9e Jaargang. Nr 30. Prijs : 7 Centiemen. Zondag 22 October 19K DE WAARHEID Orgaan van den " Vrijen Socialistenbond „ Slechts hij die de vrijheid van anderen lief heeft is die zelf waardig. ALLE BRIEFWISSELINGEN TE ZENDEN NAAR : Se WittVerspyeiislB*aat, 10s Oeuf ■ ABONNEMENTSPRIJS : or 3 maanden, fr. 1-25. Voor 6 maanden îr. 2-50. ior 1 jaar fr. 5-00. — Op voorhand betaalbaar. — Annoncer) worden geplaatst volgens overeenkomst Brief van Levia Schmoel aan zijn zoon Ephraïm Lief en Soon, Ben ik U toch dhankbaar. Heeft U brief me gheopend die ooghen als ik heb ghemerkt dat hier in Ghent niets meer is te doen voor het volk van de Natie. De Heer, zijn naam sy gheseegend, heeft hier toch van de Christen gohïms ghemaakt een troep Jooden, waarvoor de fijnste scha-cheraar uit de Jhordaan sijn hoedzou moeten veur afneemen. Is waar wa 'k seg. Is whaar-achtig als Ghot. Deze nieuwe ghroep is niet besneden. Be-hoort ook niet tôt het orthodoxe Judaïsmus; maar heeft ze toch haar Rabbies. En veul ghriesers heb U daaronder. Ghe-lukkig voor ze dat Jesoeah-ben-Jouseph van Nazareth niet hier in Ghent khomt, anders zoud' hij wherk hebben, ja veul wherk met sijn zweep. De sweep zou hij legghen — is whaarach-tig whaar ! — op de ghemeene rekels die de levensmiddelen houden verdoken en ze dan met 2 à 300 percent whinst halen veur den dag. Is whaar vi a 'k seg. Is toch een whoeker en is toch veul slechter in de ooghen van -Giï3t-=-2iîTî/naam sij gheseegend — als 7 of 8 percent te nemen van een of andere bhoe-melaar die toch opmaakt sijn gheld met bij wijven, met phaarden en met hautomhobiels enz. Soo handelen is toch ghoed in Ghots oog, whant het maakt ze toch arm, als khomen ze alsoo in den schoot van Abraham, en is anders soo lastig voor een rijk man als een khemel te khrijgen door het oog van een naald. Ook ghemeene kherels sijn het die ver-khoopen cacao-schillen voor echten cacao. Ghij weetals heeft ghedaan Samuel Schrob-bert en is hij dhaarvoor ghevangen gheset; rnaar hier laten ze loopen zulke mannen, whaarom wheet ik niet ! Is toch gheen zui-vere negotie. Is toch bedrog. Is tôch schwin-del ! Is waar wa 'k seg. Ik lieg niet. Nou, heb ik gheseîd bij mezelvers : Levie, ghij sijt een eerlijk man, een man naar de whet en als ghij eenmaal suit sijn bhegraven, sal men niet kunnen segghen van U : die Jood heeft ghemaakt smerige mazematten ; heeft bedroghenen bestholen sijn medemenschen, en sal mijn soon en ook mijn dochter Rebecca moghen segghen dat sij sijn de khinderen van Levie Schmoel. Maar suljen toch de khinderen der rijkge-stholen Christen whoekeraars niet moeten sijn fier op het gheld dat hun vader heeft ghewonnen op de armoede en den hongher van hun Stadghenooten. Zullen sij toch sijn verdhoemden verwenscht tôt in hun zevende nagheslacht. En wat sullen se segghen van die men-schen die verkochten schelpen van cacao voor echten cacao? Nah ! Wat sullen se segghen ? Wheet ghij het ? Ik wheet het niet ! What sal segghen die arme moeder die meende te khoopen met haar iaatste centhen wat voedsel voor heur siek khindje ? en heeft het toeghediend ghemalen hout, what men haar had verkhocht voor cacao. Is toch whaar wa 'k seg. Nah ! wat denk ge dat sal segghen die moeder. Ik wheet het niet, en ghij ook niet! En what sal segghen die oûwe man, als hij heet Dotnien en whoont hier in rnijne bhuurt, is toch een bhraaf man en een ghoed man, maar heeft hij een slechte maag. Heeft hij toch ook ghedronken van dien cacao en nu kaka-ot-hij sedert 8 daag niets anders meer als kurken sthopsels voor de flesschen ! Is whaarachtig waar ! En heeft dat nou vernomen een ghroep financiers en whillen se exploiteeren die nieuwe fhabricatie ! Is waar wa 'k seg. Ik lieg niet. Ik wheet ook, maar segh het niet voort dat de chinees Ee-Tchan-Chil sal whorden bhe-heerder der nieuwe maatschappij. Ik send u mijn seegen, mijn besten Ephraïm en een schjeck voor U ghoeden raad. Ghij sijt mijn oogbappel en ik ben Uw Vader, Levie Schmoel Nog de rotte pataten Onze lezers zullen zich herinneren dat boer« Wannus »,in ons nummervan 1 October, aan de stad de raad gaf de aardappelen ditmaal niet op te stapelen, omdat de aard-appel een teedere vrucht is en tegen opsta-peling niet bestand is. Dien raad werd gegeven zoo in het belang van 't stadsbestuur als van de inwoners, en in geheel vriendelijke termen. Hij zegde er ook bij dat de stad aan dien koop en verkoop 700,000 fr. verloren had, een zeer hoog cijfer, maar dat zeer aanneme-lijk schijnt als men denkt aan de vele men-schctn die weken lang aan h'et werk waren om de rotte aardappelen uit te zoeken. Le Bien Public nam het artikelije over, maar veranderde de 700,000 fr. in 700,000 kilo. Daarop springt F. H. in het nummer van Vooruit van 12 1.1. recht, en spreekt van las-tercampagne, echter zonder De Waarheid te noemen. We zijn : « een gentsch blad ». Voor die verandering krijgt Le Bien Public op zijn hoofd, maar dattrekken wij ons niet aan, want gezien hoe die twee compères elkaarnoodig hebben voor hun dagelijksche praatjes, mogen wij er niet tusschen komen, willen wij geen gevaar loopen ze aile beiden op den hais te krijgen. Maar wat ons wel aangaat is de goede be-doeling van onzen berichtgever, om de stad voortaan voor verlieste vrijwaren, en het zoo noodige voedsel niet te laten verloren gaan te hooren bestempelen met: « lastercam-pagne ». Daar tegen komen wij op. Boer Wannus zette zeer duidelijk uiteen hoe onmogelijk het is om het even van wie, zulke groote hoeveelheden aardappelen als voor de bevoorrading van een groote stad noodig zijn, in besloten magazijnen te bewa-ren.Ons dunkens zou men zulke inlichting dankbaar moeten aannemen en zich niet dik maken. Maar, boer Wannus heeft ook een gevoe-lige snaar aangeraakt, namelijk het verlies door de stad geleden. Dat aanziet Anseele, die zich verbeeldt ailes te kunnen, — of er toch wil voor doorgaan — als een smet op zijne bekwaamheid. Van daar F. H. zijn poging om zijn baas van die smet — die er geene is, omdat niemand ailes kan en weet — wit te wasschen. Tusschen al den bombast en riemram die hij daarvoor gebruikt, zijn er slechts een paar zinsneden zakelijk, het is waar hij zegt : « Onze schepen, gezel Anseele, heeft daar » Maandag avond afdoende op gcantwoord » in den gemeenteraad, en zulks op een toon » die bewees dat hij zeer op zijn gemakwas. » Hij herinnerde de raadsleden er te recht aan » dat hij, voor enkele weken, had verklaard » dat de aardappeldienst eene kleine winst » overlaat ». Dus men heeft vele weken lang 100, tôt 150 werklieden in dienst gehad, geheele karrevrachten rotte aardappelen moeten del-ven, en dan schiet er nog wat over? Aan wat prijs heeft men dan die aardappelen gekocht om, na een dergelijk verlies, nog winst te hebben ? Dat zal iedereen zich afvragen. En Vooruit is hier weer eens te meer in tegenspraak met zijn vroegere verklaringen, toen hij namelijk beweerde dat de stad aan de pataten verlies gedaan had. Nu komt hij af met winst. Er ware een zeer eenvoudig middel om aan aile veronderstellingen en verkeerde oor-deelvellingen in deze zaak een einde te maken. Het ware een volledigelijst af te kon-digen van de hoeveelheid gekochte aardappelen met de prijzenerbij ; dan van de hoeveelheid die men heeft moeten weggooien ; hoeveel er verkocht zijn en wat men er van gemaakt heeft; hoeveel loon men betaald heeft voor het uitzoeken, en wat verdere kosten er op waren. Verder toelating te verleenen rekeningen en boeken na te zien. Wij zullen dan de eersten zijn ailes open-baar te maken, want waarheid voor iedereen en voor ailes! VAN ALLES WAT En wat wordt dan " De Waarheid „? — In den loop van zijn aardappelkrakeel met Bien Public, snauwt Vooruit dezen toe : < Le Bien Public heeft deze eerlijke (?) verklaring niet overgenomfn. Wasrom ? Wij gaan het ronduit zeg-gen. 't Is dat de papen aile gelegenheden aangrijpen, zonder de minsle kieskeurigheid in de middels om de werkende klasse op te hitsen... » < 't Is laf en gemeen, gaat hij voort, en dat, Bien Public, is echte demagogie of volksmennerij en daaraan doet gij mede. » Maar wij, wij wachten nog steeds op de eerste verklaring ten onzen opzichte van wege Vooruit om ze onzen lezers mede te deelen. Sedert jaren wachten wij daarop, sedert jaren dagen wij Vooruit uit om aan zijne leden en aan 't volk van Gent zijnezienswijze en zijne houding tegenover ons te verklaren. En zijne leden en 't publiek wachten met ons... Hoe moeten wij dat noemen ? Is dat laf? Is dat gemeen?In allen gevalle volksmennerij is het niet, maar, naar ons gevoelen en dat van aile onpartijdige beoordeelaars volksdomperlj. " Vooruit „ te Gent en Orpheus ter helle. — Gelezen in Vooruit van 12 October 1916 : Bladzijde 1 kolom 3: < Op het oogenblik dat men verplicht is af te danken aan de darse», dat de spaarcenten op zijn, dat het nood-barema nog niet in voege kan zijn, van dien oogenblik maakt gij, Bien Public, gebruik om de smarten der armen te vergrooten in de hoop ze t<;t wanhoop en ge-weld te voeren... » Bladzijde 3, kolom 4: « Heeren patroons der kleine nijverheden. Met het naderen der winterperiode 1916-17 staat de gantche arbeidende klasse weerom nieuwe ontberingen te wachten. » In wintertijd is de ellende en het oorlogswee moei-lijker om dragen dan in het zomerseizoen ». En dan bladzijde 3, kolom 5 : « Met « Liva » en de « Vlasgaard » werd op schitterende wijze het winter-seizoen in Vooruit's Vo/feschouwburg ingeleid. » Reeds geruimen tijd was het geieden dat, te Gent, opvoeringen van soortgelijke fo/fcoperashadden plaats gegrepen. Was het te verwonderenâ&i ze al heel dade-lijk door een opgetogen publiek metgeestdrift werden oathaald. Daarbij bewezen daverende toejuichingen dat de bijval na ieder bedrijf stijgende was ». Dus hoe meer armoede en verdriet, hoe meer prêt en vermaak. Vooruit speelt hier de roi van Orpheus in de hel! Wat hansworsten! wat hansworsten ! " Bien Public „ en " Vooruit,, zijn wederom aan 't kib-belen met malkaar. Deze maal schijnt het krakeel wat hooger te loopen, waarschijnlijk omdat Bien Public evenals een katjein 't spel onverhoeds zijne klauwtjes wat dieper geslagen heeft dan Vooruit het verdragen inag. — Het gaat over de aardappelverzorging. Ook gaat Vooruit er aanstonds op los met den gro-ven bezem. Luister', lezers, en leest de beschouwingen welke wij daar hebben bij te voegen : * * * « Als het er op aankomt hunne tegenstrevers te be-vuilen, zijn aile middelen aan de klerikalen welkom en de vuilste 't eerst. » Aldus Vooruit. Nu wij hebben aan Vooruit juist hetzelfde te verwij-ten tegenover ons. Aile middelen, de vuilste 't eerst, zijn hem welkom om De Waarheid te bekampen. Zelfs gedurende den oorlog werd de aardappelkwes-tie tegen ons misbruikt om onderduiins bij de overheid argwaan te doen ontstaan dat wij het volk opruiden om onlusten te plegen en anderszijds bij 't volk eene omge-keerde denkwijze te verwekken. Zulks om de lastige Waarheid zonder slag nochstoot uit de baan te krijgen. * « * * < Onze opzettelijke en onverbeterlijke vijanden noemen den aardappeldienst der stad een handel. Dat is hij niet », zegt Vooruit. Inderdaad is hij het niet, een handel, hij is een alleenhandel. Gelukkiglijk voor de kleppers der stads-regiën, anders zouden wij wederom wat beleven. " Zij (de stad) koopt niet in gelijk zij wil en zij ver-koopt aan de prijzen niet die zij wil „. Zou Vooruit ons éénen handelaar kunnen noemen die inkoopt gelijk hij wil en verkoopt aan de prijzen die hij wil ? Heeft men ooit zulke ezelarijen hooren uit-kramen ? En dat staat zwart op wit te lezen in het orgaan der roode samenwerking, wier leiders beweren in staat te wezen om de wereld te besturen! * * « Al wat daartegen in te brengen is noemt Vooruit « belachelijke kommeerpraat », en daarmede punctum natuurlijk. Maar aanstonds volgt de kinderlijke beken-tenis hoe de stadskleppers het dank aan dien alleenhandel gemakkelijk hebben om hunne zaakjes te schik-hen.« De stad heeft het aidas geschikt, schrijft Vooruit, dat de ontvangsten van den dienst der aardappelen in evenwicht zijn met de uitgaven; het verschil is onbe-duidend. (Qezel Anseele erkende zelfs dat er eene kleine winst was!) » En klaar is Kees! Gelukkig dus dat indees geval de stad niet mag verkoopen gelijk zij wil, of onze stads-vaders zouden ons wederom een broekje gepast hebben, evenals met de suiker, welke de stad bij de han-delaars in beslag liet nemen aan 1.10 fr. om ze daarna aan de bevolking te verkoopen aan 2.20 fr. Zietzoo! Aldus behoort het te gaan en dat is geen suikerhandel, maar suikeralleenhandel, of suikerdienst, of hoe ge 't noemen wilt, 't is om 't even. En als onze stadskleppers van 't een of 't ander arti-kel den alleenhandel, het monopool, in handen hebben, weest maar gerust dat er winst en zelfs veel winst zal zijn. Als er geen winst genoeg is slaan ze maar de prijzen wat op en daarmêe punctum. Gas, water, electriciteit, ruimingsdienst, 't geeft ailes winst, schromelijk veel winst. Burgers en werklieden, zingt allen in koor : Leve de helden der stadsdiensten t — Zoo gij durft beknibbelen wordt gij « laf en gemeen, vetklaart Vooruit, en dat is echte demagogie of volksmennerij ». Oh, die poetsenmakers ! Wij lezen in Vooruit van 13 October : « Te Syngem. — In deze zoogezegde liberale (!) ge-meente moest er een schoolhoofd bij de gemeentemeis-jesschool benoemd worden. 't Is de kandidaat van den pastoor, ijverig lid der Ccngregatie en van al de kleri-kale genootschappen die benoemd werd ! » De schoolsoep werd hier ingericht en het Comiteit met de inrichting belast, bestaat uit zeven damen. De voorzitster en de schrijfster zijn beiden klerikaal! Drij leden werden aangesteld door de liberalen en onderdie drij liberale (?) damen zijn er twee die hunne meisjes vroegtijdig uit de gemeenteschool trokken om ze in de kloosterschool te plaatsen?! » enz. Net gelijk te Gent. Hier hebben wij zelf een liberalen burgemeester die zijne kinderen aan de kloosterscholen toevertrouwde, en menig blauw en rood haantje-vooruit bewijst zijn vertrouwen eveneens in de gemeentescho-len met zijn kroost aan de kloosterscholen toe te vertrouwen. Maar waarom dat verkeerd vinden te Syngem? Eerbied voor de werkende klasse, is de leus van Nand/ an om dit beginsel hoog te houden schrijft hij, leidde « Vooruit's partij de werklieden van uit een keldernaar de prachtige paleizen en een lusthof, waar zij nu ge-vestigd zijn en tronen als heeien en meesters! Ja, ja, en ze kunnen daar in vollen oorlogstijd, too-neelvertooningen bijwonen aan 2,00, 1,50 en 1,00 fr. voor een goede plaats en, bovendien, gedurende de poozen « plats du jour » aan 1 fr. en 2 fr. of wel naar believén aan 2,50 fr. en 3,50 fr., al naar gelang der schotels. Nand, wij zijn vol eerbied voor uwen eerbied voor de « werkende klasse ». De proef bij de som. — Nand beweert in Vooruit dat * elke stoffelijke verbetering gevolgd wordt doorzede-lijke verhejfing, of juister gezegd, dat de meerwelstand

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.