Berste jaargang N°. 16 Drnsdag 16 Febfuari 1915 — s Cents DE VLAAMSCHE STEM ÀLGEMBEN BBLG18CH DAGBLAD Een volk zal niet ver gaan! Eendracht maakt macht! tfS. ■ ■ rîEDACTIEBUREEL : PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. - TELEFOON No. 9922 Noord. De Vlaamsche Stem verschijnt te Amsterdam elken dag des morgens op vier bladzijden. Abonuementspnjs bij voornitbetaling : \oor Holland en Belgio y,pi- iaac f 12.50 — per kwartaal / 3.50 — per maand / 1.26. Voi r' Engelaud en Frankrijk i"rs. 27.50 per jaar — Frs. 7.50 per kwartaal — Frs. 2.75 per maand. Hoofdopsteller : Mr. ALBERIK DESWARTE Opstefraad s CYRIEL BUYSSE - RENE DE CLERCQ - Mr. LODEWIJK DOSFEL Mr. JAN EGGEN. — ANDRE DE RIDDER Voor ABONXEMENTEN wende men zich tôt de Administratie van bet bïad t PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. Voor AANKONDIGINGEN vende men zicb toi de Firrna 1. H DE BUSSY, ROKIN 60, AMSTERDAM. A DVERTENTIES : 25 Cents per regel Korte Irihoud. J'e b 1 a d z ij d e : De Vlaamsche Beweging. — Albert Dcf.otnc. En er -« as rust. — Jcm Zeldcnt/iuys. De Umvcrsiteitsbibliofcheek te Leuven. — II. v. O. 2 c b ! a. d z ij d* ; tlit bet Vaderland. Oudenaerde en omgëving. De tëruggezondeu krijgsgovangenen. De Wondernacbt (7). — C. van Buggcu- S e bl a dz ij d e De Europeescbe Oorlog (met kaart). Telegrammen eu Bericbten. Japan en Cbina. '{ e b 1 a d z ij d c : Voor de Uitgewekeneii. Uifc de Kampen. Kunst. Fiuanciëu. Heti Belgiscbe Leger. Ovemeht van Tijdscbriften. Os Vlaamsche Beweging en het Oermanisms. Wanneer wij het vraagstuk der Vlàam-sche Beweging onderwerpen aan de voor-uitnchten op eeu naaste toekomst, kunnen v/ij xiieL oiïtvernzen da'u ue toestanu ons zeer erg voorkomt. De VIaamsche Beweging heeft zich sinds haar ontstaan uitsluitend particularistisch geùït' en te weinig polifcisch. Daârin ligt haar sterkte, maar ook baàr zwakte. Haar.èterkte om het gelijksoortige harer elementên, die wezenlijk Vlaamsch waren en blevenen aldus stevige waarborgen geven van weer standsveitnogen ; haar zwaxte om-dat in België ailes door de politiek be-heerscht werd. Nooit beeffc zij zicli ingelaten met Belgiscbe économie. Zij bevocbt de dienstvaar-digheid van 't Vlaamsche volk op parle-mentarisch g'ebied door bet afdwingen van taalwetjes gedeejtelijk gebrekkig, gedeelte-lijk onvolledig, maar die nooib ten voile aan den toestand beantwoordden of tegemoet kwamen. Eenerzijds heeft de VI. Beweging, on-danks bet met een bepaalde bedoeling op-treden van- betaalde Duitsche agenten en eenig© voortvarenden, in den Duitschen bi j val vertrouwende flaminganten, zich nooit ingelaten met Pangermanisme, even-min al s zij zicb anderzijds bemoeide met a'nti-Franscbgézinde propaganda. Zij was eu bleef uitsluitend Vlaamsch. Het was de sfcrijd van de meerderheid der Belgen ter verovering van de bedrukte ziel en bet ge-kluisterde denkingsvermogen van 't Vlaamsche volk, dat door de willekeur eener Franscbgezinde bureaucratie zedelijk en stoxfelijk ondergeschikt gehouden bleef. Pprso.onlijke ervaringen en onderzoek in België hebben mij de overtuiging gegeven dab enkele flaminganten, die ons trouw in den cultuurstrijd ter zij de stonden, thans de meening zijn toegedaan dat de Vlaamsche Beweging door Duitsehland zal opgelost \vorden en het amen en uit zal zijn met den toestand van minderwaardigheid waarin het Vlaamsch volk sinds 1830 gehouden werd. Arme verdwaalden ! Met welke verblin-ding moeten zij geslagen zijn om hen aldus te doen spreken op dit oogenblik dat het îdele bloed van ons ra-s bij beken vergoten wordt, door de natie die ons, zwakkeren, baar eerlijk woord gaf onze zwakte en ons bestaan te verdedigen tegen de overweldi-^ende vuist van roofzuchtige naburen. Thans worden zij bedrogen in hun geloof ?n overtuiging in het volk dat ziju heilige i'erbinténÎ5 verbrak en uit eigenbelang ons aijvere België kapot maakte. Bespreken wij echter eens de mogelijkheid ; •ener inlijving bij Duitschland. Wat zal : liervan voor Vlaanderen het gevolg zijn?: Dat de Hoogduitsche taal onmiddelljjk als I •oertaal van het onderwijs zal worden in-»eyoerd. Dat ons bestuur, gerecht, leger zal wduitscht worden en wij in plaats van onze , find«ren door het Fransch te verstompen j >r toe zullen gedwongen worden dezen in ! Duitsche pummels te vervormen. Ik zeg ori'middcllij'k zal verduitscht wor-îen. Duitschland beeft in dezen oorlog al e zeer bewezen dat het volkenrecht en fijn-'fîvoéligheid eenvoudig aan zijn militaire eerzen kletst en hierin de baas over aile folkeren is. Zoo Vlaanderen totnogtoe weer-itand heeft geboden aan het franskiljonis-ne dat gedurende meer dan zes eeuwen het mophoudelijk heeft bevochten en des on-lanks de taalgrens geen duimbreed is ver-egd; zoo wij sinds 1830 de vinnigste ! lanvallen eener Franscbgezinde bureau-i îratie zegevierend hebben weerstaan, zoo J iid^ liet tooh sreeu twiifel Duiteçhland ! met zijn geniale méthode van inrichten en bèsturen na -een paar geslachten en gehol-pen door liefe aanpassingsvermogen der Vla-mingen Vlaanderen tôt een op-en-top Duit-sche provincie vervormen en ons ,,scone" Vlaamsche volk hierdoor verbasterd en kapot zal maken. Ja, verbasteren! Wanfc de Duitsche op-vatting, het Duitsclie karakter en het Prui-sisch korporalisme passen niet bij de indi-^dualistische eigenscha.ppen der Vlamin-gen, niet bij hun zorgelooze, onbekommer-de manier van denken, voelen, leven. Wij bekennen heb zonder omwegen: de Vlamin-gen staan nader tôt de Franschen door hun înborst, karakter, princiepen, levensopvat-ting, spontaniteit in het strijden voor een ideaal en vooral door hun overmoedigen kijk op 't vrijheidsproblema en hun groote liefde voor recht en voor menschlievendheid. Er zitten met 't Spaansche en Fransche bloed veel zuidelijkheid en vele ridderlijke eigenschappen in ons, die expansief in woord en beeld en kleur zoo weelderig onderlijnt worden. Wanneer Duitschland ailes naar wensch gaat, bestaat ook nog de mogelijkheid dat België van het Rijksverband deel zou uitma-ken. Dan, ja dan, beklaag ik in de aller-eerste plaats onze broeders de Walen. Hun ideaal is tôt nog zoover het onze. Hun ne wenschen zijn de onze. Hun lijden en hun wee zijn het onze. Bij hen even als bij ons beschreien duizenden moeders hun gesneu-velde zonen. In den oudkn Vlaamschen grond slapen hun kinderen naasfc de onzen tôt wijding van het heilige. vaderland. Wat hun geschiedt is ons leed en ,een tachtig-jarige regeering, waarvan zij aile voordee- j len genoten, kan ons geen enkel oogenblik tegen over. de arme Walen doen wrokken. , Eén is 't lijden ! Eén is ;t vaderland. Eén staan wij als broeders van hetzelfde huis-gezin, de handen gèklauwd m elkaar tôt verdediging van het gemeenschappelijk recht en den vadergrond. En dubbel zouden zij bij een inpalming te beklagen zijn. De autonomie die wij in het Rijksverband zouden genieten zou zeer rekbaar zijn. De kleine bijzonderhedeu eener betrekkelijke taalvrijheid voor de Vlamingen zouden opge-offerd en overvleugeld worden door de alge-meene belangen van het Duitsche rijk. Al de kanalen waarlangs het bloed der natie gevoerd wordt, zullen Duitsch zijn en de Duitschers hebben in Elzas, in Lotharingen, in Polen en Sleeswijk-Holstein l>ewijzen te over gegeven dat het hun ernst is met het vereenzelvigen van hun land. Een natie kan alleen dan werkelijk grootsch en onover-winbaar genOemd worden, wanneer zij door rassen- en taaleenlieid haar volledige homogeniteit erlangen kan. Iedere stoornis in het bestuur van een land kan tôt de vernieling van het even-wicht leiden, en van dit evenwicht gaat de werkelijke macht der natie uit. Van Duitschland is voor de Vlaamsche Beweging geen, absôluut geen redding te verwachten. Te meer: een betrekkelijke taal-verwantschap is voor onze grootsche taal-en cultuurbeweging een doodende wind. ALBERT DECOENE. En er was rust... Voor Jozcf Muls. Verleden jaar, toen nog geen schor kanon Europa's landen dreunen deed en trillen. De leeuwerik zijn morgenlied begon Zoo blij, zoo vrij, en eind'lijk niet te stillen: Hoorde ik cen vogel cens op kalen tak Voor blauwe lucht, zoo diep en toch zoo teeder, Zijn' klankenschat uitjubelen, die brak De stilte van dien dag-van-lente weder. O, dan de ontroering van een enkel lied, Dat blank en rein in ons luid gaat weer-klinkenAls schoonheid, onbewust, die niemand ziet, Wonderlijk-fijn als ?t West bij 't zonne-zinken. En er was rust in mij als nooit tevoor* Totdat het schor kanon ook 't lied deed zwijgen De vogels achter knop-gebroken twijgen, En schoonheids stem zich in 't rumoer verloor. JAN J. ZELDENTHUIS. Amsterdam., 12 Februari 1915. Kleine Kroniek. De kanonnenkoning. De Daily Express" uit zich als volgb over Krupp : ,,De meest kwetsbare plek van Duitschland kan worden aangeduid door het een-voudige w*oord: Krupp. De groote fabrieken van Essen leveren bijna al het oorlogsmateriaal van Duitschland en heb feit, dat ze niet in staat zijn om te voldoen aan de ontzaglijke behoeften der legers van den Kaiser, kan de beëindi-ging van den oorlog, vroeger dan men denken zou, ten gevolge hebben. In werkelijkheid is de zoozeer belofspraak te belangrijkheid van Krupp's fabrieken niet zoo groot als die van het ensemble der vijf voornaamste Engelsche wapen fabrieken. Men meldt aanhoudend, dat Duitschland bommen en kogels te kort komt. Deze ge-ruchten zijn tamelijk betrouwbaar, en men weet, dat Duitschland wanhopige pogingen doet om zich metaal te verschaffen door welke middelen en tôt welken prijs ook. Er zijn ook talrijke bewijzen, dat de door Krupp gefabriceerde munitie op verre na niet zoo supérieur is als velen geneigd zijn te gelooven, en wij weten ook, dat de ,,ko-lossus der wapenfabrieken" gemoeid is in verschillende schandalen. In werkeli-jkheid is de zoozeer belofspraak-kan Krupp, zelf bezwijkende, Duitschland doen bezwijken." Het zou weî treurig zijn, indien de ouder-gang van een rijk, dat zoo uiterst prat gaat op zijn grootheid, afhing van den val van een kampioen zwaar-gewicht en vuurmon-denmakerij Een nieuwe bedreiging van Duitschland. De ,,Kolnische Zeitung" gloeit van ver-ontwaardiging en schrijft: ,,Tusschen Groot-Brittannië en ons hangt het er van af, wie 't langste zal kunnen vol-houden. Wij hebben ons slechts tôt het uiterste te verdedigen. Churchill en zijn sa-tellieten vergeten, dat wij 600,000 krijgs-gevangenen hebben, dat wij een gedeelte van België en van Frankrijk, met 11 millioen in-woners, bezet houden. Indien men zich voorneemt, ons uit te hongeren, zullen de onderdanen der vijandelijke landen er het eerst onder lijden, doch in Duitschland vreest niemand den hongersnood." De ,jFig<aro" teekent daarbij aan: ,,Wanneer komt het Duitsche dreigement om de krijgsgevangenen van honger te laten omkomen, of hen eenvoudip-weg op te eten ? Dat ontbreekt er nog maar aan om hen tôt volslagen wilden te stempelen." . Président Roosevelt en de Duitsche pers. M'en weet, met welk ecîi opreolitheid d»3 lieer Roosevelt, gewezen président der Vereenigde Staten van Amerika, zich in een onlangs ver-sohenen boek partijgenoot heefb verklaard van de zaak van het recht en de rechtvaardigheid, ; on met welk een hevigheid hij de Germaansche j methoden van oorlogvoeren heeft wroordeeld. j Nu zou men allicht verwachten, dat de Duit- 1 scho pers al de fiolen van haar heiligen toorn 1 over dat boek en zijn schrijver zou uitgieten. Niets van dab ail De ,.Kolnisclie Zetung" be-spreekt het boek als volgt: ,,Het is nutteloos, zelfs een enkel woord vuil te maken om de droonien van den heer Roosevelt te kritiseeren, die zijn theorieën ver van het kanon verdedigb. Zijn ze nieb gelogenstra f t door den strijd, waarin heb thans om het feven van Europa gaat?" Kort-, maar niet bondig. Afgesclieiden nui het feit, dat do redactio van de ,,Kolnischo Zeitung" haar kopij toch zeker ook nieb onder vijandelijk kanong*>bulder fabriceert, veroor-loven v ij ons de opmerking^ dab genoemde re-dacbie blijkbaar nieb heb minsto begrip van ironie heefb. De zware en trage geest van den Tontoon mag ten opzichte van den stijlvorm, die ironie lieeb, nog gerusb eonigo tientallen jaren bij zijn ti^enstanders in de leer gaan. En dan nog!... Elephantische elegantie is een raar ding. Een Duitsch tijdschrift kondigt de crfsîs van het Prulslsche stelsel aan. Het Duitsche tijdschrift ;,Dio Welt" schrijft onder meer : ,,In onze keukens '/xit de strijd zich als op het slagveld "\"ooi"t. AVaar zou de ovei"win-ning, behaald door zes millioen mannen, dien-stig voor zijn, indien achter hen aestig millioen andere menschen niets te eten hadden? Wat men tôt dusver heeft beproefd om ons grootste gevaar to bezwar^n is niet doeltref-fend geweest. Men heeft slechts halve inaat-regelen genomen : , ;Eeb geen koek ; eeb oor-logsbroodj weesb zuinig m»?t uw levensmidde-len".Het is de crisis van het Pruisisch-Duitsche 6telsel. Het pubhek is gewend to bandelen naar wetten en reglementen. Geeft men aan dat publiek niets dan raad, dan verbeeldt heb zich, dat do toestand niet zoo ernstig is als men zou willen doen gelooven". \ olgens ,,^elb*' i« de toestand in Duitschland wel ern6tig. Wij wisten het al; , honger is eeu scher^ zwaard i De Klop van Bertulfus te Cent. Nog iets uit den onuitputtelijken schat van onze volkslegenden: Voor den Beeldenstorm in de zestiende eeuw werden talrijke relikwieën van Belgi-sche heiligen in de vermaarde St. Pieters-abdij te Gent. bewaard. Zoo waren daar nog do geheele licbamen van de heilige Land-rada, Vindiciana, Amelberge en den heili-geen Bertulfus. Maar aan geen enkel hechtte men zooveel waarde, als aan dat van den heiligen Bertulfus. Met groote plechtiglieid werd steeds zijn feestdag gevierd. Zijn relikwiekast prijkte met goud en diamanten. Nooit werd zijn naar door de menigte anders dan met groo-ten eerbied uitgesproken. De heilige Bertulfus zôrgde voor het staatkundig welzijn der Gentenaars. Wanneer politieke gevaren de stad bedreigden, de vijand in aantocht was of eenig verraad werd op touw gezet, gaf de waakzame heilige dit te kennen door drie harde kloppen op de beenderbus. Zoodra de monniken dit kloppen hoorden, trokken zij hun witte gewadeu aan, namen liet kruis oj> en gin^en processiegewijs en plechtig den Blandiniumberg af en door de Walpoort de stad binnen. Zoo waarschuw-den zij de Magistraat. Zoolang het gevaar dreigde, bleef de relikwiekast van den heilige in het klooster uitgestald. De oorîog en tfo roi der vrouw. In het Parijscne weekblad ,,La Revue Bleue" stelt de markiezin De Gana}^ voor, dat het Parlement, uit erkentelijkheid voor de diensten, die zij bewijzen en heur held-haftig gedrag in dezen oorlog, er toe beslui-te, den vrouwen ,,de.gelijkheid voor de wet" toe te kennen. ,,Stelt u gerust, ik beu geen feminist; ik verlang geen enkel politiek recht, ofschoon ik er zeker van ben, dat de wetten tegen het alkoholisme en de wetten betreffende de liygiëne en de .,apprentissage" sedert lang geregeld zouden zijn, indien de vrouwen stem den". Daarentegen eisch ik luide de verordenin-gen, die hun het recht om te leven geven. Zij worden werkelijk geëxploiteerd in onze moderne samenleving. zij zijn er niet in ver-dedigd, bescliermd ! Van tijd tôt tijd staat men haar echroomvallig eenige verzachtin-gen toe — haast zou ik zeggen: van heur leed —, doch waarom al die kleinzielig-heden ? Komaan, heeren afgevaardigden, een goedc daad ! Geeft haar eindelijk de gelijk-heid voor de wet. Ik weet niet wat gij mij zult antwoorden: ,,Het is om de vrouwen tegen zich zelven te beschermen, enz. enz." Gij zijt ten achter! Want de vrouwen hebben tegen-over zichzelven gestaan in ai deze angâige maanden ! Deze beproeving maakt heur schoonsten lof uit. Allen hebben zij dezelfde eigenschappen betoond als onze mannen in de loopgraven: Dapperheid, geduld, be-rusting 1." Het oorlogsvervoermiddel. In oorlogstijd wordt een buitengewoon gebruik gemaakt van autos. Volgens de ,,Automobile Topics" zdjn bij de automobiel-fabrieken der Vereenigde Staten groote be-stellingen ingekomen. De Russische regeering heeft al 4500 vrachtwagens besteld ; deze wagens hebben meest alleu een laadvermogen van drie of meer ton. De Fransche regeering bestelde 6500 vrachtwagens, waaronder 2000 met een Iaad-vlak voor twee tôt drie ton, 3000 met een laadvlak voor vier tôt vijf ton, en 1500 met ee nlaadvlak voor een à anderhalve ton. Engeland bestelde niet miuder dan 16,000 vrachtwagens voor de legers die in het voorjaar naar het front zullen gaan. Voor Servie heeft een fabriek in Lansing-Michigan 50 vrachtwagens gebouwd, en een tweede levering zal volgen. Ook bestellingen van gepantserde auto's worden in Amerika aangenomen. Een Rus*-sische bestelling betreft 1000 sterke tour-chassis, van 50 tôt 60 paardenkarchten, die gepantserd zullen worden. Daaronder zijn de noodige gewone auto's nog niet cens begrepen. Een school voor verminkten In Frankrijk, De regeering heeft do oprichting goedge-keurd van eon „nationale scliool voor vor-minkto soldaten". De school zal worden ge-sticht to St. Maurice in het Seinedeparbemenb, waar een ziekenhuis beschikbaar is voor de huisvesbing van zes tôt zevenhonderd patiën-ten. Do verminkbe soldaten (gewonden, die ledematen, het gezioht verloren hebben) zullen, nadat de medisclie en chirurgische behande-ling is geëindigd, naar de nationale school worden gezonden, waar zij de apparaten ont-vangen, welko zij ten gevolge van hun toestand behoeven, waarna het functioneele onderwijs een aanvang neemb. Is hun physieke toesband zoo veel verbeterd, dat zij aan het werk kunnen gaan^ dan zal men hen eenig vakonderricht geven t De Verwoesting der Uiiversiteits Hliotheek te Leuven. De Nederlandsche hoogleeraar Kern-k a.m p schreef onlaugs in ,,Vragen des Tijds" een tereclit opgemerkt artikel ovei De zieJcte der Duitsche Gelccrden". Zoo vreemd voorwaar, cngelooflijk schier. heeft de meerderheid der Duitsche intellect ueelen zich over de gewichtige gebeur-tenissen dezer droevig-ernstige dageu uit-gelaten, dat het aanwezig zijn van een zie-kelijken geestestoestand nog wel als hun beste verontschuldiging zal gelden voor het oordeel der geschiedenis. Heel de beschaafde wereld heeft gejam-jnerd en getreurd om het onherstelbaar ver-lies dat de Wetenschap heeft getroffen bij de vernieling der beroemde, rijke biblio-theek der aloude Leuvensche ,,Alma Mater". In liet Octobernummer van „Het Boekj: gaif dr. C. P. Burger J r., bibliothecaris van de Univereiteitsbibliotheek te Amsterdam, uiting aan zijn droefheid over dit ver-lies en sprak hij zijn afkeuring uit over het gebeurde, zooals dat uit betrouwbare bron-nen al gemeen bekend was. Het stuk van den Nederlandschen biblio-thecaris wekte bij zijn Duitsche vakgenoo-ten groote ergernis, die scherp in woordten is gebraclit o.a. in het hoofdorgaan van heti Duitsche bibliotheekwezen, het ,,Zen-tralblatt fiir Bibliothekv/esen". Daar lieet-te het, dat dr. Burger ,,zonder eenig be-.,grip van den toestand en zonder over de ,,schuldige Belgen ook slechts één woord te •>zeg£en' de zaak zoo had voorgesteld, alsof ,,de Bibliotheck en andere historische mo-,,numenten door de Duitschers opzettelijk ,,verwoest zouden zijn... Wir kônnen dage-.,gen nur energisch einspruch erheben" (daartegen kunnen wij slechts krachtdadig protest aanteekenen). Geen enkel bibliotheekambtenaar, luid-de het verder, was da«ar om de aandacht der Duitsche militaire overheid op het be-staan van de boekerij te vestigen, die dan voorzeker ware géspaard gebleven. Trou-wens, aan de Leuvensche bibliotheek was nu niet zoo heel veel verloren. Tegen eeu en ander komt dr. Burger op; in het Januari-nummer van ,,Het Boek" : ,,Strikt hield ik mij, zegt hij, in mijn vo-rig artikel aan d$ feiten, maar vond dat liet niet op mijn! weg lag, te verbloemen dat deze indercjaad bezwarend zijn. De eisch dat ik van de schuld der Belgen had moeten spreken, gaat echter ailes te bui-ten: ,,Ja, zij (de Belgen) hebben geweld ,,tegen geweld gebruikt en dit- is van een ,,zwakke tegenover een sterke zeker onver-,,standigj: maar zelfverdediging is geen ,,schuld, zij hebben de achting van de ge-,,heele wereld gewounen; in hooge mate die ,,van ons, Nederlanders, en van aile andere ,,kleine volken". De beschuldiging van plichtverzuim aan het adres der Leuvensche bibliothecarissen wordt door hem als even ongerijmd terug gewezen. Universiteit eu bibliotheek waren natuurlijk gesloten, de stad was door het gedisciplineerde Duitsche leger bezet, het groote Halle-gebouw in de onmiddeilijke nabijheid van het stadhuis, waar de militaire macht zich geïnstalleerd had, moest dus wel veilig schijnen ; geheel onverwacht is in den avond van 25 Augustus, om. een uur of acht, het schieten en branden begou-n en en onder de gebouwen die het cerst in vlammeu ziju opgegaan was de Universiteit. Wat nu het lot geweest zou zijn van een bibliothecaris, die een tusschenkomst had willen beproeven, is niet twijfelachtig. Ieder die op straat kwam werd neergescho-ten of weggevoerd ; voor woorden was vol-strekt geen gehoor. Het betoog ten slotte, dat or nu eigen-lijk aan de Leuvensche bibliotheek niet zoo heel veel verloren is, doeb leed, zegt dr. B u r g ex, en ergert vanwege het hoofdorgaan van het Duitsche bibliotheekwezen. Met in vredestijd zoo iets te verkondigen, zou de redaotie van heb ,,Zentralblatt" zich volstrekt onmogelijk hebben gemaakt. ,,De oorlog", zoo besluit de gelcerde Amsterdamsclie Bibliothecaris, ,.lieeft daarginds wel aile helderheid van oordeel beneveld! Het is diep treurig!" Onverstandig? Uit hetgeen dr. B u r g e r, in het hier-i boven uit ,,Het Boek" aangehaald artikel schrijft, blijkt ontegenzeglijk een diepge-voelde sympathie voor België om zijn moe-dige daad van zelfvcrded.igiiig, Zijn bewering echter, ,,dat de Belg.rn ,,door zich als zwakkeren tegenover een ,,sterkere te verzetten zeker onverstandig ,,gehandeld hebben", kan onze vaderlandu-liefde niet zonder protest laten doorgaan. Alleen onbekendheid met de internationale rechtepositie van België kan tôt het uiten van een dergelijke meening gele^d \iiebben. Dû lijkt mi; fiiet cleykbt*eldi^» dab deze verkeerde beoordeeîing van het i optreden^ van België in Nederlaud verder ingang vinden zou ; ook bij min ingeliclite Belgen zou dat het geval kunnen wezen. Daarom houcl ik er aan, het onjuiste en on-billijke van de uitlating van dr. Burger met een paar woorden aan te toonen. Stellig, zooals onze gevierde kardinaal, heb in zijn herderlijken brief zoo treffend uitdrukt, ,,onwaardig zou het van ons ge-,,weest zijn,' ons achter een echijntegenstand ,,te dekken. Toen wij in een tragiscli uur, „een roemrijke bladzijde van onze geschie-„denis schreven, hebben wij die val op-,,rechtheid en.roemvol willen doen zijn." Aven versta/ridig ook als waardig is België's houding geweest in dit lioogst gewich-tig gebeuren, eu niet dan naar rijp l>eraad ■heeft onze Regeering tôt dezen grootschen ongelijken strijd^ besloten. Geen enkel oogenblik heeft België zich het verschrikkelijke lot ontveinsd dat het te wachten stond ; maar geen twee wegen lagen voor ons open. Wat er ook gebeuren mocht, had België zich onverzettelijk te kanten tegen wie ook een aanslag plegen mocht op zijn door internationale verdra-gen va3t-gelegde positie als ten eeuwigen dage gewaarl>orgd onzijdig en onafhauke-•lijk land. Het ligt niet in mijn bedoeling in dit kort bestek uitvoerig de vaste gronden aan te toonen die onze stelling staven ; eerlang lioop ik daartoe de gepaste gelegenheicl te hebben. Intusschen zou ilc het tegenover mijn Vaderland en mijn geweten niet kunnen verantwoorden dat ik, door een schul-dig stilzwijgen tegenover onze Noorder-broeders te bewaren, de gedachte liet in-gang vinden als zouden het Belgische 8taatsbestuur en onze Koning anders hebben kunnen. of moyen handch'n dan :y gc* daaii hebben. De toestand van Noord-Nederland, "een" onat'hankelijke staat, zouder meer, wien het vrij staat, naar eigen goeddunken, ziju onzijdigheid op te geven of wel te handha-ven, mag in geen en deele vergeleken worden met de positie van België, eveneens een onafhankelijke staat, doch tevens \x>l-kenrechtelijk ten eeuwigen dage geneutrali-seerd. België beoordeele men dus nieb naar wat Nederland zou hebbsn gedaan of hebben kunneu en mogen doen, indien het gesteld was geworden tegenover een vorde-ring als door Duitschlaiid aan België ge-richt werd. Mti. het jiandhaven of opgeven, ':>jner onzijdigheid stond of viel voor België. zijn recht tegenover Europa op cen cnaflianle-lijh volksbestaan. Niemand die met de wordingsgeschiedenis van België's onaf hankelijk bestaan is ver-- ^ trouwd, zal dit tegenspreken. Wie zich hier van op de hoogte wenscht te stelle/i venvijzen wij o.a. naar het ,,Essai sur la Neutralité de la Belgique" door prof. Arendt, en ,,La Neutralité de la Belgique" door prof. Descamps. Het getuigt dus van een diepen en juis-ten blik, van wege Zij lier. Majesteits Regeering zoowel als van haar vastberaden en onomkoopbaren plichtsbetr achting, trots ailes, tôt den weerstand te hebben besloten . H. V. O. lu onze Lui». Wij ontvangen gedurig klachten vanwege onze abonnenten over de onrogelmatîge bestei. ling onzer nummers. Wij stellen er prijs op hier aile schuld desaangaande van de hand te wijzen. De nummers worden elken avond tijdig op de post bezorgd en zouden dus mef;'de eerste uitdeeling 's morgens moeten bezK-gd worden. Vroegar hebben we in België veel over onze Post-administratie geklaagd, maar het dunkt ons dat vie ons in een Beloofd Land mochten rekenen, in vergelijking van wat we nu in Holland zien gebeuren (ofschoon we natuurlijk wel weten dat de mobillsatie van vele postbeambten en hunne vervanging door tïjdelijke bestollers veel onregelmatigheden ultlegt en ten deele venchoont). Wij sluiten ons bij het verzoek der Nederlandsche bladen aan, die niet ophouden eene afdoende wijzlgîng in de dienstregeling van het Beheer der Poste-rijen te eischen. Zie onze telegrammen en iaafsteiegerberichten op de derde bladzijde*

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.