| gers*e Jaaréanâ No. 254 Donderdag, 16 December 1915 S Cen DE VLAANISCHE STEM ten volk zal met ver g aan! ALGEMEEN BELGISCH DAGOLAD EendracM maakt macht DIRECT9E EN REOACTIE: PALEISSTRAAT 31. bovenhuis, AMSTERDAM. Telefoon No. 9922 Noord. Onder leiding van Dr. RENE DE CLERCQ en Dr. A.JACOB. ABONNE.VI ENTSPiilJS (bij vooruitbetaling): Voor Nederland per jaar gld ti ô — per kwartaal gld. 1.75 — per maand gld. 0.75. Voor Belgiti, Engeland Frankrij» en andere landen dezalfda pryzen, met verhooging van verzendingskosten (2U cent, per nummer), A DVERTENTIES 20 Cent per regel. Itgsn de pronkende Laawheid. Gij vraagfc, lieve kristene leze-r, dafc ik se uoemen zou de misdadige lieden die den yreg van hefc verderf zijn neergedaadd, en jliet, ongehoorde stoufcmoedigheid zâchzelf als toorbeolden hebben aangerwezen van onver-Jteerlijke deugdzaamheid ; gij verlangt dafc jj 20 schandvlek die phariseërs en scliriftge-leordeu die trofcsch vooruit getreden zijn in tempel van hefc flaminganfcism — ^ daar op de voorzefcelen troonend, de stille bewondering van de eenvou-jjge gemeent/e gefcrokken houden op liun officieeJe kleine personen en Irun groote pels-Jk zal het niet doen, vlaamschmin-nende zieliem, omdafc vele namen onwaardig zijn in deze plaats genoemd te worden. Ik zal liet niet doen omdafc er enkelen zijn die sondi^en buiten hun wete en nieb strafhaar ajn voor God- Ik zal hefc niet doen omdafc do soliuldigsten het eeirsfc zouden opspringen «n door een breed gebaar van verontwaar-di^rng, wauorde en stoornis verwekkcn in dit heilig buis waaj vrede moet heerscheu. Wanfe ach, Vlaamschm innende zielen, wat raoefc ik doen inzien, wafc raden, wat laken? De lialve gemeerute is verdord en vardorven door de zonde van eenigen. Hun giffcadem heeft de lucht verpe&fc en waar ge ook vliLchi, m iekfce waait U in raond en longen* De miMaad is de zede en het kwaad de ge-ffoonte. Wee, o wee ! De liooge lcfzang is outaârd iu praalmnziek, de wierook heeft een £eur van muscus, de heiiige vaten worden besmefc door de aa.nraking van on reine hcden, de graven worden ten grofste ont-aerd met zware zerken en doode blœraen, de God der sohoonbeid wordt niefc ge*vierd cm'Hem, maar om het brood dat brokkelfc van zijnen disoh. Waar is die vrome krachfc die de kluie-i {ers breekfc der wereldsche weedde, "der zoefce gemakzuclit ? Waar is die eerbied die knielt ! vol vree3 en outeag onder den zegeoiendexi dnik van een lieimnisvolîe grooblieid ? Waar is die aandadit, diep en wondei-baarlijk, daarin bet aardsolie vergaafc en hefc hemel fche wordfc " Waar is die liefde, die reine, ; groote, sebooue, die de harfcen in zuivere : vlammen ten hemel doet slaan en door hoog- ; meoschelijk gevoel de rnelen doefc opzinderen tôt in den achoofc der goddelijke genuchten, die liefde die doet vergeten dén rijkdom, den it>3;n en de rust, en zaligt uit ha-ar zelf, die gelooven in haar, zonder aohterdoaht, amder argwaan, geheel en oneindig ? 0. de deugd is ons een vreemde geworden, en wij hebben haar veraohfcend den rug toe-gàeerd! En daarom zijn over ons gekomeii deellende, desahande en de sohaamte. Daar-om zijn wij geworden als schaduwen van siaduwenj scbnw voor hefc lichfc van de m. Maar de pliolitigen voor God zijn daar met met ons, boetplegende en borstklop}>en-de, geknakt door een innig, l>esef van laag-ieid en onwaarde; zij wandelen met vasteu ^oet en boogen kop, prekend met luide ftemmen en wij water kwispèlend over elkan-tar, terwijl 'hun bànnenste opdroogfc van afgunsfc en nijd. \Jk waarschuw tegon hen ! Zij scliijnen uit door een wantrouwend ïoorkomen. door een schijnheilige stiptheid ® heb vormvol gewiohtelooze, door het bij-trengen van nuttelooze nieuwigheden, hefc mtetallen van devotelijke beuzelarijen, hun knieval voor en hun amen na de anderen. 7j'j bedillen en bedotten zondex reden en fonder einde, bcchimi-en hua evennaaste en sohrij.ven God zelf de wt, voor : Zij hou-^eQ Hem een oristandige rekeniug gereed Tan aflaten er verdiensten, en bopalen, leeds op de .vereld, de wijdte van hun kroon inien hemei. Zij zijn vermogend onder de menschen, en 11UJl ^°°û is groot op deze aarde. Maar zij : £ebbôrL voor de eeuwigheid niet gezaaid, en ZU^6n der eeuwigheid niet oogsten. Hun ^rk ts 3neeuw op hee£e sfceenen gevallen, gHnsterwerk van ééncn da°;. Dr. HENË DE CLERCQ. Kern* îudien de Vlamingen krachtdadig en voi-aan wiHen dat hun ne Taal wederom vf Wor<^e îh het Parlement en de ge-tu en' i-n de bureelen van het be-u r' lQ de seholen, in het léger, op vol-ui. .en ^lijken voefc met het Fransch, de Hngt enkel van hen af. ELISEE RECLUS, De Vjaamsche akker. Nu wordt in de Vlaamsche gemœderen geafcrooid hefc goede eu deugdeLijke zaad der Vlaamsohe Nationalistisohe Gedachite. En ziet : Zij schiet wortel en zij groeit-zichtbaar ! En rondomme komt het op boven aarde, hefc frit^sche groen, de kleur der hoop ! De Vlaamsohe akker ligt zvvaar van den toe- j kamstigen oogst. Zijn boezem zwelt en golft en zuclit in barensnood ! j En luisterfc : overal sfcijgen geluiden die zdch beelden tôt stemmen, worstelend naar boven streven, kraohtige stemmen, man-nenstemmen, luidop! Niet meer de schuchtere en bango ver- ! zuchting van het verdrukte volk. .Neen, de : blijde en fiere verwaohting'van een reohtop- j scliietende stambewustzijn ! En na den oorlog, wanneer de donkero | dreigeude wolken weer zaïllen zijn afgedre-ven, en de eeiste zonnige vi'ededag a-an 'fc klareai gaat, dan zullen wij de fceere kost- ! bare stengels in Ylaamschen bodem over- 1 planfcèin. En daar zal dan groeien de sfcerke boom van Zelffcestuur, diep wortelend in de vezelen van Vlaanderen's ziel. De Vlaamsche grond is opengereten en omgewoeld. De versche aarde wacbt op vea*-f-cheai arbeid. Een kraohtige hand aan den V'iaamschen ploe». Hefc werk dœfc deugd in de open vrije luciit ! Een nieuwe tijd breekt aan. Een nieijwe frissohe luclit ua het onweer! Nieuwe gloed in de longen nieuwe klank in de gtein. Een nieuwe tijd ; een nieuw geluid ! Hoort hoe j liet ruisebt ! Hoo hefc bruist ! Legt uw oor aan den goeden Vlaamsohen grond. Hoort | hoe het harfc klopt van moeder Vlaaudéren ! ! Een Vlaamache znel in 'fc Vlaamsohe lijf ! ! Eigen vuur in eâgen geest ! Eigen huis op j eigeu land ! Niot meer verdinkt of veirban- j nen, vervreemd, verbaetej-d en ontaard ! Eigen ?-ard aaji eigén haard ! En de kring der Vlaamsche familie wotrdt. weer geslofcen, en in haar sdhoot gekoesterd het jonge leven va-n den Vlaamschen geeetl Stemmen van zelfbewustzijn, niet te sm.> reu, weejrklinken ! En zingeai het bewustzijn vain eigen waarde en wa-ardigheid, van ; leveaislust en .>Iij geloof, van weten en wil-len, van wenschen en winnen ! O Roeiland î Hoog op uw toren, weer gaimt ! En luidt triomph in Vllaanderland ! Xr. DE JONGH 'T FOLEN. la fe vol van Vlaanderen. Nog beur die trotse akkerboom Zij eeuw-gekrooude breeë top % Vol fierheid naar die hemel op, En dra sij toekoms sonder sohroom. ] Nafcunr hefc op sij sfcoere stara Die spore van geweld gemerk, ; Maar krag wafc sfcrij word taai en sterk, ' Waar krag wat strijdloos blij, verlam. j ] Die plant, wafc groeiend in 'n nag, i Teen wind en sonneskijn beskutj Alleen ma-ar kos uit d'aarde pufc, Is rank van steel, maar sonder krag. Die blaanfcjes, o so fijn en fraai, ^ Verlep bij d'eerste sonnesteek ; z En knak, die ranke stengel breek 2 Bij d'eerste windjie wafc dit aai. * Maar d' akkerboom vol fiere moed * Bou hoog sij tempel in die lug, -'n Skuilplek waar die vools in vlug <e Als d1' element se kragte woed. l So staat hij daar, die farse boom, Vas. in die aardkors ingeplant, -, Scos rotse waar die see op strand z En skuimeud, kragtJoos fcrug moet stroom ! ^ So leef daar nog 'n kl sine voîk ^ Onfcroof van reg en geeotlik brood; v Maar deur 'n groot verlede groot. t Sal siroter toekoms deur die wolk J Wafc nou die dag verdonker, breek l O Vlaanderland ,die Leeuw gefcrou, ^ Hefc jij jou moed en krag behou: Die dag sal breek, die nog verbleek ! Th. WASSENAAR. n I— ■ — l Roskam. ; 7. Wie zijn do handiangers der Duitsohers? Er zijn er die aan de VI. St. verwijten e dat zij de Duitschers steunt omdat ze niet ^ wil hooren van Belgische annexatieplannen (' en van inpalming van Luxemburg. Maar juisfc wij zijn veel eterker vijand (j van Duitsche veroveringslust dan andere o die voor zich zelf willen veroveren en het v impérialisme maar slechfc vinden wanneer i.ç zij 't bij vreemden zien. g Wij voor ons zijn tegen het Duitsche îm- ® perialisme niet omdat het Duitsch is maar ^ ook omdat wij tegen aile impérialisme zijn. Als Vlamingen zijn wij sinde lange eeuwen te veel vertrapt om ons niet tegen elk vertrappen te verzetten. En daardoor sterkt men in Duitschland \i zelf, ook de kracht der vrijheidslievenden. Door onze volksgezinde houding ha]eu wij iu Duitschland zelf het geestéîijk pa-ard van Troje binnen: den afkecr van de macht-politiek.En hefc is ons een groote vreugde te zîeu dat er voor een zoodanige politiek in al!» landen van Westelijk Europa steeds meer en eminenter stemmen opgaan. Over Engeland lezen wij b.v. het volgen-de bericht in de ,,N. R. C.": Wij hebben weergegçven wat Mastennan, gewezen lid van het Engelsche kabinet, in de Nation (aangevuld in de ,,Daily Ohroni-cle) had geschreven over vredesvoorwaarden zooals hij zich die denkt: de Rijn, Duit6ch-lands Westelijke grens; Sleeswijk aan De-nemarken (dat Sleeswijk grootendeels zuiver Duitsch is, schijnt Masterman niet te weten), Polen onder Rusland ; de Duitsche vloot weg; 2000 millioen pond schadever-goeding aan Frankrijk, enz. ,,Men heeft mij dikwijls beschuldigd," schrijft het Parlementslid Arfchur Ponsonby in de .,,Nation", ,,dafc met wat ik zei of schreef de Duitschers hielp. Ik heb die bo-schuldiging nooit begrepen. Als men mlj en anderen die er over denken als ik ia Duitschland aanhaalt, zijn de eenige men-schen die wij aanmoedigen de veretandig© en gematigde anti-inlijvingspartij, die een blijvende scliikking op den grondslag van nationale veiligheid . naetreeft. Maar Tiitin-gen als die van .Masfcerman helpen tastbaar den vijand, aangezien zij de onverzoenlijken in Duitschland stij-^en, die aile partijen kunnen vereenigen tegenover een blijkbaar voornemen om hun land uiteen te rukken. Dat is het wat den oorlog moet verlengen." Dat een oud-lid van het kabinet zoo schrijft ma: de zaak te erger. Een Amerikaanscfi oordeel over neutralit&it Van de hand van den bekenden Ameri-kaansciien gesoliiedschrij ver Charles H. Lea ; ,,Het Engelsche volk kan tegen een groote mogendheid van het vasteland van Europa geen oorlog voeren, zonder net bestaan van het ge-hoele Britsche imperium op hot spel te zetton. Het oogenbiik, dat het lot van dit rijk op het spel staat, is aangebroken, wanneer het Engelsche rolk in een dergelijkon oorlog of bij de roorbereiding daartoe de Engelsche eilanden in Je Noordzee als oorlogsgebied beschouwt." M'aar verder nog moet dit gebied worden uit-gebreid. „Het voor Engeland wenschelijke oor-logstooneel begint eerst met de kusten van het Enropeesche vasteland en strekt zich o'ost-praarts naar hefc nationale centrum heen, welks rerovermg of vernieling eerst aan den oorlog îen einde maakt." De kleine staten, die hier in tiet gedrang zouden komen, worden in de vol-jende rege^en bedacht. De ingewikkelde rege-ingen van den vredestijd „hebben met de ge-velddadige vereenvoudiging van de verhou-iingen in den oorlog niets te maken". En ver-ier: ,,De neutraliteit van een kleinen sta-at vordfc een anomalie, wanneer deze eta-at bin-îen het gevechtsterrein ligt, waarheen groo->erë volkon "zich in him strijd tegen elkaar aïoeten bewegen. Een staat met een dergelijke igging wordt steeds gevechtsterrein, totdat het len een of den anderen der tegenstanders ge- i ukt, dien staat binnen het terrein zijner opéra-nés op te nemen en den strijd naar het land ran den vijand zelf over te brengen. De natursu- j isatie van deze drie landen (België, Nederland ] >.n Denemarken) heeft hefc oorlogsgevaar doen oenemen, niet verminderd. Eerst nadat zij bij le militaire operatiebasis van het Britsche im-lerium zullen zijn getrokken, doordat hun ►ostelijke en zuidelijke grenzen tôt militaire jrens van het Britsche Rijk in Europa ge-naakt zijn, beschikken die staten en het mperium over de mogelijkheid van hun in-tandhouding",La Question des snnexions. In een redactioneele nota boven aan een >rief uit Londen const«afceerfc de XXe Siècle net vreug'dej bijna aile Belgen 't akkoord ijn over de noodzakelijlkheid van een uit->reiding van Belgie's grondgebied. Ja wel ! de journaListen en de mooi-pra-ers, Maar konden wij hefc ^hfce volk eus hooren spreken : de ^Jjveraars en han-elslui die de werkelijkv "'Isfcauden kennen n niefc geheel door hefc Duitsche kapitaal :ifc hefc Rij.nland; willen verdrongen woiden. De werkende mau, burgers en arbeiders ie te veel geledeu hebben om nog met. reugde nieuwe avonturen te gemœfc te. ien. Allo anti-imperialisten en democraten ijn tegen annexafcie. Slechts menschen die a den laatsten tijd te veel slechte lifcfcera-uur hebben gelezen van Maurice Barres en an een Sfc. H. Chambelaàn, willen ook wafc e annexeeren krijgen en schijnen als Belgen aloersch van de bloedigo lauweren der roob-sfcaatsche impérial isfcçn. En nu weten wij mefceen dafc in de XXe Icièole niefc alleen Maurice des ômbiaux ao gek heeffc gedaan, maar dat de heele edaotie wil gaan annexeeren. Wij lezen in de Burgcr, het ou lo ngs gesticlite ationalistischo Zuid-Afrikaansche blad : DE SOORT VAN OPVOEDING, ie gegeven wordt aan onze armere mensen î dit land! Fier is eeu voorbeeld. Het is een 3o;enaamde armschool met meer dan honderd inderen, bijna uitsluitelik Hollandssprekend. [et hoofd der school kent geen woord Hollands n op die school wordt geen Hollands onder-ezen. Jaar na jaar koml' de schoolinspekteur înmaal naar deze komedie kijke-n, de gezag-sbbende noemen het dan ,,annual inspection" - en rapporteert. Noch de onspekteur, noch a schoolraad, noch liet Département van nderwijs, noch iemand anders die gezag heeft, jrstaat dat dit cen schande en eèn komedie en. moet zijn. Welk een mooie opvoeding krij-m zulke kindertjes, niet waar? Is er wel nog >n land onder de zon waar men voorgeeft, it iemand kinderen kon opvoeden van wie hij e moedertaal niet verstaat? Ja, Vlaanderland! —J LAAM0EfîE?l DAG NAGHT DENK iK AAN U. Uit de Fers. De briaf van VGiksvertegsnwoordige i. Adelfons Handerickx. De Franskitjonsche bladen in de klem. Onze lezers kunnen do striemende afstraf-fing nog met vergeten zijn, welke do "Vlammg uifc één stuk, Mr. Adelfons Henderiokx, aan do tweo buitenlandscho organen v^n het Bel-gisch franskiljonisme : ,,L'Indépendance Belge" en ,,Le XXe Siècle", toediende. Beiden had-den, zooals men weet, uit den brief door den Wallonisant Buisset naar den Duitsch en gou-verneur-generaal Frh. von Bissing geschreven om onze'taal achteruit te stellen, een paar aan-halingen opgenomen, die zij aan onzen Vlaamschgezi'nden voorman toeschreven ! De ,,XXe Siècle" voegdo er nog een hoop verwijten en verdachtmakingen tegen den Antwerpschen afgevaardigdc bij, terwijl de Indépendance" zich vergenoegde het uittreksel uit den brief af te drukken zonder kommentaar. Do afzweeping in ons nummer van 6 Novem-ber verschenen, heeft bedoeldo bladen in 't buitenland bereikt en ,,L'Indépendance Belge" voelt dat het best is eenvoudigweg te.bekennen dat zij zich vergist heeft. We lezen immers in haar nummer van 24 November : ,,Waarlijk, de brief die aan Mr. Henderickx werd toegeschreven was wel degelijk van M. Buisset, zooals blijkt uit volgend schrijven. dat wij ontvingen en dat ons de vraag doet stellen : Was het een flauwe grâp of cen looze streek? ,,Peru Hôtel, Woburn Place, W.C. ' ,,Heer Bestuurder, ; ,,Het schijnt dat. de Belg uit Holland, die „den zoogezegden , brief van 1. Henderickx ,,naar niij.n vriend M. de Rynck gestuurd had, i ,,een grappepmaker is. Hij had bemerkt dat de. 3,Fransch-Bq]gischo pers de uitspattingen van ! ,,de heeren Buisset, Colleye de Weerdt en eenige 1 ,,dozijnen andere Vlaamschhaters,. geheel ver- { ,,zweeg, .terwijl integendeel. een enkel woord 1 ,,van een onzer Vlaamschgezinden, een cchten ,,storm ontketent. 1 ,,Daaropi js die Belg op den inval gekomen < ,,eenen brief door M. Buisset, volksvertegen- ' ,,woordiger voor Charloroi, laar vrijheer von ^ Bissing .gezon.den, eenigszins te wijzigen, om „te zien of die .tekst, wanneer hij hem aan ' ,,Mr. Henderiokx . toeschreef, geen hoogver- ; j „raad zou worden in de oogen van die pers. ,,Dio Belg, heer Bestuurder, heeft ongelijk ] ,,gehad zoo to liandçlen, en .wel om tweo rede- ' ,,nen: Ten eerste, de houding van do Belgische ,,pers, welke dien onervaren niaii zoo ergerde, ^ ,,is enkel de voortzetting van eeno oude ge- i „woonte. Daarenboven heeft do list niet al c ,,gegeven wat men ervan vorwaclitte. ^ ,,Wat er ook yan zij, M. Buisset ' t aile ,?geval de schrijver van den brief. dien , met ^ ,,lichte wijziging, hebt laten verschijnen. Gij ( ,,kunt er u van overtuigen in .,Vrij België", 2 ,,van lOn tôt 17n September 1915. ,,Àanvaard, Mijnheer de Bestuurder, de ver- 1 ,,zekering mijner hoogachting. ^ „Henri Borginon". * Wat aftakeling voor de ,,Indépendance" in dit leuke brief je van den heer Borginon! «Ta zeker : 't Is cen oude gewoonte (,,une tradi- ^ tion constante") van de Franco-Belgische pers 0 — en bij de ,,Indépendance" is die traditie zeer oud ! — steeds de Vlaamschgezinden te lijf te gaan en hen te behandelen zooals de wolf deed met het lam in de bekende fabel van La Fontaine. In de maand Maart reeds sohreef de heer Fir-min van Hecke, de fijnvoeligo kunstenaar £ waarover deze week in onzen .,Letterkundigen Prijskamp" geproken werd, uit Londen naar F de ,, Vlaamsche Stem" : ,.L'Indépendance Belge" zit velen in de ï keel. Zij tracht hier eenige onwaarheden te 7 verspreiden waartegen zal worden opgekomen en waarover ik later zal schrijven. De houding T' van dat papier tegenover de flaminganten is z eenvoudig weerzinwekkend, en de brieven uit ^ Holland van den kluchtigen Terwagno, onder ^ meer, munten uit in dat opzicht." y John Adams, een oud-leerling van het Ant-werpsch Athenaeunï, beklaagt zich over het- ^ zelfdo feit, waar hij in Februari naar do „VLiAmsoho Stem" schrijft: 'J ,,Onze taal wordt'hier (iu Londen) voortdû- i. rend miskend en versmaad, beschimpt en bêlas- ^ terd, en dat natuurlijk door onze eigen broe- -y ders, door menschjes, die, nu in 5t uur van ge- z vaar, ouden wrok niet stillen kunnen en den- Zi ke.n dat het oogenbiik gekomen is om de Vlaamsche Beweging in stilte voor goed den nek te ^ kraken. Twee Belgische kranten verschijnen te b Londen : ,,Indépendance" on ,,Métropole", w beide in het Fransch en beido tegen ons, zelf s ^ nu nog; nu zelfs meer dan ooit." \\ En met ,,XXo Siècle", ,,Echo -Belge", h ,,Journal des Réfugiés", was het even erg of k nog erger gesteld, zoodanig dat zij allen zon- n: der uitzondering, de les verdienen, welke de h heer Borginon daar zoo meesterlijk aan die h organen van 't franskiljonisme stelt; maar w ook de Regeering kan dat schoentje aantrek- d ken. la Heeft zij niefc gedurendc dertien maandeu do u Vlaamschgezinden en heel het Vlaamsche volk, t< dat nochtans, volgens dr. Van de Perre, 75 tôt n: 80 % zijnor zon en aan den IJzer heeft staan, zi laten miskennen, hoonen en verdacht maken? g1 AVaarom zweeg zij toen al die Franschgezinde bladen ons uitdaagden ? toen een Gérard Harry schreef dat het toekomstig België eentalig n Fransch zou zijn ? Waarom liet ze een Maeterlinck uitroepen dat wij voor de Latijnscho beschaving. dus tegen ens eigen volksbestaan, vechten ? Waarom gedoogt zij dat men onze j'arme vluchtelingkens ontaardt in de Franscho j' scholen? Waarom doet zij de taalwetten niet toepassen in het vrijgebleven stukje Belgischen grond? Waarom behandelt ze onze Vlaamsche soldaten erger dan Gurka's en Sikh's, want ja dezen hebben nog eigen aanvoerders en onze <j, jongens worden in den dood gezonden, zooals w Van Cauwelaert het zei, door officieren die ze niet verstaan! ^ Dit ailes - heeft onze Regeering oogluikend w laten gebeuren! Doch, wanneer. de Vlamingen, het tergen moê, reclitgesprongen zijn om zich c', to verdedigen, dan hebben onze ministers on- ^ middellijk do vermetelen gebaribliksemd en twee Staatsambtenaren, De Clercq en Jacob, onwankelbaar trouw aan België, maar even ^ trouw aan Vlaanderen, met een ukase afge-steld ! ^ Nooit is het stelsel van twee maten en twee gewichten partijdiger toegepa-st, nooit trad do Belgische stiefmoeder liardvochtiger 1 ^ tegen haar Vlaamsche kinderen op. r. Dût zal do heer Borginon zoo goed gevoeld ^ hebben als , wij, toon h y zijn briefje schreef, a-en daarom ook gewa^gt hij van .,lioogver- gj raad" (,,haute-trahison'" ), waar men tegen ^ de Vlamingen voor een niefcigheid meê schcrmt, aJ terwijl de Franskiljons en Wallonisanten zelfs mx\g goede vaderlanders zijn, wanneer ze de hulp van den vijand inroepen tegen onze taal, of, gelijk in Appel aux Wallons, aamhechting bij Frankrijk vragen. En waar de heer Borginon schrijft dat de list niet heelemaal naar wensch is gelukt bedoelt hij zeker het verschijnen van den brief zonder eenig kommentaar. Zulks doet verondorstellen dat do lia versche ,,XXe Siècle" • hem niet heeft bereikt, want anders b.ad hij gezien hoe die met twee knuppels tegelijk op den Vlaamschen zondebok geval- . len is. ,,Hefc verwonderde haar niefc dat volksver-begenwoordiger Henderickx zoo iets geschreven had naar vrijheer von Bissing! Hij was immers een ,,germanophile", een Duitschge-ainde! Sedert het begin van den oorlog had hij ai menigen bokkensprong in die richting gedaan, enz., eriz." j En het propersto van a.1 is nu dat, waar :1e ,,Indépendance" haren misstap bekent,_de ,,XXe Siècle" integendeel, van hetgeen zij in t ïiaar nummer van 28 November Une mésaven-bure amusante (Een vermakelijken misslag) noemt, gebruilv maakt om op do flaminganten în hunnen taalsfcrijd te kappen, ons voor ; ,Kommandanturs" (???) uit te schelden, ja ^elfs hot ,,doctorale" Vrije Belgie wordt erbij jesleurd en over den hekel gehaald. j En zonder zich te sohamen, roept de Ha- j rersche ,,officieux" uit: Die zaak bewijst de eerlijkheid en de on-3artijdigheid van ons blad, want „le ,,XXe Siècle", dans l'article où il s'en prenait à Vt. Henderickx, a adressé exactement les nêmes reproches à M. Buisset, relevant à sa >harge uno faute dont l'analogie s'explique tujourd''kui". Ge moet maar dur\ren! *Dus de ,,XXe Siècle" zou aan Buisset de-Kilfde verwijten toegestuurd hebben als aan lenderiekx. ,,Fidèles à notre tradition contante (2), gaat ze voort, ,,nous avons donc •éservé un traitement égal à un député wallon it à un député flamand qui semblaient égale-tien t coupables". Welnu, ,,XXo Siècle", hoe eerlijk braaf gij i ook wilt voordoen, dat is niets minder dan en nieuwe, grove leugen op uw franskiiljons-;e weten. Immers, den Vlaamschgezinden 'olksvertegenwoordiger hebt gij bezwadderd, iem voor Duitschgezind uitgescholden, hem nenige ,,incartades germanophiles" sedert 't legin van den oorlog toegeschreven; bij uw iVaalschen vriend Buisset," nochtans een po-lï-iek tegenstander van u, niets van dit ailes 1 Selfs nu nog gewaagt ge enkel van }Juno aute"... en met berekende dubbelzinnigheid oegt gij er bij: dont l'analogie s'explique ujourd'hui. En daarbij geen woord van ver-ntschuldiging tegenover hem dien gij gel as-erd hebt! Kan het partijdiger, oneerlijker? Welnu, ,,XXe Siècle", gij die bij uw stich-ing geaasd hebt op flaroingantisme, maar ens door Vlaamsohgezinden steun sterk en 00 allengskens ,,officieux" gewordon, ons dan en ezelssta«nip hebt gegeven, zoolang we in iw blad geen volledig eerherstel voor onzen rouwen voorman, volksvertegenwoordiger idèlfons Henderickx, zullen gélezen hebl>en, •lijven we lieelemaal bij het oordeel dat mtwerpen-Boven in zijn laatste nummer, ëgen u volt en noemen uwe handelwijze tegen- ' ver de Vlamingen echt ,,walgelijk". Dr. AUG. BORMS. , : VI.N. - De crisis in het A. N. V. Naar aanleiding van het ontslag van Prof, itruycken als bestuurslid ivan het A. N. V. . ihrijft S. in de ,,Gazet van Brussel" : j M. Struycken verlangde niet meer of niet . lin dan dat het Algemeen Nederlandech Vor- , ond partij zou kiezen tegen de Vilamingen die et belang van Vlaanderen boven ailes stellen. : <en iegelijk die weet, dat het Verbond, naar . lid van zijne standregelen, zich nitslmtend , îet stam- en taa'lljelangen heeft in to laten, < a-1 de voorstellen van den zeor goleerden heer ] p zijn minst onkonsekwent vinden. Zijn aftre- • en is in ieder geval een uitstekende zaak voor 1 et Algemeen Nederlandsch Verbond, want ] eden die in het bestuur komen zetelen enkel < n alleen om er hun eigen opvattingen door te î rijven, zelfs tegen het doel der Vereeniging i î, worden op een gegeven oogenbiik onwermij- 1 alijk een faktor van ontbinding. M. Struvc-en kan een rechtschapen nian zijn, maar in en schoot van het Algemeen Nederland&oh erbond was hij feitelijk een kwade geest; bij ijn vertrek roepen wij hem hartelijk, doch >nder verdriet. vaarwel toe. Dat men niet dènke, dat wij verlangen dat het îstuur van het Algemeen Nederlaudsch Ver-3nd partij kieze tnsschen de twee richtingen, elke de Vlamingen verdeelen; daarom hebben ij een te groot besef van onze verantwoorde-jkheid. Van het Verbond moet een ieder, die at goed meent met den Nederlandschen stam, nnnen lid blijven. Van ons zal dan ook niet do inste poging uitgaan om door list of geweld ît Algemeen Nederlandsch Verbond op onze j ind te krijgen, en wij keuren volmondig af ie zulks wel poogt te doen. Wij hechten er aan I 3ze verklaring af te leggen, omdat er in den atsten tijd door verscliillendo groepjes, van £ teenloopende richting, herhaaldelijk middelen c >t zielewinnen en tôt liet uitbr^idon hunner 1 acht zijn gebruikt, welke wij liefst aan meer îidolijko landen zagen overgelaten. Voor ons | îldt nog steeds do oudo Vlaamsche waarlieid : Eerlijk duurt het langst." —t F 1 ver het plan van het Ho^andsch-Belgisch s Verbond van 1905. v Do „Niieuwe Courant" publiceerfc een eerste t -tikel van een breedvoerigo bespreking van ?■ ugène Baie's brochuro „La Belgique de r îmain". 3 Naar aanleiding van Baie's bewering dat het v an der versterking van Vlis&ingen in Den aag zou opgevat zijn ten believe van Duitsch v nd_. verklaai-t schrijver der artikels nogmaals v it Nederland's politiek steeds stdpt neutraal v as en gaat dan door als volgt: î: Het is dan ook dio po'iitiek geweest en niet h î Duitsche inv.loed dien Baie veronderstelt, b elke hij aan zijn talentvolle pogingen van s '06 om een economische, maar ook politieke F 1 militaire verstandhouding, straks verbond, n isshen Nederland en België tôt srtand te bren- g m, in den weg heeft voelen staan. Die pogin- g m zijn uitgeloopen op do vorming van de ou- ! k ficieeelo Nederlandsch-Belgisciho Commissie, 1 alke na eenige vricndschappelijke samenkom- h en en feestvieringen te Brussel en Den Haag d j gebrek aan werk aan 't kwijnen is geraakt. ! g ij nam den naam aan van eommissio ,,ter be- o udeering van do economische vraagstukken t-kende de Ixilangon van beide landen", maar , d it heeft niet aan haar bevorderaars van Bel- g sche zijde gelegen dat zij haar taak dadelijk n j haar opriohting zoo nauw heeft beperkt. '/ r was voor do Nederlandscho mannen, die in v lo oprechtheid een haTfcelijkw verstandlhou- d ding, een beter wederzij-dscli kennen en waar-deeren, een na-uwer aanîhaJen ook van de ban-den met den \laamsohen stam, tusschen de twee^ nabuurstaten wensohten, geen soberpo politieke blik noodig om te zien dat de Be'Igi-sohe aotie van den aanvang af een veel w ijdere strekking had. De belangen wa-arvoor men zich aan dien kant te weer steldo, lieten zich waar-deeren in deze volgorde : die van België, dio van Frankrijk, die van Nederland. Ware het noodig geweest onze oogen dââr-voor to openen, de Fransche generaal Lang'.ois had er met zijn gerucktmakende brochure voor gezorgd 2)... Wij citeeren ,,Nous avons indiqué brièvement combien est solide le réduit fortifié de la Hollande; au point de vue de sa propre défense encore, cette nation a beaucoup moins Sagner <Iue sa voisine à une entente armée" (p. 9o) ^ ,,Nous verrons ultérieurement combien les intérêts français sont liés à la réalisation ^ de l'entente hollande^beîge" — het^een dan in het slobhoofdstuk : Les intérêts français nader werd aangetoond. Hot was dan ook opmerkelijk dat liet Waal-scOio élément in de Belgische commis6ie niet s.echts overwegend maar in den aanvanc zelfs a'deenheerschend was. Sterke aandrang van Ne-derla.ndsche zijde was noodig om er aan enkel e Vlamingen toegang in-te verstha.ffen. De emi-nente Beernaert begreep dat het noodig was en verleende zijn machtige tueschenkomst. 2) La Belgique et la Hollr^nde devant le Pangermanisme — Berger-Levràult et Cie. Paris 1906. Steeds meer sympathiebetuigingen. Het stuk dat wij hier, in den vorm waarin net verzondon w-erd, weergeven, gaat uit van een groepje jongere Flaminganten, vroefere vrionden van dr. Jacob, die in liem, ook vo6r den oorlog^ den primus inter pares za^ren en on de welke hij steeds 'n richtenden invloed heeffc' uitgeoefend. In zijn kalmen, waardigen vorm geeft het zeer juisfc den geest dien deze richting bezielt weer. Zieliier: Aan do Heeren Dr. René do Clercq en Dr. A. Jacob. Hooggeachto Heeren, Na de betuigingen van verkleefdheid on bewondering die U reeds van gëzaghebbendc zijdo toegestuurd werden, zii het eenige jongere 1 lannnganten uit Antwerpen vergund een nedçrig woord ran dank tôt 17 te richten'voor de offervaardigheid, die gij in den strijd voor het vlaamsche volk tegenover de Belgische Regeering botoond hebt. XTJn efn cl-'e voor de toekomst van ,de Vlaamsche Beweging zoo gewichtig is, en waarin hefc wegens do verborgen aktie dio tegen ons bostaan als volk gevoerd wordt, een plicht voor ieder weldenkend mensch is, de vor-men te zooken die ons tegen verdero verdruk-king beslist ziillen beschermen, komt deze daad ran eerlijkheid en belangloosheid ons vertrou wen m nwe leiding sterken, en ons nlichtbesef rerlevendigen. ■ÏVanr gij geoordeeld hebt dat het eenvoudig ;iw plichfc was, eeno Regeering niet ten kostô ran een volk to dienon, waar gij uwe persoon-Li] lie belangen met ten koste van de volksbelan-?en hebt willen bebartigeu, waar gij, Hoog&e-ichto Heer Do Clercq, zulko zware verantwoor-lelijklieid tegenover do nwen uit liefde voor uw ^erongelijkt volk druft to dragen en waar o-fj Hooggeachte Heer Jaeob, een scliitterendè oopbaan durft prijsgeven om uwe handsn voor ien strijd vrij te houden, daar hebben wij U villen betuigen, dat de grievende maatregcl Jie,_ trots uwe gehechtheid aan het Koninklijlc duis en het Belgische Staatsverband, tegen U ;etroffen wordt, voor ons niet minder grievend 9'.. dien blijk van eerbied en onverdeelde toe-K'ijding U de gegrondheid van uwo overtuicinn-;al bevestigen." Zoovelen wenschten te teekenen dat, waar nen zich eerst tôt een kleineren kring bepalen :ou, de grenzen als van zelf overschreden wer-en, zoodat het manifest verzonden werd met 195 handteekenen, en dit ondanks de beper-ting, enkel menschen van zekero intellektuali-eit te laten teekenen. Er zijn onder dezen dok-ers studenten, onderwijzers, jongere letter-jundigon en kunstenaars, staat- en stadsbe-iien; ja, ook Ieerlingen der hoogste klassen an onze middelbare en normaalscholen wensch-en hun solidariteitsgevool met hen die hunne ee^raars konden geweest zijn, te uiten V eelbelovcnd is deze "lijst, waarvan wij de ïamen, als van een eerelijst binnen eenige lagen zullen afkondigen ; want al dezen, bij no het geloof iets is zonder de werken, hebben iieh door dezen ganschelijk verbonden, de.snoods yenveel als do tweo mannen tôt wie zii zich ichten, voor hunn© zaak over te hebben. D. VAN GENEOHTEN, „V1. N." De Vlaamsche &sweging wordt naîionaal. De Vlaamsche strijd neemt ailengs liet ka-akter aan van een scherp konflilct. De werking der franskiljons in het buiten-and, het protest en de nîeuwe ijver der Tv la-lingen het optreden van regeeringsagenten egen loyale^ flaminganten in Holland, en ten lotte het afstellen van De Clercq en Ja-ob uit hun etaatsbetrekking, kondio-en een lieuwe faze aan in de Vlaamsche beweging. Deze laatste was tôt nog toe een vollrsbewe-;ing, d.w.z. dat zi,j buiten het bestuur 011 de iidende klasse van het land plaats greep. Zij was een drang naar ontwikkeling, eu het ositieve werk dat door een kern van intel-ïktueelen kan volbracht worden, lcwam tôt tand.: een Vlaamsche letterkunde en een nieu-e Vlaamsclie muziek, wetenschappen in e,:cn aal beoefend en in eigen taal verspreid in oovor dat met erkenning van onze verfran'scht 1 aatschappelijke inrichting mogelijk was. fenschenmassa's werden bijeengebracht en olksvergaderingen belegd. , £ Onze politieke- werking beperkte 4ich tôt 'etsvoorstellen voor verbetering van onder-•ijs, léger, administratie. Wij brachten recht-aaixlige beginselen naar vorèn, overtuigd tîafc un toepassing niets dan voorspoe 1 en een ooge beschaving voor ons heele volk zouden eduiden. Verder ging de strijd niet. De Vlaam-3lie beweging organiseerde zich niefc tôt een artij, waarin zelfoverschatting en liegeerto aar macht kon besloten liggen. Zij was een ezonde oppositie in het land, en daa-op mo-en allo oppositiepartijen geen aanspraak ma-en ! Waarom werden wij zoo hevig bekampt door en di^. omdat zij do ma^hthebbers waren, kre-iet badden bij de openbare meening ? Do roepen die zich als leiders van hun onigevir-cr pwier^ien, de ministers en haast hoel de ver-îgenwoordiging, onderzochten de diepe ncod-ruft niet van hun volk, maar gehoonzaamden emakshalvo aan een eigen traditie ontstaa'n it onze half-Fransch, Belgische omwentoling. ij plcegden, naar onze besohouwing, dagelijks srraad tegenover hunne omgeving, welke zij oor een veelzqdige beinvloeding wrèto. ta mis- ,;

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.