I ïweede Jaargang. No. 4. Dinsdag il Januari 1916 5 Cent. DE VLAAMSCHE STEM Een volk zal niet vergaan! ALGEMEEN BELGISCH DAGBLAD Eendracht maakt macht ADMINISTRATIE EN REDACTIE: POSTBUS 432, S - G R A V E N H AG E. Onder leiding van: Dr. RENE DE CLERCQ en Dr. A. JACOB. ABONNEMENTSPRUS (bij vooruitbetaling): Voor Nederland per jaai gid. 6.50 — per kwarttial gld. J.75 — per rnaand gld. 0.75 Voor Belgie, Engeland, Frankrijk ou anderc latidcn dezclfde prijzeu, met verhooging vati verzendingsko9ten (2% cent per nommer). ADVERTENTIES : 20 Cent per regel-, r Over mogelijkheid en nood zakeiijkheid der bestuuriijkc scheiding. De mogelijkheid der verwerkelijking vai liet door ons voorgestane beginsel ligt in di laalhomogeneïteit der beide landsdeelen, fei telijko toestand die ook wettelijk bekrachtig< ■ moet worden. Die homogenïteit wordt nie door de Franschgezinden toegegeven. Zi interpreteeren het Fransch kennen van onzi bureerij als Fransch zijn, in het werkelijl verfranschtzijn van enkelen, dat onrecht misbruiken zij aïs een recht voor hen om zicl ..thuis" te voelen in Vlaanderen. Ons land bestaat uit de samenvoeging, nie uit de vermenging van Vlaamsch- en Fransch sprekenden." Hoe kan men dan echter vai de rechten der verfranschte minderheid spre ken, en over den plicht van den Vlaminj Fransch te leeren om deze te dienen ? Dat is immers onlogisch. Het Franscl keft in Vlaanderen geen recht, maar we onrecht. Geen voorrechten meer voor het Fransch, zelfs geen' burgçrrecht voortaan Het Fransch is in Vlaanderen een vreemde ling, die als zoodanig met beleefdheid en hof felijkheid kan ontvangen Worden, maar al ken als zoodanig. De vreemdeling moet vreemdeling blij Ven, Dringt hij zich op en verdringt hij der eigenaar, dan moet hij desnoods met gewelc buiten gezet worden. De zuivere rechtlijnigheid der taalgren: /itaakt dus de mogelijkheid uit voor het zelf-bestuur. Zij bewijst er ook de noodzakelijk-heid van, want het is noodzakelijk dat eer uitsluitend vlaamsche volk uitsluitend ir het vlaamsch bestuurd worde, en. uitsluitenc door Vlamingen, want juist het indringen dei Waalsche ambtenaren brengt het gevaar van vermenging te weeg dat ieder vlaamschge-zinde wil te keer gaan. Uit het oogpunt dei doelmatigheid ons zoowel als dat dei bestaande werkelijkheid, zoowel met het oo§ op de toekomst als met het oog op het ver-léden is bestuurlijke scheiding of zelfbestuui mogelijk, noodzakelijk en wenschelijk. Dat laat zich niet looehenen. Zoozeer is bestuurlijke scheiding een onontkoombare noodzakelijkheid in den Belgischen staat dat tegen heug en meug het Brusselsche uni-tarisme en de verfranschingstraditie van Rogier met de taalgrens stilaan wel rekening moest houden in de toepassing. Feeds het systeem der tweetaligheid was een soorl bestuurlijke scheiding. In het algemeen inderdaad kan het Bel-, qische systeem aldus gekenschetst worden, iiiermede dat, opzichzdf in streng verplich-iend, Fransch, de bestuurslichamen, in aan-raking komende met het publiek, de taal van dat publiek volgens het landsdeel, moesten aannemen. De ambtenaar, moest zich in het Fransch tôt zijne overheid of ondergeschikten wenden, maar tegenover het publiek de taal gebruiken van het landsdeel, wat natuurlijk in werkelijkheid niet al-tijd gebeurde- Niet s bewijst meer onwederlegbaar de onzelfstandigheid en ondergeschiktheid van het Vlaamsche volk in het Belgische staats-verband : Het Vlaamsche element werd bestuurd., beskturde echier zichzelf niet. Daarom liadden wij het recht in een vorig artikel te zeggen dat voor Vlaanderen het Belgische systeem de fatale voôrtzetting is van de vroegere vreemde overheerschingen, toen de Belgische gewesten van uit Madrid, Wèenen of Parijs werden bestuurd.. Want het doet er weinig toe waar de vreemde heerscher huist. Integendeel, dat de Fransche mees-teres in ons midden was binnengeslopen en er zich metterwoon had gevestigd, versterk-te den invloed der verbastering. De conséquente Flamingant moet dus overal ingaan tegen het onrecht van het vreemde. Het Fransch heeft geen recht op den Vlaming, en de Vlaming heeft geen plicht tegenover het Fransch. De toepassing in het Vlaamsch van het fransche bestuur was een vernedering voor de Vlamingen. Liever niet erkend dan zulke crkennjjig. En van Cauwelaert's nieuwe bestuurlijke aanpassing is een vernedering ; te meer, want een erkenmng der onderge-schiktheid van den Vlaming. Wat is trouwens het onderscheid tusschen rien bestaanden toestand en het voorstel van Cauwelaert ? 'In werkelijkheid is er gëen. Wel heet het dat de verliouding van regel (Fransch) en- uitzondering (Vlaamsch) moet omgekeerd werden. Maar hoe ? 'Dat zegt . Van Cauwelaert niet. Moeten de Vlamingen eeuwig hun krachten verspillen aan dat ondankbare uitroeien van de woekerende uitzondering. Laat ons die uitzondering eens voor altijd goed ,.uitzonderen" en de regel tôt ware regel maken door ze in de wet neer te leggen en die wet tôt werkelijkheid te maken. Het aannemen van uitzonderin-sen heeft aile Vlaamsche taalwetten ont-kr.-'cht en te niet gemaakt. Waar vermenging en tweetaligheid niet anders dan verderfelijken invloed uitoefenen, is het billijk en doelmatig dat beide lands deelen uit elkaar gehouden worden. Een nieuw beginsel moet gehuldigd worden : het t bestuur weze zuiver eentalig langs beide ' zijden van de taalgrens. Men bedenke immers dat vroeger de meest Vlaamschgezinde ministers, — vooral door het tijdelijkc karakter hunner bevoegd-1 heid, zoodat zij toevallig door Franschge ; zinde werden vervangen •— onmachtig ston-" den tegen het eigenmachtige optreden ' der ' blijvetide ondergesçhikte ambtenaren, waar' r van negentienden Walen zijn. Een machtig ' middel tegen de verfransching bestaat o.i. ; hierin dat voortaan geen Walen in het ' Vlaamsche land zouden mogen aangesteld ' worden en omgekeerd, zoodat ook het in-1 wendige bestuurlijke leven (van ambtenaar , tôt ambtenaar) uitsluitend Vlaamsch weze. Daarmede ware de eenheid van binnen en buiten in het Vlaamsche bestuur grooten-deelj verzekerd, het heimelijke Franschge-zinde drijven en tegenwerken onmogelijk gemaakt, de voorrechten der Walen te niet gedaan en het praktischc recht der Vlamingen erkend. Het mag niet meer waar zijn dat in een land waar het gebruik der talen vrij heet te zijn en de burgers gelijk v66r de wet, men van den Waal slechts één, en van den Vlaming kennis van de twee landstalen eischt, en dat in het Vlaamsche land de Fransche taal den voorrang heeft. Met het bestuur moet het geheele burger lijke leven in Vlaanderen eentalig Vlaamsch worden. Het Vlaamsche volk heeft recht op eene Vlaamsche burgerij. en het is de plicht van deze laatste zich niet van het volk te vervreemden. Alleen door gezonde wissel-werking tusschen de klassen der maatschappij kan het nationaal bewustzijn tôt stand ko-men, dat ons land zoo noodig heeft. Het verzwakte Vlaamsche volk heeft recht op protectie. Alleen door een zuiver eentalig bestuur kan het gelijkberechtigd heeten te zijn. De taalgrens moet tôt een geestelijke borstweer worden opgeworpen tegen zuidelijken invloed. De oplossing van den heer Van Cauwelaert waarvan het merkwaardigste is dat zij eigen-lijk'geeii oplossing brengt, bestaat in hoofd-zaak hiérin dat hij de Vlaamscfie beweging uitgevochten wil zien in het leven van den enkeling. Dat is een veroordeeling van de. geheele Vlaamsche beweging, die wezenlijk éen volksbeweging is. Het is een rhetorischc opwekking, die in de praktijk, zooals aile Vlaamsche beweging in de handen van Cauwelaert, niets oplevert. Het individueele streven is tijdelijk, impulsief, voorbijgaand en beperkt. Het wege niet op tegen den auto-matischen druk van het staatswegen dat de verfransching in de hancl werkt. Het recht van een volk ligt besloten in zijn wetten. En een wet van gelijke rechtsbedeeling zal aile Vlaamsche taalwetjes overbodig maken. Ons standpunt is dus hierin het omgekeer-de van dat Van Cauwelaert, daarvan dan de logische gevolgtrekking. de Belgische Unie moet op dubbelen grond-slag gebouwd worden : een Fransch en een Nederlandsch taalgebied ; een Waalsche en een Vlaamsche gemeenschap. Het individu leeft dan in eigen natuurlijke omgeving. De omgeving moet aangepast worden aan den Vlaming. niet de Vlaming aan een vreemde omgeving. Deze bestuurlijke scheiding kan wellicht" voltrokken worden zonder po-litieke scheiding. Des te beter : De hoofd-zaak is dat de regeering goeden wil betoo-ne tegenover de noodzakelijkheid. Wat staat er Vlaanderen na den ooriog te wachten? Heeft VlaaiKleren in een ooriog jegens ! België zijn pilota gckweten? Wie zou dit kunnen betwisten? Ziet de verlieslijsten na: Vlaamsche na-1 men op Vlaamsche namen. Op aile bladzijden, met bitter weinig uit-zonderingen, is de meerderheid der geval-lenèn een meerderheid van Vlamingen, In de letters D. en Van en W. krijgen we soms acht, tien, twaalf bladzijclen en. meer, de eene na de andere met uitsluitend, of bijkans uitsluitend Vlaamsche namenî In de laatste verlieslijsten voor eenige weken in den „Bien Public" versche-nen, waren om zoo te zeggen, geen Waalsche namen te bespeuren. "t Verwondert mij 7>eer, dat nog geen enkel Vlaamsch blad aan de ministers gèyraagd hefeft. waarbij dat ko m t. Vlaanderen heeft een ontzaglijken stroon} bloed voor Belgio vergoten, alhoewel het altijd slecht behandeld werd door de Regeering.En de burgerlijke bevolking? Is hare hou-ding niet cleftig, waardig en moedig. Geen enkel bestuur, zelfs van de klein-ste buitengemeente, is Iaakbaar. En zal ons volk er voor belooncT worden? Ziet vooreerst de Fransch-îBelgischej dnukpers? Van na \ begin van den ooriog 1 werden de Vlamingen door Waalsche en j Brusselsche gazetten aangevallen, bespot en bedreigd. i De Fransch-^Belgische drubpers van Havre en Londen schrijft maar vlakaf, dat ( het uit is met de Vlaamsche beweging en î het Vlaamsche volk. i België moet verfranscht worden, geheel en al. } Een minderwaardige persveldtocht werd ^ gevoerd tegen Antwerpen, dat zich zoo moe- c dig gedragen heeft tijdens het beleg. 1 Waarom? Omdat Antwerpen een door en door Vlaamsche stad is en omdat men zoo 2 gaiisch ;t Vlaamsche volk wilde treffen. 1 Van nu af aan roepen Franskil'jons luid-keels, dat het uit is met de Vlamingen en c uit met het Vlaamsch. Weest er zeker van, ^ men zal zelfs tegen de gekende* Vlaamsch- 1 gezinden overgaan tôt gewclddaden. Wie zou dan nog kunnen twijfelen, dat de ^ Vlamingen slechte Belgen zijn als 't volk t zelve hen aanvalt!! Aan mij porsoonlijk hebben Vlaamsch-gezinden gezegd (en het waren nog geen ï strij-ders), welke bedreiging men tegen mij g geuit had in geval de oorlog-skaiiô keerde. c Een mijner kennissen, de stilste en rus- f tigste jongen der stad, verhaalde mij aan c wel'ken schrik zijne vrouw leed, (eene Wa- ] lin), omdat men gedurig dreigde, haar man ar.n te vallen, zoodra de bondgenooten te e Gent zoi^den zijn. c In het volk doet men de gedachte door- e dringen, dat al de Vlaamschgezinden met den vijand heulen, hoewel de Vlaamsch- a gezinden zoowel hun plicht jegens het va- 1: derland kwijten als wie ook. \ Wij moeten er niet: aan twijfelen: eene \ barde, onrechtvaardige benandeling «taat ons te wachten. - r Waàrom? Omdat men het op het Vlaam- d sclie volk gemunt licefl. ci Vlaamsche sol d a te n en Vlaamsche bur- ^ gers mog-en nog zooveel inoed en nog zoo- e veel zelfopoffering aan den dag leggen: li liet zal er* niets aan veranderen. 't I s het V 1 a à m s o h e volk dat g moet v er d w ij 11 0 n als vol k. Immers de invloed der Vlamingen zou v België wederom een streng onzijdige po-litiek kunnen doen aannemen en dat ligt d niet in de bedoeling onzer Franskiljons. 1' Zij willen België tôt steunpunt maken van c het kinderloos Frankrijk en daartoe is een sterk Vlaamsch vol'k eene hinderpaal. De s haat ook speelt in de samenzwering h zijne roi. z DaaTom weg met 't Vlaamsche volk; daar-daarom vooruit. met de onderdrukking van a Vlaanderen aan het Fransfldljonisme. v Nogthans niemand kan aan de gèvolgen van zulk eene politiek twijfelen: 't is de verdvvijning, vroeg of laat, van België zelve, als onafhankelijk land1 van de kaart 0 van Èuropa. ^ Of wel Frankrijk wordt DuLtscMand de. P baas en waarom zoû Frankrijk dan zijn ^ oude politiek, waarvoor het meer dan hon-. ^ derd malen in ons land is gevallen, laten varen en 't reeds verfranscht België niet niet bij de eerste gelegenheid inpalmen! Ofwel Duitschland blijft machtig en waarom zou het dan 't bestaan dulden van een land, dat gelifk Sei-vië voor Oostenrijk, voor 'hem' eono gedurige bedreiging zou zijn? ^ Wie zonder vooringenomenheid en met gezond verstand wil redeneeren, moet tôt dat besluit komen. Een felle, onverbiddelijke strijd. ver-drukking, ja, wellicht vervolging staat ons te wachten. En. waar zullen wij hulp en troost vin-den?Bij de geestolijkheid? De iagere is ons genegen, maar onmachtig; de Hoogere Geestelijkheid zal niet met ongenoegen de verp'Lettering zien der Vlaams-chgezinden, die gewoonHjik meer karakter en vrij- ^ heidszin hebben dan zij het doorgaans wenscht. Bij de polit ieke part ij en ? j Wij hebben te vergeefs een verdedi- v ging gezocht in de bladen, die hier ver- îj schijnen en daar de klieken; die onze politiek leiden, g«woonlijk in een vrijgezin- c den Vlaming een beknibbelaar vinden van de uitbuitâng der klerikale en anti-kleri- r kale driften lot stoffelijik voordeel van hun ' ' hoogsteigen personen en familiën, zullen zij aiMicht de hevigsten zijn om ons aan te vallen. Het volk? Men zal ons volk zoo weinig t iwetend, met zoo. weinig oordeeivennogen ►egaafd, tegen zijn eigen verdedigers op nien. Blij ven de Vlaamschgezinden zelve Wat zullen zif 'kunnen tegen de grooti nachten hunner vijanden? 2Jien we zelfs niet, hoe sommigq offi ieele en politieke Flaminganten reed: iaar 't achterpoortje wijken om t«i ont rliichten? Zullen er zelfs onder de lauwen, wiei iun lauwheid wat hard in 't aangezich rewTeven werd, geene gevonden worden lie zich 'zullen willen witwasschen me luii eigen broeders te verloochenen? Ware dit te verwonderen na 't geen wi ien gebeuren hebben nog onlang-s in IIol and? B ij g e v o Y g, de toekomst v o o : >ns volk is somber en d< r 1 a a m s c h g e z i n d e n v o 01 en h e aaar al te goed. In het begin van den ooriog waren d< naamschgezinden misschien de geestdrif igsten onder de Belgen. Wij dachten dat, nu dat het Vlaamsch< iloed met stroomen vloeide, voor de vrij ieid van het land, er licht in de geëster n warmt'c in- de harten zou ikomen var egenen, die wi.i wel wisten maar zeei lauwe broeders te zijn, maar die wij ir nze Vlaamsche goedheid toch als broeden )leven be schouwen. Zelfs de eerste aanvallen der Brusselsche 11 Waalsche pers zager. wij als de uit rukking aan der gevoelens van slechts nkele haatdragende personen. Docli na de herbaalde en aanhoudende anvalien der Haversche en Londensch* er-, flie toch niet kan bestaan zonder huly an lvet minisierie zelve, kunnen wi. :ij ons geen bëgoochëling meer maken. De op 0 f f eri ng en van de Via-;ingen zullen b e i o on d w o r en met v 0 r n e d e r--i n g en v e r-rukking en 't bloed v o o 1 1 aan der en gestort zal als en vloek op Vla a n d e r e n s oofd nedervallen. Ên daarom is bij vole Flaminganten d€ eestdrift verloren. 't Grootste deel is ontstemd en ziet me1 ^anhoop de toekomst in. 't Klein beetje Vlaamsch-nationaal leven at bij koste van zooveel opofferingen en jdend gebaard werd, zal imissch-ien nog euwig nitgedoofd worden. De vrijheid van België, gekocht met troom-en Vlaamsch bloed, dreigt uit U )open op de vernietiging van ViaandereT elf! Welke vloek mag er dan toch op ons rm sinds eeuwen verdrukt Vlaanderet: /egen? Mr. (H. PLA'NCQUAERT. Nota der Red. Dit artikel deelden we aarne me de omdat het een treffend beelcl 3eft van het gevaar dat Vlaanderen be-reigt. Nu de Beweging zoo ster!: vooruit-aat, zien wij de toekomst niet donker in Vi.i zullen worden, wat wij zijn willen. >och ook in pessimisme ligt iets goeds, Is het tôt daden aanzweept. ■ o Kern. Démocratie is een mooi woord, en ik be eer er bij, een sehoone zaak. Maar daaraan moet ten grondslag ligger atgene. wat voor elke démocratie hel izenlijkc is, n.l. zelf bestuur. Mr. ÏER SPILL (in de Tweed( Kamer 1915.) Roskam. Ook Vlaamschgezindheid ! De „ïelegraaf " vertelt aan zijne lezers hoi et maar op éen haar heeft gestoken of d< 'laminganten liadden zich meester gemaakt er Parijzer „Comédie Française". Ziehier hoe het lijfblad van zekeren Monei e te Amsterdam verblijvende z.g. ,,Ant ■erpsche correspondent ,,de geschiedcçii 1 al zijn eenvoud verhaald; De openings-matinée in de „Opéra„ zoi it jaar een ..Belgisch" feest worden. „Het grootste gedeelte van het program. la aldus de „Telegraaf", werd gewijd aai Belgische" toondichters, en, natuurlijk ,-erd in de eerste plaats een beroep gedaai p de ..Belgische" kunstenaars, die aan ezclschai) der Opéra verbonden zijn. O] lit oogenblik zijn er drie, die juist niet op lie chterpian staan : mej. Delna, mej. Bréva n de heer Noté. .Moj. Delna is een Brusselsch.. de heer Jean ; Noté een Tournaisien (Doornikenaar). De' , eerste komt uit een ^aamscli .gczin, de twee-de heeft zijn jeugd bij de artillerie van het Belgisch leger en later tijdens zijn langdurig verblijf te Antwerpen, iets of wat Vlaamsch s geleerd, genoeg in ieder geval, meende hij, " voor het plan dat hij te dezer gelegenheid gevormd had : Hij wilde jiamelijk, op het i teest in de Opéra de ..Brabançonne" zingen t in den Vlaamschen tekst (van R. de Clercq ? Dat ware toch te erg geweest N. d. R.) Hij trok naar een muziekhandelaar ont zich een ..Brabançonne" met den Vlaamschen tekst aan te schaffen, maar ... hoe ! groot was niet zijn verbazing, als hij daar net ' zijn twee Belgische kunstzusters aantrof, die ôôk om 'n ..Brabançonne" kwamen, — ■ en als hij dan van niej. Delna, hoorde dat i ook zij op het idée gekomen was om het vader- ■ landsch lied der Belgen in het Vlaamsch te zin-gen ! (De eursiveering is van de Red. Afgesproken werd tusschen hen beiden, dat ze hunnen directeur voorstellen zouden, te zamen een Vlaamsche Brabançonne te zingen, en toen deze er van hoorde, vond hij het ook goed, maar op voorwaarde dat ook mej. Bréval zou meezingen. Deze laatste echter kent geen letter Vlaamsch en tot-grooten spijtvan aile drie, moest van het plan worden afgezien. En omdat ze er geen aardigheid meer aan vonden, om de Brabançonne dan maar eenvoudig in 't Fransch te zingen, werd er besloten dat zij alleen door het orkest zou worden uitgevoerd. Wat ook gebeurde." Is me dat nu niet kras ! Hoe zullen de ïele-graaflezers ontroerd zijn geweest door de mooi'e geschiedenis der ontmoeting van den ,,Belgischen kunstbroeder" Note met zijne ..Belgische kunstzusters" Mej. Delna en mej. Bréval bij de muziekhandelaar die te Parijs de ..Brabançonne met een Vlaamsche text (?) verkoopt. Hoe spijtig dat de heer Rouché directeur der„comédie Française" juist als voorwaarde ■ stelde dat M.elle Bréval zou moeten meezingen en dat die M.elle Bréval .toevallig. bleek „geen letter vlaamsch" te kennen. hetgeen voor gevolg had dat „tot groot en spijt van ail" drie" van het plan moest worden afgezien ! ! ' Met azijn vangt men gen vliegen denkt terecht de Redactie van ,,De Telegraaf" ! Kon de heer Schroder (of Holdert, wie is het nu ?) dat maar aan zijn „Antwerf>sche cor respondent" doen begrijpen ! De Vervlaamsching der Gentsctae Hoogeschool. De .,Echo Belge" van Zondâg schrijft dat de Vervlaamsching ,,een aanslag is op de Fransche taal in Vlaanderen" (une atteinte portée à la langue française en Flandre). Voor die heeren van de „Echo Belge" (?) heeft het- Fransch dus nog rechten in Vlaanderen ! Verder bedreigt hij binnenkoit de iijst der leerkrachten der nieuwe Vlaamsche uni-versiteit te publiceeren. Daar de Belgische afvallige niet genoeg in getal zijn, zal men Hollanders moeten aanspreken. Stel u gerust heeren van de „Eçho" r nooit zal eenige Universiteit, in welke taal ook, er aan denken om aan de redacteuren va.n uwe met Hollandsch geld verschijnende „Echo", noch aan die van „la Belgique", noch zelfs aan den Antwerpschen Correspondent van de ..Telegraaf" een professoraat aan te bieden. — De druiven zijn te groen. — Zoo de Vlaamsche krachten niet voldoende zijn, dan is het alleen te wijten aan onze stiefmoederlijke regeering, die steeds aan haar plichten tegenover de 4J millioen Vlamingen te kort schoot. |»l O- ; Uit de Pers. De Vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool. In Vlaamsche middens heeft dit nieuws héel wat opschudding en niet miiidcr vol-doening verwekt. Te Brussel werd het den Vlamingen ge-meld op den vooravond van het nieuwe jaar. Op dien avond wérd in den nieuwen Vlaamschen schouwburg ,.het Vlaamsch® TooneeF (die gevestigd is in het reusach-tige en rijke gebouw van het vroegere .Alahambra") eene kunstvertooninggegcveu ; Meer dan driedutzend toeschouwers warcu in de zaal aanwezig. i Onder het tweede bedrijf verspreidda zich het gerueht onder het publiek, en toea " na alloop ervan de directie deed afkon-. 1 digen de vervlaamsching van de Gentsche ' Hoogeschool, „rees heel de zaal" (aldusj t vertelt ..Het Vlaamsche :Nieuw9,,) „in on-; } beschrijfeliijike geestdrif t op, en hief den t „VIaamsc.hen Léeuw" aan. De ontroering, I was algemeen; Vlamingen hadden de tra-nen j- in -hun oosreii.. .en -uit e -

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.