De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad

1244 0
20 augustus 1915
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1915, 20 Augustus. De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad. Geraadpleegd op 29 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/wm13n21s6s/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

[ . efSte jaargang IV0T I93 Vrijaâg, 20 Hugustus igiS s Cent DE VLAAMSCHE STEM I m 'olkzalnielvergaanf ALQEMEEN BELQISCH DAGBLAD fwftw* maakt mach I"~ REDACTIE- EN ADMINISTRATIEBUREELENI KALVERSTRAAT 64, boïonhuis, AMSTERDAM. Telefoon No. 9822 Noord. Onder leiding van RENE DE CLERCQ en Dr. A. JACOB. per nûle^rden deZe'fde PrUMn' Verh°°^ *» v*r£àïgL& eeB ADVEETENTIES: 20 Ont nM. Over Kunst. J8 schoenlapper werkt met heï els, de U«ermaker naaW, de verver met ' n borstel, de metselaar met het truweel, o's schrijver met de pen : schrijver is een «tiel ak een ander. ' Een auteur is een mensch, wien ge ecies niet kunt opleggen op zulken tijd •ulk een werk te vervaardigen — alhœwel Hat nu mode ml worden — maar toch .^and van wien ge met recht raoogfc ver-wachten dat hij, zoo geregeld elk jaar, eeu megîteretuk lever© tegen eon goedkoopeai prijs; anders is hij geen auteur van ver-trcmwen.Yoor schrijvers steken gezeten en gezette ]ui minachtend hun schouders op : het zijn jrtisten en die hebben ze meer gezien op den ichouwburg, bij 't orkesfc, in den circus. jîœsfc het evenwel gebeuren dafc meneer een o;d vers vlieskifctelig in liet oor komt rôn-ien zoodafc hij denkt dat hij 't zelf heeft .oïôndeu, terstond voelt hij zich een voet LrCoid en laat het door zijn gracieuse dcchter in schoonschrift brengen op een prachtig verguld album als een bewaard be-îiis van papa's litterairen aanleg. Op dat libum geraken een Duikrijmpjo van Gezelle en een eindje makame van Ferguut, en me-jetr wordt liefhebber. Een liefhebber is verzot op een auteur of verzot op aile. In Brussel vindt hij Van ; de Woestijne, in Antwerpen zoekt hij De ] Boni. Van ver bewondert hij den baard van j De Mont en de lippen van Verriest, en dat Œaakt hem gelukkig. Een liefhebber stelt zijn eisohen : Buysse a Streuvels zien goed, schrijven goed, im moefc hij, liefhebber, die al zoo wel tien buiten kent, een zeîfde ondervverp be-landelen, het zou er zoo grijs en zwart niet nitaen: hij zou wel middel scheppen om ce menschen te docn lachen met datgene nar ze nu om krijschen, want God ! waar wert dat akelig pessimisme ook heen ? En niet aUeen de liefhebber, maar de itaat, de priester, de vrijmeteelaar, de libellai, de soeialist stellen hun eischen, schrij-Tcn hun wetten' voor, païen uw perk af, il'iiten u in ! Arme artdstèn ! Vanhier, profanen, die komt met brei-61 en gareel om de kunst als een lastpaard » doen stappen • langs den wagenboom van u? tendensieuze gedachten en ze te voeren op een draai van uw hand! Vannier die ze rilt spannen a an den dissel van uw poli-tieke vuilniskar om mest te sproeien over k grond van uw platte baatzucht ! De kunst is het vrije veulen uit de wilde ifcle. Geen zadel stramt zijne lenden, geen hm strijkt zijne manen, geen toom kwetst mon mond. Het rent en tuimelt over het !.ooge gras ; het draaft, het vlucht, het tliegt en staat. Zijn losse levensvolte doomt sjn ôpgesperde . neusgaten uit, het edele f Khuim vlokt van zijn breede borst op zijn "::rgeplanlen voet, zijn staart slaat op ' 0 rond, zijn ooreu staan gespitst en het tosclit zijn fiere lust over de wijde vlak-ten.De kunst is goddelijk als de zon die \ ■ wheurt door de wolken en lioht schept over ; « wereld, een licht vol boomen zilver en : bmen goud, een licht vol frissche warmte ûe dringt in de harten der menschen om j «n stond te doen vergeten dat hun voet : prînt staat in de aarde, om ze een stond î :: - «n gedenken dat hun hoofd reikt naar ^ fenhemel. Kunst is hooge kracht en diepe wijsheid. înnst is sterker dan drift' en reiner dan b'Je. c U zie haar voor me als een Vrouw, mach- j '• \olmaakt in haar wilde schoonheid, het f-;6 hoofd omkranseld met stralen van pudharen lioht, en den slanken voet zacht ^ ; c'aeven onder een donkere golfplooi van :iar sterrenmantel. ^ OGij, aangebedene, wat vlucht uw vlugge triage and van meersch en heide, wal - ge niet neder tôt ons hier om de v v-nden die leven bij fletszieke olielam- v blind te slaan met de klaarte van uw e ^ «n ons, die gelooven in u, die verlan- v : "naar n, te verblijden met den dageraad z, '■Juwkomst! Verschijn, en wij hangen n _4 uw heerlijklieid, en stijgen tôt u in jj °uer van zielen die wegvlammen voor n ■ "noone. Kom, vrije, goddelijke, eenige 0 Kne Kunst! j; RENÉ DE CLERCQ. v " ■— —1 iT> ^ -i ® Desns Oordssl over de l Vlaamse Kwestse. I ^ stijgend© belangstelling wordt in het V ^-niana de ontwikkeling van de Vlaamse w S® gevol^d- Voor n deel is dit een I F S un het doordringen d«r Duitse ge- n ( ®n, waarin het Vlaamse vraagetuk h< er and met Duitôlands belans- bespro- g c !î;°tf . % ïr de houding van Duitsland tegen- V ^ ® Vlamingen bracht het leidende V r, ^Politiken" onlangs eenuiitvoe- ac «artiekel. _ d( ij (.jyaatste tijd, schrijffc het blad onder di a, .»»De Vlaamse Beweging", heeft Du' 0 1U C'e Europeese pers en speciaal de .rv, ,se ^laden kunnen waarnemen een ,, i; \aiQse ^eweging. Vooiruitgezet wordt, w ïulsç\ ^e^ens^e'^nn tussen de Franse m îftcij" ■fn Vlaamse bevolkin^ in België hc ^de y, 1s.€n wel^sedert de bezetting, en d« isj "j. lanjingen menen dat het o^enblik iooiq 3 j>e*0rnen om te verwezenliken de van de herleving van het oude Het is wel waar, dat sedert vele jaren — eigenlik sedert 1830 — in België een groeiende Vlaamse Beweging bestaan heeft; van de 7 millioen inwoner6 van België zijn iets over de helft Vlamingen. Maar deze beweging was uitsluitend van taalkundige en kulturelç aard ; een groot-politieke beweging is het niet. Waarnaar gestreefd wordt is: gelijkstellincr van de Vlaamse taal met de Franse in kerk, school, administra-tie ; oprichting van een Vlaamse pers en Vlaams toneel ; steun voor de Vlaafbse lit-teratuur enz. Maar van het losrUkken van het land van de speciaal Vlaamse gewe3ten is geen sprake geweest. Vandaar dat men de indruk van zich niet afzetten kan dat, wanneer Duitse bladen taii6 met stijgende ijver zich bezic-houden met de tegenstelling tussen de Vlaamse en de Waalse bevolking in België, het hoofddoel .is deze toestanden uit te die-pen en wellicht voor het Duitse bestuur te winnen dit gedeelte van de bevolking dat als stamverwant beschouwd wordt, d.w.z. de Vlamingen. Het streven is dus: deels de tegenstelling te vergroten, deels Europa's aandacht te vestigen op het feit dat zij er is en dat de Duitse Regering ej niet onver-schillig aan kan zijn. Dat in 'leidende kringen, namelik in militaire kringen, stijgende 6temming is waar te nemen ten gunste van het behouden van België door Duitsland, steekt men niet langer meer weg. En indien dit doel bereikt kan worden, zal Duitsland wel niet veel hçbben aan de tegenstelling die in Duitse bladen tans zo sterk naar voren wordt ge-bracht. Maar men kan wellicht de toestand aldus zien, dat men poogt, door de be-wuste artiekelen over de Vlaamse Beweging, een subsidiair standpunt voor te be-reiden voor het geval, dat. men niet zonder meer geheel België kan behouden en annexerên. Beeds heeft men in Duitse bladén uitlatingen kunnen lezen, dat het onder geen omstandigheden aangaat de Vlaamse stamvervvanten over te.laten aan de willekeur van de regerende bevolkings-klasse, maar dat men waarborgen moest hebben dat zij in de toekomst volkomen ge-lijkstelling zouden verkrijgen. In verband hiermede wordt nu de nadruk gelegd niet alleen op hèt verschil in taal, maar ook op het verschil in ras tussen de twee delen der bevolking, de kleine donkere Walen en de jrote lichtogige Vlamingen. Zover men zien kan heeft dit streven van Duitse zijde totnogtoe niet tôt enig noe-nenswaard resultaat geleid. Integendeel. De Vlamingen zelf hebben het verlochend. Dit blijkt o.a. uit een groot Manifest dat lezer dagen gepubliceerd is door een aantal eiders van de Vlaamse Beweging. Hierin rerklaren zij, dat het doel der Vlaamse Be-veging is de geestelike en materiële ontwik-:eling van het Vlaamse volk en ook na de lorlog zullen zij dit doel nastreven. Maar ij léggen er de nadruk op, dat deze bewe-;ing slechts kan worden gedragen door de igen kracht van het Vlaamse volk. Nooit lebben zij vroeger Duitslànds steun gezocht n verkregen, en zij wensen die ook niet. Vant de bedoeling der beweging is niet îelgië's politie&e eenheid te breken. De Hamingep wensen niet te komen ondër nige vrëemde macht en zij hopen dat ! Éelgië van de Duitse overheersing bevrijd ^ il worden. Uit deze hoofdpunten van het lange ianife6t blijkt voldoende, dat tôt dusver et hier geschetste Duitse streven weinig ] eluk gehad heeft. Het ongeluk van het j»1 emeenschappelike vaderland verenigt aile îelgen in een enge band. Maar daarinede is niet geheel uitgeslo- ( >n, dat het Vlaamse vraagstuk dat* tofc I usver veeleer het karakter had van een roefballon van Duitse zijde, naar voren •eden kan in de werkelikheid. Wanneer I Len zich voorstelt dat Duitsland er in zou 1 agen tôt aan het sluiten van de vrede in ît bezit te blijven niet alleen van België, taar ook . van het gedeelte van Frankrijk C at zijn legers tans bezet houden en dat I jor een wezenlik deel uit oude Vlaamse rovintiën bestaat -r- zo is de mogelikheid ellicht geenszins uitgesloten, dat op de C ■edesconferentie de gedachte om opnieuw m politiek Vlaanderen te tjtichten bij. 2 ijze van compromis-voorstel naar voren u worden gebracht. Waar men dergelijke jS ogelikheden bespreekt, uadert men wel- ^ ïht het gebied der tinnegieterij te zeer, aar dat het denkbeeld niet in ernst wordt I ►geworpen is niet zo geheel zeker. Van uitsè zijde heeft men ongetwijfeld een V ipaald doel met het naar voren brengen E n het Vlaams probleem. Tôt zover ,,Politiken". Wij nemen het nk over als £en dokument uit de geschié- & mis van onze taalstrijd. Een bizondere 0 >nnis van de Vlaamse toestanden blijkt niet uit. Aan exactheid laat de karak'te- "V jtiek van de Vlaamse Beweging heel wat wensen over: op het vervlaamàcri en ont-insen van Noord-België, de kern van de IV aamse beweging, diende de nadruk te 't >rden gelegd; wij kunnen immers de ■anse taal in onze Vlaamse gewesten de | îhten niet toekennen van onze moedertaal, G t Nederlands. Dat de Vlaamse Beweging E en. groot-politieke beweging is — een be- G >ring die mede eeh uitvloeisel is van het aams Manifest van 21 Julie j.l., eeh R aamse benjdenis, maar geen staatstuk —, E itçn wij in verband met de opkomst van jongste Vlaamse stromingen esn eenzij-?e voorstelling van de Vlaamse kwestie. & Dit omtrent het Deense verslag en oor- A si. Wij persootilik, leiders van de ^laamsche Stem", hechten geen belang en jden generlei aandacht aan mogelike ,chtsbeschikkingen vac Duitsland over — b Vlaamse land. Een zelfbewust Vlaan-ren zal fr:s 7iooit aanvaarden. va Dr. A. JACOB. Vergelding? AVien zucht naar ongeschonden eer Den boezem zwellen doet! Wiens eerbied is voor vrijheidszin En waren heldenmoedl Vereenig' zich, van ganscher hart, Met België's leed en rouw En huldige in zijn Vorstenpaar 't Symbool der hoogste trouw ! • Verwaandheid, leugen en bedrog, Met woordbreuk en verraad, Vertreden vrijheid,' trouw en recht En kweeken nijd en haat! IBarbaarsche wreedheid spant de kroon, Door moordend vuur en staal ! Verwoesten is haar oorlogsleus Den dood tçt zegepraal. Doch in die weenacht daagt een zon, Die hemelsch licht verspreidt, En met haar glans het woord omstraalt, Dat heet ,,gerechtigheid" ! O, zielsverrukkend wonderbeeld, Van vrede, liefde en macht, Van waarheid boven sluw bedrog, Waarpaar het menschdom tracht! O, dageraad, o, heilge wet, Van hooger hand gesteld ! Onwrikbaar als een steenenrots En boven woest geweld Uw uur, met ongeduld verbeid, Zal weldra plechtig slaan. De puinen roepen luid om wraak, Het moordschip mcet vergaan 1 Wie lijdt en hoopt, die blikt omhoog Beproeving kneedt het hart! Geen rampspoed blijft hier zonder troost, Geen vreugde zonder smart! De Deugd trotseert geweld en dood En leeft in hooger kring. De misdaad jaagt naar d'afgrond heen En baart vernietiging î J. HUYS. «c*- Bij het van Censraal Beyers. (Een Zuid-Afrikaansch gedicht). Geen domkerk heeft uw overschot ontvan- gen' Geen lijksteet droeg u weg, met floers om- hangen, Gelie f de Généra al ! Geen optocht van een treurend schaar, Geen dreunen van een doodmars daar, Toen w'u ten grave droegen. Maar met een liefde traan in d'ogen En met een hart terneer gebogen, Geëerde Generaal ! Stond om uw graf dat twintigtal, Dat in de ure williglik hun al Zou geven; om u terug te roepen. I Wij merkten 't niet, dat de avondschaduw j neigde, j Het dof gedruisch dat ons met regen dreigde, Ons groote Generaal! 3et hart was in ons overstelpt Vlet vreeze, dat, zoo ons de Heer niet helpt, De toekomst ons no g donkerder zou wèzen. 5e les dan, die elk daar moest leeren, Vas slechts te steunen op de hand des Hee-» ren, Geachte Generaal ' )ns Volk scheen van zijn steun beroofd, rlaar w' leerden op ons grooter Hoofd Het oôg met vol ver trou wen rusten. 5n heeft ons volk u tôt den dood gedreven ? Jw volk, waarvoor g'u zelf gewilliglijk ging ( geven ? En gij hun Generaal? »ns hart ontzinkt ons, denkend aan 't kwaad )at ons komt treffen, want het volk verlaat Zijn edelst ideaal. \ )ns dwalend volk begrijpt uw heengaan c niet; c lijn «groot gémis, is dat u ons verliet, : Onmisbaar Generaal ! ^ Eaar naar uw graf zie ik een bedevaart, • s [et weenend' • weemoed, dat 't berouw ver- e klaart. z 'at weldra gansch hun hart zal breken. z h 7ij moeten van u en dat graf gaan scheiden, J' n vérder voor het volk* den dankelozen strijd gaan strijden, Uw voorbeeld Generaal ! !aar bij uw graf vernieuwden wij den moed, m, kost het wat het mag, of kracht of goed ! of bloed, oor 't heil des volks ons beste veil te houden.[akwassi staat nu ons op 't hart geschreven, Prent een onuitwischbren indruk op ons leven, Ontslapen Generaal ! ij leeft ons in 't geheugen altijd voort, n door uw afgemaaide leven spoort 'ieder aan tôt reiner, hooger streven. ust dan, al zijn de jaren afgesneden, 11 gij vrucht zaagt op uw strijd ge- ■rr streden, Verheven Generaal ! d ust zacht, en weet de Heer regeert, ai L schijnt de vreugde eeuwig in de rouw n gekeerd , jn hand zal uw verlangen haast bewer- ken.... mm* I 9 mm De plichten van ©Iken Vlamlng ten opzichto y n ,,do Vlaamsche Stem" zJjn: M EOE WERK EN. ABONNEEREH. YERSPREJDEN. n! KLEINE KRONIEK Kern. ,,Ik houde staen dat het zyn land honen is in eene vreemde tael voor zyne landgenooten te schryven. Ieder lid behoort tôt liet geheel en heeft evenveel regt in de deeling ; ieder lid eener natie heeft het regt zoowel de woorden van den schryver als die van den redenaer na te gaen en te wegen; het zyn beide ver-tegenwoordigers of leeraers, en met billyk-heid mag het, ja moet het,vorderen, dat het in die taie aengesproken worde, waarvan liet tôt de fynste eigenaerdigheid vatten kan." F. A. SNELLA3DRT (1S40). Muggenwolken. Over Muggenwolken schrijft dé F. in de „Lsvende Natuur". Hij en zijn metgezel op do. Henkumsche heide hadden eerst een rook-pluim meenen te zien. Later nog weer een. Dat kon geen rookpluim zijn! „^u gingen wij beter opletten. Staande aan den boschrand op de Kenlamische heide, hadden wij enkele muggenzwermen bespeurd, een ' vroolijken avonddans uitvoerend bij het weg-sterven van den dag. Het kleek nu,' dat hier zich de jolige dansers in grooter aantal bijeen-gevoegd hadden en ware wolken vormden zich uitstrekkeiid volgens de lengte-assen der wegen, juist middeii tusschen de boschranden in, en op ongeveer drie mete'r verheven boven den beganen grond. Door perepect-ivisch verkeerd te zien, hadden wij ons de zich horizontaal uit-strekkende kolom, verticaal staande en als naar boven zich geleidelijk verbreedend gedacht, waardoor de illusie van rook uit een ver ver-wijderden fahrieksschooorsteen was ontstaan". ,,Nu bleek ook, rat wij reeds geruimen tijd onder zoo'n wolk geloopen hadden. Vervuld van het indrukwekkend schouwspel, dat de over de Henkumsche heide ondergaancje '^on ons had bereid, waren wij in gedachten ver-diept huiswaarts gekeerd en. hadden geen aandacht geschoiiken aan het geluid, door . al die dansende muggen voortgebracht, en dat ons nu trof als een ononderbroken gezoem en gebrom, eenigszins gelijkend op dat van trillende téle-graafdraden.,,Daar waren er dan ook zoo eenige aan den dans! Als je, omhoog kijkend, een totaalindruk van die insecten-massa opving, dan leken het telkens verschietende punten en stippen en strepen in ononderbroken warreling door el-kaar woelend. Maar hield je een enkel insect in het oog, dan zag je dat volgens een zig-zag-lijn langzaam omhoog klimmen, dm dan plotse-ling met een zetjo weer omlaag te schietèn en dan hetzelfde spelletje weer te herhalen. Elke raug verplaatste zich dus over een betrekkelijk geringen afstand. De geheele wolk stond dan oek vrijwel st.il, ofschoon elk individu, dat er deel van tfitmaakte, zich blijkbaar liartstochte-lijk overgaf aan den zwijmel van den dans. En bij aandachtig toezien, bleek er inderdaad wel hartstocht bij in 't spel te zijn. Af en toe toch vielen twee dansers in innige omliélzing uit den wolk naar beneden- zij hadden elkaar hun liefde verklaard en waren een paartje ge-worden!„Dat belooft wat voor de volgende genera-tie. Want het muggenheir, dat- hier hoogtijd vierde, liep in de millioenen. De wolk, waar-onder "wij liepen, zal ongeveer een vierkante meter in doorsnede geweest zijn. Als wij het aantal muggen per centimeter dikt'e op hon-derd schatten, is dat niet te veel. Onze wèg door de bosschen was ongeveer. 800 meter lang, ! en altijd door zoemde en bromde het dartele muggenvolkje boven ons. Hun aantal moet dus in de acht millioen geloopen hebben! En daar de dwarswegen ook allen hun njuggenwol-kçfi hadden, waren er alleen in de onmiddel-iijke nabijheid van ons hôtel genoeg om elk in-woner van Nederland te doen vergaàn van de jeuk, als zij zich allen aan blded van 'vaderland-schen'bodem gingen te goed doen!" Noderlandscho boeken yoor Eelgische sotdaten. Aan het Belgisch Informatie-Bureau wordt , uit Le Havre gemeld : Koning Albert heeft baron Fallon, Belgisch gezant te 's-Gravenhage, opgedragen Neder-landsche boeken te koopen voor f 1500, be- ' stemd om uitgedeeld te worden onder de sol- -j daten, die aan het front zijn en aan degenen, die in de Fransche hospitalen worden verzorgd. Baron Fallon werd verzocht, bij do keuze ] dezer boeken, den raad in te winnen van de 1 vojksvertegenwoordigers Arthur Buysse en 1 Frans van Cauwela^rt. 1 Spreekwoordon. J De oveotlreveu ingenomenh'eid met spreek-woordenwijsheid riep een reactie in het leven onder den vorm van boekjes, die zich beijverden om de raeest verepreido volksaphorismen tegen te sprekén. Een typisoli werkje in dit opzicht is het Engelsche Crossing of Proverts, dat . in ^ 1616 verscheen, en waar, naast elk opgegeven J spreekwôord, een ander geplaatst wordt, dat ^ een gansch tegenovergestelde béwering vooruit- c zat. Zoo lezen wij daar: ,,Het volksspreekwoord ^ zegt, Eoe meer hoe beter. Zoo is 't niet. Een * hand is genoeg in een beurs. Men zegt: De c weg is diep naar den bodem der zee. Zoo is 1 't niet. Hij is maar een stecnworp diep. Men 1 zegt: De trots vç/Ln den rijke maaht het werk van den arme. Zoo is 't niet. Het werk van den arme maakt den trots van den rijke, énz. Figaro, de bekende figuur uit do stukken van 1: Beaumarchais is een meester in dit soort gees- b bigheid. Ook onze Frans De Cort kendo die, , sooals blijkt uit het volgend rijmpje, dat hij h x:ns in wijlen De Toekomst ten beste gaf : e nLe vrai mérite est modeste is een woord, t Voor eeuwén reeds uit Franschen mond ge- r h'oord. n rawel! maar nur die Lump en sind bescheidett é 2egt Goethe. Wie nu heeft gelijk van beiden? v !n medio virtus! hoor ik. Goed! Maar dan n 2ou Genestet mij op het dwaalspoor leiden, v Die vraagt : zoo'n middelman wat heb-je d er an?" s; w Officleele tegenspraak. z< De Belgische legatie deelt het volgende g n^dê t g De Duitsche bladen van den lOen en lien o: lezer maand hebben lange artikelen gewijd ian een in België ter gelegenhckl van het îationale feest van 21 Ju)i verspreid manifest >f pfoclamatie van Z. M. den koning der v; 3elgon. te De gezant van België -verklaarf dat dit stuk I ralsc-h is en niets dan een inystificatie. h( De koning en zijn regeering hebben van dit d< >eweerde manifest slechts door de dagbladen lit :ennis gekregen. d< ' d; Een protest tegen chauvinisme. v< In een aHike.l over de ■waarborgen voor ien duurzamen vrede, waarin hij wijst op de h< îoodzakelijkheid om wederzijds geen annexatie- vi plannen te koesteren, protesteert Pierre Re-noudel in de Humanité" tegen een door Maurice Barrés en diens ,,Ligue des Patriotes" gevoerde propaganda. Hij verdedigt de Fransche 6oeialisten tegen de aantijging van Duitsch-socialistische zijde chauvinistisch gezind te zijn en zegt dan ver-der : Indien de Fransche socialisten niet ge-aarzeld hebben deel te nemen aan de nationale verdediging, dan geschiedde dit, omdat het land werd aangevallen. Daarvan kon niemand hun een verwijt maken, want zelf s de Internationale heeft altijd het recht op nationale onafhankelijkheid verkondigd en den plicht deze^te verdedigen tegen iederen aan val. Maar de iransche socialisten hebben niets vergeten van hetgeen zij noodig achten voor een vreed. zame toekomst van de wereld. Zij zullen wei-ger-en tegen Duitschland, zelfs tegen een mis-dadig keizerlijk Duitschland, de schending van het recht ^ te begaan, waardoor indertijd Frankrijk is verminkt en welke voor làngen tijd de oorzaken van het conflict zou doen voortduren. Zij protesteeren tegen de zonder-linge propaganda van Maurice Barres en diens ,,Ligue des Patriotes", die, zelfs aan het front, kaarten worden verspreidt, waarop staat aan-gegeven hetgeen de geallieerden aan Duitschland willen ontrukken. Barres, zoo vervolgt Renoudel, is in zijn razernij, welke bijna niet onderdoet voor die der Duitsche chauvinisten, zelfs niet tevreden met den linker Rijnoever — enkele dagen ge-leden schreef hij zelfs: ,,Wij moeten den Rijn als grens hebben met de bruggehoofden op den rechteroever". En onze censuur, zegt Renoudel^ die vaak verboden heeft te sprekeu over de voorwaarden voor een duurzamen vrede, is genadig tegen-over dezo bedenksels, waarvan een eeuwig-durende strijd het gevolg zou moeten zijn ! De Schaolwet. De Brusselsche correspondent van Het Vaderland schrijft aan zijn blad: De toepassing van de Belgische wet van 15 Juni 191-4 voor verplicht lager onderwijs is door t oorlogslot, zonder dat de Belgische regeering or zelfs eenige practische proefne-mmg mee wagen kon, gansch en al in handen gekomen van het Duitsche be6tuur. Volledi^e toepassing komt nu met het aanstaande scliool-jaai, het eerste dat, na de oorlogsverklarin^, weer regelmatig beginnen kan. Volledige docîi ook eenigszins gewijzigdo toepassing, gewijzigd althans in dezen zin, dat de ,,'verpliehting" met zoo veel individuccle speelruimte gclatcn wordt als aanvankelijk het geval was. Een nieuwe verordening vair den generaal-gouverneur in België, brengt ons ter kennis dat artikels acht en negen der wet van 15 Juni 1914, tôt regeling van het lager onderwijs, voor het schooljaar 1915 door de volgende bepalin-gen vervangen worclen : „In de tweede helft der maand Augustus, wordt door de gemeentebesturen den kanton-11 al en opziener do lijst dej- schoolplichtige kin-deren overhandigd. Het tôt hiertoe voorge-schreven model wordt liierbij aaugewend. In de eerste helft van September wordt in elke gemeente, door de gemeente-overheid, een door den bevoegden kantonnalen opziener ondertee-kende oproep aangcplakt, waarin de gezins-hoofden aan de verplichtingen hun krachtens de wet op gelegd en op de gevolgen, welke het . niet naleven er van medebrengt. herinnerd worden. Dit bericht vermeldt uitdrukkelijk, : dat het gezinshoofd vrjj is zijn kinderen te < ^enden naar de school, welke hij *verkiest en dat liet verboden is eenigen dwang. op hem uit te ; □efenen, om hem een school op te dringen, wel- ( ke niet de school zijner keuze mocht zijn. 1 De tôt hiertoe voorziene onderrichtingen en ] meldingskaarten worden niet verzondon. Ter cervanging dharvan zenden de schoolhoofden Jen kîwitonnalen opziener, acht dagen na het iieropenen der klassen, een lijst toe met de ian;en der kinderen welke in hun school wer- ' len ingeschroven. De gezinshoofden, welke binnen acht dagen ^ la het heropenen der gemeentescholen hun- j îer woonplaats, hun kinderen niet in een ge-neente aangenomen of aanneembare school X îebben laten weten, waar zij hun kinderen la- j en onder^ ijzen. worden door dczen^per aange- r eekenden brief verzocht, binnen acht dagen c let bewijs te leveren, dat zij de verplichting c' lagekomen zijn. Wordt, na het bewuste uitstel" z Liet geantwoord. dan klaagt de kantonnale op- s iener de in gebreke gebleven gezinshoofden, z fegens tekort komen aan de hun krachtens rtikel 1 opcHegde véfpljcfc.ting bij den vre- h lerecliter aan". v — 1: Fransche schuldbriefjes, 1. De "Fransche regeering heeft in navolging s an de Engelsche kleine schuldbriefjes van o z n van 20 francs uitgegeven, die aan 'de post- d :antoren te krijgen zijn. De eerste geven 2. en d le laatste 8 centime per maand intërest. Die an 20 francs zullen na een jaar weer inge- d rokken kunnen worden ; de regeering betaalt s-laarvoor dan 21 francs, tenzij zij inge- g uild worden voor Staatspapieren van hoogore v 'aarde. . k .g Windhoos. S1 Hoe groot de kracht wel is van een wind-oos en hoe grillig die kan werken, daarvan f onden we ons Zondag overtûigen, meldt de Leeuw. Ct." uit Witmarsum. Een hoos v racht een bezoek aan een stuk bouwland, abij dit dorp gelegen, en waarop erwten en z\ arwe in hokken stonden Die hokken werden ?' iet alleen als kaartenhuisjes omgeslagen, , îaar de hoos narn geheele bosschen tarwe — V u die wegen nog al wat — over een afstand -r an wel 300 meter mee, om ze dan te laten eertuimelen ; zij voerde het erwtenstroo als ,• sertjes lioog in de lucht op, om het lier en er te verstrooien en rukte van een nabij- Z( -aande woning het dakraam open om liet dan eer diclit te smakkèn en de glazen te verbrij- i ?len ; teekende haar weg over het dak door )e ^broken pannen en verstoorde de electrische °r îleiding door de draden met stroo en touw te PC nwoelen. oc op Kaas in tin. te Gedurende eenige jaren is het département wf tn Landbouw van do Ver. St. bezig proeven en nemen met in zilver papier verpakte kaas. va >it^moet uit een gezondheidsoogpunt veel itéré rcsultaten opgeleverd hebben dan de in 'n ) openlucht bewaarde kaas. Bovendien ver- ee-«t men niets door verdamping en wordt hij ;n verkoop bij het ; snijden niets verloren, ve lar de kaas in stukjes van bepaald gewicht irkocht wordt. Het feit, dat deze verpakte kaas .geen korst eft, vergoedt voor een groot deel de kosten ,n verpakking. ©iid moederfje. Schets. (V ervolg.) Ze moeet Iict^geitestiMeke voorbij. De atm, ? 1 ,zou Z6.°°k maar meenemen. Al lani rulkend twam emdelijk het keteatje los, waar kende6 glï6l rStlag' En il6t bMst T<">rttrek D l hW( f fJ Uel1 Stal nit- 0P den pel bleef de geite Tenvonderd staau kiikeu Zoo verre kwam nooit,. Docli ]let vrouwtie lnjgend, trok harder aan het ketentie en, eei-si schoorvoetend, dan voorûitsprmgend, ein^ hei beest mee. „Toe, Belle, vooruit, Befie. Der 16 daa'' en we moeten vluchten. Hii zot ons vermoorden." J Buiten op de zandstrate was 't nu stille eu ^eilaten. De zonne zat hooge, hooge te glanzon de velden te overgieten met heur milde, gouden licht. In de verte, nier en daar, het bas-sen van n hond' of 't burrelen van 'n koe. Geen stifte1" gGr brak de angstige, drukkende "U aarhecn zou. nu het wijveke vluchten? Ze tende zoo weinig den weg, het was al soo lange, aat ze met verder meer geweest was dan naar de kerke en van de kerke naar huis. En on 'de velden was er geen levende zielo om den kveg te vragen. Opeens viel het moedertje iets j0 bmnen. In Parmentiers boschje, als ze zich laar eens gmg verduiken, daar zou heur zeker nemand vinden. „&om, Belle, toe. Den Duits iomt en hij zou ons vermoorden. In Parmentiers boschje zal hij ons nooit vinden." En hijgende strompelde het vrouwtje -voort, liep op heur stokske leunende, nu eens moe-;ende trekken, dan tegenhouden aan de geite, lie rond heur sprong en heur soms dreigdo imverre te rukken. Het mulle zand' stoof hoo^ >oven heur hoofd, telkenmale dat de geite 'n nlde sprong deed. Maar alsof ze nu ineens tien aren verjongd was, sukkelde ze, half loopend, lalf gaan, naar het boschje toe. Eindelijk was ze er. Ze 'liet zich zuchtend ln len gracht neerslieren om n asemke te lialeu n heur losgezonken liaren onder heur mutsko reer weg te bergen. Hevig beefden heur moede and'en en armen en heur beenen voelde ze intelen van vermoeienis, maar 't gaf riiets, nu 'as ze toch gered. Als ze eerst 'n poosje was blijven hijgen, wam in heur 't besef op, dat ze het boschje îoest ingaan om niet gezien te zijn. Kreune-nd tond ze decht, greep weer heur losgelaten landje, îykte de grazende geito mee en zich iep buigende om onder de takken door te ruipen, drong ze 'n eindje het boschje in. lier was ze verre genoeg, hier kon niemand eur zien. Nu liet ze zich languit op een zijde in het ikke gras neervallen en sloot 'n oogenblikje e oogen. Langzamerhand verstilde het hijgen an heure borst en uitgeput door de kràcht-îspanningen, door al die aandoeningen viel 3 zacht in slaap. De geite, nu los, was gulzig an 't eten van al dat weelderige gras. Met eur snuivenden asem kwam ze tôt bij het .huddende handje van 't slapende vrouwtje, at ze met heur harde tonge aan 't likken ing. Het vrouwtje trok slapend heur handje ;rug ;en de geit ging verder grazen. Ailes was doodstil rondom. Alleen in de îrte weerklonken nu eenige. geweerschoten. Laag aan de hemelkappe stond de zonne >en het moedertje weer wùkker \Verd en eenend overeinde ging zitten. Nog slaap-•onken lette ze eerst niet op het ongewono >ndom heur. Doch na 'n oogenblikje, toen > weer wat tôt bezinnen kwam, keken heur >gen vreemd in 't ronde naar al dat groen, lar die liooge boomen, naar liet mandje en tar de geite. En langzaam kwam weer 'n jet je het besef in heur op van wat er ge-uird was. Met 'n lichte rilling viel het woord onwille-iurig van lieur lippen:. ,,den duits". Angstig eef ze 'ix poosje luisteren of ze niets hoorde. iets. Ailes was stil, even stil. Alleen 'n zacht indje speelde nu tusschen de blaren. Wat zou ze doén? Trage kwam de avond in it loover hangen en de lucht boven heur 3i-d donkerder blauw. Allichte zou het nu heel donker zijn en nacht. Nu begon ze ook •nger te krijgen en do moegeëeten geite lag vens heur te herkauwen en 't was of heur gen vroegen: ,,keéren we nu weere?". Moe-rtje bleef nog eens goed rondhorken en toen niets meer vernam, dan, verre weg het bas-n van 'n hofhond, toeii prevelde ze: ,,uu 1 den duits al weg zijn". Al kreunend eu steenend, zich steunende op ur stokske, stond het vrouwtje reoht. Ze elde 'n stekende pijn in heur zij van 't ;gen. Heur handjes streken nog gauw het igerocht h^ar onder het mutske terug, •eken nog over heur schortje en toen greep naar liet mandje en naar 't ketentje van geite: ,,Toe. Belle, we këeren weere. Den itsch is weg." In één wip was de geite recht en alsof ze n weg nog wist en verlaugde naar heur illeke trpk ze het vrouwtje door het struik-tvas meê. Aan den grachtkant liet het Duwtje zich weere naar beneden slieren en lyterde • dan den overkant op, terwijl de ite in één sprong overwipte en in de Mandate bleef staan. STu ging de weg weer over de mulle zand-ate, trage, het vrouwtje diep vooroverge-K-en, zwaar letonendè op heur stokske, stram a 't liggen op dat vochtige gras in 't bosch. Do avond was bijkans geheel gekomen toen voor heur hekske stond. Het westen ajleen ' uog V°1 goud- en roodgetint, rood gelijk ed. Op den tast af ging het vrouwtje in 't Uetje de geite vastleggen en streek heur irna over heur pelsrugge: „Stille, Belle, ga 't keteltje lialen om u te melken." /'oor 't venster bescheen haar ineens in voile ît de gloed van d$n brandenden heerd. En ' leek ze wel 'n beetje 'n wijveke uit 'n ookje of 'n spookgeschiedenis. Iaar wie mocht al dat vier aangelegd hob-in den heerd P 't Vrouwtje dacht er niet na. Het was ailes zoo vreemd, zoo onbegrij-jk wat er gebeurde. Toen zo de deuren ach-zich weer dicht gesloten ha<j, bleef zo 'n enblikje staan om het uit te asemen, voor ze heur plekje in den heerd zou gaan uitrus-. Plots vielen heur oogen op de alkove, iruit twee laarzen over den boord hingen nu eerst hoorde ze het regelmatig snuiveu 'n ademhaling. erst schrok ze, maar onmiddellijk rloog or gedachte door h®nr hoofd : ,,'t moe6t Fons i zfjn, die thuisgekomen is ?" Maar dàt kon ;. De garde had gezegd dàt den duits Fons iïoord had. En toch 't.kon Fons zijn. Wat ; de garde van Fons, de garde was er niet geweest. • JOS. JANSSEN. (Wordt vervolgd.)

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad behorende tot de categorie Oorlogspers. Uitgegeven in Amsterdam van 1900 tot 1916.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes