10® Jaargang. 1 SVr 41 Prijs: 8 Gentlemen. Zondag 14 October 1917 DE WAARHEID Orgaan van den " Vrijen Socialistenbond „ Slechts hij die de vrijheid van anderen lief heejt is die zelf waardig. s-- T ALLE BRIEFWISSELINGEN TE ZENDEN NAAR: P. De Witte, Verspyensf raaf, 10, Gent Vercâxitwoordleltllcc» Uitffever ABONNEMENTSPRIJS : Voor 3 maanden, fr. 1-25. Voor 6 maanden fr. 2-50. Voor 1 jaar fr. 5-00. — Op voorhand betaalbaar. — Annoncen wordan gaplaatst volgens overaankomst "De Waarheid,, vergroot! LEZERS EN- LEZERESSEN! Et heerscht gebrek, de geheele wereld door. Gebrek niet alleen aan allerlei eetwaren, maar ook aan sc/ioenen, kleeren, bouwstof-fen en ook — en niet het minst — aan papier. De papiernood is zôô groot, dat we weken lang gevreesd hebben de uitgave van " De Waarheid „ te zullen moeten staken. Ala lang informeeren en zoeken heeft onze drukker eindelijk de kans gehad er eene nog al groote hoeveelheid te ontdekken. Ongelukkiglijk is het formaat grooter dan het tegenwoordige, 't is een echte bedsprei, waarvoor het door zijn afmetingen en goede hoedanigheid wel zou kunnen dienen. De prijs is daarbij 40 p. h. hooger dan dat wat wij heden gebruiken en 300 p. h. hooger dan vôôr den oorlog. Maar wij hadden te kiezen tasschen dit enniemendal. Mechten wij aarzelen en met de uitgave van een blad, dat voor duizende lezers zoo ontnisbaar geworden is als het dagelijks brood— zooals onze steeds klimmende bijval bewijsl — ophouden ? Wij meenen het niet. In deze tijd vooral is gezond voedsel voor den geest even noo-dig als voor het lichaam. Doch aan de voortzetting zijn bezwaren verbonden : Wij hebben geen kooperatie, in wiens kas wij kunnen putten ont het te kort te dekken dat de gevoelige vethooging van prijs zal meebrengen. Met ons blad aan IO centiemen te 9 verkçopen kuhmn wij er komen. Van een anderen kant zal de vergtoo-ting van het blad ons goed te pas komen voor de vele mededeelingen en artikelen te plaatsen die we nu moeten ter zijde leggen bij gebrek aan ruimte, waardoor het blad in belangrijkheid veel zal winnen. Hoe klein die verhooging in prijs ook zij, doet het ons leed dien te moeten vragen, omdat elke meerdere uïlgaaf thans te onpas komt, doch gezien zoovelen onzer lezers den raid hun vroeger gegsven, om met twee of drie het blad te nemen, opvolgen, zal het voor dezen slechts éën centiem per week meer zijn, en daarvoor bekomen zij een blad zooals er in groote nog nooit een in Gent verschenen is, en van inhoud nog minder. Meer nog dan vroeger zal deze inhoud onderhoudend, aantrekkelijk en leerzaam zijn. Wij hopen dus dat onze talrijke lezers-schiar ons zal trouw blijven. Alleen van haar hangt het voortbestaan der " Waarheid „ af. Ja, wij verhopen niet alleen dat onze lezers voorts ons blad zullen koopen, maar wel dat zij er propaganda zullen voor maken en nieuwe lezers winnen. Van Xondag 28 October verschijnt " De Waarheid „ dus in reusachtig formaat aan den prijs van IO centiemen. * * * * Met blad blijft met zijne vergrooting wat het altijd geweest is : een vrije tribuun, waarih elke medewerker op eigen vetant-woordelijkheid zijn eigen zienswijze over om het even welk onderwerp uiteenzet. ■ Aile medewerkers, van welke politieke, sociale of godsdienstige gezindheid ook, zijn ons welkom, mits zij bekwaam zijn; hunne artikelen worden gratis gastvrijheid ge-schonken." De Waarheid „ is aan geen partij, aan geen stelsels, princiepen noch programma's gebonden. DE WAARHEID. Het " ware „ standpunt i IV. Indien het « ware » standpunt door Vooruit, onder handteekening van F. H. voorgestaan en dat, na de gebeurtenissen van den huidi-gen wereldoorlog op de verouderde Marxis-tische leering niet meer steunen kan, aan vele vurige socialisten daardoor geene vol-doening meer zal brengen; indien heel het socialistisch programma, in 1894 te Stuttgart door het wereldcongres der werklieden-afge-vaardigden aller beschaafde landen vastge-steld, zal moeten herzien en verbeterd worden — 't geen overigens door F. H. zelve,* verleden jaar in de kolommen van Vooruit werd toegegeven ; — indien zulks vele socia-listische gewetens zal onthutsen, voor hem" die gewesd is den algemeenen gang en den gemeenzamen samenloop der Geschiedenis voor oogen te houden, kunnen die daadza-ken geen verwondering baren. Reeds in de eerste eeuwen onzer tijdreke-ning had het Christendom, weze het ook langs andere wegen en met andere middelen, getracht hetzelfde doel te bereiken, dat door de apostelen van het « rood evangelie » (*) werd nagestreefd, namelijk vrede en geluk, heil en peis op Aarde te doen heerschen. Maar niet zoohaast waren de Christenen die wereldsche baan ingeslagen, of zij kwa-man met de machthebbers der Aarde in hevige botsing. Met te verklarendat heeren en slaven, naar Gods wil, gelijkeh waren, ook hier op Aarde, bekwamen zij wel de toegenegendheid der slaven, maar tevens ook (buiten eikele uit-zonderingen : er hebben altijd Moyson's geweest) den haat der heeren. Met te verkondigen dat al de volkeren der Aarde naar Gods meening op gelijken voet dienden gesteld te worden, konnen zij wel de toetreding verhopen van de door Rome ge-knechte volkeren, maar terzelver tijd werden zij in de oogen der Romeinsche dwingelan-den een gevaar voor de standvastigheid van den Romeinschen Staat. Vandaar de wreede en woeste ver^olgingen, waarvan wij allen hebben gehoord of gelezen. Dat komt omdat de Christenheid, gedreven door haar mystisch ideaal van naastenTiefde, tegen de natuurli]ke strooming wilde opvaren, die ailes om ons — dieren, planten, kristallen — noopt tôt vol-making en verbetering door naijveren mede-dinging.De wetten van de Natuur zijn onwrikbaar en onverbiddelijk voor de menschen. Ja, de mensch die zich tegen haar noodlot rneent te verzetten, doet gewoonlijk juist het tegen-overgestelde van 't geen hij wil, hij bevordert den gang van het Noodlot. Niemand heeft die gedachte beter uitgelegd en verklaard dan de Grieksche denker Sofocles, in zijn onster-felijk tooneelstuk Koning Œdipaus. De Christene Kerk wou vrede en liefde tusschen menschen en volkeren stichten : zij zaaide slechts wind om storm te maaien. Jésus de Nazarener, die aan zijne apostelen had gezegd: « Ik ben de weg, de waarheid en het le /en », had nogthans ook op uitdrukkelijke wijze verklaard dat « zijn Rijk van deze wereld niet is » en dat men « aan César (den Staat). moest geven wat aan César toekwam en zoo insgelijks aan God wat aan God toekomt ». Dat waren wijze woorden en een voorzich-tig richtsnoer voor de Christene Kerk. Slechts voor de zielen en in het levenhier-, namaals geldt de gelijkheid van rassen, volkeren en klassen. Ôp dit gebied alleen kan de Christene Kerk vrede hebben met iedereen (*) In 't Grieksch eu angellion = goede tijding. ei buiten het wereldsch gedrang blij\ en Men heeft maar na tegaan hoe voorzichtig en be-hoedzaam, de Paus met zijne vredesbemoei-ïngen moet omgaan, en hoe rasch hij bij de minste ernstige poging om onder de vech-tende vci'ieren tusschen te treden, van ver-s:hillige zijden worden verdacbtgemaakt,.om overtuigd te worden dat de Katholieke Kerk, de voornaamste uitdrukking van het Christendom, wel als bemiddelaarster, maar geens-zins als scheidsrechteres mag opkomen, zon-der haar eigen verband en bestaan in gevaar te brengen. D^ Christene Kerk. kan en mag zich dus, hoogstens, als zeer bescheidene verzoenster opwerpen. Zij kon noch in het heden ncch in het verleden de verschillen en de geschillen van volkeren noch standen opheffen. Alleen in het R.jk derHemelen belooft zij gelijkheid en rechtvaardigheid ; alleen daar zal iedereen, rijk of arm, blanke of zwarte, loon krijgen volgens verdie nste. De profeten en de apostelen van het « Rood Evangelie » hebben een ideaal ver-kondigd dat moet verwezenlijkt worden hier op Aarde. Om dit verlokkelijk doel van men-schehjke gelijkheid en broederlijkheid te bereiken, was er, volgens zijne eerste verkon-digers en belijders, maaréén voorwaarde te verwerkelijken : het opheffen der standen. De standen zijn nog niet opgeheven verre van daar. Maar de profeten van 't socialisme hadden nog iets anders bevestigd, namelijk dat de verschillen van rassen, stammen en volkeren geen aanleiding tôt vredeversto-rende geschillen, tôt vijandige betwistingen konnen noch mogen gever. De huidige vol-kerenkrijg hetft die bevestiging op de meest onloochenbare wijze gewraakt. Het vraagstuk der « nationaliteiten » is overal tusschen de staten en binnen de sta-ten opgesteld zoo scherp en uitdrukkelijk als nog nooit te voren. Wat gaat het socialisme « wiens Rijk wel van deze wereld is », aan de vreeselijk lijdende menschheid aanbieden als oplossing? ( Wordt vervolgd). Sphinx. VAN ALLES WAT Drukpers en volkswil. — Wij lazen dezer dagen dat, ten gavolge der jongste wetgevende kiezingen in Zweden, de koning van dit land de leiders der drie groote ^//«/flg'-partijen bij zich liet roepen om hen te overhalen, gezien hunne wederzijdsche ongeveer ge-lijkmatige sterkte in «gaaien», ofte aanhangerstal, den staatskoek, (het bewind geheeten) onderling te verdeelen. « Persoonlijk h°b ik de bepaalde opvatting, zei konirg Oscar heelleuk, dat het 't beste ware, indien wij nog tijdans den oorlog, zooals dit in versch.eid.ene andere landen geschiedde, een ministerie konnen vormen van vertegenwoordigers van aile politieke meeningsrich-tingen. Aldus zou het staatsschip naar binnen en vooral naar buiten meer zeevaardig wezen, wat in dezen beroerden oorlogstijd ons aller belang is. » g, Waarschijnlijk stond dit voorstel de verschillige pàrtijleiders tamelijk wel aan, de eenen omdat zij een stuk van 't staatsroer in har.den kregen, de anderen omdat zij er een stuk moçhten van in handen bewaren. Waarom wij dit meenen ? Wel omdat het voorstel van den koning in de morgenbladen van aile partijen, denzelfden nacht gedrukt, levendigen bijval vond, alhoewel elk blad, volgens zijn kleur, er wat «~moes-kens » bij deed om de gaaien niet al te klaar te laten inzien dat het een «onder ons» bestoken spel was. Maar wat meent nu het Zweed;che volk zelve! Wel, op eenige kniezers na, wat zijne dagbladen goed vonden. Vooruit schreef wel dat men de «gaaien» potaarde voor brood zou kunnen opsolferen. Lotganoten van Jaurès. — De welbekende stelling van Vooruit's Nand dat de toestanden al het doen en laten der menschen behetrschen schijnt thans in de Vereenigde Staten van Amerika een nieuw treffend blijk van hechtheid te krijgen. Inderdaad volgens de bladen melden « hadden te San Francisco kort na elkaar opzienbarende moorden plaats van politieke personen, die als besliste tegenstanders van Wilson's oorlogspolitiek bekend waren. Zoo werd de werkliedenleider Jeffres in zijne woning vermoord gevonden en verder de voorzitter van het ' Amerikaansch pacifisten verbond, Tom Harkins. Ook te New-Orleans komen de politieke moorden veelvou-dig voor. Men spreekt er overal.van, dat.dit hetwerk iJ Van eene regelrechte organisalie ter vermoording der vooraanstaande tegenstanders van den oorlog. Ook de senators Lewis en Stone ontvingen dreig-brieven. » De bladen melden niet of de daders dier moorden opgespoord en aangehouden zijn. Als men nu bedenkt dat Villain, de moirdenaar van J. Jaurès, (een der nobelste figuren van de fransche socialistische partij), nog immer niet geoordeeld of liever vetoordeeld ïs — want aan zij.ie schuldigheid kan immers niet getwij-fèld worden —/dan mag men wel besluiien dat, door den oorlog, de openbare . zedelijkheid zulkdanige omwen'eling heeft ondergaan dat zij die andersdeji-kenden uit den weg willen ruimen, niets behoeven te ontzien. Homo lupus homini, zei over twee duizend jaren, de Romeinsche schrijver Terentius, de mensch is een wolf voor de mensch, en zou Multatuli er bij voegen, en dat is alz<5o geb'even tôt op dezen dag ! Oh! Christelijke naastenliefde! Oh! Socialistische broederlijkheid! Bewijzen uit het dageiijksch leven. — Wij lazen in Vooruit van 5 October 1.1.: « NIEUWS Uir HENEGOUWEN De werkstaking der mijnwerkers neemt d'gelijks grooter uitbreiding. Ailes blijft kalm : De stakers werkfh in hunne tuintjes of gaan pataten « lezen ». (Later) : De stakers bekomen voldoening maar een nieuw kon-flikt dreigt. Vaste beloften gedaan zijnde om het rantsoenement voor de mijnwerkers te vermeerderen, hebben deze het heraanvatten van den arbeid besloten. Om de stakers meer brood te kunnen geven, hebben de voedingskomiteiten het bijgevoegd brood afge-schaft aan. al degenen die afmattend werk verrich-ten, o. a. de mitaalarbeiders. Nu dreigen deze zich in werkstaking te begeven ! » Komt zulks niet op treffende wijze de uitlatingen staven van onzen medewerker 'Sphinx Het « ware » stand,junt van F. H. en waarin hij bevestigt dat de strijd'om het bestaan niet alleen gevoerd wordt tusschen klassen, maar ook tusschen rassen, volkeren en zelfs tusschen ambachten en beroepen, en tusschen huisgezinnen : kwestie van verhoudingen der belan-gen. In onderliavig geval kan het Nationaal Voedings-komiteit niet meer verdeelen dan het uit Rotterdam ontvangt; en krijgt de eene meer, de andere krijgt min. De waarheid is eenvoudig meestal, maar veeltijds maakt het gekibbel der menschen ze ingewikkeld. De vrijmetselarij en de vrede. — Na den Paus van Rome, na de Internationale van Stockholm, schijnt nu ook de Vrijmetselarij te willen of treden als vrede-stichster. Inderdaad de ondervoorzitter der Fransche radikale partij, Charpentier, verlangt in het Journal du Peuple, dat de internationale vrijmetselarij, die haar leden telt onder aile sociale klassen en kringen verschillende filosofische en godsdienstige wereldbe-schouwingen, op het voorbeeld der socialisten,, een internationale conferentie moet bijeenroepen, welke zich moet bezighouden met het vredes /raagstuk. Door het karakter der vrijmetselarij, verschaft zij een waar-borg, dat een door haar voor te bereiden vrede, noch een partijvrede zal zijn, maar werkelijk een volkeren-vrede.Is het niet zonderling dat juist de VrijTnetselarij, die door velen beschuldigd wordt^e voDrnaamste bemiddelaarster tusschen de oorlogsaanstokers van som-mige landen geweest te zijn, thans op hare beurt meent vredesduiven te nojten oplaten ? Fiat lux. — Wij lazen met veel belangsttlling en treden met hart en ziel bij, wat in verscheidene bladen voorkwam onder hoofding «De kwestie der verlichting voor geestesarbeiders », een zeer logi;ch voorstel om meer verlichting voor de geestesaibeiders van destad te bekomen. Deze menschen, advokaten, magistrate», , geestelijken, enz, die de gewoorite niet hebben hun-n.en tijd in de herbergen door te brengen en meeren-deels hunne avor.den gebruiken om in hun werk-cabinet.te werken, hebben, volgens schrijver recht op een buitengewoone regeling in de verlichting. Deze vraag is redelijk en dient in aanmerking genomen. Wij zullen eraan toevoegen dat nog tai andere geestes* arbeiders in hetzelfde geval zijn. Dagblad-, tooneel- en andere schrijvers verliezen een^aantal uren arbeid çp zouden niet beter vragen dan een beetje meer lichtte mogen bratiden en eenige uren langer te mogen werken, des te meer daar ze 's morgens, met dit seizoén |

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.