Âchzelf heeft weten te haxwïhâvon. — .zij ],„t ook in meer gedmgWv vonn wellioht — toen ,,eea veertigjarige ge^dâgheid van tc-lairstolliug" buitensporigheid van .illusie had v jr.eord. Toen Groen van Prinsterer in 1829 do eerste ri-u'iii van zijn N'ederlandsehe Gedachfen aan-toaoïjwde, voelde hij zdch kraolitig. en iong tcgeiiover d'en Fi-anschen je volutiege-st. die de n:aatf?chappij dowtrok : en hij wist. dat hef-zijn If.renstaak was, de doc tri. nr des droits, die het iutornationaal veifband der Europeesche staten iùvd geïnfecteerd, door liet nationaAl plichtsge-voel te overwSnnen. Te-wn den j-evoluticgoest ging hij zijn ,,onge-d'o'.de en ondeeïbare passic stcHen. ..die, aïs çcn goddelijk viiur den braanrboseli, de ziel ver-iifijit en venvarmt, zonder haar te verteeren." £.j hij deed dit voor de tireede maal, m 1869, toen >;ijne passie, gelouterd en vôredeld in zijn yjtfgdigen ©uderdom, \ranneer liet bezadigje "deel-der natie. pleegt te gaan rusten met een ! <hiT«n gtimladi over de omvruchtbaarheid van, ! e«a lang versohiv>m peîde jeugd, bezonken was ; tvt 021 Dioedoogend sjelfbegrip. Thans komt lift werk v iji Groen von Prin- I [ g ver voor de derde ma-a-l woerom, in 1915, nu ; • ii dood liet spreken heeft ©vergelateai a an zijn'o leorlingen van h et tweeds en derde go- i sl'aclit. Door den Kohakel van Ge-;ag en Vrij-nt.id'ivi onze aandaeiit aan de gedacfato van : Groaç. vau Prinsterer geboc id. De n^iatr/dhappii ,,Ho!ilandia';'. te- Baarn heeft j: ,;it licht gegevèn aa.n d?n eerstelmg van eene nienwe serie ,,NederIan-dsdhc Gedaoht^n", Traan-n.il de eohxijve'r de plaats op lièt tit^lblad, : t(kit rijnen naam hestemd, na.n het Tua res J uqi1u)\ heeft af^esta-an. T>eze eérsteling is ge- j ivîjd aàn het ^Nederi^ndecdie Standpunt'". Hoc was het ook ànders te vorwaditen? De j Xetlerlander, die zi<h rekensclxa.p aflogt -van hetgcpn hij om zicii heen zioo geibearen^ kotot \anzelvo tôt de vraagv: iboe raoet ik m ri mgn rigc-n standpnnt ten opzidhte van dit ailes in-i dcnken ? Het is een vraa-g, die door getroûiv hesef van een neiitraal nietsdoen gaarne vermeden vonlt. Immers het gaat met het nationalitcitô-gevoel van wlen als met de bnrgerlijkhekl van <^a Ha ;i gscîjen ra;ob, die zich een w an ciels t-ok. «■il géruite phritalon en, als het kan, een lioo-jsa hoed laat -aanmeten. en naar het et r and paradeert, om, op kosten van een goedige tante, — of op crèdfet — zijri ecôioonneid te veçtoonen aan het houlevardpnbliek. En als hij 'savonds lnnafwàarts i« gekeerd, met een vor-Itéreu glimlach om den peryersen mond, dan lorat in de linLpelooâiheîid van het slaapvertrek s:«n buvgerlijkhsid terng als een lastige en . mer versle-ten kn'aal. /.xi is de snob. Hij verlangt naar een zaïigheid, die hij in den ander meent te ontdekken, en daarom ne-geert hij zieh z<?lvo<n. Ilij leeft als een andor, -mdat hij meent, niet te knnnen leven_. zooals luj zelf is, en daarom verlooehent liij zijn ai'-komsb. Hij affecteei*t zichzelven met een boule-urd:air, oradat zijn burgerlijkhekl voor zijn doel niet toereikende is, en om meer en mooier te schijiïen dan hrj is, — vervloekte algemeen-li.'eusohélijke eigenschap! — verlooohent hij zijn Boeder. Zoo leggen velen h un nationaliteitsgevool àf, UTgetcnd que la patrie est une mère tendre, van wie 'zij hnn leven, hun eigen Ieven hebben jmtvaiigen. Men kan toch niefc twijfelen aan de waarheid Vau liet gezegde van een Franschiuan, dat het vàkrland in het internat ion aal verband de na-on aïe vaardigheid en het volkskArakter vcrtegenwoordigt. Maar he't i- even zeker. «'■n een volk dat zijn karakter onder- * «niikt, zieh, als de snob met de geruite antalon, een bouleA'ard air laat vi an me ten in ^ leven van het internationale dehors, en dat liet rAumaal de reac-tio daajop '/.al gevoelen ' ?nals de snob, die zijn burgerlijkheid bloot gt in de eenzaamheid van zijn slaapkabinet. naarom was Europa opgeblazen, toen eeni- -,-p- laren geleden Rooeevelt er zijn londreis deed? j Onidat het loed aan een éJiobisme. dat met yilzigheid de -\merikaansche levenswij.sheid, die mets meer dan versleten on vergeten £'?/ro-■ r (h-c nijsheid waî, sliktr. Het meonde iets >ienws to hcoren, toen RooSevelt oen oude ^"aarheid verkondigde. Eenvoudig omdat h\j kirani vertellen. dat de goede burger zieh moet , ropareeren voor den oorlog, om zijn vader-'and in gevuî krijg te k";innen dienen — een ^Mrhoid, die de ]'"n ropeosche logica, bewareme, ioçh ^elf wel formée r en kon! — was Roosevelts t door iCuropa in 190y gelijk aan e^n zege-toolit, zooals er voor geen Eurcpeescli nwnareii nog was bereid. ,,L'ex-Prévident posait le pied sur une Europe ennuyée, lasso d'un perpétuel 'erbia.ge sur1 1. » droits et'elle écouta avec d'avi-'"''s expoirs l'homme qui venait hii parler de (l6voiis, en parlait énergiquoment et les met-Init en pleine lumière". *) i Ker, bijziôndere van Roosevolt's komst was •■'t : dat hij Europa herinnerde aan de waar-'"ul, dat in nationalitnitsgevocl, niet in inter-! ationaal iclealismo de kracht der toekomst leeft. l'iiï daaroan ook zijn er menscihem, die dezen corlog loven, omdnfc hij de herleving van het fiationaal l)ew-ustzijn heeft jnedegebracht. Mor-T in-FiiUaiton wijst erop, dat de Europeesche un <n krachteloo.s geknepen waren door een yk^rd Ixîgrepen iuealisme. Het zoeken naar internationale reclitsregels vooi* een alge-,lu en-menseheHjke minimum leveusstandaard : !nÇ ton koste van de influences cdu^atrices ?ft 1,0 verschillend<» landen. Hi?b jiationaliteitsgcrvoel wordt eerst opge-^''•kt, wauneer het op sterven ligt. ^ un point do vue général, cette sorte de r * irroction du nationalisme de par le monde 'J est» toutefois que Voyante du. principe même " ' nationalités. C'est une magnifique réaction. jr «mouvante convulsion du principe <lo vie ('")n chacun de cc* organismes distincts, mais "'Ut 1 effet, en style biologique, n'est autre que ('° T*tardcr la désagrégation dont ces éléments 'ni. menacés dans un milieu hostile. Sans ''' un doute, c'est le courant de l'époque, mais (1/n très court moment de l'époque et, en ■>' H Us tout cela no sert qu'à faire ressortir Plu-, pleinement une évolution dans lin sens ",aIn<: i*,'lement opposé: V'esprit national ne se ''"<7<.if» que lorsque la vatiônalité *"*t mewi-(,c- ' ( Af < n ton—F u lier ton. ) J'1' "iiiteuge >\ .kj i aie i k tvaardig, wat Mor-l'iilierton zegfc. Moefeen vrij zi,jn waarheid ^■ ^:n dat> jiationaliteitsgevoel cigenlijîc nog moeten v ij de viling v an liet nationalitcits-gevoel waardeeren. Want er zijn natîos, die zelf» met het bewustzi jn van den dood tegemoet .ta gî.'.an, zieh tôt besaf van hun oigenaard niet knnnen opwerken, of althans uit vrees voor het sUrvcn het nationaliteitsgevool onderdrukken. De schrijver van de NedcrUindsr.he Ge'dach-t.en lieeft zieh in zijn eerste studio rekenschap gegoven van de beataanbaarheid vau een ^cderlantlsch standpunt. Hij gerft zidi ant-woord op de vraag, hoe dit standpuilt gedacbt moet worden, door tegenover het vervorden Nederland, zooals Buskcn Huet het gekend en beschreven heeft in 1377, het Xedcrlandsclie stambësef te plaataen, dat door de historié tôt de gehoorzaanibcid, — tôt ,.d;> moeitevolle vol-brenging van de ons liistoriscli toegewezen, voor de liand liggeude taak : de stevige fundcc-ring van een <ler hoekpijlers van liet interna-tionaal gebonvv : ,,de Nederlandscho Vi ijheid". — gebracht wordt. M en heeft het Groot-Nedei'landsche streven, dat door den drang der tijdsomstandigheden i> opgewekt, gaarne v.illcn waardeeren als het werk van een groepje jongeren, om daardoor, zijne sympathie niet willende verloochcneu, zichzelven het. edele geba-ar van een goedguu-stige bezadigdheid aan te passen. en tegelijker-tijd de gelegenheid to hebben, in een onvei-dacht stibswi^gen zrjn bedreigde v.ciligheid te verzekeren. Of de schrijver der Nederlandsche Gedachten tôt dezo jongere behoort? Het doet er weinig toe. Er ligt voor ons \vei;k van een enthousiast, warm vceîend, denkend Xederlander. Dat i-^ genœg, Het aoet rr even-min toe, of dit gesehrift een gelegenheidsuiting is van een stervend of althans b'edreigd national iteitsbesef. Het is voor ons alleen van b -lang te weten, hoe de schrijver zieh het Neder-landsçhe nàtionaliteitsgevôel denkt. Dit voor een volgend maal. Ycor het moment zij liot eenoeg tôt lezing op te wekken van het werk, dat zieh tegen het staatknndisïe snobisme veiWt en de waarde toont vau het Nederland-Bcîie karakter. E. VAN YLEMINCXHOVE. *) AV. Morton Fullerton, ,.T^i Grands Pro-iblèn^s de la Politique Mondiale", Paris 191 •>, p. 19. ■iqp . w ■ K©fsi« God voor baie, Vorst voor stake, Vlaamsch voor sprake! 't Vrije, vrije diet ! . Zoo de Vlaming, En anders niet ! ADOLF VERRIEST. liiinslieÉlliiâ m Bsascratii. Dat de Vlaaaiisehe lysweging in haar' wezen dôm'ooràtisoli is, is eeu. oude waai'heid. In liareii jonsten vonn (de actie voor zelfbe-stmir) komt dit nog meer voor clen da.g- Eou ckraocratié die niet in demagogie wil onta^r-dën, moet decentralistisch georganiseerd zijn. Wij hebben dan ook de bedekte tendens ingezien van de ïiaveri>clïe actie voor anio-érat^îlie regeering, oûafhankelijk van par-lementa-ir toeziebt. Dp regeei*ing, -heette het in clé XXe Siècle, moet eene koteekwente buitenlandaclie politiek knnnen voereii, on-afhankelijk van het. parlement. Havere wil ons dus voor het voldongen feit van een verboud met Franknjk stellen, te^en den -wil van het Vlaa.msche volk. Paar het vreest dat een Vlaamsche meerclerheid in de Kainérs dat verbond zou verbreken, wil het zieh aan den volkwil onttrekkcn om een onbeilvolle antinationale politiek dooi te drijven. Het is ecu verlieugend versoliijiise'!, dat ook Vrij Belgie het verband in^et tussclien FranscJÎgez.1 ndlieid en despotisme, eu het ge vaar bloot legt van die misdadige aanslag op 'slands onafba-nkel ijk h.ei d;. Geen bondçenoot, geen ba-nd in 't zruidéai. Havere, Havere, 't zal niet gaan ! kîonk de fiere ste.m van onzen leider. En nu b-ooren wij de bedeesde stem van den lauwen leider der achterboede waar-gç;hu"vveii voor ,,liet gevaar vâ»n autocratie. , ,Het is niet van aard om ons gerust te stellen, dat door de meest aotieve voorstan-deiv van een kabinetslDeperking een ver-mindering van den invloed van het parlement en steikere centra lisatie wordt aange-predikt. Een kabinet?licrvormhig als deze, -welke men ons ^orK'piegelt, zou dns een veteg tseken 2>ijn, en moet worden bestreden door alwie zieh bekommert om, te midden va.n défi chaos vaai lieden, onze efifcâtsvrij-lieden en het beginsel van voJksson\*®«4îiiteit ongesohonden te bewaren." En verder: ,,Dit ligt niet op den weg vau onze traditie, nocli van ons volkabelang, en bet zal onmiddeJijk worden verdaoht vau eenzijdigheid, want indien er nieuwe mées-tors komen, zal men natuurlijk aan de gc-1 beurtenissen van den dag- toetsen, wa^rom juist deze en niet gene zijn gekozon. Men zal .er in zien een keuze met tendenzeu." En welke tendenzeu ? ..Geen samenstell-ing om vertrouwQn te geven aan ons Vlaamsche volk. De leclen van W. h-uicUg Ministerie zijn ei" venre van a-f om alîe;n genoeg ge\'oel te liebben voor onze taalbelangen. Er zijn reclitstreeksche tegen-strevers van onze beweging onder, maar onder hen zijn ook oi>reclite vrienden (wij hebbôn niet- zooveel vertrouwen. VU Bt.) Ons volk heeft stem in 't. kapittel, en > liet lekeiit. er op, dat de inànnên vân zijn vertrouwen met de noodige kracbt zullen op treden,' v^nnecr ^r emnnaal spraak moebt zijn van orereeukoir^ten eu doc!eiud;'i, weîkè. nadecJig zoudsn knnnen zifn voor Je iero^tafldiiîg ^'olk^lçven in Beilgië. De omstandiglieden zijn er niet naar, om liet vertrouwen. van een gedeelte van ons volk rtekeloos te tergen, en wij waaiT/jlmwe i tegen het ernstig gôvaar, dai een Minoterie, voor welk wij elken dag be>-: vreeed zondeu. wezen, dat liet te reclitatreek,-ender zuidelijken invloe-d zou gerakeu, voor de eendracht van het land zou opleveren." Wat een flinke taal ! Morgen woix't Vrij Bclg-ië verbeden aan ïiet front! Uit het artikel blljkt dat de geleide Tei ders hun reactie opgeven. Zij moeten wel mede toegevan aan den drang naar zelfstan-cligbeid voor Vlaanderçn. Het aaiigeliaaîdc bewijst ten overvloede hoe zij ds volie waar de van onzen vooruitgang weten te sohatten. Hun voorgewende geringechatting daarvan ■ was maar pereoonlijke gekwetstheid, om hun verbeurd gozag. Om het terug te winnen en wegens het dreigende gevaar eenzaani aclitergelaten te worden, moeten zij wel voornitkomen in plaats van den pas to mar-keeren. Maar wat men in Havers zeggen zal ? Of is het artikel van '.s heeren van Cau-1 welaert niets dan een pleidooi pre domo ma t. . eigen enkelvoudige candidaatstelling voor het miiristerschap ? —gg~o . Rosksiiî. De v/aarde der Fransche pers. De ,,Humanité" bevat een vrij kras arti-kel van Compére-Morel over de verkeerde wijze, w-aarop de groote Fransche ni^uws-; bladeii het publiek over den oorlog voor-licht-en. Onder het artikel in de ^Humanité" lezen wij in een noot van de redactie, dat de censuur het blad den dag te voren govraagd had het artikel van Compète-Morel uit te stellen. De censuur, zegt de j redactie, heeft dat ongelnkkigerwijze te laat geda-an dan dat wij zoiider schade voor onze lezers a-an haar verzoek gehoor kon den geven. ..Onze groote nieuwsbladeu, zegt de schrijver van het artikel in de ..Humanité", hebben van het begin der viiandclijkheden af zooveel onjuisrte dingen gepublioeerd en hun lezers zoozeer miskid, dat het vol komen begrijpelijk ib, dat sommige onzijdigen de waar de van onze beweringen in twijfel trekkèn. ,,Van het be'gin vau den ocrlog af heeft onze groofcsprekctij zieh in bijna'al enzo cr-ganen uitgestald: De* Duitschers pakten zieh voor ons weg als konijnch (officieele stijl). tenvijl wij in tegendèel de:n tegenslag bij Dieuze, en Morha-ngo ondervonde i ' Om Duitschers krijgsgevangeaien te maken was liet voldoende hun een stuk brood vcor te liouden, eu we werden toen verslagen bij Charlcroi ! Vervolgens was het de Russische £'toomwals, die in vijf marschon te Berlijn me est zijn en sèdei't. ma ancien hebben de Russen Polen ontruimd en Warschau is in lianden der Duitschers! .,Na hun vephtwijze aan de kaak gesteld te hebben, waar bij ze dan beschuldigd werden ,,zich laf als mcllen in den groncl in te gfaveu," hemelden wij de heldhaftigheid van onze soldateu op, die zieh clapper, met cpgeheveai lioofd, door de huid lieten scaiie-teu!_Eh thans deon wij ons best van de les-sen der ,,moilen" tegeaiover ons te pro-fit-ee-ren en evengoed, zoo niet beter, ais zij hou-vv-eel en spade hanteerende, maken wij I e i 1 -looze loopgiaven eu veilige schnilplaataen en slagen er in de hunne te verwo-esten met behulp van sappe en spriugmiin. ,,En voorte, hebben we niet. genoeg ge-spot met hun ijzereu kriiis ? Hadden wij, wij ! dat malle speelgoed nooclig om aan te s}X>rten tôt moed en de* geestdrift aan te vureu? ,,Wat niet belet heeft, dat wij in ant-woord op het ijzeren kruis heeî wat oorlogs-kruisen uitgecleeld hebben, zelf s aan hen, die uoeh het front, noch het vuur ooit ge-zicii hadden." On deze manier gaat Compére-Morel în zijn artikel in de Humanité nog een ùeele poos door en dan zegt hij: ,,A1 zijn er dan hier of daar enccessen aangekondigd, men moet wel erkeimen, dat de Duitschers nog steeds op twee of drie uur afstands jîer auto van Parijs ver-v/ijderd zijn, dat ze cluizenden vierkante kilometers in Rueland bezet houden, mees-ter zijn van België en Servië. De I>arda-nellen zijn niet geforceerd en de tegenwoor-digheid van onze troepen te Saloniki schijnt noch voldoende ernstig ovei*wogen, noch is daartoe snel genoeg besloten en evemnin is de expeditie krachtig genoeg georganiseercî door ae bondgenooten. ,,Onze diplomatieke suecessen? Zie de Kalkan-staten, Bulgarije tegen ons, Grie-kenland en Rœmenië aarzelend en wach-tend op het resultaat van de krijgsverrich-tiiigen der centrale mogendheden om zieh uit te spreken. Indien de groote ]>ers —.zoo zegt Cam-père-Morel verder — zieh werkeiijk aan het belang cles lands gclegen had laten liggen, dan zou ze een geheel andere taal hebben laten liooren. In geen geval zou zij zieh geringschattend nitgelaten hebben over de macht van onze vijandeu eu haar pliclit was gcv»eest de Franschen te gewennen aan het denkbeeld, dat zij te strijden hadden tegen een natie van deu eersten rang." Vol gens Corapère-Morel had de pers tôt het Fransche volk moeten zeggen, dat het in Duitscliland een geduchten tegenstander had. Zij had moeten zeggen, dat de Duitsch-e militaire kaste, de Duitsohe letterkundigen en publicisten allés gedaan hadden om de gtheel'e Duitsohe natie een soort colleetieven eu mystieken trots in te scheipen, waarvan die natie op het gunstige oogenblik dronken .^>n worden. Zij had moeten zeggen, dat Duitschland, dank zij ecm ^or tocgenoinen ccononiisahen en iu-du^lrieeleii lijkciom, ztjn jA!,I^>rQim§n ^Oii de çjitwjfc. keling van zijn militaire kracht tijdens den oorlog, door zijn economische organismen en zijn wijze van arbeiden dienatl^aar te maken aan do noodwendigheclen van deai oorlog. Wamieer de perv. dat ailes intijds aaii ens land duidelijk had gemaakt, dan zou zij met minder lichtvaardigheid geoordeelld hebben en van minder vel"waten onwetendih.sid blijk gsgeveu en zij zou de oaizijdigen, d e zien, weten en oordeelen, minder hel>ben doen twijfelen aan de juistheid van ons in-zicht en ons gezond verstand. Com re - M o rel betoogt dan veaxler, dat de Humanité zieh aan de tekortkomingen der groote pers niet lieeft schuldig gemaakt. Wij hebbc^.i niet opgehonden, zegt hij, te ; bsilialen, dat deze verschrikkeiijke wereld-brand, voorbereid door het misdadigo irnpe-; rialisme van allô kapitalistische regeeringen en o}) het laatste oogenblik ontketend door de PruisMie adeilijke kaste, lang, vinudg, hai"d, ko^tbaar en bloedig zou zijn. Eeuwig hotzelfde. De Beighche Legatie van 's Gravenliagen heeft eon .sehn'jven rondgezonden om de ver-sehill iide Belgûdie konsulaten in Nederland aan de dienstplichtige Belgen keubaar te makejp. Dit geschiedde natuurlijk in 't Fiansch en ,,'t Getrouwe Maldeghem" wiens lezei-s over 't algemeen geen eukel woorclje van de taal van ,,chez-nous" begrij^a clmkte de mededeeling in 't Fransch over zoncler commentaar, ten teekon van protest? Tons les Belges sont égaux devant la Loi 1 VaderlaïicisJiefde. Onder de allerwege uitgewekenen vormen de zgn. ,,Comtés Belges" meestal de voor-naamste brandpunteu van franfichgezind-I heid. Zoo was het natuurlijk in de eerste plaats te Parijs, waar den stichter en voor-zitter vau het ,,Comité", de heer O. Boulanger, — gemeenteraadslid te Vorst bij Brunei, destijds bediende bij de Konink-lijke Garage van Leopold II, dan sociaJist, maar uit de partij geeloten, — onder de titel ,,France efc Belgique, 1914—1915. Ce que la que France a fait et ce qu'elle a dit pour la Belgique", cen boek schreef, waarin o.a. deze merkwaardige zinnen vool'komen: ,,Iîet publiek der onzijdige landen .,zal nu reeds genoeg vin den in mijn ,,boek om zieh te versterken in den ,,hoogen dnnk dieu het reeds vau ,,Frankrijk heeft; Deze edele natie .jverschijnt er iuderdaad in hare ware ,-,gedàante: Een land vau waarachtige ,,beschaving, solidarileit en opreclit-,,heid, het land der Rechten van den ,,Mensch, ijveraar voor en hoeder van ,,de vrijheid der volkeren. ,,Dat Frakrijk deze lof in zijnen ,jganschen omvang verdient is een ,,waarheid, lang reeds door de geschie-,,dénis bewezen. ,,Mâar wij kunuen het niet genoeg ,,herhalen, wij Belgen, zoo Vlaming en >yals Wdlèn, die juist daarom al de. ,,verschrikkïngen. van dezen (jruujelij-,,ken oorlaçj hebben. aanyedvrfd om „oïi$ aan de ïijde vavi het Fransche, ,,voik te .scharen: dat, groote volk heeft, ,yona gansÂhe vertrouwen en- voor niets ,,rt Icenend- cl ht:t. bloed dut wij (dreeds 'yest.ort hebben, "ou den wij den hiat-,,st.e/i drojipél schenken die ons nog ,,rest, indien. Franlrijks heil het ,,vergde." Menig Vlaming verontrustte zieh over den onvaderlandscben koers eeuer dergelij-ke politiek. | Te meer daar de heer Boulanger, alhoe-wel in België van geriuge beroemdheid, .d'enfant- chéri", was geworden op menig Fransch redactieburean, familjair omging met minister Briand en zelfs op audiëntie kwam l>ij den Président der Fransche Re-publiek.Thans vernemen wij echter dat de heer Boulanger, met zijn vriendjes. een paar wisselagenten, mede-oprichters van het ,,Comité Belge de Paris"... achter slot zit, wegens overmatige profijten gerealiseerd bij den liandel in belgisch bank! Het is niet onze bedoeling uit dit ver-grijp van één onzer tegenstanders op on-kiesche wijze niunt te slaan ! Wij etippen het feit alleen aan, omdat het alleen Vlamingen een vreugde zijn moge te zien hoe weinig1 ernst er scliuilt achter veel van den tegeiistand dien vvdj ontmoeten, hoe weinig beteekonis er juist aan de méést dolle /m?wcAgezindheid te rechten is. Vlaamscha Vcormannen. Hippoiiet Meert. 1865. Geboren te Aalst in 18G3, is leeraar aan 't mirklijk Vthencum te Gent. Hij he !t dus dit jaar de vijftig bereikt en is een m an die mede aan het hoofd staat van do Vlaamsche Beweging, zieh in aile omstan-digheden, ook in dezeu bonarden en verwarden tijd, cen goede leider tçonènd. Drogrcdenen julien hem niet vei-sohalken ; raadgevingen. uit berekening of lafheid hem niât vei-sagen ; liefda noch haat hem vcrblin-den. Hij kent alleen zijn pliclit jegens zijn vaderland, jegens het Vlaamsche volk. Ailes wat hij deed of vormeed, schrecf of wreef, was ter eere van de moedertaal. Hij is een taalgcleerclo vîtn 't ra6 van Willems, Snellaert en David. Hij is een scliriiver wiens rakô woord ni klemmend betoog al de D entrée's tlôêrlyk 1h« vende. Tn hé fl hij de Vlaaiv.soha taal gc- wiedigelijk de ijverig© tniiiman doet met zijn vc'd. dat rol onknnd .is geschoten. Ale't liuusbrocck's Taal en Jlct t'oornaanx-iword J.wj?rd M é°Pr de Vlaamsche Akademie — die hem al lang in liaar schoot had moeten opnemen. Hij verriclitte groot werk: hij stichte het Algcmecn Nederlandsch Verbond, een tegengif van de Alliance française, die over ons land woekerde en thans bezig is het nog gezond-Nederlandsche Holland wormstekig trachten te maken. Het Algemeçn y ederlandsch Verbond, ijvert voor een Groot-Nederland, ..behartigt de be-langen van aile Xederlandsch-sprekenden, in welk gewest het ook zij", en wil den broeder-band tusschen aile Nederlanders bewaren, nauwer toelialen o| h ers tel le n. Aan degenen clie zeggen: ,,Het Neder-landsch wordt lier gens gesproken en heeft geen toekomst", antwoordt Hippoiiet Meert: ,.Het Nederlandsch is geen van de talen die achteruitgaan, want het aantal Nederlandsch-sprekenden nee'mt gestadig toe; en op zijn iinmer zic.h uitbreidende taalgebied heeft het Nederlandsch een zeer schoone toekomst, als wij, Nederlanders aan onze taal die toekomst weten voor te bereiden. ,.ln Europa wordt Nederlandsch gesproken door 5,000,000 mensclien in Noord-Nederland, door 3;b00,000 in Vlaamsch-België en door nagenoeg 100,000 in Fransch-Vlaanderen. ,,Van zijne bevolking heeft Noord-Nederland daarenboven vroeger duizenden afgestaan voor de emigratie. ,,Zoo drong onze taal in Zuid-Afrika, met do Boeren, van aan de Kaap tôt in Portugeesch Angola door. Trots do Engelsche overwegenden invloed, trac-lit ze zieh op te houden door toe-cloen van onverpoosdo en bewonderenswaardige pogingen van edelhartige Afrikaanders. Dezen ijveren vooral om in Zuid-Afrika een onder wij s uit te breiden, doortrokken van nationalen geest en ingerieht op nationalen gi»ondslag, d.i. met het Nederlandsch aïs voertaal of médium, zooals men in Zuid-Afrika zegt, in de scholen bezecht door kinderen, wier moedertaal het Zuidafrikaanscii of vereenvoudigd Nederlandsch is. ,,Hoe belangweklîend is het. eens nader te onderzoeken welke plaats liet Nederlandsch in andere gewesten heeft veroverd. Men herinnere zieh even hoe do Nederlanders onder de vroeg-ste kolonisten m Noord-A *ika waren. Door hen kwamen de eerste volksplantingen aldaar tôt stand op de Westkust ; in 1612 stichtten ze N i eu w-Amsterdam, dat New-York geworden is : dan Breukelen (B'rooklijn) ; Bloemêndaal (Bloomingdale) : Haarlem, enz. Deze land-streek droeg in dien t!)d den naam van Nieuw-Noderland; Nieuw-Nederland valt, in 1664, in lianden van de Engelschen en is thans New-Jersey geworden. Daarop is een overstrooming van duizenden Angelsaksers gevolgd. Do Ne-derlandsche kolonisten, die zieh hier gevestigd hadden, zijn langzamcrhand verengelsclit en hun nakomelingen hebben de taal van hun \aderen vorleerd. ,,Behaiye deze oorepronkelnko, kolonisten, de Knickerbookere genoemd, zijn! de Nederlan-ders, die zieh in de Vereenigde Staten in de 19de een w gevestigd hebben. zeer talrijk. Zoo 1 vindt men vole volksplantingen met Neder-f landsclie naonen: Holland, Friesland, Oost-burg, Pnnsburg, VlÎ6&rngen, Amsterdam, De Pere, Hoboken, Zeeland. Pella, îddellpurg, Overijsel, Graafsohap Drenthe, AVilhelmnia, enz.; andere, die aan Nederland of, zijn ge-fcehiedenis herinneren : Orange-City. In tal van A mer ika a nsehe steden liebben_ Nederlanders zioh in diolite ma>ssa's nedei als te Chi cago, waar er een 30.000 zijn (Vlamingen en Hollanders), to B a ttle-C r eecik, Engiewood, Kowariee, Milwaukec, New-York, San-Fran-cisco, Paterson, Roseland, Gano, Kalamazoo, Cloveland. enz. In deze steden verschijnen ook tal van Nederlandbche bladen: te. Ohicago De Nederlander, F.xcelsior; te Holland, Michi-gan, De Geon-d>ret ; te Kalamazoo, De ILol-UindscKç, Amciilaait ; te Paterson, De Tele-(jraaj, enz. ,,Ook hebben de Nederlanders. op onder-sdiéidene pla&t&an, vereenigiiigen gesucht ter beoefenûi^ van de Nederlandsciie letterkunde, lie;.. Nederlandsch tooiieei, den Netlerlandsehen zang. In het ééiie stadje Paterson bestaan de volgende Rederijkersmaatoohappijen : De Blo<f-mcknltruns. Harmonie* Tôt Sut van :t Alr/c-virru, \Èxcelsior en de Friesohe Vereeniging TJctspanuin.g toCh Ynspanning. Het Neder-landsch begrafenisfonds Zelf-Help van Chicago telt 7000 leden. ..In Zuid-Anierika wordt onze taal gesproken in de Nederlandsche kolonien Curaçao en Suriname. ..In deze kolonie v ers ch ijn en en kelo Nederlandsche blad en, b.v. De A ru,bouche Courant, op Aruiba; op Curaçao De Vrijmoedige, De Wekker, Amigo di Curaçao (in 't Spaansch en :i Nederlandsch V In de kolonie Suriname hebben we een ko^pnie met Nederlandsch be-stuuv, Xeder'.andsçJie ambteJiaren en ingezete-nen, Nederlaoïdsche scholen, een 'Néderland-sdho dagb.adpers. Zoolang deze. koioniën onder Nederlandsche • vlag biijven, heeft onze taal Hiier een veld voor hare verbreiding. ..Denzelfden toestand nemen we waar iu Nederlandsch Oost-Indië, met dit verschil, dat deze kolonie onc-indig uitgebreider is en welvarender en dat zieh hier, buiten de inboor-lingcn, een aanzienlijk getal Nederlandsch-sprekenden beviuden : Nederlandsche ambtena-îen, planters, nijveraars, en andere Europea-nen, wier getal 60.000 overtreft. Ook wordt Nederlandsch gesproken door de Indo's, cl.z. afstammelingen van Europeanen en inlandsche raoeders ; ook, maar mander, door de inboorlin-gon. Door de meest ontwikkeklen onder dezen wordt de kennis van het Nederlandsch op prijs ge6teld. Immers, zoodra ze zieh tôt hoogere bcscliaving willen verheffen, wordt de kennis : van een Europeesche taal, waarin een uitge-breide letterkunde. lliet kapitaal van de moder-no l>esclia.ving behelst, liun onmisbaar; en do eerste Europeesche taal. waar ze kennis mede maken, is de onze. Dertig millioen onderdvi-nen staan onder Nederlandsch gezag en voor die talrijke miilioenen menscihen wordt het Nederlandscii de taal, die hun den weg tôt hoogere beschaving ontslnit. ,,Wanneer we aldus onze blikkeu laten wei-d< n over hot uitgestrekte gebied in do wereld, waarover onze raal verbreid is, dan is er geen reden om ons door kleinmoedigheid te laten bekriinpen. Onder de kleinere m-oderne volken is er geen, uaarva.n het taalgebied het, onze in uitgesbrektheid overtreft. We mogeu zeggen : Onze taal heeft eene 6chitterende toe- 1 komst; maar onze £#tam, met zijn nauwer aan elkaar aangesloten hoofclvertakkingen, moet haar die met een hooggespannen, lcrachtigen wil weten voor te bereiden. Laten we ons, Ne-derlanderB over de wereld, leiden door eene hooge bezieling: den wil om, trots aile,s en j trots pillen, vast te houden aan onze zelfstan-' digheid, dan ii<-bben we 't in onze macht oin ons op te werki .i toi •: b- ( i \ •'!>•.> orts met cei-p i en glan d:jet innemen iu de rij van de volken. Indien Koogo iu Vlaamsch^ werd bestuurd, zou het zieh door de Nederlandsche taal aansiuitcn met de vci-ned erl andsche Kaap koioniën. Onder de kleine. volken, Zweden, Noorwc-gen. Deneinarken, Holland. Zwitserland, Portugal. Griekenland, Bulgarie, Roemenië, zijn de Vlamingen op ziehzelf genomen, nageno- ■ het sterkst in getal en Vlaanderen is tocli het eenige volk dat geen lioogosdhool in de eigen taaï bezit. 't Js wel een tijd om te zwijgen en zicli on-voorwaardelijk tevreden te verklarcn voor de toekomst! B: — Griekenland heeft twee hoogesdio len, te Athene en te Korfoe; Servië iiceft c'é hoo-geschool ; Roemenië twee ; Bulgarije één Zwitserland heeft diie uitstekende hoogescho-len ; Noorwegcn heeft één hoogeschool ; Zweden twee. Zelfs voor IJsland, 100.000 inwo-ners, in sneeuw en ijs bedolven, is er een hoo^e school te Reikiavik. Sinds verleden maand hoeft Polcn een Poolsche liocgesoliool te Tv'ar-schau, Vlaanderen alleen niets! (VI V \ Gm Vîaandrens haEîetoreos. Om Vlaandreng halletorens Daar waait en zwaait vrij-uit de wind, Omdat hij er beneden Geen vrijheid vindt. Hij ziugt veiioren wijzen En deunen, die men lang vergat, En sprankt naar aile kanten Zijn klankenschat. De vogels, die er vldegeii, Zij bergen in hun kleioien kop De gouden soliittersprank en Der klanken op. En 's avonds aïs het donkert, Een floerg van wazig violet Zicli om de bonté kroncn Der bloemen zet, Dan bohuilen ze in da blaren En uenren wat liun kop je vong Van wat er rond den toren De wind hun zong. Dan hooi*t de vi'oege slaper Een lang vergeten melodij. En Vlaaaidren zien zijn droomen Weer groot en vrij. G. H. PRIEM. Uit de Fers. De Vlaamsche beweging van heden. Onder dezen titel verscheen in de ,,Nieuwe Airsterdammer'' volgcn<l merkwaardig analv-tisclie en syntliëtische kritiek : De drie Groepen. — Wat hen verdeelt. — Wat hen vereeut. I. In het algemeen hebben Nederlanders zeer weinig begrip van den toestand, waarin hun stamgenooten in België leven. Elk Nederlander, die wat geuien kan met zijn Fransch, ziet België aan als de dicktsbbijzi.inde gelegenheid om aldus te gaan geuren. Met uitzondériiig vau de sta.mbewii.steh, die het niet doen, pra-ten Nederlanders in België dan ook hnn parlé-de-vous'tje. En in Brussèl of Àntwerpen goves-tigde Nederlanders van eenigen geurlust doeu niet anders. Dat België bewoond wordt door een bevolking, waar van de meerderheid Vlaamsch spveekt, is hun allicht onbekend. Dat liet Vlaamsch een oudere taalvorm' js van ons algemeene ..Dietsch" dan ons tegenwoordig Noord-Nedei-landsch, en dat de eersre manneu van beteeke-nis, om in dat Dietsch hun werken te schrij-ven, het in het Vlaamsch-deden, weten zij stollig ook niet. Jacob van Maerlant, do eerste volksopvoedcr en sociale rcbel in deze gewesten, is juist geen schrijver, dien een hedeiir daagsch lezer makkelijk in zijn werk ontcijfer+. en wie pu nog kenDis neemt van onze prac'--tige sociale satire ,/Rointje de \ os", doet dat in een moderne bewerking zonder zieh er rekenschap van to geven dat het oorspronkelijk ecu in oud-Vlaamsch gesteld meesteratuk van om-werking is. Met. haar prachtige schilderkunst eu yernieuwende rauziek, haar grandiose bouw-kunsfe is liet beeld der oud-Vlaamsche Bcseha-ying sebitterend compîeet. Maar wie door Vlaanderen trok tôt voor den oorlog, zou er ook zeer getroffen worden door veel estaminets, veel ongevormd dialect en veel ver-franschtheid, en hij moest wegwijs riin- om een indruk te krijgen eener nog werkeiijk levende eigen cultuur, als tôt voor 1585 bloeide. Met do Spaaiisch-Oostenrijksclie overheer-sching, waaronder het land toen twee eeuwen is gedrukt geworden, kwam de kenterîng. In de 17de eeuw moekt de Vlaornsche der^ehool onder_ Rubens, Van Dyck, Jordaenfl e. a. nog tôt nieuwe glorie opblook.n, < . c , . al. De vrocmde overheerschirg ' i een sneeuwyal over het land, waarin aile krnchten bleven sluimcren, maar wa.; gelukkig, niet afstierven. De Fransche Revo-lntie braeht even verademing, maar daarna een nieuw ge\aar: dat der fransche overheer-scliing clie onder Napoléon tôt een réaliteit werd. Toen volgdo do kdrtdurige vereeniging mot ons Noord-Nederland, die echter na een zoo lange vervreemding van Noord en Zuîcl aanvankelijk meer wrijving braeht dan toena-dering. In het godsdienstige. i.n het pt^itieke. in heel hun beschavingspeil waren Noord ,£n Zuid elkiiar te zoer ontloopen, en wij Noord-Nederlanders leken liaast meest overheerschei s clan stamgenooten. De vérfranschte Vlamingen en Walen bleven heyig anti-Nederland^ch en zochten hun heil bij het op nieuwe machtsuit-breiding beluste Frankrijk. De krnk begon iu 1830. En het was de stichting van het Koninkrvjk België, met zijn geheel in-franschen geest, eu Fransche taal geordend Staats.bestuur, die tc-gelijk de weeromslag }>racht. Onder de Vlamingen begon al spoedig de hc!dù,z'?ndste nii-.id -heid te begriipen. wat de stichting van dit aldus geordend koninkrijk voor hun volkswezeu '/ou beteekenen, en wat zij verloren hadden bii de aiV-heiding van Noord-Nederland. f>/> in de 15 jaren der \vieeniging nligèstiooicie za-den van ontw ikkeling, door ' igev. Midclelbat»r en Htxiger OuderwijvS en Bibliotheken bij mid-clej xô» de vojkstaal, stiiotcu ©j>,. en, ^e zelf-

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad behorende tot de categorie Oorlogspers. Uitgegeven in Amsterdam van 1900 tot 1916.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes